<div class="wpg-element lead-bold">
<p>Binnenkort buigt het kabinet zich over de omstreden bouwplannen van Almere buiten de dijken. Een ‘Dubai aan het IJmeer’: Wie gaat dat betalen?</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Over de dijk bij het dorpje Uitdam, aan het IJmeer, loopt een groepje PvdA-politici naar het zeilschip. Aan de overkant van het water, vijf kilometer verderop, verrijzen de nieuwe flats van Almere. Als het aan Almere ligt, zal de nieuwe stad zich in de toekomst ook uitbreiden in het IJmeer. Op een kunstmatig eiland tussen Almere, Pampus en Uitdam moeten tienduizend woningen komen en een snelle metroverbinding naar Amsterdam via een tunnel of brug. Onder aanvoering van PvdA-wethouder Adri Duijvestein wil Almere zich ontwikkelen van een slaperige vinexlocatie tot een bruisende metropool, een Los Angeles in de polder, een &#8216;Dubai aan het IJmeer&#8217;.</p>
</p></div>
<div class="figure--right">
<figure id="post-90773 media-90773" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2009/09/108a322b-8daa-4253-ad3e-dcfbdfe4c6cd_ijmeer1.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>De plannen stuiten op grote weerstand van milieuorganisaties en omringende gemeenten op het oude land: het IJmeer is een Europees beschermd natuurgebied. En de bouwplannen zijn een bedreiging van de open ruimte en de vrije horizon: schaars goed in de Randstad. Op 16 oktober neemt het kabinet een principebesluit over de &#8216;westelijke oriëntatie&#8217; van Almere en de verbinding naar Amsterdam. Er zijn lobby&#8217;s van voor- en tegenstanders. Almere organiseerde gelikte presentaties van de &#8216;Ontwerpcasus Almere IJland&#8217;. Eind juni voeren honderden boten uit protest een &#8216;Rondje Pampus&#8217;. Actiegroep De Kwade Zwaan verzamelde meer dan eenentwintigduizend handtekeningen tegen de bouwplannen. Milieudefensie, gesteund door het Watersportverbond, bestuurders en bewoners van gemeenten rond het IJmeer, bracht vorige week voor minister Cramer van Milieu een &#8216;Ode aan het IJmeer&#8217; ten gehore.</p>
<p><b>Niet zeuren</b><br />Deze middag hebben de PvdA-afdelingen Muiden, Waterland, Volendam-Edam en Zeevang een boottochtje op het IJmeer op touw gezet, om een delegatie van partijgenoten uit de Tweede Kamer ervan te overtuigen dat de bouwplannen van Duijvestein niet door mogen gaan. Bij de steiger worden de gasten verwelkomd door twee hartelijke dames van De Kwade Zwaan. Kamerleden Patricia Linhard (ruimtelijke ordening) en Jan Boelhouwer (water- en milieubeleid) worden toegesproken door Jan Hylkema, PvdA-fractievoorzitter te Muiden, en Klaas Breunissen, campagneleider bij Milieudefensie. Al snel gaat het gesprek van het gezelschap alle kanten op. Almere moet toch kunnen uitbreiden? Ja, maar waarom in een natuurgebied. Almere moet toch een complete stad worden? Ja, maar met een eiland regel je dat niet. Een snelle verbinding wil toch iedereen? Ja, maar wel in een tunnel. De PvdA blijkt totaal verdeeld.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph-quote">
<blockquote>
<p>Almere wil zich ontwikkelen van een slaperige vinexlocatie tot een bruisende metropool, een Los Angeles in de polder</p>
</blockquote>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>De sociaal-democraten zijn niet de enigen. De scheidslijn tussen voor- en tegenstanders van bouwen in het IJmeer loopt dwars door alle politieke partijen. Op discussiebijeenkomsten vlogen PvdA-raadsleden uit Muiden en Almere elkaar in de haren, maar ook CDA-Statenleden uit Noord-Holland en Flevoland. Zelfs GroenLinks bleek diep verdeeld. Maarten van Poelgeest, wethouder te Amsterdam, is voorstander van de bouwplannen. Maar in de zaaltjes roept zijn achterban dat hij de natuur verkwanselt. Zelfs de milieubeweging is het niet eens: Milieudefensie gaat de barricades op, Natuurmonumenten schuift bij de projectontwikkelaars aan tafel. GroenLinkse bestuurders staan de bouwplannen in de natuur te verdedigen terwijl CDA-burgemeesters ertegen ageren met het spandoek in de hand. Voor een normaal mens is er geen touw meer aan vast te knopen.</p>
