Interview

1. Accepteer geen onrecht

‘Ik kom uit een geassimileerd Duits-joods gezin. Mijn vader was advocaat in Bielefeld. Daar zat ik op het gymnasium, maar na de Kristallnacht moest ik als jood van school. In januari 1939 kwam ik als vluchteling naar Nederland. Net als nu mochten vluchtelingen niets doen, alleen in tehuizen zitten. Na veel zeuren mocht ik, met een groep van dertig joodse kinderen, naar werkdorp Wieringen. Ik werd machinebankwerker. Er was ook een student uit Wenen die mij wiskundeles gaf. In 1941 hebben de Nazi’s de vluchtelingen eruit gegooid en velen van ons in de eerste razzia opgepakt. Ik had geluk, ik kreeg de kans om mijn hbs-diploma te halen. De dag na mijn staatsexamen dook ik onder, maar na verraad moest ik op transport naar Auschwitz. De gedwongen schoolverlating en dat men probeerde mij tot kakkerlak te reduceren in Auschwitz maakt mij tot ervaringsdeskundige die weet wat een Palestijn doormaakt als vernederd tweederangsburger.’

2. Zorg dat je...