Is de alom bejubelde Yuval Noah Harari niet eenvoudig een misantroop die zo snel mogelijk van de mens af wil om in het zalige rijk van de data en de algoritmen te kunnen verkeren? Daar heeft hij geen last meer van de grillen van de mens. In Homo Deus, het vervolg op Sapiens, maakt Harari van het humanisme verdacht makkelijk een ‘religie’ en een ‘ideologie’, ‘de dominante wereldreligie’ zelfs, die verdeeld is in ‘sektes’. Hij heeft het over ‘devote humanisten’, en ‘het humanisme vertelt al eeuwen’, alsof dat maar eens uit moet zijn. De ‘menselijke trots’ zou duizenden jaren lang zijn opgepompt. Het belangrijkste gebod van het humanisme zou zijn: ‘zingeven aan een zinloze wereld’. De mensheid is voor Harari geen verzameling mensen, maar ‘één groot dataverwerkend systeem’ dat beter werkt dan de mens. En we moeten vooral niet denken dat ‘de menselijke belevingswereld’ heilig is.

Harari heeft niets met mensen. Ik zal niet beweren dat de mens een...