Economie
Het goede nieuws kwam uit Sint-Pe­ters­burg, van die club wereldleiders die zich ‘de G20’ noemt. En nee, dan heb ik het niet over Syrië, dat in de schijnwerpers stond omdat a. Obama en Poetin er niet uitkwamen (conflict); b. het over gifgas en oorlog ging (sensatie); c. de Amerikanen Assad zo snel mogelijk een militaire tik op de vingers willen geven (urgentie).
Nee, ik doel op het onderwerp dat deze G20 officieel op de agenda stond, maar dat, behalve van de financiële pers, nauwelijks aandacht kreeg. Het oogt op het eerste gezicht ook weinig nieuwswaardig, omdat a. de wereldleiders hier wel uitkwamen (geen conflict); b. het over belastingen ging (nul sensatie); c. het vooral belangrijk is op de lange termijn (geen urgentie).
Toch is het in mijn ogen vreugdevol dat de G20 schreden vooruit heeft gezet op het precaire, belangrijke terrein van de ‘internationale fiscale harmonisatie’. Precair, omdat landen graag zelf beslissen over hun belastingsysteem. Belangrijk, omdat iedereen ziet dat nu de economie steeds internationaler wordt, landen afspraken moeten maken over de wijze waarop ze belastingen innen. Nu geld zich zo vrijelijk over de wereld beweegt, moet de oude, nationaal georganiseerde, publieke sector iets doen om grip te krijgen op het private flitskapitaal.
Zeker nu. Nu nationale overheden met miljarden euro’s extra schuld zijn opgezadeld door de kredietcrisis terwijl populaire bedrijven als Apple, Starbucks en Amazon hun miljardenwinsten praktisch belastingvrij kunnen veiligstellen, tot grote verontwaardiging van de belastingbetalende burgerij. Daarbij is het de wereldleiders een doorn in het oog dat sommige landen, met name Nederland, zichzelf via geheime belastingafspraken bevoordelen ten koste van andere landen.
En dus kwam deze G20, onder voorzitterschap van Poetin, de vorming van een fiscale wereldmacht echt op stoom. Uitwisseling van informatie moet de belastingontduiking door vermogende particulieren tegengaan. Bedrijven moeten belasting betalen in het land waar ze hun geld verdienen en overheden voortaan inzicht geven in hun activiteiten per land.
Landen zelf moeten elkaar laten zien hoe hun fiscale stelsel werkt. Het door de G20 in het leven geroepen wereldforum voor fiscale transparantie (The Global Forum) komt in november met een ranglijst waaruit blijkt hoe de belastingstelsels van lidstaten werken. Belastinginspecteurs gaan samenwerken als ‘belastinginspecteurs zonder grenzen’ en ontwikkelingslanden helpen bij het bestrijden van belastingontduiking.
Zo timmert de G20 met hulp van internationale organisaties als OESO, IMF en Wereldbank aan een fiscale wereldmacht die ook institutioneel vorm zal krijgen. Topeconoom Tony Atkinson pleitte deze zomer openlijk voor een dergelijk instituut. Denk aan een ‘World Tax Agency’, vergelijkbaar met de Wereldhandelsorganisatie. Emeritus hoogleraar fiscale economie Leo Stevens sprak zich deze week in Het Financieele Dagblad uit voor een ‘Internationaal Fiscaal Hof’. In Den Haag natuurlijk.
Het zal heus nog even duren voordat een dergelijk instituut er is. Maar dat de G20 vaart maakt, stemt vrolijk. Al is het maar omdat we geen alternatief hebben, willen we verdere uitholling van het belastingstelsel voorkomen en de macht van het internationale grootkapitaal nog enigszins beteugelen.
Nee
kees.kraaijeveld@vn.nl

Gerelateerd