Film / Medems diepte
Ik denk dat je een peilloze diepte in je onderbewuste draagt. Dit is geen uitspraak van Jomanda, maar een van de thema&#8217;s in de film Caótica Ana. &#8216;Mannen zijn piemels met voeten,&#8217; is een andere. Welkom in de wondere wereld van regisseur Julio Medem. Dat de Spanjaard niet zo bekend is, hangt misschien samen met het geringe belang dat hij hecht aan een coherente verhaallijn. De films zijn een hele kluif voor niet-geïnitieerde Medem-kijkers. Soms beginnen ze aan het slot, zoals Los Amantes del Círculo Polar uit 1998, soms in het midden, zoals Lucia y el Sexo uit 2001. Soms spelen dezelfde acteurs meerdere personages (Vacas, 1992) of juist twee versies van hetzelfde personage (Tierra, 1996). Dat alles neemt niet weg dat de films vaak rijkgevulde kunststukjes zijn, vol mystiek, identiteitscrises, metafysische gedachtekronkels en spelingen van het lot. Bij elke kijkbeurt ontdek je nieuwe lagen, al maken die de films al snel topzwaar en weinig toegankelijk. Toch leek de kracht van het werk juist te liggen in de delicate balanceeract tussen vertelstijl en human interest. Achter alle symboliek gingen romantische &#8211; zij het wat onconventionele &#8211; drama&#8217;s schuil, waarin wereldvreemde maar sympathieke karakters op zoek gingen naar zichzelf en naar de ware.
De laatste tijd lijkt Medem door te slaan. Hij is zo gefixeerd op hoe hij een verhaal wil vertellen, dat wát hij wil vertellen erbij inschiet. In Lucia y el Sexo liet hij al bijna alle pretenties van een coherent verhaal varen voor een gekunstelde lofzang op seks, lust en een magisch gat in de grond. De paar geniale momenten worden overschaduwd door de totale disconnectie die je voelt met de karakters.
In Caótica Ana is deze trend helaas doorgezet. Eerst maar, voor zover dat te ontdekken valt, het verhaal: de onbedorven achttienjarige Ana woont al jaren met haar vader in een grot op Ibiza, waar ze wat bijverdient met haar vrolijke schilderijen (in het echt gemaakt door Medems zus Ana, die in 2001 bij een auto-ongeluk om het leven kwam). Ze wordt ontdekt door mecenas Justine die haar overplaatst naar Madrid, naar een onderkomen voor jong talent. Daar komt Ana tot de ontdekking dat haar onderbewuste vol is van herinneringen die niet de hare zijn, maar van andere jonge vrouwen die op gruwelijke wijze zijn omgekomen. Tijdens hypnosesessies worden de herinneringen ontrafeld en op band gezet. Alleen zo kan Ana haar eigen roeping (her)vinden.
De regisseursaantekeningen in de persmap lezen als een spiritueel manifest. Medem weidt &#8211; met veel hoofdletters &#8211; uit over Ana&#8217;s rol in de film en in de geschiedenis. Over Ana als de Moeder van Goede Mannen, over de tirannie van de blanke man (&#8216;de voornaamste reden van de tegenslagen van de Mensheid&#8217;). In Medems universum zijn alle mannen seksuele verkrachters en alle vrouwen seksuele terroristen &#8211; wat wellicht verklaart waarom Ana een Amerikaanse politicus (&#8216;een man van Oorlog&#8217;) in het oog poept.
De vraag is alleen: wat moeten wij hiermee? Wat moeten we met die overkill aan subliminale betekenis? Het is alsof Medem bij elk shot roept: &#8216;Kijk eens hoe vernuftig ik al deze grote levensvragen in een film heb gepropt!&#8217; Ana &#8211; debuterend actrice Manuela Vellés &#8211; is geen persoon, maar een spreekbuis voor Medems grote ideeën. Dit is geen filmmaken meer, dit is zelfbevrediging.

Gerelateerd