<div class="lead">
Met de actie #ganietinberoep proberen milieugroepen het kabinet te overtuigen niet in beroep te gaan tegen de rechterlijke uitspraak inzake het klimaat. Maar het recht kan beter zijn beloop krijgen.
</div>
Het Amerikaanse fotomodel <a href="http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/opmerkelijk/model-tegen-mark-rutte-ga-niet-beroep">Cameron</a> Russel heeft het premier Mark Rutte luid en duidelijk laten weten. Met een schattig Amerikaans accent zegt ze in een drie seconden durend filmpje: ‘Ga njet in bjeroep’. Ook acteur Mark Ruffalo sloot zich bij de actie aan, net als honderden anderen die de hashtag #ganietinberoep onderschrijven.
De actie wordt ondersteund door onder meer Greenpeace, Milieudefensie en ook Urgenda, de organisatie die de rechtszaak tegen de staat heeft aangespannen, en won. Die uitspraak op 24 juni door de rechtbank Den Haag mag met recht historisch worden genoemd; de staat moet op grond van het vonnis meer en effectievere maatregelen gaan nemen om het aandeel in de mondiale uitstoot van CO2 te verminderen. Mensen die zich zorgen maken over de opwarming van de aarde, waaronder ondergetekende, omarmden de uitspraak. Nederland is in Europa immers het vieste jongetje van de klas. Onlangs nog maakte het CBS bekend dat de CO2-uitstoot weer met 4,1 <a href="http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/macro-economie/publicaties/artikelen/archief/2015/hogere-co2-uitstoot-in-tweede-kwartaal.htm">procent</a> is gestegen gestegen, veroorzaakt door economische groei en door het grotere aandeel van kolencentrales. Het is dan ook meer dan terecht dat 29 wetenschappers van <a href="http://hetgroenebrein.nl/wp-content/uploads/2015/08/Het-Groene-Brein-Brief-Wetenschap-Aan-Premier-In-Klimaatzaak.pdf">Het Groene Brein</a> vandaag een brief aan de minister-president schrijven waarin ze stellen dat de door de rechter opgelegde reductie van 25 procent CO2-uitstoot nog veel te weinig is. Alle hens aan dek dus.
Maar dan de kanttekening.
De oproep aan de Nederlandse staat om niet in beroep te gaan, zoals de Amerikaanse celebrities en de actiegroepen doen gaat mij te ver. Waarom? In een rechtsstaat hebben álle partijen in een juridische procedure het recht om in beroep te gaan als ze daar de behoefte aan voelen. Laat het recht zijn loop hebben. Nu wordt de beroepsgang gepolitiseerd, door oproepen te organiseren aan PvdA-leider Diederik Samsom en premier Mark Rutte. De actiegroepen geven het landsbestuur op die manier weinig speelruimte om te manoeuvreren; immers, niet in beroep gaan kan worden geïnterpreteerd als toegeven aan de protesten.
Daarbij komt dat de zaak juridisch – dus los van de klimaatdiscussie – van het grootste belang is. Het gaat hier om de beginselen van de rechtstaat, de trias politica. Hoe ver kan de rechter gaan in zijn bemoeienis met politieke keuzes? Bij de rechtbank in Den Haag is men tot het oordeel gekomen dat de rechter daarin heel ver kan gaan, voorstanders van een broodnodig stevig klimaatbeleid hebben dat toegejuicht. Maar is het juridisch een houdbare positie? Het is niet onlogisch dat ook een hogere rechter zich daarover nog een keer buigt.
De mooiste oplossing is misschien wel als de regering Rutte toezegt om het vonnis inhoudelijk uit te voeren – dan zal ze eindelijk vol inzetten op de reductie van CO2 en tegelijkertijd bij de Hoge Raad een zogenaamde cassatie in het belang der wet instellen, om alle juridische implicaties van de uitspraak te laten toetsen. Dan is iedereen blij.

Gerelateerd