Libië
Morte la bête, mort le venin, luidt een Frans gezegde. Als het beest dood is, sterft het gif. Wie de misselijkmakende beelden van Khadaffi&#8217;s laatste minuten heeft gezien, kan zich afvragen of dat wel klopt.
De beelden van de oud-dictator zorgden voor vreugde en schok. Volgens de krant Al Watan heeft een in Koeweit wonende Syrische vrouw uit verdriet geprobeerd zichzelf van het leven te beroven. Een Soedanees die naar de kolonel is vernoemd, kwam in het nieuws omdat hij zijn naam wil veranderen. Muammar is, net als Saddam, niet langer een populaire naam.
Voor Algerije betekent de dood van Khadaffi het verlies van een bondgenoot, want hij stond aan Algerijes kant in de kwestie rond de Westelijke Sahara en steunde de Polisario, het Sahraanse bevrijdingsleger.
Veel mensen kunnen niet begrijpen hoe Libiërs zich zo konden verlagen door de NAVO erbij te halen en zich van een net zo barbaarse kant te laten zien als de man die ze wilden verjagen. Dat ze Khadaffi niet berecht hebben, is een verloren kans, volgens verschillende commentatoren, waaronder de hoofdredacteur van de Marokkaanse L&#8217;Economiste.
De ogen werden meteen op Jemen en Syrië gericht, waar de presidenten Saleh en Assad nog steeds weerstand bieden aan de volksopstand. Dit zal hun lot zijn, klonk het. Wellicht geschrokken door de gebeurtenissen in Libië heeft Syrië aangegeven open te staan voor het voorstel van de Arabische Liga om in gesprek te gaan met de oppositie. Volgens de hoofdredacteur van de krant Al Sharq al Awsat is het te laat voor Assad en heeft hij zijn kansen verspeeld toen hij eerdere toenaderingen afwees. Dat Syrië nu onder voorwaarden het gesprek wil aangaan, toont volgens hem aan dat de verhoudingen in de regio zijn veranderd. De hoofdredacteur denkt bovendien dat het land er alleen voor staat nu Hezbollah het moeilijk heeft, Iraks Al Maliki z&#8217;n handen vol heeft aan het bewaren van de eenheid nu er ook tegen zijn regering wordt gedemonstreerd, Iran druk is met beschuldigingen van een moordcomplot tegen de Saudische ambassadeur in de VS en Libanon met de eigen interne sores.
Andere opiniemakers denken dat Iran Hezbollah zal laten vallen, maar de steun aan Syrië zal handhaven. Ondertussen hebben de Syrische salafisten gesprekken gehad met Libanese christenen om het slechte beeld dat de Syrische overheid van hen schetst tegen te gaan. De salafisten willen zich positioneren als gematigde en betrouwbare gesprekspartners.
Christenen in de regio hoeven zich volgens Libanees parlementslid Antoine Zahra geen zorgen te maken. Hij zei dat de mensen die nu in opstand zijn gekomen echt niet zullen zwijgen als extremisten de macht grijpen. Hij erkent de machtshonger van ultraconservatieve groeperingen en vindt dat er alles aan gedaan moet worden om hen te bestrijden. Zahra: &#8216;Ik ben ervan overtuigd dat het Arabische volk niet richting isolatie en verdeeldheid gaat, maar richting diversiteit en democratie.&#8217; Het lot van de christenen is volgens hem niet verbonden aan de aanwezigheid van de oude dictators.
De Libanese president Michel Suleiman heeft in het licht van alle opstanden rondom zijn land aangekondigd dat er hervormingen moeten komen. Volgens Suleiman is het nodig dat vastgelegd wordt dat alleen de Constitutionele Raad de wet interpreteert en dat diezelfde raad niet gepolitiseerd kan worden. Daarbij wil Suleiman een nieuwe kieswet.
Suleimans woorden komen op een moment dat Hezbollah-leider Nasrallah dwarsligt. Libanon moet dertig miljoen bijdragen aan de Verenigde Naties en het Speciale Libanon Tribunaal. Hezbollah heeft de meerderheid in het parlement en is niet van zins in te stemmen met betaling. De overige partijen voelen zich zwaar in verlegenheid gebracht.
Volgens een Koeweitse columnist, Ahmed Al-Jarallah, tikt de tijd voor Nasrallah, omdat medestanders zich tegen hem gekeerd hebben en trouwe partner Syrië wankelt. Nasrallah heeft zich wel uitgesproken voor de verschillende volksopstanden, maar dringt er in het geval van Syrië op aan dat er gesprekken plaatsvinden en wijst Amerikaanse bemoeienis af.
Ondertussen probeert Saleh in Jemen een veilige aftocht te garanderen voor zichzelf en ruim vijfhonderd leden van het oude regime. Bovendien wil hij dat leden van het oude regime deelnemen aan de overgangsregering. Die garantie wil hij van de Verenigde Naties. De strijd wordt niet alleen hard uitgevochten op straat: de Jemenitische staatszender toont mensen die Salehs regering smeken hen te beschermen tegen de Moslimbroederschap-milities terwijl de onafhankelijke Jemenitische zenders gruwelijke beelden van de slachtoffers van het regime tonen. Als je ziet hoe de moslimbroeders door iedereen gebruikt worden om mensen schrik aan te jagen, kun je concluderen dat de globalisering goed gelukt is. Zowel in het Oosten als het Westen zijn moslimextremisten een geliefd excuus om repressieve maatregelen door te drukken.
In de overige landen broeit en borrelt het ook. In Koeweit is er veel discussie over de te varen koers in het parlement en of het land in staat is echt democratisch te zijn.
De Jordaanse koning heeft een hervormingsgezind kabinet aangesteld, in Marokko zijn afgelopen zondag weer betogers de straat opgegaan en in Egypte wordt het leger aangeklaagd omdat het vrouwen maagdelijkheidstesten heeft afgenomen. Tegelijkertijd volgde iedereen Tunesië, waar de eerste democratische verkiezingen hebben plaatsgevonden. Het kleine land zou ook met de democratisering wel eens de trend kunnen zetten, is de hoop.
De westerse leiders zijn namelijk &#8216;niet onze leermeesters&#8217;, zo citeert Al Jazeera&#8217;s Iraanse columnist Hamid Dabashi de Libische verzetsheld onder Italiaanse bezetting Omar Moukhtar. Wie wel opvallend vaak genoemd wordt als voorbeeld van &#8216;rechtvaardigheid, rede en verantwoordelijkheid geïnspireerd door de islam&#8217;? De Turkse premier Erdogan.

Gerelateerd