de onthullingen van Edward Snowden over de spionage van de Amerikaanse inlichtingendienst zorgden voor een wereldw0ijd schandaal met tal van repercussies in afzonderlijke landen, zoals het afluisteren van Angela Merkel en, in Nederland, de kwestie of minister Plasterk wel of niet op de hoogte was. Toch bleef de reactie onder gewone internetgebruikers en mobiele telefoneerders opmerkelijk tam. Het leek alsof het weinig mensen iets kon schelen dat hun e-mails, telefoonverkeer en surfgedrag tot op de klik nauwkeurig werden opgeslagen voor nadere inspectie.

Het ging, zoals de autoriteiten bezwoeren, bij telefooncontacten alleen maar om ‘geaggregeerde metadata’, met andere woorden niet om de inhoud van communicatie, maar om wie er met wie contact onderhield. Tja, hoe geruststellend is het idee dat een veiligheidsambtenaar een stapel enveloppen op z’n bureau heeft en daarvan netjes de geadresseerde en de afzender op een lijst noteert? Als het landsbelang dat eist, gaat die envelop...