Wie is er nog vruchtbaar?

Columns van de week

Teun van de Keuken en Amber Wiznitzer

<p><span style="font-weight: 400;">De neonkleurige borden staan nonchalant tegen de muur van hedendaagse kunstcentrum </span><span style="font-weight: 400;">De Appel</span><span style="font-weight: 400;"> in Amsterdam. Twee keer het woord ‘apartheid’ vormt een hakenkruis, een werk van schrijver en kunstenaar Jan Wolkers waarmee hij onderdrukkende systemen aan elkaar verbond.  </span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">Kunstenaars uit Zuid-Afrika, Palestina en Nederland onderzoeken de geschiedenis van Nederlands verzet. Zij leidden de bezoeker door het archief van </span><i><span style="font-weight: 400;">De Appel, </span></i><span style="font-weight: 400;">naar de Revolutionaire Anti-Racistische Actie (RARA) beweging. Deze groep verzette zich met geweld tegen het apartheidsregime in Zuid-Afrika en het vreemdelingenbeleid op eigen bodem. Door de ruimte klinkt uit een oud FM-radiootje de monoloog </span><i><span style="font-weight: 400;">Observatie contra observatie </span></i><span style="font-weight: 400;"> (2020) van Pieter Paul Pothoven, over de voorbereiding, uitvoering en de nasleep van een serie bomaanslagen die RARA in 1985  beraamd op vier Makro-filialen in Nederland als protestactie het Apartheidsregime en tegen de verkoop van </span><span style="font-weight: 400;">Zuid-Afrikaanse Outspan-sinaasappelen</span><span style="font-weight: 400;">. </span></p>
<h5>wankelen</h5>
<p><span style="font-weight: 400;">Het is spannend, de anonieme stem vertelt over de protestbeweging, en hoe zij bewijs van de aanslag vernietigt. De passie die je verwacht bij een bomaanslag voert geen boventoon, ze vertelt dat het plotten van zulk grof geweld juist verrassend saai blijkt. Naast eindeloze discussies in geheime praatgroepen op stiekeme locaties is ze vooral nachtenlang bezig met het bespieden van Makro-beveiligers. Je hoort de twijfel in de stem, terwijl de springveren van de bankjes in de zaal de toeschouwer ongemakkelijk aan het wankelen brengen. Ze beschrijft hoe de groep door de banale voorbereiding momentum verliest en de verschillen onderling tussen de RARA-activisten onderling worden uitvergroot. </span><span style="font-weight: 400;">De gesprekken van de makers zijn in een transcriptie op de muur omschreven. Als een collage vullen beeld en dialoog elkaar aan. Tussen de academische analyses zijn vragen te bespeuren, niet alleen van intellectuele aard. Degene die zich uitspreken over onrecht blijken niet alles te weten, en geven zich bloot door toe te geven dat ze soms dingen ook niet begrijpen.</p>
<p>Voor activisten van nu is die frustratie </span><span style="font-weight: 400;">een feest van herkenning. </span><i><span style="font-weight: 400;">Every act of Struggle, Intrusion and Assembly</span></i><span style="font-weight: 400;"> biedt de ruimte aan onzekerheid. Voor iedereen die iets wil doen maar het niet altijd zeker weet, is deze expositie een verademing. Terwijl je op de wiebelende springveren zit kan je toegeven aan de constante wankeling van je principes.<br />
</span></p>
<div class="info-box">
<p><span style="font-weight: 400;"><i>Every act of Struggle, Intrusion and Assembly</i> is tot 24 mei te zien in de Kunstcentrum De Appel, Tolstraat 160, Amsterdam <a href="https://www.deappel.nl/nl/">www.deappel.nl</a></span><span style="font-weight: 400;"><br />
</span></p>
</div>
<p><span style="font-weight: 400;">
<div class="newsletter-teaser bg-gray">
    <div class="teaser__content__container">
                    <div class="teaser__header">Blijf vrij van geest. Lees onze nieuwsbrief.</div>
        
                    <div class="teaser__text">Ontvang de beste verhalen van Vrij Nederland twee keer per week in je mail. In elke nieuwsbrief ontvang je één artikel helemaal gratis.</div>
            </div>

    <div class="teaser__btn__container">
                    <div class="teaser__btn">
                <a class="btn btn--rounded btn--white-bg" 
                    href="/service/nieuwsbrieven"
                    data-ga-category="banner-newsletter-button" 
                    data-ga-label="Blijf vrij van geest. Lees onze nieuwsbrief." 
                    data-ga-action="clicked">Ja, dit wil ik ></a>
            </div>
            </div>
</div></span></p>


RARA door de ogen van activisten nu