Detective & Thrillergids 2008

A

Jeff Abbott T

Angst, Amerikaans (Fear, 2006) Mynx, € 15,-

***

Geen auteur stopt zo veel actie in zijn romans als Jeff Abbott. Schieten, slaan, hollen: never a dull moment. En niet om het gebrek aan een serieuze intrige te verhullen, integendeel: maar liefst drie hoofdpersonen lijden aan het Post Traumatisch Stress Syndroom (PTSS). Miles Kendrick heeft zijn boezemvriend Andy doodgeschoten en gaat nu in een getuigebeschermingsprogramma anoniem door het leven. Zo dood als hij is, geeft Andy steeds sarcastisch commentaar op Miles’ pogingen tot rehabilitatie. Dan wordt Miles’ labiele psychiater Allison vermoord, die een nieuw medicijn op hem wou uitproberen. Ineens blijkt jan en alleman op zoek naar dit geneesmiddel, dat de patiënt in staat stelt zijn herinnering aan een traumatische gebeurtenis mogelijk en zelfs draaglijk te maken. Omdat bijna iedereen opportunistisch is, verschuift de solidariteit van de personages steeds, maar dat houdt de lezer scherp. (HK)

Diana Abu-Jaber LITT

Intuïtie, Amerikaans (Origin, 2007) Artemis & co, € 19,95

***

Volgens vingerafdrukkenexpert Lena Dawson ‘bewegen slachtoffers zich in een andere dimensie, ze zijn theoretisch’. Die afstandelijkheid is moeilijk vol te houden, want er sterven opeens wel erg veel baby’s in Syracuse, New York. Wiegedood of een seriemoordenaar? Lena, die beschikt over een bijzondere intuïtie, komt ongewild in de zaak terecht en synchroon daaraan verloopt de zoektocht naar haar eigen identiteit. Lena is opgegroeid bij pleegouders, en ze heeft een vaag, maar onconventioneel beeld van haar verleden. In dit indringende en prachtig verwoorde verhaal zit de spanning vooral in de ontdekkingstocht naar Lena’s afkomst. En ja, het raadsel van de dode baby’s wordt gelukkig ook opgelost. (AS)

Will Adams T

Het graf van Alexander, Amerikaans (The Alexander Cipher, 2007) Mynx, € 18,95

*

Avonturenthriller over onderwaterarcheoloog en op borsten gefixeerde Daniel Knox die al jaren op zoek is naar het graf van Alexander de Grote. In Alexandrië wordt bij de bouw van een hotel een tombe aangetroffen. Het zal toch niet? Niet alleen Knox maar ook andere egyptologen en twee fanatieke Macedoniërs – die allemaal nog een appeltje hebben te schillen met Knox – nemen het niet zo nauw met de ethische spelregels van het opgraven. Adams laat in Alexander vooral iedereen door iedereen in de gaten houden. Verdere vulling: wilde achtervolgingen, uitleggerige geschiedenislesjes over het oude Egypte en dat allemaal in een Indiana Jones-achtige sfeer: veel onderaardse gewelven waar het wemelt van de skeletten, spinraggen, slangen, draaibare rotsblokken en inscripties. De spanning moet vooral komen van kreten als: ‘We hebben geen tijd te verliezen!’ Inderdaad, wij ook niet. Weggooien deze helse turf! (AV)

Lin Anderson P

Zwarte vlucht, Engels (Dark Flight, 2007) Mynx, € 18,95

***

De Schotse Lin Anderson heeft een vader die rechercheur is geweest, werkte zelf vijf jaar in de binnenlanden van Nigeria en is tegenwoordig schrijfdocent. Al die achtergronden komen samen in dit boek, waarin Andersons vaste hoofdpersoon Rhona MacLeod geconfronteerd wordt met een gruwelijke dubbele moord, die te maken lijkt te hebben met Afrikaanse rituelen. MacLeod is even jong en sexy als gedreven en vakkundig. Een forensisch deskundige van de nieuwe stempel, met de gebruikelijke tegenwerking van haar oudere mannelijke collega’s. Anderson deed voorbeeldig research en leeft zich uit in beschrijvingen van de barbaarse moordpartijen en de magische juju-praktijken van bloeddorstige toverdokters. ‘Het bloed spoot uit de slagader naast de afgesneden penis.’ (EvE)

Lori Andrews D/MT

Bloedproef, Amerikaans (Sequence, 2006) The House of Books, € 16,90

*

Een seriemoordenaar heeft het voorzien op jonge meisjes. Aan forensisch expert Blake de taak om in te grijpen. In de wereld van Dr. Alexandra Blake (‘aantrekkelijk, hartvormig gezicht en lang, blond haar’ en een ‘overigens slank, atletisch lichaam’) alles op te lossen met DNA. Van iedereen die zich verdacht gedraagt, bietst Blake een haar, een druppel bloed of een kloddertje speeksel en in no time zegeviert het recht. Onnozel boek waarin de schrijfster zich meermaals verliest in bakvissenproza. (EdV)

