De Syrische schrijver Nihad Siries over de burgeroorlog in zijn land. ‘In Assads geest werkt het zo: als de massa ophoudt van hem te houden, dan moet hij die massa doden.’

Nihad Siries gaat mij in hartje Amsterdam uitleggen hoe een dictatuur functioneert. Dat doet hij in de schrijversresidentie aan het Amsterdamse Spui, boven boekhandel Athenaeum; hij is hier een week als ‘writer in residence’.

Foto: Maarten Kools
Foto: Maarten Kools

De elegante zilvergrijze verschijning staat van de bank op, gaat pal voor mij staan, pakt mijn handen en spreekt zo mogelijk nog bezwerender dan hij al deed. Zoetgevooisd, lispelend: ‘Ik wil dat jij mijn vriend bent. Voor altijd. Als je mijn vriend bent, zul je iedere dag genieten. Maar als jij mijn vriend niet wilt zijn, zul je iedere dag lijden.’

Dat is de essentie, zegt hij, terwijl hij verzinkt in de canapé. Je hoefde in zijn geboorteland Syrië alleen maar trouw te zweren aan de eeuwig erfelijke dynastie van de familie al-Assad – vanaf 1970 Hafez,...