Profiel / J.P. Balkenende Deel 5 (slot): ideoloog tegen de verzorgingsstaat

De eerste voorzitters van het CDA hadden een broertje dood aan elke schijn van verdeeldheid. Piet Bukman (1980-1986) legde de knoet over de partij en verwierf zich met die autoritaire stijl de bijnaam ‘Lenin van Voorschoten’. Zijn opvolger Wim van Velzen (1986-1994) had het gemunt op zelfstandige partijorganen als de jongerenorganisatie CDJA en het Wetenschappelijk Instituut (WI). Ook Jan Peter Balkenende, sinds 1984 werkzaam bij het Wetenschappelijk Instituut, kreeg te maken met zijn zucht naar orde en discipline. Op een dag kwam Van Velzen zich op de burelen van het WI beklagen over het rommeltje dat Balkenende en zijn collega’s ervan maakten. Ze zaten maar boeken te lezen en deden verder niets, behalve af en toe een rapport publiceren. Konden ze niet eens echt aan de slag gaan?

Balkenende wist raad, herinnert toenmalig WI-directeur Arie Oostlander zich. ‘Na de tirade van de voorzitter heeft Jan...