<div class="lead">Het gevaar mag dan dichterbij komen, nog altijd is Europa het minst bedreigde werelddeel.</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Wordt de wereld veiliger? De taxichauffeur denkt van niet, en de politiek is ook een draai aan het maken. De wereld wordt onveiliger, de defensiebudgetten mogen weer omhoog.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Reality check: de jaarlijkse Heidelberg Conflictbarometer. </p>
<p>Net verschenen, voer voor analisten die het gevoel langs de meetlat van de werkelijkheid willen leggen. Volgens het Heidelbergteam, dat uit tientallen mensen bestaat die een jaar lang niets anders doen dan conflicten en oorlogen tellen, opschalen en afschalen, rubriceren en in grafieken zetten, valt het allemaal nog mee. De onderzoekers telden in 2014 in totaal 424 conflicten in de wereld. De slaapkamerruzies en opstootjes op straat niet meegerekend, het gaat om majeure politieke conflicten tussen of vaak binnen landen. </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p><b>Nogal stabiel</b><br />Lang niet alle conflicten gaan tussen landen. Lang niet alle conflicten gaan ook met geweld gepaard of verdienen het label ‘oorlog’. Heidelberg zegt dat in ongeveer de helft van alle conflicten (223) geweld wordt gebruikt. Daarvan kun je weer zeggen dat er in 46 landen veel geweld werd gebruikt, en er woedden in die groep uiteindelijk weer 21 echte forse oorlogen. Vrijwel allemaal oorlogen binnen landen, niet tussen landen. Die trend was al bekend, er zijn in het recente verleden zelfs jaren geweest dat er helemaal géén interlandoorlogen werden gevoerd. Nu is hij weer een beetje terug van weggeweest, maar een feit blijft dat de ruzies in de wereld zich in verreweg de meeste gevallen binnen landen afspelen, niet ertussen. 347 conflicten, dat is 80 procent, zijn zogeheten intra-conflicten. Wellicht een afspiegeling van de microwereld, waar het me niet zou verbazen als 80 procent van de ruzies binnen de muren van een huis plaatsvindt en de kleine rest op straat of tussen de buren.</p>
</p></div>
<div class="figure--right">
<figure id="post-11411 media-11411" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2015/04/2cbe638b-3904-4bd2-a7fb-22f2d293d6c5_vn-ruzie-huis-brand_preview.jpg" alt="Illustratie: Bas van der Schot" /><figcaption>Illustratie: Bas van der Schot</figcaption></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Ook het aantal conflicten en oorlogen blijft nogal stabiel. Het aantal conflicten groeide in een jaar met zes, en het mag opmerkelijk heten dat het aantal conflicten met geweld met zes daalde (en die met <span class="Cursief">veel</span> geweld met vijf afnam). </p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Gaan we ons dan onveiliger voelen omdat de ellende Europa besluipt, komt het gevaar dichterbij? Dat kan, Oekraïne is dichtbij en aan de zuidas (Midden-Oosten, Noord-Afrika) is het natuurlijk ook niet pluis. Van de 46 conflicten met geweld zijn er veertien in die zogeheten MONA-regio, en drie in Europa zelf. Dat is zeventien ‘dichtbij’, terwijl ‘ver weg’ nog altijd 29 keer is. Het gevaar komt enigszins dichterbij, maar nog altijd is Europa het minst bedreigde werelddeel.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element streamer">
<blockquote>
<p>Aan cijfers kun je niet alles zien. Eén Poetin en één IS kunnen het dreigingsgevoel veranderen</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Waarover gaan de conflicten? Vaak wordt vandaag de dag gezegd dat het weer om geopolitiek gaat, en dat landjepik en grondstoffendrift weer ouderwets terug zijn. Maar uit de cijfers blijkt dat nog niet. Van alle 424 conflicten gaan meer dan de helft (255) om het politieke systeem of wie de macht binnen dat systeem heeft. Meer autonomie of afscheiding zijn oorzaak van een dikke honderd conflicten. Grondstoffen (96) en territorium (50) komen daarna. Bij de echte oorlogen hetzelfde beeld. Van de 46 oorlogen gaan er 25 over het politieke systeem of de macht daarbinnen. Over grondstoffen wordt negen keer gevochten. Alleen in de tussencategorie, conflicten met enig geweld, komen de grondstoffentwisten relatief vaker voor, maar nog altijd is strijd om de macht of om het politieke systeem dominant. Je zou kunnen zeggen: over land en grondstoffen wordt niet zoveel oorlog gevoerd, maar wel geschermutseld. Het is nauwelijks anders dan de jaren ervoor, voor een geo-trend is hier (nog?) geen zichtbaar bewijs. </p>
<p>En toch. Aan cijfers kun je niet alles zien. Eén Poetin en één IS kunnen het dreigingsgevoel veranderen. En het gelukkigste deel van de wereld, Europa, beseft dat het daar toevallig veel mee te maken heeft. </p>
</p></div>


Ko Colijn

Gerelateerd