Gauke Andriesse PE

Stilzwijgen, Nederlands (2008) Atlas, € 18,90

*

Het derde boek alweer met de privédetective Jager Havix in de hoofdrol. Hij heeft twee zaakjes omhanden, die niets met elkaar te maken hebben. Eentje in de wondere wereld van de kunst, en eentje in de al even wondere wereld van de prostitutie. Andriesse weet veel van kunst. Hij weet alles van kunst. Dat etaleerde hij in zijn vorige boek, De verdwenen schilderijen , al overmatig en dat doet hij nu weer. Andriesse weet ook veel over prostitutie. En daar houdt hij niet over op, wat de vaart er behoorlijk uithaalt. Jammer, want met name de verhaallijn over kunst is sterk en realistisch. En hoewel het niet echt bibberen onder de deken met een zaklamp is, zal de lezer wel nieuwsgierig zijn naar het einde. (FT)

Anoniem T

Het boek zonder naam, Engels (The Book With No Name, 2006) TM Trademark, € 18,95

**

‘Wat je ook leest, lees dit boek niet!’ staat op de achterflap van Het boek zonder naam. Het is zo fijn om dan te zeggen: ‘Daar sluit ik me volledig bij aan.’ Maar eigenlijk is het gewoon een goed verhaal. Het origineel circuleert sinds 2006 op het net en zorgde voor een wereldwijde hype. Het gerucht dat de schrijver een bekende Engelse auteur zou zijn, wakkerde dat nog eens aan. ‘Anoniem’ neemt de traditionele western op de hak door de sfeer niet te schetsen, maar fijn cynisch te benoemen. Zoals zijn beschrijving van een man in een saloon: ‘Hij was een zwaar, vettig, ongeschoren stuk geboefte, zoals al het andere geteisem in de kroeg.’ Satire. (KB)

Roderick Anscombe PT

De bekentenis, Amerikaans (Virgin Lies, 2008) Sijthoff, € 18,95

**

Met recht een psychologische thriller. Een achtjarig meisje is ontvoerd in Boston, en het wordt snel duidelijk door wie. De spanning moet dus van iets anders komen. De titel zegt het al: de bekentenis van de dader. Zolang hij niet vertelt waar zijn slachtoffer zich bevindt, is de kans groot dat ze door een gebrek aan vocht zal sterven: in de stad heerst een hittegolf. Het is aan forensisch psychiater Paul Lucas – ook in Anscombes eerste thriller de hoofdpersoon – om de dader psychologisch te breken. Hoe hij hierbij tot daden komt waartoe hij zichzelf niet in staat geacht zou hebben, wordt op indrukwekkende wijze beschreven. Minpunt: personages uit het eerste boek zijn nu summier geschetst en komen moeizaam tot leven. Daarom ditmaal een ster minder. (BvIJ)

Piero Degli Antoni PT

De nacht van de waarheid, Italiaans (La notte di Peter Pan, 2007) Anthos, € 19,95

***

De timide tienjarige Leonardo woont met zijn vader in een villa op een verlaten klif in Ligurië. Moeders ging ervandoor, pa is een kille, en dus verzon het ventje maar een fantasiewereld vol krokodillen en piraten. Op een dag treft hij zijn vader geboeid aan, in handen van een ontsnapte gevangene met mes. In één gruwelijke nacht rekent Leonardo met al zijn angsten af en komt hij erachter wie hij nou eigenlijk echt moet vrezen. Degli Antoni omschrijft uitgebreid de ontsnappingspogingen van het joch en diens belevingswereld en dat doet hij goed. Maar aan het einde draait hij door, in een grote, onwaarachtige flashback die de huidige situatie moet verklaren. En onverwachts vallen er nog wat lijken, waaronder een hondenkadaver, uit de kast. Beetje afgeraffeld, maar toch het lezen waard. (CLG)

Ludwig Apers T

Ituri, Belgisch (2007) Houtekiet, € 17,95

*

Dirk, reisleider van avontuurlijke tochten door Afrika, verdrinkt tijdens een tocht op het Kivumeer. Zijn broer Serge wil de toedracht weten en vertrekt naar Congo. Tussen alle ellende in het zwaar beproefde land ontdekt hij steeds meer over de ware toedracht van de dood van zijn broer. De schrijver werkte jarenlang als arts in Kongo en Zimbabwe, en in dit debuut deelt hij die ervaringen uitgebreid met de lezer. Beetje dun verhaal, wél vlot geschreven. (FT)

René Appel T

Schone handen, Nederlands (2007) Anthos, € 19,95

***

Crimineel Eddie woont met zijn vrouw Sylvia en hun twee kinderen in de deftige Amsterdamse Van Eeghenstraat. Sylvia begint na te denken over de ethische kant van Eddies beroep – dat heeft ze kennelijk nooit eerder gedaan. Ook Eddies leven is in ontwikkeling. Zijn vriendin blijkt zwanger. Wanneer Sylvia naar Almere vertrekt en een vlotte jongeman aan de haak slaat, trimt Eddie hem zonder pardon in elkaar. Zo, nu begrijpt Sylvia tenminste hoeveel hij van haar houdt en staat niets een hereniging in de weg. Het verhaal is, afgezien van de vertrouwde schrijfstijl, in meerdere opzichten niet des Appels. De hoofdpersoon is een zelfbewuste jonge vrouw, en het is juist de slechterik wiens wereld langzaam wordt ontmanteld. Daardoor wordt het verhaal niet echt spannend. De lezer beseft dat de heldin nauwelijks gevaar loopt. Tenzij natuurlijk… Maar dat moment laat wel erg lang op zich wachten. (HK)

