<div class="lead">Heb jij goede voornemens voor 2014? Eind 2009 zocht Annemiek Leclaire uit wat de beste voornemens zijn. Houd het positief, uitvoerbaar en pak de agenda er meteen maar bij.</div>
<div class="wpg-element lead-bold">
<p>&#8216;Daar doe ik niet aan hoor, goede voornemens, dat vind ik zó&#8217;n flauwekul!&#8217; Het is een veelgehoord antwoord als je mensen naar hun nieuwjaarsvoornemens vraagt. Een oer-Hollands wegwuiven van de lichtzinnige hoop iets aan de donkergrijze lotsbestemming te kunnen veranderen.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Toch hoeven mensen die wel een of twee van die plannen hebben gemaakt, zich door een dergelijk dédain niet als kleine kinderen te laten wegzetten. Er is onderzoek gedaan naar mensen die niet in goede voornemens geloven, en die bleken er een tamelijk laag zelfbeeld op na te houden. Ze doen of ze die voornemens frivole onzin vinden, maar in werkelijkheid zijn ze teleurgesteld geraakt in hun eigen wilskracht.</p>
<p>&#8216;Schrijf maar op hoe vaak het allemaal mislukt met die goede voornemens,&#8217; zei een kennis toen ze hoorde over het onderwerp van dit stuk. &#8216;Dat lijkt me nou eens leuk om te lezen.&#8217; Goed: naar het schijnt, mislukt tachtig procent van de goede voornemens.</p>
<p>Maar dat is nog geen bewijs van de waardeloosheid ervan. Het geluk van het voornemen zit hem in de morele schoonmaak. Het neemt kortstondig de last van de imperfectie weg en biedt een visioen van een beter leven, waarin we ons gedrag eindelijk in overeenstemming gaan brengen met onze opvattingen over hoe een goed leven eruit hoort te zien.</p>
<p>Dit zal zijn wortels wel hebben in de religieuze biecht en vergiffenis. Dat wat klein houdt, wordt afgeworpen en er ontstaat ruimte voor iets mooiers. Alleen al het streven is toch lovenswaardig? Bovendien, zegt de Britse filosoof Robert Rowland Smith, is het goed om de fantasie te koesteren dat je de toekomst je wil kan opleggen. &#8216;Dat schept orde in de willekeur. En anders legt de toekomst jou haar wil op, voornamelijk in de vorm van andere mensen die ten koste van jou hun zin doordrijven.&#8217;</p>
</p></div>
<figure id="post-27493 media-27493" class="align-right"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2015/08/28520bdf-ad3a-4a00-8de5-b6f18362d4db_b11814c0-6bbb-11e3-8ed5-12313d1c2285-original.png" alt="&#039;De sleutel tot succes is de implementatie-intentie; de vertaling in een concreet uitvoeringsplan.&#039;"><figcaption>&#8216;De sleutel tot succes is de implementatie-intentie; de vertaling in een concreet uitvoeringsplan.&#8217;</figcaption></figure>
<div class="wpg-element paragraph">
<p><b>Op het juiste spoor</b><br />Als Smith, auteur van <i>Breakfast with Socrate. The Philosophy of Everyday Life</i>, zijn gedachten formuleert over het nut van voornemens, komt hij net uit een lingeriezaak in Londen. Naar aanleiding van zijn nieuwe boek is de Oxford-alumnus gevraagd een filosofische bespiegeling te houden over &#8216;liefde, lust en lingerie&#8217;.</p>
<p>Smith behoort net als zijn collega Alain de Botton tot de filosofen die wijsbegeerte in dienst stellen van de verbetering van het dagelijks leven; ze geven allebei les aan de School of Life, die cursussen in levensvaardigheden verzorgt. Vanzelfsprekend benut deze man de jaarwisseling om te evalueren of het leven nog op het juiste spoor zit. Verbaasd: &#8216;Stel dat je Oud en Nieuw níét aangrijpt om eens te praten en na te denken over hoogte- en dieptepunten van het afgelopen jaar, dan blijf je toch al je fouten herhalen?&#8217;</p>
