Roman van Hemmerechts
Voor de niet- (praktiserend) katholieken onder ons: het grootste bedevaartsoord in Frankrijk, na Lourdes, is Lisieux. Hier komen jaarlijks honderdduizenden bezoekers en pelgrims naar de basiliek die ter ere van de heilige Thérèse, een eind negentiende-eeuwse kloosterzuster, is opgericht. Het is het decor van de nieuwe roman van Kristien Hemmerechts.
Ze schrijft een soort biografie van deze Thérèse van Lisieux, en vermengt die met een fictief verhaal over een hedendaags wonder in dat oord. Er is een Mariabeeld gaan bloeden, en de achtjarige Marthe wordt door haar moeder meegesleept om het mirakel te aanschouwen. Haar vader vindt het grote onzin, drukt haar op het hart niets te zien wat er niet is, en ziehier het grote dilemma van het kind: te moeten geloven van de één en niet mogen geloven van de ander. Dat, opgeteld bij de massahysterie die ze er aantreft, leidt ertoe dat ze na een hevige koortsaanval begint te ijlen en visioenen krijgt.
Omdat het vertelperspectief bij het achtjarige meisje ligt, krijgen we dit alles heel vanzelfsprekend voorgeschoteld. Marthe krijgt berichten door van het Mariabeeld in haar slaapkamer, en is zich welbewust van de godsdienstwaanzinnige taferelen die ze oproept &#8211; de stroom pelgrims is verdubbeld, nu wil iedereen ook de heilige Marthe zien. Mooi is hoe de biografie van Thérèse, die Hemmerechts eerst wat gekunsteld door het boek laat lopen, nu soepel samenvloeit met Marthes verhaal. Het meisje wordt alwetende verteller, zowel voor de lezer als in haar eigen hoofd: lucide als ze is geworden, doorziet ze alles en iedereen, weet ze wat mensen denken en zullen zeggen en schakelt ze moeiteloos tussen heden en verleden, is ze zowel Marthe als Thérèse. Tegelijkertijd krijgt ze door hoe Thérèse welbewust manipuleerde, en net als zij verscheurd werd door behoefte aan onvoorwaardelijke liefde van een ouder.
Hoewel het boek druipt van de scepsis tegenover religie, wordt toch knap in het midden gelaten wat er nu precies is gebeurd, waardoor er ook ruimte blijft voor geloof in een wonder. &#8216;Hoor wat je wilt horen. Zie wat je wilt zien,&#8217; hoort Marthe in een visioen. Tegelijk een compromis tussen geloof en ongeloof en een verklaring ervan.
Kristien Hemmerechts, ‘Kleine zielen’, Atlas, 190 pagina’s, € 18,–

Gerelateerd