Los geld ** : ‘En dan begint het echte afrekenen, onvermijdelijk gewelddadig met een ijzeren en perverse logica’; Loverboy *** (2005, Prometheus, € 12,50): ‘Schrijfster gaat zich gedragen als haar eigen misdaadbevechtende boekenheldin. Scènes in superieure stijl’; Doorgeschoten *** (2003, Prometheus, € 12,50): parallel met de zaak-Fortuyn, ‘het psychologische spel zit geraffineerd in elkaar’; Zinloos geweld ***** (2001; Gouden Strop, Prometheus, € 12,50, pocket € 8,-): ‘Levert mooie intrige, maar ook die wurgende spanning waarop Appel – als hij zin heeft – patent heeft.’

Raúl Argemí LITT

Alias, Spaans (Penúltimo nombre de guerra, 2004) Q, € 18,95

*

Politieke thriller over de corrumperende werkwijze van de Argentijnse militaire junta. Om zijn hachje te redden werkt de gevangen crimineel Gomez als verklikker samen met de machthebbers. Met liefde knapt hij het vuilste werk voor hen op. Hij kruipt bijna letterlijk in de huid van een van zijn beulen als hij hem vermoordt en er in zijn uniform vandoor gaat. Dan volgt een reeks moorden waarbij Gomez even gemakkelijk van identiteit wisselt als van handschoenen, tot hij verongelukt. Of hij dan echt dood is weet zijn achtervolger, de politieman Federico, niet. Rare vergelijkingen staan er trouwens in dit boek. Zo knipperen lichten bijvoorbeeld ‘als zweepslagen’ en vallen lichamen ‘lamzalig’ uit vliegtuigen. (MP)

Campbell Armstrong T

Dienaren van de nacht, Engels (Agents of Darkness, 1995) Umco, € 8,95

*

Een oudje, met in de hoofdrol de drinkgrage Charlie Galloway, ‘geschorst uit de dienst en de realiteit’. Tussen het nuttigen van veel whisky door onderzoekt hij de moord op zijn Filippijnse huishoudster, wat hem al gauw op het spoor brengt van een internationaal complot. Het veelzeggende motto van Mark Twain (‘De zeden van politiek en handel in de Verenigde Staten geven niet slechts voedsel aan hilariteit, maar vormen een compleet galadiner’) is al net zo krukkig vertaald als de rest van het boek. (EvE)

Pieter Aspe P

De zevende kamer, Belgisch (2008); Op drift (2007) Manteau, € 19,95

***

Tweeëntwintigste avontuur van de Brugse commissaris Van In. De Duvels klokt weer soepel naar binnen, het vrouwvolk blijft een onuitputtelijke bron van fascinatie, opwinding en problemen (om niet te spreken van de meest schaamteloze seksistische clichés) en ondertussen moet er weer eens een moord op een belangrijke persoon worden opgelost. Dit keer is het een socialistische politicus die iets van doen heeft gehad met een luxe bordeel. Maar wat? Van In gaat ongevraagd op onderzoek uit, wat bij het politieke establishment niet in goede aarde valt. Op drift: deze eenentwintigste Aspe is opgedragen aan Stefaan Kina. Op 8 juni 2007 overleed de vierentwintigjarige zoon van een gemeenteraadslid in de kustplaats Blankenberge aan een overdosis heroïne. Een trieste geschiedenis, maar dat kan Aspe niet beletten vader Patrick Kinna (met een n extra) te bombarderen tot romanpersonage en hem een half komisch rolletje te geven als eigenaar van café The Place To Be. Gelukkig delen cafébaas Kinna en speurder Van In een pesthekel aan drugshandelaars die de jeugd verwoesten en mogelijk ook iets te maken hebben met de moord op de Russische revuedanseres Douma, met wier lijk het boek opent. Op drift is een feest der herkenning of een hel van herhaling, naar gelang u gewoontedier of sensatiezoeker bent. Weer kan Van In al in de vroege morgen zijn Duvel niet laten staan. Opnieuw is het nodig dat hij zijn betoverende vrouw wat meer aandacht schenkt: een limousine die voorrijdt voor een diner bij kaarslicht en het vrouwtje is alweer tot tranen toe geroerd. En natuurlijk weet de sullig overkomende maar geslepen inspecteur het drugssyndicaat te ontrafelen waarvan de tentakels, het zal eens niet, zich uitstrekken tot de hoogste kringen. (HvR/TvH)

Rebus *** (2007, Manteau, € 19,95): ‘Vakkundig in elkaar gestoken thriller waarbij je jezelf aan het eind voor de kop slaat dat alle alarmbellen niet zijn afgegaan bij de introductie van de man die later de moordenaar blijkt’; Zonder spijt *** (2006, Manteau, € 19,95): ‘De geheimdienstige genieën achter de vroegere Bende van Nijvel menen nog eenmaal te moeten ingrijpen. Bruut geweld, strak opgezet, met weinig exuberanties in de marge, of het moet Van Ins nog immer groeiende drankzucht zijn (naast Duvel raakt hij dit keer ook ruim de whisky)’; Onvoltooid verleden *** (2004): ‘Veel vaart, niet te veel zijgezeur, een policier van klasse’; Onder valse vlag *** (2003): ‘Een moord plus zelfmoord op een heel gezin en discutabele politieke connecties. Vlot, onderhoudend en redelijk verrassend’; De vijfde macht *** (2002): ‘Begint overrompelend op een kasteelbruiloft van de Brugse chic. Een vlot verhaal rijk aan verrassing en drank, met toefjes seks en bon mots.’

