<div class="wpg-element paragraph">
Janne Teller &#8211; &#8216;Niets&#8217; Clavis, 112 p., € 14,95
Sinds William Golding in Lord of the Flies (1954) een stel kinderen op een onbewoond eiland zich liet ontpoppen tot moordenaars in pocketformaat weten we dat het met de kinderlijke onschuld in de praktijk behoorlijk kan tegenvallen. In Goldings voetsporen zijn in de adolescentenliteratuur sindsdien heel wat rotzakjes opgestaan. Maar zo bont als de tieners het maken in Niets van de Deense Janne Teller, dat is lang niet vertoond.
Oorzaak van alles wat fout gaat is Pierre Anthon, die op een dag verkondigt dat niets in het leven betekenis heeft en voor de rest van het schooljaar in een pruimenboom gaat zitten. Zijn klasgenoten besluiten hem op andere gedachten te brengen. Zodra de eerste steen naar de onruststoker wordt gegooid , besef je dat deze kinderen tot heel wat in staat zijn.
Stenen krijgen Pierre Anthon echter niet uit de boom en daarom begint de groep een berg van betekenis aan te leggen, waarvoor iedereen iets moet afstaan wat hem dierbaar is. Wat, dat bepalen de anderen.
Wat begint met een stel stripboeken wordt een fiets, een hamster, Sofies maagdelijkheid en Jan-Johans vinger. Net als in Lord of the Flies is in Niets geen rol van betekenis weggelegd voor de ouders; deze kinderen bepalen hun eigen regels.
Het verhaal wordt in korte, afstandelijke zinnen in de wij-vorm verteld, waardoor de groepsdruk tot in het perspectief voelbaar is &#8211; niemand wil voor een ander onderdoen. Teller biedt haar personages geen ontsnapping aan de ijzeren greep waarin ze elkaar houden; en haar lezers evenmin. In Niets geen deus ex machina die de boel aan het eind nog even komt redden. Het slot van deze jeugdroman is precies zo zwart en uitzichtloos als in de eerdere gebeurtenissen besloten ligt. Zo rücksichtslos schrijven voor jongeren durven er maar weinig. (JA)
</div>
<div class="figure--left">
<figure id="post-76389 media-76389" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2010/10/7e79f2b3-98ab-4298-a57d-4aa9e6fc2a00_Lindelauf-hemel-Heivisj1.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
Benny Lindelauf &#8211; &#8216;De hemel van Heivisj&#8217; Querido, 405 p., € 14,95
Barry Lindelauf won vijf jaar geleden twee prijzen met zijn prachtig vertelde jeugdroman Negen Open Armen: drie meisjes zonder moeder maar met broers, een oma en een vader betrekken een vreemd huis buiten de stad. Zes jaar later komt Lindelauf &#8211; dank! dank! &#8211; met een even krachtig vervolg: de Tweede Wereldoorlog onderbreekt het bestaan dat die zusjes Fing, Muulke en Jes tot dan toe als een drie-eenheid hebben beleefd.
Lindelauf vertelt heel suggestief: is het de kinderfantasie of is het echt wanneer er even een geest verschijnt? Of tja, zouden het ook de koplampen van een auto kunnen zijn geweest? Er is eigenlijk maar één reden waarom deze roman, deze literatuur, geschikter is voor jongeren dan voor volwassenen: de thematiek is voor een ervaren lezer wellicht iets minder nieuw en interessant dan voor wie nog nooit goed heeft gelezen over volwassen- en vooral individu-wording. Verder: Literatuur! (SP)
</div>
<div class="figure--left">
<figure id="post-76389 media-76389" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2010/10/ea2dab14-90ae-4fa5-96e5-5e7b3baa9d74_vdh97890258561511.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
Rindert Kromhout &#8211; &#8216;Soldaten huilen niet&#8217; Leopold, 265 p., € 14,95
Onder middelbare scholieren staat Virginia Woolf (1882-1941) niet bepaald bekend als leeslijstfavoriet. Soldaten huilen niet van Rindert Kromhout zou daar verandering in kunnen brengen. De schrijver van populaire series voor jonge kinderen (Kleine Ezel, Erge Ellie en Nare Nellie) dook in de geschiedenis van de Britse kunstenaarskring de Bloomsbury Group, onder wie Virginia Woolf en haar schilderende zus Vanessa Bell, en schreef er een meeslepend historisch jeugdboek over dat nieuwsgierig maakt naar het werk van deze mensen.
Soldaten huilen niet reconstrueert de geschiedenis van Quentin en Julian, zoons van Vanessa en Clive Bell. Het gezin leeft in het idyllische Charleston Farmhouse op het platteland van Sussex, een ontmoetingsplek voor kunstenaars en schrijvers. Vaste bezoekers zijn onder anderen de biograaf Lytton Strachey en de excentrieke galeriehoudster Lady Ottoline Morrell. De homoseksuele kunstenaar Duncan Grant woont als minnaar van Vanessa bij het gezin in.
Te midden van dit kleurrijke gezelschap ontwikkelen Quentin en Julian zich in tegengestelde richtingen: gestimuleerd door zijn tante droomt Quentin zich een bestaan als schrijver, terwijl Julian wordt gegrepen door het communisme en steeds verder van zijn artistieke familieleden verwijderd raakt.
Mooi is het broertjesgevoel dat Kromhout vanaf de vroege jeugd van de jongens als een rode draad door zijn verhaal vlecht. &#8216;Als jij eerder doodgaat, zal ik een boek over je schrijven,&#8217; zegt Quentin als Julian vertelt te willen gaan vechten in de Spaanse Burgeroorlog. &#8216;Als jij eerder doodgaat, heb ik geen broer meer,&#8217; antwoordt die.
Zoals vaker is de werkelijkheid buitenissiger dan een schrijver kan bedenken. Het geheim dat de volwassen bewoners van Charleston met zich meedragen, drijft Julian definitief in de armen van het communisme met noodlottige gevolgen. Daarmee is dit boek niet alleen een boeiende kroniek, maar ook een aangrijpende jongerenroman. (JA)
</div>

Sander Pleij

Joukje Akveld

Gerelateerd