Onbekend maakt onbemind: als dat voor één bestuurslaag in Nederland geldt, is het Provinciale Staten. De opkomst bij provinciale verkiezingen is laag – bij de Statenverkiezingen van 2015 nog geen 48 procent – en provinciale politici zijn nauwelijks bekend: ze doen hun werk in de schaduw.

Geen wonder dat er al decennia stemmen opgaan om Provinciale Staten op te heffen: het zou een overbodige, technocratische bestuurslaag zijn. Maar zelfs de plannen van het tweede kabinet-Rutte voor één grote Randstadprovincie mislukten jammerlijk. Intussen bepalen de Statenleden wél wie er in de Eerste Kamer komen, en hebben ze zeggenschap over grote kwesties als ruimtelijke ordening, economische ontwikkeling, energievoorziening en milieu, die hoogst actueel zijn nu het kabinet de omslag naar een duurzaam klimaatbeleid probeert te maken. Alle reden om Provinciale Staten onder de loep te nemen.

In opdracht van Vrij Nederland deed Joost Berkhout, politicoloog aan de Universiteit van...