Kate Atkinson T

Een goede daad, Engels (One Good Turn, 2006); Wachten op goed nieuws (When Will There Be Good News, 2008) Atlas, € 19,90

***

Dat Atkinson voor ze thrillers ging schrijven al romans gepubliceerd heeft, is duidelijk te zien aan haar schrijfstijl. Engels op zijn best, prachtige zinnen, geestig en intelligent geconstrueerd. Des te erger dat het boek zo ongelofelijk knullig is vertaald; een deel van Atkinsons charme verdwijnt in het Nederlands totaal. Een goede daad speelt zich af tijdens het Edinburgh festival. Een rij wachtende feestgangers is getuige van een verkeersruzie. Dit incident ontketent een bizarre reeks gebeurtenissen die hun levens zal veranderen. Eenmaal op stoom is het boek nauwelijks meer weg te leggen, hoewel het wat traag op gang komt. In Wachten op goed nieuws is dat euvel verholpen en word je vanaf de eerste bladzijde het verhaal ingezogen. Dertig jaar geleden werden een moeder en twee van haar drie jonge kinderen vermoord. De draad tussen goed en kwaad blijkt soms heel dun. En passant stelt Atkinson met haar onderkoelde Britse humor nog een aantal actuele maatschappelijke problemen aan de orde. Mensensmokkel, lastige pubers, graaiende projectontwikkelaars – het wordt allemaal even trefzeker als ironisch neergezet. (BvIJ)

Kurt Aust HT

De onzichtbare broeders, Noors (De usynlig brødre, 2006) Signatuur, € 19,95

***

Weer een boek voor de liefhebbers van Dan Brown. De onzichtbare broeders verhaalt over een interessante speurtocht naar de geheimen van Isaac Newton (waarbij uiteraard wel een paar lijken vallen), en aan het eind is er een spectaculaire, zij het ietwat vergezochte, ontknoping. Aust neemt er wel de tijd voor, maar desondanks is dit boek over Even Vik – mathematicus, kenner van Newton en fanatiek liefhebber van priemgetallen – lekker spannend. En ja hoor, we komen ook weer terecht in de wereld van de geheime genootschappen. Wat bezielt die mannen toch? Vanwaar die hang naar rituelen en, uiteindelijk, naar macht? Aust doet een geslaagde poging om antwoord op die vraag te geven. (AS)

B

A.C. Baantjer P

De Cock en de wortel van het kwaad, Nederlands (2007); De Cock en de moord in de hondsdagen (2008) De Fontein, € 9,95

Elk jaar verschijnen er weer twee De Cocks, en elke keer krijgt zijn enorme schare fans precies wat ze verwachten: een overzichtelijk misdaadverhaal met de warmte van de grote stad en die oude, vertrouwde rechercheur en zijn immer trouwe assistent Vledder. Baantjer (Urk, 1923) begon in 1965 en heeft stug doorschrijvend een populair oeuvre opgebouwd – met ruim 5 miljoen verkochte exemplaren is hij (met Havank) een van de best-sellende thrillerauteurs van Nederland. Voor zijn oeuvre kreeg hij in 2002 de GNM Meesterprijs. Zijn plots zijn klein, vaak nogal gezocht. Een lange rij typetjes komen er in voor: de rijke dame, de armoedzaaier, de dronkaard, de directeur (wiens naam altijd op gh eindigt). In Wortel van het kwaad zoekt De Cock (met ceeooceekaa) een moordenaar in de wondere wereld van de Gouden Harten, een goededoelenclub. Daar heeft Jean-Baptiste net een mes tussen zijn schouderbladen gekregen. Op zijn computer vindt digitale nitwit De Cock foto’s van blote jongetjes… én lost hij de zaak op. In Hondsdagen is het bloedheet weer. Maar dat heeft geen effect op de hersencellen van onze immer briljante speurder. Ditmaal vindt De Cock een lijk van een dierenactivist, naast hem liggen zes kleine dode puppy’s. Ook nu komt De Cock bij een vage stichting terecht, of weten een stel hondenfokkers meer van deze zaak? Twee lijken verder en De Cock en Vledder krijgen een ingeving van heb ik jou daar. (AV)

De Cock en de moord in triplo, (2007) en alle 67 andere titels, Fontein, € 9,95.

