Essay / Kunstlezen

Wat is een schaduw? De weerschijn van iets materieels, maar tegelijkertijd iets dat zelf geen materie is. Een schaduw kun je wel maken – je hoeft je hand maar in een of andere lichtbaan te houden en je ziet de vorm van die hand tegen de muur – maar je kunt hem niet beetpakken. Het wóórd schaduw moet ik honderden malen gebruikt hebben, maar toen ik in Madrid in het Thyssen-Bornemisza de enorme tentoonstelling zag over de schaduw in de kunst, begreep ik dat ik nooit wezenlijk over het fenomeen had nagedacht, een gebrek dat je in de uren dat je daar ronddwaalt wel wordt ingepeperd. Zelfs het grote affiche van Picasso, met de enorme slagschaduw van een mannenfiguur over het hele schilderij had mij, toen ik het op straat zag, nog niet van het feit doordrongen dat ik in de komende uren meer over schaduwen zou moeten nadenken dan ik ooit in mijn leven gedaan had.

Vaderlandse schilders

Dat ik daarbij geholpen zou worden door een machtig leger van kunstenaars,...