<p>Adri Duijvestein, de Wibaut van het Weerwater, ergert zich dood aan de not in my backyard-mentaliteit van de tegenstanders. Almere moet van het Rijk de komende decennia vijfenzestigduizend woningen bouwen om de groene gebieden op het oude land aan de overkant te sparen. Conclusie: dan moeten ze ook niet zeuren. Maar de tegenstanders zeggen: waarom moet Almere zo nodig in het water bouwen, midden in een natuurgebied, terwijl de stad binnen de dijken nog een zee aan ruimte heeft? Ook daar zijn de gewenste &#8216;gevarieerde woonmilieus&#8217; aan het water te creëren door op strategische plaatsen de dijk te doorbreken. </p>
<p>Goedkoper, en beter voor het milieu. Maar volgens Duijvestein wordt de milieuschade door de bouw van het eiland straks gecompenseerd met allerlei maatregelen, zoals de aanleg van rietoevers, zodat de natuur er uiteindelijk per saldo op vooruit gaat. Het IJmeer is nu een &#8216;dooie klotsbak&#8217; vol slib, daar wordt eindelijk wat aan gedaan, heet het.</p>
<p>Bouwen in een natuurgebied is goed voor de natuur: leg dat maar eens uit aan de kiezer.</p>
<p><b>Ongrijpbaar proces</b><br />Aan boord van de klipper staat Jan Hylkema uit Muiden aan Kamerlid Jan Boelhouwer uit te leggen dat Duijvestein de afgelopen jaren telkens met nieuwe argumenten kwam waarom er in het IJmeer gebouwd moet worden. Zo gaf hij vorige week woensdag op een bijeenkomst op Pampus opeens toe dat de woningbouw op het eiland toch niet rendabel zou worden, maar dat het hem eigenlijk ging om de verbinding met Amsterdam. &#8216;Wat Adri drijft,&#8217; zegt Jan Boelhouwer, &#8216;is visie. De rest is uitwerking.&#8217;</p>
<p>Maar de wendingen van een ambitieuze wethouder zijn niet het grootste probleem: dat is de ongrijpbaarheid van het besluitvormingsproces. Er zijn zo veel bestuurslagen en organisaties bij de plannenmakerij betrokken dat niemand weet wie er precies voor welk deel van de besluitvorming verantwoordelijk is. Zo&#8217;n tien jaar geleden raakte het in zwang om grote beslissingen uit te besteden aan gelegenheidscoalities van bestuurders, maatschappelijke organisaties en marktpartijen, onder het motto: de markt weet het beter. Zo moesten &#8216;win-winsituaties&#8217; ontstaan en bestuurlijke patstellingen worden doorbroken. </p>
<p>Het effect is een ondoorzichtige brij van beslissingen waarin iedereen elkaar de schuld kan geven. Zo is het ook gegaan met de bouwplannen in het IJmeer. In 2006 ontwikkelden Almere en Amsterdam, Noord-Holland en Flevoland, de ANWB, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten een toekomstvisie waarin woningbouw, meer infrastructuur en verbetering van natuur en landschap moesten samengaan. Resultaat was een serie rapporten vol quasinoodzakelijkheden: als je de natuur wil helpen, moet je een eiland willen, als je een eiland wil, moet je een brug of een tunnel willen. Uiteindelijk weet niemand meer waar het eigenlijk om begonnen was.</p>
<p>Volgens berichten uit de Haagse wandelgangen zijn het ministerie van VROM en dat van Financiën, ter voorbereiding van het kabinetsbesluit van 16 oktober, aan het ruziemaken over geld. Leuk, zo&#8217;n Dubai aan het IJmeer, maar wie moet het betalen? Het kabinet zou er in elk geval verstandig aan doen een einde te maken aan de modieuze praatjes over win-winsituaties en een heldere beslissing te nemen, zoals de politiek hoort te doen. Wel een tunnel naar Almere, niet bouwen in het IJmeer, bijvoorbeeld. Dat is tenminste uit te leggen.</p>
</p></div>


Gerelateerd