Richard Bachman T

De ontvoering, Amerikaans (Blaze, 1993) Luitingh, € 15,95

****

‘Misschien was degene die je fumperlikker jatte niet dezelfde als die je wieldoppen heeft gepikt,’ zei Blaze, die naast George ging zitten. (…) ‘Fumperlikker!’ riep George uit. (…) ‘Ik heb altijd al geweten dat er een woord voor Barry Goldwater was!’ Voeg aan deze geestige passage de rol van Billy Bob Thornton in de film A Simple Plan toe, meng dat met die typische Stephen King-ingrediënten van een slaperig stadje in de VS dat aan de vooravond staat van een ramp of crisis en je hebt De ontvoering. Blaze is de 1.95 meter lange dombo met een deuk in zijn voorhoofd, ontstaan doordat zijn vader hem ettelijke keren van de trap lazerde. Met zijn enige vriend, de kleine crimineel George, wil hij een zes maanden oude baby van een puissant rijke familie kidnappen. George gaat de pijp uit, maar Blaze zet door. Stephen King vond het aanvankelijk door hemzelf afgewezen manuscript onlangs in een la terug en heeft het nu vertimmerd tot een filmklaar product. (AR)

David Baldacci T

Niets dan de waarheid, Amerikaans (The Whole Truth, 2008); De verraders (Stone Cold, 2007) Bruna, € 19,95

*

‘Dick, ik heb een oorlog nodig. Het moet niet zomaar een oorlogje zijn.’ ‘Dan bent u aan het goede adres, meneer Creel. Ik kan ze alles wijsmaken.’ Het begin van Baldacci’s nieuwste poging Ludlum te doen vergeten, is veelbelovend. In plaats van al die afgezaagde terroristen van de afgelopen tijd, heeft Baldacci nu weer eens die ouderwetse Koude Oorlog-variant uit de kast gehaald. Doden bij de vleet, heen-en-weergevlieg tussen Europese hoofdsteden inclusief toeristische weetjes. Resultaat: hoofdpijn van de spanning, maar wel de verkeerde (hoe lang duurt dit nog?). De verraders: die ene ster krijgt Baldacci voor zijn doorzettingsvermogen. Want deze veelschrijver weet van geen ophouden als het om de lotgevallen van zijn personages uit The Camel Club gaat (in het Nederlands vertaald als De samenzwering ). Onder aanvoering van voormalig geheimagent John Carr, die zich tegenwoordig Oliver Stone noemt (wat leuk, he?) treedt de club op tegen casino-eigenaar Bagger. Conroy heeft Bagger veertig miljoen dollar afgetroggeld. De finesses van die truc zijn totaal ondergeschikt gemaakt aan het overvloedige gemoord en gekonkel. (AR)

Onder druk **** (Saving Faith, 1999, Bruna, € 12,50): ‘Perfecte plot. Geen personage wordt rust of geluk gegund.’

Eraldo BaldiniPT

Nevel en as, Italiaans (Nebbia e cenere, 2004) Serena Libri, € 17,95

***

Bruno Savini is een middelmatig man. Zeg maar gerust: een loser. Dag in dag uit rijdt hij een stel kinderen in zijn bus naar school en weer terug. Het worden zijn beste vrienden. Bruno had willen schitteren als schrijver, maar steekt zelfs vaal af tegen zijn omgeving, het druilerige Ravenna. In één ding blinkt hij echter uit: de liefde voor zijn ex-vriendin. Hij kreeg de bons, maar blíjft haar bellen, en bereidt zelfs een romantische nacht in een blokhut voor. Naarmate de mist in Ravenna neerdaalt, wordt ook Bruno’s geest troebeler en uiteindelijk ontpopt hij zich tot een waanzinnige stalker. Zo doorsnee blijkt hij toch niet. Baldini’s schrijfstijl is beeldend en vlot, als altijd. Hij zuigt je mee in de zompige wereld van Bruno en de schoolkinderen. De spanning is perfect gedoseerd. Tegenvaller is het plot. Dat ontstijgt het cliché van de gek bij wie de stoppen doorslaan helaas niet. Gezien Baldini’s vorige werk Mal’aria viel meer te verwachten. Desalniettemin: spannend leesvoer. (CLG)

Mal’aria **** (Mal’aria, 1998, Serena Libri, € 17,95): ‘Gezondheidsinspecteur Carlo Rambelli reist naar de Povlakte af om het mysterie van de hoge kindersterfte aldaar te ontrafelen. Huiveringwekkend, mooi geschreven en een einde dat als een vuistslag aankomt.’

Elia BarcelóT

Bal masqué, Spaans (Disfraces terribles, 2004) Q, € 19,95

****

Hoezo literaire thrillers, zal Qualiteitsuitgeverij Querido gedacht hebben. Er bestaan ook literaire thrillers die de benaming literatuur écht verdienen. Je kunt het ook omdraaien. Er bestaat literatuur die alle kenmerken van een spannende thriller heeft. Dus is er nu uitgeverij Q, ‘Boeken waar je Q tegen zegt’, een imprint van Querido. En Bal masqué is echte literatuur, laat daar geen twijfel over bestaan. Maar heeft het de ‘doorsnee’-thrillerlezer ook wat te bieden? Het antwoord is ja en nee. Ja, omdat het een knap geschreven boek is met een zeer spannende verhaallijn, een pageturner. Nee, als u een thriller slechts beschouwt als ontspanning op het strand, leesvoer waar je vooral niet te veel bij hoeft na te denken. Het verhaal speelt zich af in Parijs, waar een criticus de ex-vrouw/weduwe van een overleden Argentijnse schrijver bezoekt om materiaal voor een biografie te verzamelen. Al spoedig blijkt dat het werk van de schrijver vol duistere geheimen zit – ongelukken, moord, zelfmoord? In eenvoudiger geschreven thrillers wordt het motief vaak ingegeven door hartstocht, in deze literaire thriller is het net zo. Maar geldt hetzelfde niet ook voor minstens de helft van de literaire meesterwerken die niemand voor een thriller zou durven aanzien? (BvIJ)

