<div class="lead">
Kan de femina ex machina in Groot-Brittannië orde op zaken stellen?
</div>
Even leek het gewoon weer typisch Duits, zoals ze daar voor elk fenomeen een nieuw woord bedenken, in de schone traditie van Kurlaub, Datenzäpfchen en Runterladen. Maar nee, het begrip blijkt al langer te bestaan, en zelfs ook al in het Engels: femokratie, femocracy of, als we er een Nederlandse draai aan willen geven, femocratie.
In de Duitse krant Die Welt werd er <a href="http://www.welt.de/debatte/kommentare/article156778285/In-den-Haenden-dieser-Frauen-liegt-Europas-Zukunft.html#disqus_thread" target="_blank">eerder deze week</a> hoog over opgegeven. Plotseling lijkt er namelijk een unieke situatie te ontstaan, waarbij het lot van drie Europese landen binnenkort wellicht in de handen van vrouwen ligt: Theresa May in Groot-Brittannië, Nicola Sturgeon in Schotland en, natuurlijk, Angela Merkel in Duitsland. ‘(…) Frauen müssten nun bereinigen, was Männer vermasselt haben,’ schrijft Mara Delius hoopvol.
De IJslandse premier Jóhanna Sigurðardóttir had <a href="http://europe.newsweek.com/johanna-sigurdardottir-angela-merkel-nicola-sturgeon-brexit-women-leaders-476288" target="_blank">in reactie</a> op de chaos na de Brexit-stem eerder deze maand al de hoop uitgesproken dat vrouwen in Europa orde op zaken zouden gaan stellen. Ze citeerde een IJslands gedicht:
When all has been said 
when the problems of the world 
have been dissected discussed and settled 
when eyes have met 
and hands been shaken 
in the gravity of the moment 
—a woman always arrives 
to clear the table 
sweep the floor and open the windows 
to let out the cigar smoke
It never fails
Dat sentiment van de behoefte aan vrouwen die schoon schip maken leeft duidelijk breder. ‘We’ve had enough of these boys messing about,’ zei minister van Economische zaken Anna Soubry vorige week al, nadat Boris Johnson zijn vertrek had aangekondigd. The Guardian <a href="http://www.theguardian.com/politics/2016/jul/05/sturgeon-may-leadsom-women-to-the-rescue-amid-political-turmoil" target="_blank">citeerde gisteren</a> Barones Jenkin of Kennington: ‘A woman will be more practical and a bit less testosterone-driven in their approach’ – alsof dat hormoon het nog niet zwaar genoeg te verduren had. En dan zijn er ook nog het waarschijnlijke presidentschap van Hillary Clinton, of het feit dat later dit jaar wellicht een vrouw tot secretaris-generaal van de VN wordt verkozen. Volgens Die Welt zou het niet zozeer een bewust doorgevoerde omslag zijn, als een paradigmawissel: iets dat zich na een crisis als verbeterde toestand aandient en geaccepteerd wordt.
<q class="pull-left">Je kunt je überhaupt afvragen of de schoonmakende vrouw nou echt het meest wenselijke feministische symbool is.</q>
Zou het? In Brazilië, Indonesië, Pakistan en India hadden ze alláng vrouwelijke premiers. Je kunt je trouwens überhaupt afvragen of de schoonmakende vrouw nou echt het meest wenselijke feministische symbool is. En het discours van opruimen, schoonmaken, uitmesten, schoon schip maken of orde op zaken: is het correct? Theresa May is al zes jaar minister, bijna twintig jaar politica en een trouwe volgeling van David Camerons beleid. En ondanks dat ze tegen een Brexit-campagne voerde, categoriseerde politicoloog Rebecca Glover May <a href="http://www.independent.co.uk/voices/theresa-may-conservative-party-leader-shes-no-progressive-conservative-a7109121.html" target="_blank">een artikel</a> in The Independent onlangs nog als &#8216;staunchly more conservative, more anti-immigration, and more isolationist&#8217; dan Boris Johnson. Ook Hillary Clinton kun je met de beste wil van de wereld trouwens niet zien als een fris, nieuw geluid in de Amerikaanse politiek.
Het Brexit-debat, dat vóór, tijdens en na het daadwerkelijke referendum werd gekenmerkt door hoogoplopende emoties, krijgt nu eigenlijk nog een extra draai door de female saviour erbij te halen. Als een femina ex machina, die er wél in zal slagen rationeel te zijn en de gemoederen te bedaren. Niets wijst erop dat ze daarvoor gaan zorgen. Meer dan een teleurstelling kan het haast niet worden.