Zelf aan de knoppen

Op een dag vertelt een neurochirurg een patiënt die aan een obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) lijdt, dat de chip die in zijn hersens is geïmplanteerd niet alleen zijn OSC in toom houdt, maar ook elke beslissing regelt die hij zou willen nemen. ‘Ik heb,’ zegt de chirurg, ‘uw bewuste wil buitenspel gezet; uw gevoel over een vrije wil te beschikken is vanaf nu een illusie.’

Niet alleen de patiënt zal raar opkijken als hij dit te horen krijgt, ook bij heel wat mensen die hiervan horen zullen de rillingen over hun rug gaan: het idee dat iemand aan de knoppen van je gedachten, plannen en beslissingen zit! Geen mooier bewijs van het feit dat we een vrije wil hebben dan deze verontwaardiging. Het idee dat we geen vrije wil zouden hebben, is voor de meeste mensen onverdraaglijk. Toch zijn er genoeg mensen, onder wie strenge calvinisten en menige neurochirurg of psycholoog (zoals Steven Pinker of Marvin Minsky), die volhouden dat we geen vrije wil...