<div class="lead">
Er is veel kritiek op de Eerste Kamer: de leden zouden partijpolitiek bedrijven en te veel beleid tegenhouden. Een meerderheid van de leden wil nu een staatscommissie instellen om de toekomst van het stelsel te onderzoeken.
</div>
Allereerst, zes argumenten voor afschaffing van de Eerste Kamer.
<div class="info-box">
<h5>Principieel voor</h5>
 
1. Eerste Kamer ondermijnt Tweede Kamer. 
‘Als de Eerste Kamer het politiek primaat van de Tweede Kamer continu gaat ondermijnen, dan krijg je een dubbeling van rollen. Dan heeft de Eerste Kamer geen toegevoegde waarde.’ Met deze opmerking in De Telegraaf opende Halbe Zijlstra in april 2013 het debat over de Eerste Kamer.
2. Vervang de Eerste Kamer door het Constitutioneel Hof. 
‘De leden van de Provinciale Staten kiezen de 75 Eerste Kamerleden. De Provinciale Staten worden weer wel rechtstreeks gekozen. D66 (…) wil daarom de Eerste Kamer afschaffen. D66 heeft de voorkeur voor een eenkamerstelsel in combinatie met een directe betrokkenheid van de kiezers. Voordat dat kan gebeuren, dient er wel eerst een volwaardig systeem van constitutionele toetsing te zijn ingevoerd.’ Partijstandpunt D66.
3. Laat de Raad van State het doen. 
‘Ook mogelijk is de Eerste Kamer op te heffen en deze wetgevingstaak onder te brengen bij een Kamer van de Raad van State – wier adviezen daarmee aan gewicht winnen. Al in 1848 tekende Thorbecke aan dat de Eerste Kamer beter gemist kon worden.’ Historicus Jan Drentje in NRC.
</div>
<h5></h5>
<div class="info-box">
<h5>Praktisch voor</h5>
 
1. Slechts één Kamer kan prima. 
Een tweekamerstelsel is vanuit democratisch of rechtsstatelijk oogpunt niet noodzakelijk, schrijft jurist Hansko Broeksteeg in Ars Aequi: ‘Er zijn vele westerse democratieën, waarin het parlement bestaat uit “slechts” één Kamer. Denk bijvoorbeeld aan de Noord-Europese staten, zoals Zweden, Finland, Denemarken (&#8230;) Griekenland, Portugal, de Baltische staten, Slowakije en Hongarije.’
2. Eerste Kamer is over-bodig bejaardentehuis. 
‘De Eerste Kamer heeft een naam op te houden als “knekelhuis”, een sociëteit voor bejaarde politici die nog geen zin hebben achter de geraniums plaats te nemen en die bereid zijn voor een eendaagse werkweek genoegen te nemen met een jaarsalaris van een schamele 25.000 euro,’ stelt Fons Kockelmans op The Post Online.
3. Senatoren zijn baantjesjagers en lobbyisten. 
Senator Loek Hermans verzamelde meer dan honderd bijbaantjes, schrijven Elene Walgenbach en Arnout Maat van de Jonge Democraten in de Volkskrant. Hij is daarmee de verpersoonlijking van de belangenverstrengeling die optreedt bij de meeste van de Eerste Kamerleden: ‘Nu de rol van de Eerste Kamer politieker is dan ooit tevoren, loopt zij het gevaar dat zij verwordt tot een huis waarin lobbyisten van allerhande stromingen slecht uitkomende wetgeving kunnen tegenhouden.’
</div>
Dan, zes argumenten tegen het afschaffen van de Eerste Kamer.
<div class="info-box">
<h5>Principieel tegen</h5>
1. Eerste Kamer waakt over de rechtsstaat. 
De Eerste Kamer is onmisbaar voor de rechtsstaat omdat Nederlandse rechters wetten niet aan de Grondwet mogen toetsen. ‘De Eerste Kamer is van grote betekenis voor het idee van checks and balances en de trias politica om tegenwicht te vormen aan de ongebreidelde macht van de meerderheid. Maar ook de waan van de dag leidt tot zeer ondoordachte en kwaliteitsarme wetgeving.’ Commentaar op Sargasso.
2. Eerste Kamer mag best politiek bedrijven. 
Er bestaat geen regel, ‘geschreven of ongeschreven, die deze Kamer zou verplichten om zich apolitiek op te stellen,’ zei D66-senator Thom de Graaf tijdens het debat over de staatscommissie. De regering stelde al in 1983 ‘dat de Eerste Kamer politieke tanden heeft (&#8230;). Hoe zij die tanden gebruikt, is in de eerste plaats aan de Kamer zelf ter beoordeling.’
3. Eerste Kamer zit kabinet niet dwars. 
De Eerste Kamer keurt 99 procent van alle wetten goed. ‘(&#8230;)Deze Kamer concentreert zich op de kwaliteit van de wetgeving, weegt die, ook politiek, maar laat het uiteindelijke politieke oordeel aan de Tweede Kamer. Er vallen geen kabinetten in de Eerste Kamer (&#8230;),’ aldus CU-senator Roel Kuiper in het debat.
</div>
<h5></h5>
<div class="info-box">
<h5>Praktisch tegen</h5>
 
1. Verander alleen de verkiezing. 
Een rechtstreekse verkiezing zou de Eerste Kamer meer gezag geven. De leden zouden gespreid gekozen worden, in twee of drie etappes, met een zittingsduur van bijvoorbeeld zes jaar, schrijft Marc Chavannes op De Correspondent: ‘De samenstelling van de Eerste Kamer zou dan direct door de kiezer worden bepaald, maar minder dicht op de politieke stemming van het moment zitten. Dat geeft de Senaat meer gezag, maar leidt tot minder concurrentie met de Tweede Kamer die het primaat hoort te hebben.’
2. Ervaring en netwerk senatoren is belangrijk. 
Senatoren hebben een brede ervaring en zijn ouder dan Tweede Kamerleden, schrijft oud-senator Kees de Lange (OSF) op FTM. ‘De Tweede Kamer houdt zich veel meer bezig met de hype van de dag. (&#8230;) Volksvertegenwoordigers die hun functie langdurig vervullen en fungeren als een soort collectief geheugen en geweten zijn buitengewoon schaars geworden.’
3. Discussie over afschaffen Eerste Kamer is zinloos. 
De discussie over het afschaffen van de Eerste Kamer is zinloos, vindt De Dagelijkse Standaard: ‘Vooral omdat de Eerste Kamer niet zal verdwijnen. Er zal geen tweederde meerderheid komen in de senaat om zichzelf op te heffen.’
</div>
<h5></h5>
<div class="info-box">
<h5>Conclusie</h5>
 
De Eerste Kamer is onmisbaar als parlementair geweten. 
De Eerste Kamer zou wel aan gezag winnen door de leden rechtstreeks te laten kiezen voor een termijn van zes jaar, waarbij dan om de drie jaar de helft van de Eerste Kamer herkozen wordt.
</div>

Gerelateerd