<div class="wpg-element paragraph">
Mark Rutte kwam uit een diep dal, maar nu lonkt de regering. Wie neemt hij misschien mee als minister? 
</div>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<figure id="post-80727 media-80727" class="align-none"><img decoding="async" src=""-1" alt="" border=" /></figure>
<div class="wpg-element paragraph">
 ‘De kranten hebben uitvoerig over onze neergang bericht. Maar ik voorspel dat straks het nieuws zal zijn dat we weer in de lift zitten. Daar ben ik heilig van overtuigd.’ Was getekend Mark Rutte, in een interview in Vrij Nederland in juli 2008. Het leek bizarre grootspraak van een onverbeterlijke optimist. De VVD kwam niet boven de zeventien zetels in de peilingen en werd nog steeds geplaagd door interne onrust. Toen Rutte in het najaar van 2007 Rita Verdonk uit de VVD zette, was de partij tot op het bot verdeeld. De sfeer in de Kamerfractie was gespannen, lokale afdelingen dreigden zich af te splitsen. Maandenlang had Rutte nog maar één doel: de eenheid in zijn partij herstellen. Dat lukte ternauwernood, maar de kritiek op Rutte hield aan. Een jaar geleden werd er nog om zijn aftreden geroepen: Rutte kwam steeds met nieuwe losse flodders en slaagde er niet in rivaal op rechts Wilders aan te pakken; zijn pleidooi voor verruiming van de vrijheid van meningsuiting liep uit op een fiasco, toen Rutte zei dat het ontkennen van de Holocaust ‘moest kunnen’. In juni was er nog het verlies bij de Europese verkiezingen. Partijgenoten zeggen: ‘Het ijs is heel dun geweest.’ En: ‘We hielden ons hart vast.’ Maar nu staat Rutte er dan eindelijk, als onbetwist leider. Rutte is een prater, een mensenmanager. Zijn ervaring als human-resource-man bij Unilever bleek weer waardevol. ‘Daar heb ik geleerd dat je vertrouwen moet geven als je vertrouwen wilt krijgen,’ zei hij eerder tegen VN. Binnen de VVD-fractie spande Rutte zich in om de boel bij elkaar te houden. ‘Voor het eerst sinds jaren had iedereen een beetje een fatsoenlijke portefeuille,’ zegt een Kamerlid. Maar Rutte is ook een solist, de pianospelende eenling die op zijn rust gesteld is. Op een partijbijeenkomst gaat hij na twee biertjes naar huis. Vriendelijk, maar op afstand, zo typeren partijgenoten hem. Het zal de ervaring van de HR-manager zijn: Rutte waakt er voor een clubje adepten om zich heen te verzamelen. ‘Wie zijn vrienden zijn, dat weten we niet.’ Rutte mag dan geen man van kliekjes zijn, er zijn wel een aantal mensen op wie hij blindelings vertrouwt. Met wie herstelde Rutte het afgelopen jaar de rust in eigen huis en wie neemt hij straks misschien mee naar de regering?
Ivo Opstelten ‘Als Ivo geen partijvoorzitter was geweest, hadden we dit nooit bereikt,’ zeggen VVD’ers. Vanaf zijn benoeming in maart 2008 vormde de gezaghebbende oud-burgemeester van Rotterdam een buffer voor Rutte: hij ving de kritiek op en hield hem de hand boven het hoofd. Vorig jaar mei suste hij de opstand van een aantal wethouders die vreesden voor desastreuze gemeenteraadsverkiezingen. ‘Opstelten kreeg iedereen achter de kar. Die autoriteit had Mark een jaar geleden absoluut niet,’ zegt een partijgenoot. Een vader-zoon relatie willen ze het bij de VVD niet noemen, Opstelten is meer een coach: ‘Een vader slaat een schouder om je heen, een coach geeft je een schop onder de kont.’ Opstelten is een van Ruttes belangrijkste critici. ‘Er zijn er niet zo veel die Mark echt tegengas durven te geven.’ Insiders betwijfelen of Opstelten nog ambities in de landelijke politiek heeft, al wordt hij genoemd als minister van Binnenlandse Zaken.
Uri Rosenthal Rosenthal, voorzitter van de Eerste Kamerfractie van de VVD, is er met name voor het intellectuele discours. Hij noemt zich graag Ruttes Berater en zei eens: ‘Wat Kissinger was voor Nixon, ben ik voor Mark.’ Hij spreekt Rutte elke dinsdagmiddag in een bilateraaltje, ze sms’en regelmatig. In 2008 schreef hij mee aan een nieuwe ‘concept-beginselverklaring’ voor de VVD. Rosenthal, voorzitter van het COT Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, speelde ook een rol bij de interne disciplinering van de partij. Hij hamerde op het belang van heldere communicatie en introduceerde het fenomeen van de conference call bij de liberalen: zo kon er ook op afstand vergaderd worden. Er wordt gefluisterd dat hij na 9 juni ook wel belangstelling zou kunnen hebben voor Binnenlandse Zaken. Bovendien wordt hij genoemd als informateur. 
