<div class="lead">
Europa heeft de coördinatie van de muntunie in handen gelegd van ministers van Financiën die geen officiële status hebben, elkaar om de haverklap in de haren vliegen en door geen parlement tot de orde kunnen worden geroepen.
</div>
Nu Yanis Varoufakis weer zeeën van tijd heeft, kan hij misschien een vervolg op zijn boek De economie uitgelegd aan mijn dochter gaan schrijven. Suggestie: De Europese besluitvorming uitgelegd aan mijn dochter. De linkse rockster-econoom heeft er genoeg ruzies en woede-uitbarstingen in Brusselse achterkamertjes voor meegemaakt.
‘We hebben een eurogroep die de macht heeft over de levens van de Europeanen,’ zei de voormalige Griekse minister van Financiën in <a href="http://www.newstatesman.com/world-affairs/2015/07/exclusive-yanis-varoufakis-opens-about-his-five-month-battle-save-greece" target="_blank">de New Statesman</a>: ‘En die groep wordt niet verantwoordelijk gesteld, aangezien ze in juridische zin niet bestaat en in de grootste vertrouwelijkheid opereert. Geen burger weet wat er gezegd wordt, niemand hoeft daar verantwoording af te leggen.’ De kritiek van een heethoofd die niet tegen zijn verlies kan en nu wraak neemt op Jeroen Dijsselbloem, Alexander Stubb en Wolfgang Schäuble, zou je kunnen zeggen. Maar Varoufakis heeft groot gelijk. Want Europa heeft de coördinatie van de muntunie in handen gelegd van ministers van Financiën die geen officiële status hebben, elkaar tijdens nachtelijke vergaderingen de hersens inslaan en door geen enkel parlement ter verantwoording kunnen worden geroepen.
Het Europees Parlement besprak het Griekse drama tot nu toe één keer in het openbaar – toen Tsipras in Brussel op bezoek was. De nationale parlementen kunnen van te voren vragen stellen over de intentie waarmee hun eigen schatkistbewaarder naar Brussel gaat. Maar wat er vervolgens uitkomt, tja, dat is een compromis dat in een achterkamertje is gesloten.
Niet alleen Griekse rockster-economen, maar ook eerbiedwaardige adviesorganen als de Raad van State maken zich zorgen over het ‘democratisch tekort’ dat sinds de instelling van de eurogroep is ontstaan. In 2013 bracht de Raad van State <a href="https://www.raadvanstate.nl/adviezen/zoeken-in-adviezen/tekst-advies.html?id=10638" target="_blank">advies uit</a> over het plan van voorzitter van de Europese Raad Herman van Rompuy om Brussel meer zeggenschap over de nationale begrotingen te geven. De Raad was daar niet erg van gecharmeerd. De bankencrisis had duidelijk gemaakt dat meer sturing en samenwerking nodig waren, daar had Van Rompuy een punt. Maar wat zouden de consequenties zijn voor het democratisch debat en de nationale soevereiniteit? Zou tussen het Europees Parlement en de nationale parlementen niet een soort niemandsland ontstaan?
Het was het één of het ander, zeiden de staatsraden: of de eurozone kreeg een eigen parlement, of Tweede en Eerste Kamer moesten meer bij de besluitvorming betrokken worden. Achteraf kan worden geconstateerd dat van beide niets is terecht gekomen. Dus bereidt een eurogroep die een informele status heeft verreikende besluiten over de toekomst van landen als Griekenland voor. In grote vertrouwelijkheid. De journalisten op de gang moeten maar raden wat voor hoogoplopende ruzies zich binnenskamers hebben afgespeeld. Tweede Kamer, Bundestag en Vouli mogen het resultaat achteraf goedkeuren. Technocraten en boekhouders delen in Europa de lakens uit, zegt Varoufakis.
Hij zit er niet ver naast.

Gerelateerd