Jefferson BassP

Het lijkenhuis, Amerikaans (Carved in Bone, 2006); Macaber complot (Flesh and Bone, 2007) Bruna, € 8,95, € 17,95

***

Dat kan ik ook, moet dr. Bill Bass, wereldberoemd forensisch onderzoeker en oprichter van de Bodyfarm, hebben gedacht toen hij die enorme stoet schrijfsters van forensische thrillers voorbij zag komen. Samen met journalist Jon Jefferson begon hij aan De Bodyfarm Mysteries met in de hoofdrol zijn alter ego, Bill Brockton. In deel 1, Het lijkenhuis, wordt Brockton geconfronteerd met een lijk van een zwangere vrouw dat al jaren op een richel in een rotsmassief ergens in Tennessee heeft gelegen. Brockton is weduwnaar, zijn hormonen beginnen net weer wat op te spelen, en hij lijdt aan de ziekte van Ménière. De schrijvers doen goed hun best om in navolging van hun vrouwelijke collega’s een persoonlijke noot aan te slaan, maar die botst soms met de laconieke en ietwat belerende toon. Ook laten ze een stervende man uitroepen: ‘Ik ben geraakt. Ik ben geraakt. Het ziet er slecht uit.’ Met de spanningsopbouw zit het daarentegen wel goed en sommige bijfiguren zijn zo leuk dat je alleen daarom dit boek al zou moeten lezen. Dat geldt ook voor deel 2, Macaber complot. Hierin gaat Brockton op zoek naar de moordenaar van een pedofiel. Hij heeft zich net weer op vrijersvoeten gewaagd. Er volgt een tweede moord op een goede bekende van Brockton, en hij blijkt opeens de hoofdverdachte te zijn. De ontknoping is wat theatraal, maar daar staat tegenover dat Brocktons confrontatie met een stelletje fundamentalistische creationisten heel realistisch overkomt. (AS)

Brett BattlesS

De Berlijn affaire, Engels (The Ceaner, 2007) Mynx, € 18,95

***

De Berlijn affaire is Brett Battles thrillerdebuut met freelance spion Quinn in de hoofdrol. Er is inmiddels ook al een tweede Quinn-boek uit. Quinn is berger van beroep. Hij is gespecialiseerd in het wissen van sporen en collateral damage bij CIA-zaken. Het is betrekkelijk veilig werk, maar als het nodig is gebruiken ook bergers geweld om hun doel te bereiken. De beheerste en afstandelijke Quinn is uitermate professioneel en integer en heeft een warm hart. Hij houdt van zijn assistenten, de technische Orlando en onvolleerde Nate, maar vergt het uiterste van ze. Hij stelt het landsbelang boven het hunne, zelfs als het om Orlando’s gekidnapte zoontje gaat. Alleen zo kan hij de ramp afwenden die de wereld treft als een niets ontziende groep Milosevic-getrouwen erin zou slagen om hun plan voor een definitieve etnische zuivering in Bosnië uit te voeren. Quinns tegenpool is de dolgedraaide freelance spion Durrie, een door paranoïde waandenkbeelden gedreven moordmaniak die uit jaloezie niet alleen Quinn naar het leven staat, maar ook Orlando en zijn eigen zoontje. Het verhaal wordt zo filmisch verteld dat je de gebeurtenissen voor je ziet en het boek ademloos uitleest. Het blijft gissen naar de achtergrond van de liquidaties die Quinn en de zijnen naar Berlijn voeren, tot je aan het slot in de gaten krijgt hoe dit internationale complot uit het tijdperk na de Koude Oorlog in elkaar zit. (MP)

Benny BaudewynsHT

De Antarctica Theorie, Belgisch (2007) The House of Books, € 16,90

Ergens op de wereld slingert weer eens wat rond dat het fundament van onze westerse, ‘gristelijke’ beschaving kan ondermijnen als het door de verkeerde mensen wordt ontdekt. Piramides in Mexico en Egypte, dichtbeschreven aantekenboekjes én, een noviteit in het genre, mysterieuze grijze pillen spelen de hoofdrol bij de ontrafeling van het geheim. De Antarctica Theorie is de zoveelste in de rij bijbelthrillers. Het verhaal is als los zand, de plot vergezocht. Het enige eigen verhaalelement dat Baudewyns kan bedenken, de grijze pillen, is zo potsierlijk en stompzinnig dat dit boek tot op heden wel het dieptepunt moet zijn van de oeverloze rij Brown-klonen. (EdV)

