Het is een pooltje, dacht ik eerst. Een pooltje van opiniemakers, die lekker kunnen praten en nooit te beroerd zijn om ergens iets van te vinden. En uit dat pooltje vissen kranten, radioprogramma’s en talkshows dan dagelijks een paar geschikte kandidaten die de publieke opinie mogen vormen en bijsturen. Zo zag ik dat voor me.

En je kunt natuurlijk allerlei commentaar hebben op die gang van zaken – je kunt je afvragen waar Jort Kelder de expertise vandaan haalt om mee te praten over geopolitiek, of hoe gezond het is om René van der Gijp avond na avond zijn longen uit zijn lijf te laten lachen om zijn eigen seksistische grappen – maar het is ook wel logisch dat het zo gaat. Je staat bij redacties in de rolodex als Mens met Mening en wordt dus met regelmatig benaderd om je mening te geven.

Maar de laatste weken ben ik gaan twijfelen of dat daadwerkelijk is hoe het gaat. Ik vrees dat ik iets veel verontrustenders, iets heel sinisters op het spoor ben. De échte reden dat je Tom Staal ‘s ochtends bij Goedemorgen Nederland (WNL) dezelfde grapjes hoort maken als ‘s avonds bij Nieuws van de dag (Talpa); dat Leon de Winter in zijn columns en tv-optredens steeds wat wereldvreemder overkomt. Ik heb namelijk een gerucht gehoord dat dit alles kan verklaren. Dat gerucht gaat zo: al deze opiniemakers (en meer!) worden bewaard in een geheime studio op het Mediapark. Studio X.

Geen wonder dat Alexander Klöpping zo onder de indruk is van technologie: hij mag maar een paar keer per week computeren

Als je die studio eenmaal binnen bent gelokt, zo gaat het verhaal, dan mag je er alleen nog uit om even verderop in een andere studio aan een talkshowtafel te schuiven en je mening te geven. Daarna word je in een rechte lijn terug gedirigeerd naar Studio X. Toegang tot de buitenwereld krijg je verder slechts in de vorm van een laptop, en enkel wanneer het tijd is om een column of een substack te tikken. Geen wonder dat Alexander Klöpping zo onder de indruk is van technologie: hij mag maar een paar keer per week computeren. En geen wonder dat Johan Derksen niet bang is om live op tv te vertellen dat hij eens een kaars in een bewusteloze vrouw heeft geduwd: hij weet dat de politie zijn locatie toch nooit zal achterhalen.

Voor de samenleving is dit natuurlijk een heel onwenselijk scenario. Kijkers, lezers, luisteraars: ze zijn gedoemd te leven met steeds dezelfde meningen van steeds dezelfde mensen, die die meningen baseren op hun eigen, kleine studiowereldje. De realiteit van Studio X is in veel opzichten niet dezelfde realiteit als waar die kijkers, lezers en luisteraars in leven.

Maar nog erger is het voor de opiniemakers zelf. Onderdeel zijn van een bevoordeeld pooltje is heel wat anders dan worden opgesloten in een geheime studio. ‘Laat ze vrij’, was dan ook het eerste dat ik riep toen de mensonterende geruchten over Studio X me ter ore kwamen. Alleen is dat nu juist het tragische: na zo lang tussen de glanzende tralies van de mediawereld te hebben geleefd, redden deze mensen het niet meer in het wild. De studio is nu hun natuurlijke habitat. Zie je Jort Kelder al in zijn bretels het Mediapark verlaten, naarstig op zoek naar iemand die hem een glas bubbels inschenkt en luistert naar zijn mening over Trumps importheffingen? Dat zou veel inhumaner zijn dan hem gewoon in Studio X laten zitten.

Houd dat dus in je achterhoofd als je weer toekijkt hoe Wierd Duk zich ergens over opwindt bij Nieuws van de dag of Raymond Mens weer een seksfilmpje wil laten zien bij VI. Voor jou als kijker is de situatie droevig – maar niet zo droevig als voor de opiniemakers zelf. Heb medelijden.

Gerelateerd