<p>Zelf gebruikt hij een truc uit de consultancy. &#8216;Ik maak een lijst met voornemens die de grootste invloed op mijn leven zullen hebben, en dan kies ik de voornemens die het makkelijkst uit te voeren zijn. Als je iets kiest dat lastig toe te passen is, gaat het waarschijnlijk mislukken, en dan voel je je nog slechter.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element streamer">
<blockquote>
<p> &#8216;Je hoeft alleen maar die eerstvolgende sigaret niet te roken&#8217;</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Voornemens gaan over <i>the art of the possible</i>. Afgelopen jaar nam ik me voor meer galeries en musea te bezoeken. Ik realiseerde me dat je niet een speciaal tochtje naar zo&#8217;n museum hoeft te maken, maar dat het veel makkelijker is om in de twintig minuten die je tussen twee afspraken in de stad hebt, even langs te wippen. Het werkt in feite beter, want je kunt je op drie of vier stukken concentreren zonder te hoeven proberen honderd beelden in je op te nemen.&#8217;</p>
<p>Eigenlijk, zegt hij, hebben we hulp nodig van anderen om goede voornemens te maken. Hij adviseert om met Oud of Nieuw of daaromtrent samen te komen met een groepje vrienden. Iedereen pent anoniem de veranderingen neer die ze graag zouden zien bij iemand anders in de groep. Bijvoorbeeld: &#8216;Ik zou het fijn vinden als je meer plezier in het leven zou hebben, en je minder zorgen zou maken over je werk.&#8217; Of: &#8216;Ik vind dat je meer tijd moet doorbrengen met je kinderen.&#8217; De papiertjes gaan in een kom en ieder persoon neemt het papiertje eruit waar zijn of haar naam op staat. &#8216;Je vrienden kennen je het best en durven vaak het eerlijkst te zijn over wat er niet goed gaat in je leven. Maar doe het vroeg genoeg in de avond.&#8217;</p>
<p><b>Geheime voornemens</b><br />Er zijn voornemens die mensen niet in het openbaar durven uit te spreken. Dagenlang vragen, trekken en doorzeuren levert het volgende rijtje geheime voornemens voor 2010 op: &#8216;Zoveel mogelijk vrouwen versieren, maar geen getrouwde, want daar komt enorme ellende van.&#8217; &#8216;Niet meer schreeuwen tegen mijn kinderen; mensen zouden eens moeten horen hoe gemeen ik soms ben.&#8217; &#8216;Een roman schrijven over het onmogelijke verlangen naar een levenslange liefdesrelatie.&#8217; &#8216;Stoppen met duimen, ik ben al veertig.&#8217; &#8216;De mogelijkheid onderzoeken of ik een niet-verplichtende erotische affaire kan beginnen met een vroegere geliefde.&#8217; &#8216;Minder lui zijn in bed.&#8217; &#8216;Manier uitvinden om op kantoor zo min mogelijk te werken, maar net te doen of ik het heel druk heb&#8217; (2 x!). &#8216;Een man vinden met wie ik kinderen kan krijgen.&#8217; &#8216;Mijn droombaan najagen en verwezenlijken, maar omdat dit zo vaag klinkt, zeg ik het niet hardop.&#8217;</p>
</p></div>
<div class="wpg-element streamer">
<blockquote>
