In vroeger tijden werd gedacht dat oorlog en vrede in de wereld nogal voorspelbaar waren. Heel simpel, het ging om landen en om macht. Als land A machtiger was dan land B, dan viel het land B aan. Was het machtsverschil klein, dan durfde geen van beide op avontuur te gaan en dan was er vrede.

Veel te simpel natuurlijk, want de werkelijkheid blijkt veel ingewikkelder. Al-Qaida is geen land, maar zorgde wel voor oorlog. De oude theorie beweerde dat het niet uitmaakt of een land een democratie is of een dictatuur, beide zouden onderworpen zijn aan de dwingende logica van het machtsverschil. Die bewering ging ook niet op, want democratieën trekken veel minder vaak ten strijde dan niet-democratieën. Je moet dus wél achter de voordeur kijken om te kunnen begrijpen waarom er oorlog uitbreekt of niet. Fenomenen als WikiLeaks of ‘de rechten van de mens’ kun je ook niet negeren als factor in de wereldpolitiek, hoewel ze niets met interland-rivaliteit te maken hebben. Het zijn bijna...