<div class="lead">
In Henry! beschrijft Thomas van Aalten de Nederlandse geschiedenis, vanuit het verrassende perspectief van de dromenfabriek die de bladenwereld is.
</div>
Je kon er op wachten: een Nederlandse roman in de sfeer van de tv-serie Mad Men, die in de jaren zestig begint, in nieuwbouwkantoren met audiomeubels en kristallen asbakken, waar kettingrokende, jenever gulpende, gleufhoeddragende mannen met een sneu huwelijksleven groot geld verdienen.
Dat boek is er: Henry!, door Thomas van Aalten. De roman draait niet om reclame, zoals de populaire serie, maar om de bladenwereld. En de actie verhuist van Manhattan naar Slotervaart – destijds nieuw en en vogue. Ik beken maar: na een sterk eerste seizoen was ik klaar met Mad Men’s hoofdpersoon Don Draper: te geforceerd mysterieus, te glad. Dat is niet het geval met Van Aaltens ik-verteller Henry Imholz, de kosmopolitische, polyglotte zoon van een Zwitserse zeepmagnaat, die in Amerika opgroeide en eind jaren vijftig in Nederland, het geboorteland van zijn moeder, neerstreek. Deze innemende adolescent heeft de exotische droom om een glamourblad uit te geven voor een doelgroep die nog over luxe moet leren dromen. Natuurlijk wordt hij voor gek verklaard. ‘Een Nederlandse huisvrouw doet al gek als ze met Maggi kookt. Ziet u haar flaneren op de boulevards van Monaco?’ bijt een afwijzende uitgever hem toe. Maar Henry is van de American Dream en niet te stuiten: ‘We trekken Nederland uit de koude aardappelkelder!’
Het blad, vernoemd naar hemzelf, komt er en verovert de polder met een oplage van een kwart miljoen. Dat succes luidt de woekergroei van de Nederlandse bladenwereld in.
Van Aalten vertelt deze branchegeschiedenis met vaart, in dynamische hoofdstukken vol dwingende dialogen. Henry Imholz rust niet op z’n lauweren, maar blijft malen over verbetering. En over de tijdgeest: zijn grootste angst is dat die hem ontglipt, dat Henry! uit de tijd raakt. Gaandeweg, als de sprongen in de tijd groter worden, lijkt Henry zijn memoires te vertellen tegen de achtergrond van een veranderend Nederland. De vrouwen emanciperen, het wederopbouwoptimisme maakt plaats voor sociale onvrede, de hippies consumeren drugs en draaien psychedelische muziek en tot slot luidden de jaren tachtig met computers en satelliettelevisie het entertainmenttijdperk in waarin alles om televisieroem draait. Lang niet alles is besteed aan de dandyeske, eenkennige kapitalist Henry, die meer met glamrock en soul heeft dan met protestliederen en activisme, en die het televisievolk veracht.
Deze worsteling, die hem overigens niet zal redden voor falen, vormt de sterkste dramatische lijn in het boek. Henry de bladenmaker is een krachtig personage, de tijden die hij meemaakt, geeft Van Aalten overtuigend weer. Minder gelukt is Henry de echtgenoot en vader van een gezin dat hij stichtte nadat hij bezocht werd door een amour fou voor een getrouwde vrouw. Voortdurend krijgt hij in haastige dialogen de verwijten zijn naasten te verstikken of juist te verwaarlozen. Maar waarom? Wanneer heeft hij iets misdaan? Daarvoor is in deze roman geen ruimte gereserveerd. Zo nu en dan heeft hij een temperamentvolle uitbarsting die onverklaarbaar blijft. Ook een traumatisch Amerikaans verleden geeft Henry niet het nodige psychologische reliëf. Terwijl het verhaal van het tijdschrift Henry! meeslepend is, lijken de huwelijksscènes en jeugdherinneringen van de bladenmaker er met de haren bijgesleept.
Ook de stijl toont lacunes. Die is zakelijk, snel, karig. Akkoord, dat past bij de man en zijn gejaagdheid. Maar er zitten, voor de geoefende schrijver die Van Aalten inmiddels is (dit is zijn achtste roman) opvallend onhandige, slordige, zelfs lelijke formuleringen en onnodige fouten in. Maar ook regelmatig een beeld dat je bijblijft, een zin die veel oprakelt. Kortom: juist omdat Van Aalten kan schrijven, had hij daarin zorgvuldigheid moeten betrachten.
Toch slaan deze onvolkomenheden de roman niet uit het lood. Al met al wordt hier met verve dertig jaar Nederlandse geschiedenis verteld vanuit het verrassende perspectief van de dromenfabriek die de bladenwereld eigenlijk is. Henry is in dit universum een gids die het spannend weet te houden.
<div class="info-box">
<a href="https://www.vn.nl.kpnis.nl/Winkel/Webwinkel/Web-winkel-Product/Henry-Thomas-van-Aalten.htm" target="_blank">Henry!</a>, Thomas van Aalten (Nieuw Amsterdam, 399 p., € 19,99)
</div>

Gerelateerd