<p>Met motivatie heeft het slagen van een goed voornemen niks te maken</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Liefde, seks en werk, dit is waar het mensen zo te zien echt om gaat. Niet om &#8216;minder koffie drinken&#8217; of &#8216;twee kilo afvallen&#8217;. Levenscoach Julia Stoel, oprichter van een Amsterdams trainingsbureau, zegt: &#8216;Wil je dat voornemens echt werken, kijk dan naar de vraag: hoe wil je leven?&#8217; Stoel maakt deel uit van het groeiende leger adviseurs dat de diepste verlangens of &#8216;dromen&#8217; van hun cliënten met een coachingstraject werkelijkheid probeert te maken. Ze stelt voor om onszelf met Oud en Nieuw vragen te stellen als: wat is het afgelopen jaar goed gegaan, waar werd ik gelukkig van, en hoe borduur ik daarop voort? Wat wil ik echt in het leven, hoe is het pad daar naartoe, en ben ik bereid daarvoor te werken? Zij adviseert om doelen te formuleren, en flow charts te maken.</p>
<p>De lezer, die inmiddels met een pennetje boven een leeg vel papier zit, schrijft links op het vel het antwoord op de vraag &#8216;waar ben ik nu?&#8217; (bijvoorbeeld: &#8216;boekverkoper&#8217; of &#8216;unhappy single&#8217; ). En aan de rechterkant &#8216;waar wil ik heen?&#8217; (&#8216;eigen makelaarskantoor voor duurzame huizenmarkt&#8217; of &#8216;samenwonend met partner van mijn dromen&#8217;). Nu is het zaak vanuit de rechterkant van de pagina terug te redeneren wat de stappen zijn die deze droom mogelijk maken; zo ontstaat een gedetailleerd tijdschema van kleine doelen. Coach Stoel kent ook mensen die voor zichzelf aan het eind van het jaar een heidedag inplannen. Ze trekken zich in stilte terug om helder te krijgen: waar sta ik voor, wat wil ik bereiken? Ook kent ze mensen die jaarlijks met een groep goede bekenden een brainstormparty organiseren om gezamenlijk hun stappenplannen door te nemen.</p>
<p><b>Pak de agenda erbij</b><br />Met motivatie heeft het slagen van een goed voornemen niks te maken. De sleutel tot succes, meent Roos Vonk, hoogleraar sociale psychologie, is &#8216;de implementatie-intentie&#8217;; de vertaling in een concreet uitvoeringsplan. Vonk: &#8216;Als je je voorneemt meer tijd aan je gezin te besteden, dan moet je in je agenda noteren wat je met welk gezinslid op welk moment gaat doen. Welke werkafspraken moeten daarvoor worden verzet? En wanneer en hoe ga je de mensen met wie je werkt daarover informeren? Als je dat soort praktische details niet goed regelt en plant, zal je voornemen daarop stuk lopen. &#8216;Meer bewegen, dat is ook zo&#8217;n halfslachtig voornemen. Pak de agenda erbij en plan in wat je wanneer gaat doen.&#8217;</p>
<p>Psychologen en filosofen die er een beetje verstand van hebben, zijn geen voorstanders van de traditionele nieuwjaarsvoornemens waarin mensen zich dingen ontzeggen. &#8216;Als je je voorneemt iets niet te doen,&#8217; weet Vonk, &#8216;is de kans dat het je lukt kleiner dan wanneer je je voorneemt iets wél te doen.&#8217;</p>
<p>Maar als iemand nou gewoon wil stoppen met roken? Die wens zou Vonk eerst vertalen in wat je wél wil, namelijk: &#8216;gezond leven en bevrijd zijn van een verslaving&#8217;. Stap twee is beseffen en accepteren dat er veel momenten aankomen waarop je je niet prettig gaat voelen. Stap drie: op die moeilijke momenten moet je het verlangen naar een sigaret niet onderdrukken, maar toelaten. Je kunt gedachten niet tegenhouden, maar je gedrag wel. Elke keer dat je er niet aan toegeeft, zegt Vonk, is een overwinning die sterker maakt. &#8216;Je hoeft alleen maar die eerstvolgende sigaret niet te roken.&#8217;</p>
<p><i>Dit artikel verscheen eerder in het VN kerstnummer van 2009 onder de titel &#8216;Belofte maakt blij&#8217;</i></p>
</p></div>


Gerelateerd