‘Zitten is het nieuwe roken.’ ‘Zitten is dodelijk.’ Je hoort en leest het regelmatig. En niet voor niets; steeds meer mensen ervaren klachten door te veel zitten. Tegelijk zitten we al eeuwen – waarom dan juist nu die aandacht ervoor en een oplopende mate van klachten? Mijn boodschap is niet: stop met zitten. Maar in de verhouding tussen zitten en bewegen zijn we wel doorgeslagen. Interessant daarbij is het verschil tussen de generaties.
Uiteindelijk is alles terug te brengen tot het menselijke, natuurlijke gedrag. Eeuwen geleden waren we hele dagen bezig onze basisbehoeftes te vervullen. Daar moesten we zelf in voorzien, veel actiever dan nu. Uiteraard heeft zware arbeid ook impact. Maar focussen we op zitten, dan was dat destijds een luxe. Even uitrusten tussen de activiteiten door. Een stoel was een luxeproduct voor de elite. De industriële revolutie bracht een ommekeer. Dankzij de technologische ontwikkelingen werden producten – ook stoelen – voor iedereen beschikbaar. Er kwamen meer machines, men ging minder bewegen. Halverwege de vorige eeuw kwamen daar computers bij. Men ging nog meer zitten. Zeer menselijk gedrag: we willen het onszelf steeds gemakkelijker maken.
Zagen mensen met een fysiek beroep de zittende kantoormedewerkers in eerste instantie minachtend aan (‘de hele dag niks doen’); langzaam maar zeker is duidelijk geworden dat zitten wel degelijk een fysieke inspanning vergt. Met diverse klachten, met name lage rugklachten, als gevolg. Begin jaren ’90 ontstaan de eerste normeringen en doen verstelbare stoelen en de lendensteun hun intrede. Maar: de klachten blijven. Ze nemen zelfs toe, de verzuimcijfers lopen niet aanzienlijk terug. Nu moeten we deze cijfers niet puur koppelen aan werkhouding. Andere factoren, zoals de toegenomen werkdruk, spelen ook een rol. Bovendien – en dan komen we weer uit bij het menselijke gedrag – hebben economisch mindere tijden hun weerslag. Uit angst om hun baan te verliezen, zetten mensen een stapje extra en werken (zitten) ze nog meer.
De maatvoering en verstelbaarheid van stoelen is dan ook niet meer voldoende, we zijn stoelen gaan uitbreiden met bewegingstechnieken.
Als ondanks alle aandacht voor ergonomie de klachten blijven bestaan, wat dan? Het belang van bewegen wordt steeds duidelijker. We compenseren het stilzitten te weinig met bewegen. De maatvoering en verstelbaarheid van stoelen is dan ook niet meer voldoende, we zijn stoelen gaan uitbreiden met bewegingstechnieken. Hiermee komen we echter op een interessant ‘generatieconflict’. De veertiger, vijftiger, zestiger van nu is opgevoed met het idee dat niet stilzitten onbeleefd is. We leren het onze kinderen nog steeds: ‘Zit stil aan tafel’. Terwijl kinderen in beweging willen blijven – daar is het natuurlijke gedrag weer.
Kijken we naar jongeren, dan zien we hen steeds minder bewegen. Ze staan toch wel met elkaar in verbinding via smartphones en tablets. Liggend, zitten, hangend. Een uitdagend spanningsveld, net zoals dat geldt bij de voorlichting rondom roken. Fysieke klachten uiten zich namelijk pas op latere leeftijd en dan is de schade vaak niet meer omkeerbaar. Toch is het goed denkbaar dat de beleefdheidsvormen met de tijd veranderen: zoals we nu al snel ‘je’ en ‘jij’ zeggen, overleggen de professionals van de toekomst wellicht niet meer netjes rechtop, maar enigszins onderuithangend. Kantoren worden steeds meer een plek voor persoonlijke ontmoetingen met collega’s en klanten. Met informele settings, loungeplekken en soft seating oplossingen.
Zoals we nu al snel ‘je’ en ‘jij’ zeggen, overleggen de professionals van de toekomst wellicht niet meer netjes rechtop, maar enigszins onderuithangend.
We zullen blijven zitten met z’n allen. In de auto, trein, op de werkplek als je een bureaublad nodig hebt. Voor die momenten zijn er goede, ergonomisch verantwoorde én comfortabele stoelen*. Maar als je niet hoeft te zitten, doe het dan ook niet. Loop rond bij een telefoongesprek. Overleg staand met je collega in de coffee corner of maak buiten een rondje. Daarnaast draagt Gispen een steentje bij met meubilair dat gebruikers helpt om regelmatig hun houding te veranderen. Denk aan een scrumtafel voor een actieve brainstorm. Of een zit/sta-vergadertafel omdat uit onderzoek is gebleken dat staand vergaderen niet alleen korter duurt, maar ook tot effectievere en snellere beslissingen leidt. Terug naar het zitten: zie hier Zinnig zitten in een notendop.
– Patrick Lems, Manager Seating bij Gispen
WINACTIE!
Gispen verloot een Zinn Bureaustoel. Speciaal ontworpen vanuit gebruikersbehoeftes, met een stijlvol design en een groot zit- en bedieningscomfort. Reageer op dit mailadres: communicatie@gispen.nl vóór 12 mei 2017 en maak kans op deze bestseller die zich inmiddels in de praktijk ruimschoots bewezen heeft.