<div class="lead">
Het oudste kind in een gezin is helemaal niet ambitieuzer dan jongere broers of zussen. Maar: het krijgt wel de meeste financiële steun van papa en mama.
</div>
Zijn oudste kinderen ambitieus, middelste kinderen sociaal en jongste kinderen avontuurlijk? Onzin, toonden Duitsen psychologen aan de universiteit van Mainz en Leipzig onlangs aan. De plek in de kinderrij vormt niet onze persoonlijkheid. Ze rekenden in het wetenschappelijke tijdschrift <a href="http://www.pnas.org/content/early/2015/10/14/1506451112.abstract" target="_blank">PNAS</a> af met deze hardnekkige mythe.
<q class="pull-left">Oudste kinderen ontwikkelden zich vast zo goed omdat ze de meeste aandacht en het beste voedsel kregen.</q>
Een neef van Darwin, Francis Galton, riep de mythe in het leven nadat hij had ontdekt dat eerstgeborenen oververtegenwoordigd zijn in de wetenschap. Oudste kinderen ontwikkelden zich vast zo goed omdat ze de meeste aandacht en het beste voedsel kregen, dacht hij. Veel onderzoek bevestigde zijn hypothese, maar blijkt gebaseerd op subjectieve rapportages van oudste kinderen.
De Duitse psychologen deden het anders. Ze keken naar gegevens van zo’n twintigduizend mensen uit Amerika, Engeland en Duitsland en onderzochten of er een relatie was tussen hun plek in het gezin en persoonlijkheidskenmerken als openheid, mildheid en emotionele stabiliteit. Ze gebruikten hiervoor een objectief meetinstrument. Conclusie: nee, eerstgeborenen verschillen niet in karakter van later geborenen.
Maar waarom is die eerstgeborene dan succesvoller dan zijn broertjes en zusjes? Veel onderzoek wijst er nog steeds op dat eerstgeborenen later hogere leidinggevende posities en beter betaalde banen krijgen. Hun relatieve succes wordt kennelijk niet veroorzaakt door karakterverschillen. Maar waardoor wel? Misschien wel door hun financiële positie, suggereert <a href="http://www.nidi.nl/shared/content/demos/2015/demos-31-09-emery.pdf" target="_blank">recent onderzoek</a>.
Zowel het aantal broers en zussen dat je hebt als jouw plek in de kinderrij blijkt van grote invloed te zijn op de financiële steun die je van je ouders krijgt. Opvallend: als oudste ben je in het voordeel. Oudere kinderen ontvangen meer financiële steun van hun ouders dan jongere kinderen. Een jongvolwassen kind heeft 5% minder kans op financiële steun dan de zus of broer die direct boven haar of hem staat in de kinderrij. In een gezin met vier kinderen maakt het oudste kind 20% meer kans op geldelijke steun van de ouders dan het jongste kind en krijgt gemiddeld 36% meer geld. Dat kan de kansen en mogelijkheden beïnvloeden die doorwerken op het latere leven.
Als jongste kind in een gezin van vier of meer kinderen kom je er financieel bekaaid vanaf. Maar ook in een gezin van gemiddelde omvang is de positie van jongste financieel gezien weinig begeerlijk. Zelfs het verschil tussen een enig kind en een kind uit een nest van twee is duidelijk merkbaar. Dat strookt met eerder onderzoek dat aantoont dat er in elk volgend kind minder tijd en geld worden geïnvesteerd.
De belangrijkste bevinding is misschien wel dat de gezinsgrootte van grotere invloed is op de financiële steun van ouders aan kinderen dan de omvang van het ouderlijke inkomen. Anders gezegd: een kind uit een rijk gezin met veel zussen en broers heeft minder kans op financiële steun dan een enig kind in een armer gezin.
De voorkeursbehandeling die Darwins neef opperde als verklaring voor succesvolle eerstelingen is dus zo gek nog niet. Alleen gaat het dus om papa’s of mama’s portemonnee en niet om een ambitieus karakter. Benieuwd hoe Darwin zelf hierover zou denken.

Carolina Lo Galbo

Gerelateerd