Den Haag
Verandering doet u goed&#8217;. Via een advertentie in de Florida Jewish Journal probeert Steve Rule zijn &#8216;vijfsterren lifestyle bejaardenresidentie&#8217; onder de aandacht te brengen. Park Summit heet het seniorenpaleis in de van alle kanten door golfbanen en country clubs ingesloten gemeente Coral Springs (&#8216;community of excellence&#8217;). De bewoners kunnen beschikken over voorzieningen als een limousine met chauffeur, door gerenommeerde chefs bereide maaltijden, lezingen, optredens van artiesten en een fitnessschool waar cursussen aerobics, yoga en watergymnastiek worden gegeven.
Freke Vuijst schreef er al eerder over in Vrij Nederland en nu zie ik het met eigen ogen: de indrukwekkende manier waarop de Amerikanen het subtropische Florida hebben omgetoverd in een paradijs voor pensionado&#8217;s. Nergens ter wereld zijn zo veel klinieken te vinden die zich toeleggen op het verhelpen van klachten die vooral bejaarden treffen. Langs de snelweg bieden hart- en vaatspecialisten, urologen en Alzheimertherapeuten met ronkende teksten hun diensten aan. Reclameborden vertonen vrolijke grijsaards die op gympies door de vrije natuur rennen. Bij boekhandel Barnes &#038; Noble is de Southwest Florida Edition van de Senior Living Guide verkrijgbaar, vol handzame tips en nummers van instellingen als &#8216;Dial-a-Nurse&#8217;. Restaurants geven korting aan early birds die om zes uur willen eten omdat ze toch vroeg naar bed moeten. In het appartementencomplex waar we logeren, kom ik Jerry tegen. In een grijs verleden was hij hoteleigenaar in de Catskill Mountains ten noorden van New York, vanwege de vele Joodse vakantievierders ook wel de Borscht Belt van Amerika genoemd. Een hersenbloeding maakte een eind aan zijn werkzame bestaan. Onder het toeziend oog van een flink uit de kluiten gewassen verpleegster trekt hij nu elke ochtend baantjes in het zwembad. &#8216;Het leven hier is een mechaje,&#8217; zegt Jerry in onvervalst Jiddisch: &#8216;Het is één groot genoegen.&#8217; Nog een pluspunt van het seniorenbestaan in de Sunshine State: de prijzen van de luxe appartementen en serviceflats zijn sinds de huizencrisis behoorlijk gedaald.
Het is verleidelijk het luxeleventje van de Gouden Grijzen in Coral Springs, Palm Beach, Boca Raton en Naples te vergelijken met de situatie in Nederland. Niet helemaal eerlijk, want de snowbirds uit New York en Chicago die de winter in Florida doorbrengen, zijn zonder uitzondering gefortuneerd. Toch dringt zich de vraag op waarom Nederland &#8211; net als Amerika een welvarende natie waar een steeds groter deel van de bevolking uit ouderen bestaat &#8211; zulke superieure voorzieningen als in de Sunshine State niet kent. Bij ons overheersen de klachten over de slecht geoutilleerde en slecht onderhouden verzorgingspakhuizen die altijd kampen met gebrek aan personeel. Net teruggekomen van vakantie las ik in Het Parool een interview met de antropologe Anne-Mei The, die onderzoek deed naar de dementerende bewoners van het Amsterdamse Sarphatihuis. De dokters deden hun best, rapporteerde ze: &#8216;Maar waar ik als buitenstaander heel erg van schrok, was het schrale leven in het tehuis. In vijftien jaar was de zorg gehalveerd. Tweederde van het personeel was niet of nauwelijks geschoold. Van verpleegtehuizen hoor ik dat het alleen maar slechter is geworden.&#8217;
De onbevredigende ervaringen met de grote tehuizen vormden voor VVD-staatssecretaris Erica Terpstra in de jaren negentig de aanleiding het persoonsgebonden budget in te stellen. Na de vrouwen en homo&#8217;s moesten ook de bejaarden en hulpbehoevenden worden geëmancipeerd. Om niet langer afhankelijk te zijn van de gebureaucratiseerde zorg, konden ze een subsidie aanvragen om zelf een verpleegster of schoonmaker in dienst te nemen. Zo kregen ze de regie over hun eigen leven terug.
De huidige staatssecretaris Marlies Veldhuijzen van Zanten wil negentig procent van die persoonsgebonden budgetten nu schrappen. De CDA-bewindsvrouw legde uit waaróm: het gaat om een fraudegevoelige regeling, een deel van het geld vloeit in de zakken van buren en familieleden die patiënten ook uit naastenliefde zouden kunnen helpen, er zijn commerciële bureautjes ontstaan die de hulpbehoevenden adviseren. Allemaal waar, maar de maatregelen van Veldhuijzen van Zanten leiden ertoe dat ouderen en gehandicapten in de toekomst weer zijn aangewezen op de thuiszorg die maar vijf minuten langs kan komen en de verpleegster in het bejaardenhuis die boos roept: &#8216;Belt u nu al wéér?&#8217;
Een derde levensfase vol golf clinics en yogaklasjes kan toch niet zijn voorbehouden aan de bewoners van de Nieuwe Wereld?

Gerelateerd