<div class="lead">
VN-redacteur Lex Runderkamp wilde een president ten val brengen. Die verhalen maken de journalistiek de journalistiek. Bij gebrek aan presidenten stortte hij zich op Lubbers, premier én miljonair.
</div>
<div class="info-box">
Op 18 mei verschijnt het boek De gouden jaren van het linkse levensgevoel: het verhaal van Vrij Nederland door John Jansen van Galen. Wij vroegen oud-redacteuren van VN naar hun favoriete verhaal. Vandaag: Lex Runderkamp over Lubbers, de miljonair-premier.
</div>
Ik ben ooit de journalistiek in gegaan om een president ten val te brengen, natuurlijk; net zoals Woodward &amp; Bernstein van de Washington Post dat deden met president Nixon.
Maar ja, we hadden geen president in Nederland.
Feike Salverda bedacht daar iets op. &#8216;Lex, weet jij dat we met Ruud Lubbers als premier voor het eerst sinds de oorlog een premier hebben die miljonair is?&#8217; Daar had ik niet bij stil gestaan.
We besloten om te onderzoeken hoe de premier zijn persoonlijke financiële belangen had afgescheiden van zijn politieke prioriteiten. Nederland was eind jaren zeventig op zoek naar een sociale balans tussen rijk en arm, dus een premier met persoonlijke financiële belangen van miljoenen guldens moest rekenen op een onderzoek van Vrij Nederland.
<q class="pull-right">Een premier met persoonlijke financiële belangen van miljoenen guldens moest rekenen op een onderzoek van Vrij Nederland.</q>
We kregen een supergeheim rapport in handen: &#8216;Belastingvlucht door lichamen.&#8217; Het was een inventarisatie binnen de belastingdienst hoe particulieren belasting omzeilden door met BV’s en NV’s te manoeuvreren. De premier kwam er in voor, zei het anoniem. Maar dank zij bronnen in de politiek, de vakbeweging, bij werkgevers en ambtenaren konden Feike en ik in de loop van de vroege jaren tachtig toch laten zien dat de premier zijn persoonlijke financiën mede in de gaten hield tijdens de uitvoering van zijn premierschap.
De premier was moeilijk aanspreekbaar op dit punt. Hij beweerde &#8211; en de Tweede Kamer steunde hem daarin &#8211; dat zijn privévermogen was ondergebracht in een stichting en dat hij er niets mee te maken had. In Vrij Nederland beschreven we al hoe krakkemikkig dat geregeld was. Onlangs sprak ik de voorzitter van die stichting nog en die vertelde me dat hij destijds inderhaast opgeroepen was om zitting te nemen in die stichting en dat het bestuur nooit iets had gedaan. Politieke window dressing, zoals Woodward &amp; Bernstein het zouden noemen.
Feike en ik waren echt (vet) trots toen we in Vrij Nederland konden onthullen dat premier Lubbers tijdens een staatsbezoek aan Koeweit geregeld had dat de zakelijke problemen tussen zijn familiebedrijf Hollandia Kloos en de Koeweiti op de agenda waren beland.
Lees de stukken <a href="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/05/10-november-1.pdf" target="_blank">hier</a>, <a href="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/05/10-november-2.pdf" target="_blank">hier</a>, en <a href="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2016/05/17-november.pdf" target="_blank">hier</a> terug. (In pdf&#8217;s van VN uit 1984!)
<div class="info-box">
Lex Runderkamp werkte van 1979 tot 1986 bij Vrij Nederland, waar hij met met Feike Salverda een duo vormde dat zich bezighield met onderzoeksjournalistiek. Het stuk over Lubbers is gepubliceerd in 1984, met daarin de onthulling dat de Hollandia Kloos-kwestie behandeld was door Hans van den Broek (Minister van Buitenlandse Zaken).
</div>

Lex Runderkamp

Gerelateerd