<div class="lead">
De recente publicatie van Lisa Kuitert is een hart onder riem voor liefhebbers van het papieren boek: de smaakmaker, datgene wat je op het idee brengt te gaan lezen, dat wat zichtbaar, eeuwig bewaarbaar en een uitbreiding van je geheugen is.
</div>
Een antiquaar klaagde laatst tegen me: jonge lezers verzamelen niet meer en ‘uw soort lezers’ sterft uit, de een na de ander. Dat was even schrikken. Jongeren, verklaarde hij, kopen het veelbesproken boek van het moment, ze nemen dan niet uit enthousiasme het volledige oeuvre van zo’n schrijver tot zich, ze lezen dan niet de schrijvers door wie hun uitverkorene gevormd is en de schrijvers over wie hij instemmend schrijft. Alles wat een literatuurminnaar kortom doet, in mijn optiek. Een zorgelijke ontwikkeling.
Maar het is nog erger, wist mijn bron. Veel jongeren verpatsen vaak direct het gelezen boek, als het nog een paar euro’s waard is. Want een boekenkast in huis is old skool, iets voor de laatste dino’s – achtergeblevenen als ik. Ook op de relatiemarkt is papieren boekenbezit funest, hoor ik van vrienden. Dan hollen verhoopte geliefden direct weg. Om maar te zwijgen over de makelaardij. Daar geldt het boek als een ongewenste etensrest. Uitruimen, al dat ‘papier’ uitruimen, niet meer dan een kast overhouden, daarna de boeken op kleur (‘regenboogmotief’) zetten, halfvolle rijen vormen (‘ruimtelijk’), zodat er vrolijk brandende geurkaarsjes in pasteltinten bij kunnen. Dat blafte een door mij uitgenodigde makelaar mij toe, die zich daarna nooit meer liet zien.
De recente publicatie van Lisa Kuiterts erudiete pleidooi Het boek en het badwater, de betekenis van papieren boeken  is dan ook een hart onder de riem. Als hoogleraar Boekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam is het water haar tot de lippen gestegen. Ze maakt er melding van hoe op die andere universiteit in Amsterdam, de gereformeerde VU, een inpandig verbod is ingegaan op papieren boeken. Architecten en managers hadden namelijk bedacht dat het ‘nieuwe werken’ beter digitaal kan. Kuitert geeft een keur aan overtuigende argumenten om het papieren boek in ere te houden – naast het digitale boek. Er staat iets cruciaals op het spel, want ze oppert dat áls het papieren boek zou verdwijnen, het met het e-book ook wel eens snel gedaan kan zijn. Zonder papieren evenknie verliest het e-book zijn functie.
Het papieren boek is de smaakmaker, datgene wat je op het idee brengt te gaan lezen, dat wat zichtbaar, eeuwig bewaarbaar en een uitbreiding van je geheugen is. In die optiek is een goed bevoorrade boekhandel ons collectief geheugen. Zonder papieren boeken verdwijnen boekhandels en, als u het mij vraagt, zijn we dan pas echt hard op weg naar de wereld van The Flintstones.
<div class="info-box">
Lisa Kuitert, <a href="https://www.vn.nl.kpnis.nl/Winkel/Webwinkel/Web-winkel-Product/Het-boek-en-het-badwater-Lisa-Kuitert.htm" target="_blank">Het boek en het badwater, de betekenis van papieren boeken</a> (AUP, 186 p., €12,95)
</div>

Gerelateerd