Simon BeckettT

Het laatste zwijgen, Engels (Written in Bone, 2007) Sijthoff, € 17,95

Dit wordt een mooie reeks van Simon Beckett over David Hunter. Het laatste zwijgen is het tweede boek. Beckett merkt achterin, in het dankwoord, op dat het schrijven van een vervolg voor iedere schrijver angstaanjagend is. Welnu, hij heeft het met verve gedaan. Wat deze beide thrillers zo aantrekkelijk maakt, is de combinatie van klassieke degelijkheid en moderne, gewelddadige detaillering. Daarbij komt dat we Hunter nu echt als personage meer en meer leren kennen. Niet langer als plattelandshuisarts (zie De geur van sterfelijkheid), maar gewoon onomwonden als forensisch patholoog (‘ik breng het grootste deel van mijn werkdag door met de doden’) wordt Hunter in Het laatste zwijgen – niet zo’n mooie titelvertaling, overigens – op pad gestuurd naar Runa, een van de Schotse Hebrideneilanden. Een lichaam is daar bijna compleet verbrand aangetroffen, alles eromheen is echter onaangetast. Van zelfontbranding kan toch geen sprake zijn, meent Hunter, al denken sommige eilandbewoners daar anders over. Het weer was al slecht toen Hunter afvoer, Beckett zorgt vervolgens vakkundig voor het volledige isolement op dat eiland. Een heerlijk en tegelijkertijd gruwelijk boek.

De geur van sterfelijkheid **** (The Chemistry of Death, 2006, Poema Pocket, € 6,98): ‘Beckett schrijft met veel gevoel voor details, sfeervol en aangenaam, ondanks de zo noodzakelijke verontrustende en smerige kanten van het boek.’

Tineke BeishuizenT

Schaduwtuin, Nederlands (2008) De Arbeiderspers, € 16,95

***

Beishuizen heeft al zeventien jaar geen seks meer met haar ex, maar de hernieuwde kennismaking op een ander, hoger vlak heeft alsnog vrucht afgeworpen. De boreling heet Schaduwtuin en naar verluidt leverde Michiel Beishuizen vanuit Texel de verhaallijnen aan en vulde Tineke met nog steeds dezelfde achternaam de patronen in Zeeland netjes in. Het resultaat van dit samenzijn op afstand is een alleszins leesbaar en spannend boek dat wat langzaam op gang komt. Pas na tachtig pagina’s prietpraat uit de polder zit er eindelijk schot in de zaak als een rijkeluiskind en de kleindochter van de beroemde strafpleiter Alphons Blaauw wordt ontvoerd. De verwikkelingen zijn prima, de wendingen soms onverwacht en de verwijzingen naar populaire tv-programma’s (Boulevard) en personen (Holleeder) af en toe wat flauw. Naar eigen zeggen heeft Tineke dankzij haar ex nu alle schroom en braafheid definitief van zich afgegooid. Meid toch… maar het kan allemaal nog véél spannender hoor! (AV)

Als zand door mijn vingers *** (2005, De Arbeiderspers, € 10,-): ‘Beloftevol debuut in korte, hamerende zinnen en stoere taal.’

Ronan BennettLITT

Russisch eindspel, Iers (Zugzwang, 2007) De Geus, € 17,90

**

Op jonge leeftijd werd Ronan Bennett tot levenslang veroordeeld, omdat hij als IRA-activist een agent vermoord zou hebben. Na zijn vrijspraak werd hij een bekend recensent van toonaangevende Engelse bladen. Inmiddels heeft hij enkele goed ontvangen romans op zijn naam staan. Ook dit boek is vooral literair, al heeft het een moord, een onderzoek en een criminele samenzwering als thema’s. Bennett laat alles afspelen in het Sint-Petersburg van 1914, tegen de achtergrond van het legendarische schaaktoernooi dat daar toen werd gehouden. De vertaalster had, niet alleen voor wat betreft de titel, best wat hulp van een schaker kunnen gebruiken: voor de partij die als leidraad van het verhaal dient, wordt de Engelse zetnotatie gebruikt. (EvE)

Michael BergT

Twee zomers, Nederlands (2007) The House of Books, € 16,90

**

Wie wel eens op het platteland in Frankrijk is geweest, kent ze wel. Piepkleine dorpjes, door God en bijna iedereen verlaten. Nog slechts bewoond door wat gepensioneerde boeren met gegroefde gelaten en een stokbrood onder de arm. ‘s Zomers komt daar nog een enkele vakantievierende Parijzenaar bij. In zo’n gehucht koopt de 28-jarige Chantal Zwart een huis. Voor weinig. Waarom eigenlijk zo goedkoop? Chantal is radiopresentatrice annex verslaggeefster die na een conflict met haar vorige baas een stapje terug heeft gedaan naar de regionale radio. En een beetje journaliste gaat ook op vakantie op onderzoek uit. Ze stuit op een onverwerkt dorpsverleden: een zomer die nog steeds zijn sporen nalaat. Neerlandicus Michael Berg weet in dit debuut die tragische zomer slim te verweven met de zomer van nu, waarin het huis wordt opgeknapt. Zijn personages en dialogen zijn natuurgetrouw, zijn schrijfstijl is volwassen. En hoewel de lezer misschien wat vroeg een lijn ziet richting plot, kan deze auteur met recht veelbelovend worden genoemd. Ideaal voor met een glaasje wijn na het klussen in het zonnetje naast uw opknaphuisje in de campagne. (FT)

