Onlangs dineerde ik uitgebreid met rechtsfilosoof en Democratie-Fluisteraar des Vaderlands Bastiaan Rijpkema. Hij legde mij uit wat illiberal democracies (onvrije democratieën) zijn. Die term is in 1997 gemunt door de Amerikaanse journalist Fareed Zakaria. Inmiddels is het in de politieke wetenschappen een gangbaar begrip om landen te beschrijven met een regering, een parlement en oppositiepartijen, met verkiezingen, maar met weinig of geen vrijheid van meningsuiting, weinig of geen vrijheid van vergadering, nauwelijks of geen vrije pers. Landen als Turkije of Rusland zijn typische voorbeelden van illiberal democracies.

Verrek, dacht ik toen, dit is interessant. Meteen vroeg ik Rijpkema hoe we Nederland dan moeten noemen. Hoe bedoel je, vroeg hij. Ik keek hem expres heel ernstig aan en zei toen: ‘Laten we eerst eens samen alles op een rijtje zetten.’ Dat deden we.

Vrije verkiezingen

Op alle internationale ranglijsten behoort het electorale systeem van Nederland tot de...