<div class="lead">
In het geheim helpt de Europese Unie dictator al-Bashir met het tegenhouden van vluchtelingen. &#8216;Soedan pakt mensen op en speelt ze in handen van een repressief regime.&#8217;
</div>
In een geheim topoverleg besloten de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie in maart om Soedan meer dan honderd miljoen euro toe te stoppen om vluchtelingen tegen te houden. Deze week zijn deze week eerste Eritreeërs teruggestuurd naar hun land.
Het Duitse blad <a href="http://www.spiegel.de/international/world/eu-to-work-with-despot-in-sudan-to-keep-refugees-out-a-1092328.html" target="_blank">Der Spiegel</a> pakte er op 13 mei groots mee uit: in het diepste geheim hebben de ambassadeurs van de 28 landen van de Europese Unie ingestemd met het plan om te gaan samenwerken met de dictator van Soedan, Omar al-Bashir. Doel: het tegenhouden van vluchtelingen. Door Soedan trekken nu nog vluchtelingen uit landen als Eritrea (ook een dictatuur) of Somalië (al jaren verscheurd door burgeroorlog) die op weg zijn naar Libië om daar de Middellandse Zee over te steken. Het plan was om Soedan te helpen met het optuigen van betere grensbewaking: Europa stuurt camera’s, scanners en computers die er voor moeten zorgen dat reizigers worden tegengehouden en geregistreerd.
<q class="pull-left">Onder geen enkele omstandigheid mocht het grotere publiek hiervan iets te weten komen.</q>
Soedan was al partner van het regionale programma om migratie ‘beter te reguleren’, maar daar komt nu dus nog eens 112 miljoen euro bij om de oorzaken van ‘irreguliere migratie en gedwongen ontheemding’ aan te pakken. Curieus, omdat het Soedanese leger in eigen land medeverantwoordelijk is voor veel van de instabiliteit. De plannen moesten volgens de notulen waarover Der Spiegel beschikking kreeg geheim blijven, ‘onder geen enkele omstandigheid’ mocht het grotere publiek hiervan iets te weten komen. En dat was niet onlogisch: samenwerken met dictator al-Bashir is een opvallende stap. Tegen diezelfde al-Bashir is door het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel uitgevaardigd wegens misdaden tegen de mensheid die in zijn naam zijn begaan in de Soedanese provincie Darfur. Hier vonden op grote schaal etnische zuiveringen plaats onder eigen bevolking. Tallozen zitten er nog steeds in kampen.
<q class="pull-right">Terwijl de EU en Soedan nieuwe dikste vrienden lijken te worden, zette Soedan afgelopen week wel de Ivo Freijsen uit.</q>
Een woordvoerder van de Europese Commissaris voor Ontwikkelingswerk <a href="https://www.irinnews.org/analysis/2016/05/26/why-eu-migration-deal-sudan-so-dodgy" target="_blank">ontkent</a> dat er plannen zijn om apparatuur aan de Soedanese overheid ter beschikking te stellen én om ontvangstcentra te bouwen. Als er al projecten komen, dan worden die uitgevoerd door Europese hulporganisaties. Eerder al liet Khartoem weten dat alle restricties voor projecten die met EU-geld worden uitgevoerd zullen worden opgeheven: er zijn geen beperkingen meer als het gaat om het afgeven van visa. Het heeft iets cynisch: terwijl de EU en Soedan nieuwe dikste vrienden lijken te worden, zette Soedan afgelopen week wel de Nederlander Ivo Freijsen uit. Hij gaf leiding aan de VN-organisatie OCHA, het bureau dat humanitaire missies coördineert. Over de uitzetting zijn inmiddels Kamervragen gesteld.
De toenadering tussen de EU en Soedan valt – al dan niet toevallig – samen met een verhoogde ijver van de Soedanese autoriteiten: <a href="https://www.irinnews.org/news/2016/05/25/sudan-and-eritrea-crackdown-migrants-amid-reports-eu-incentives" target="_blank">de afgelopen week</a> zijn in de hoofdstad Khartoum 900 Eritreeërs opgepakt en nog eens 400 Eritreeërs die op weg waren naar Libië werden onderschept. Volgens een ooggetuige zou de laatste groep naar een gevangenis zijn overgebracht, van daaruit in open vrachtwagens naar de Eritrese grens, en door naar een gevangenis in de stad Teseney.
De vluchtelingenorganisatie van de VN bevestigt dat mensen zijn opgepakt, waaronder zes door de VN geregistreerde vluchtelingen. ‘Soedan pakt mensen op en speelt ze in handen van een repressief regime, zonder dat de vluchtelingen de kans krijgen bescherming te zoeken,’ aldus Gerry Simpson van Human Rights Watch. Hij waarschuwde dat de teruggestuurde Eritreeërs kans lopen ‘slecht behandeld te worden’.

Harm Ede Botje

Gerelateerd