Een referendum gaat in Nederland met nog meer verbaal geweld gepaard dan een verkiezingscampagne. Max van Weezel houdt zijn hart vast voor het debat over het ‘sleepwetreferendum’.

Bij het referendum over de nieuwe Europese Grondwet in 2005 waren het vooral de regeringspartijen die schromelijk overdreven. D66-minister Laurens-Jan Brinkhorst van Economische Zaken voorspelde hel en verdoemenis: een nee tegen de Grondwet zou deze handelsnatie niet overleven. ‘Op den duur gaat in Nederland dan het licht uit en dan zetten we ons land op slot.’ Premier Balkenende waarschuwde dat hij zich na een nee niet meer met goed fatsoen in Brussel zou kunnen vertonen (voor veel van mijn kennissen een reden om tegen de Grondwet te stemmen). CDA-minister Piet Hein Donner van Justitie riep op een partijbijeenkomst in Ede de Balkanoorlog van de jaren negentig in herinnering. Zonder Europese Grondwet zouden de ‘irritatie, de achterdocht en het wantrouwen’ tussen de EU-landen toenemen en dat kon...