Edith Schippers Schippers is Rut­tes belangrijkste vertrouweling in de fractie. Hij koos haar in 2006 als zijn vice-fractieleider, en niet Verdonk. Schippers schuift elke woensdagochtend naast Opstelten en Rosenthal aan bij het voorzittersoverleg, ze is van grote invloed op Ruttes strategie. ‘Mark is heel gevoelig voor wat Edith zegt,’ klinkt het in de VVD. De afgelopen jaren bestierde Schippers de fractie zodat Rutte zich op zijn partijleiderschap kan concentreren. ‘Mark mocht niet afgeleid worden door interne conflicten.’ Partijgenoten typeren haar als een ‘harde tante.’ En: ‘Ze zou een hell of a minister kunnen zijn.’ Wordt getipt voor Onderwijs of Ontwikkelingssamenwerking. ‘Edith is beter dan drie mannen tegelijk.’ Stef Blok In 2004 speelde Stef Blok zich in de kijker met zijn voorzitterschap van de parlementaire onderzoekscommissie naar integratie. Maar vervolgens werden de bevindingen van zijn commissie verguisd. Toenmalig VVD-Kamerlid Ayaan Hirshi Ali vond de conclusie dat de integratie geslaagd was ‘ongelooflijk naïef’. Blok verdween naar de achtergrond. Nu is hij de grote man achter Ruttes campagne. Hij wordt geprezen als strateeg, zorgt voor rust achter de schermen. Net als Rutte heeft hij affiniteit met financieel-economische thema’s. ‘Het zijn gesloten mannen, maar ze spreken dezelfde taal,’ zegt een partijgenoot. Blok wordt getipt als minister van Financiën. ‘Mark zal hem voor zijn harde werk belonen.’
Fred Teeven Na zijn lijsttrekkerschap voor Leefbaar Nederland werd Fred Teeven naar de VVD gehaald. Bijna vertrok hij in het kielzog van Verdonk, maar Rutte praatte als Brugman en hield hem binnen. Hij had Teeven hard nodig om de rechterkant van de partij tevreden te stellen. In ruil kreeg Teeven alle ruimte om zijn harde law and order-verhaal te vertellen. Rutte kijkt niet naar het verleden maar naar het resultaat, verklaren VVD’ers de opstelling van hun partijleider. Teeven wordt genoemd als fractievoorzitter, zelf maakt hij er geen geheim van graag minister van Justitie te willen worden. ‘Als Mark ’m passeert, wordt hij heel boos.’
Atzo Nicolaï Nicolaï is, na het vertrek van Johan Remkes dit voorjaar, overgebleven als ervaren bestuurder in de fractie. Hij was staatssecretaris van Europese Zaken in de eerste twee kabinetten Balkenende, en minister van Bestuurlijke Vernieuwing in Balkenende III. In de fractie vertolkt hij het progressief-liberale geluid van de VVD. Hij is een intellectuele sparringpartner voor Rutte. In het achteraf zo desastreus verlopen debat over verruiming van de vrijheid van meningsuiting trokken ze samen op. Ingewijden tippen hem als kandidaat voor Buitenlandse Zaken. 
Frans Weekers Met dank aan de economische crisis heeft Frans Weekers zich ontwikkeld tot een belangrijke adviseur voor Mark Rutte. De afgelopen maanden had Weekers een hotline met Rutte over de financieel-economische agenda van de VVD. Weekers werd in 2006 door de partijtop benoemd als financiële man, ten koste van Stef Blok. In deze campagne werkte Weekers onder Blok. Weekers werd aan het rekenen gezet om de koopkrachtplaatjes van Netwerk en de Volkskrant, die de gevolgen van het VVD-programma voorstelden als dramatisch voor lage inkomensgroepen, zo snel mogelijk van tafel te vegen.
Paul de Krom Integratie is een cruciaal thema voor de VVD. Dat Paul de Krom anderhalf jaar geleden de integratieportefeuille kreeg toebedeeld, illustreert dat Rutte hem hoog heeft zitten. Het was aan De Krom om een liberaal antwoord te vinden op de rechtse taal van Geert Wilders. Hij diende een motie in om de benoeming van een imam bij Defensie terug te draaien en maakte een punt van uitkeringen van migranten, boerkadraagsters en het aparte fitnessuur voor Marokkaanse vrouwen. De Krom is een harde werker, in VVD-jargon ‘een waterdrager’. Helaas voor De Krom, Minister van Justitie wordt hij alleen als Teeven die post niet opeist.
Halbe Zijlstra Zijlstra, sinds 2006 in de Kamer, geldt als coming man binnen de VVD. Hij beheerde tijdelijk de integratieportefeuille van Henk Kamp, en zette in die tijd de aanval in op de PVV van Wilders. Vooralsnog blijft hij in de luwte als woordvoerder energie en gezondheidszorg, maar insiders voorspellen dat hij nog wel eens fractievoorzitter zou kunnen worden.
Jeanine Hennis-Plasschaert Ze is de hoogste nieuwe binnenkomer bij de VVD, Rutte ‘haalde’ haar uit Brussel. Daar applaudisseerde het hele parlement in juni nog voor haar strijd voor de privacy van Europese burgers. Binnen de partij wordt er veel van de mediagenieke VVD-ster verwacht: ‘Ze zou een soort Atzo kunnen worden, met een progressief-liberaal geluid.’ Hennis is er om de linkervleugel af te dekken als tegenhanger van crimefighter Teeven. 
</div>

Gerelateerd