Patrick BarnauwT

Nostradamus in Orval, Belgisch (2007) Manteau, € 19,95

****

Velen geloven dat de zestiende-eeuwse arts en ziener Michael Nostradamus in zijn vierregelige verzen alle grote gebeurtenissen ter wereld al heeft voorspeld, zoals de dood van prinses Diana en de aanslag op het World Trade Centre in New York. De vlucht van Lodewijk XVI, Marie Antoinette, hun beide kinderen en een klein gevolg uit Parijs, over de grens naar Orval (nu België) in 1791 zou beschreven staan in Nostradamus’ kwatrijn 20 van de 9de Centurie (een blok van 100 kwatrijnen). De (Franse) aanduiding ervoor, q20-c9, is onderdeel van het soms magistrale spel dat Bernauw speelt met heden, verleden, waarheid en verdichting. De letter-cijfercombinatie maakt onderdeel uit van de code, die moet leiden naar de schat, die achtergebleven is bij de arrestatie van de koninklijke familie. Antiquair Rombaut is echter niet geïnteresseerd in de miljarden, maar in het bewijs dat hij een nazaat is van, weer volgens Nostradamus, de ontsnapte Lodewijk XVII. Documentairemaker Maarten Dejonckheere is nog beter op dreef dan in Bernauws vorige Het bloed van het lam. (AR)

Het bloed van het lam *** (2006, Manteau, € 19,95): ‘De slonzige onderzoeksjournalist Maarten Dejonckheere wordt op een nacht door een vrouwenstem naar een wiphotelletje gelokt. De eigenaresse van de stem is Lena, telg uit een oud Vlaams geslacht dat de orde van de tempeliers aanvoerde. Het mysterie is zo intrigerend, dat iedere lezer spoorslags zal willen afreizen naar de genoemde Vlaamse steden voor eigen naspeuringen. Wij waren eerst.’

Steve BerryHT

De Alexandrië Connectie, Amerikaans (The Alexandria Link, 2008) De Fontein, € 18,95

*

Na zijn nogal koeltjes ontvangen werk De erfenis van de Tempeliers verschijnt dit jaar De Alexandrië Connectie dat lekker voortborduurt op dat wat we kennen. Zo zoeken de speurneuzen van dienst, oud-agent Cotton Malone en zijn ex, in dit boek naar de bibliotheek van Alexandrië, waar de kennis ligt om het zoveelste religieuze dispuut op te lossen. Tempeliers, wachters, geheime genootschappen, verborgen boodschappen in bijbelteksten en schilderijen; Steve Berry krijgt er maar geen genoeg van. Wij wel. Feit of fictie, goed gedocumenteerd of niet, uiteindelijk is De Alexandrië Connectie de zoveelste voorspelbare invuloefening met overbekende ingrediënten. (EdV)

Matt Beynon ReesHT

Het verraad van Bethlehem, Amerikaans (The Collaborator of Bethlehem, 2006) Anthos, € 19,95

**

Omar Yussef, docent op een door de Verenigde Naties gestichte school, hoort hoe zijn vriend George op een dag wordt aangehouden op verdenking van moord op Louai Rachman en zijn vrouw. Omdat Omar heilig gelooft in de onschuld van George gaat hij zelf op onderzoek uit. Thriller die zich afspeelt op de Westelijke Jordaanoever, met het Palestijns-Israëlische conflict steeds sluimerend op de achtergrond. Een moderne, ongebruikelijke setting vol mogelijkheden, maar Rees maakt er een bijzonder braaf boekje van. Het verhaal is rechtlijnig en ongecompliceerd. Overzichtelijk dus, maar ook ondiep: de ontknoping is niet spectaculair, en dan blijft er erg weinig over. Rees schreef ook een boek met literaire pretentie. Dat blijkt met name uit de passages waarin de auteur bijzonder zijn best doet om iets van de sprookjesachtige sfeer uit het Midden-Oosten in het boek te verwerken, met tenenkrommende resultaten: ‘Ik kwam alleen maar even langs om “Moge het u goed gaan in alles, het hele jaar door” te zeggen.’ (EdV)

Sara BladelP

*

Chatprinses, Deens (Kald mig prinsesse, 2005) De Geus, € 19,90

Zo wezenloos als Chatprinses lees je ze niet vaak. In Kopenhagen wordt Susanne Hansson verkracht. Ze kent de dader van internet. Rechercheur Louise Rick leidt het onderzoek. De schrijfster gunt de lezer geregeld een kijkje achter de schermen. ‘Meestal verliepen arrestaties heel rustig, maar ze had ook wel meegemaakt dat het escaleerde.’ De auteur heeft vooral belangstelling voor de mens achter de agent. Neem Henny Heilmann, wier man is overleden. ‘Een huwelijk van zesentwintig jaar was voorbij. Daarna was ze een poos bij haar zus in Frankrijk geweest, en de laatste periode voordat ze weer aan het werk was gegaan, had ze onder andere twee weken aan de volkshogeschool in Vrå doorgebracht, waar veel yoga en meditatie op het programma stonden.’ Collega Lars Jörgensen heeft een driejarige tweeling uit Bolivia geadopteerd. Als hij die meeneemt naar het bureau is het bal! ‘In een onbewaakt ogenblik hadden ze een aantal groene mappen op de grond gegooid en toen Louise van de wc was teruggekomen zaten ze naast elkaar vellen papier om zich heen te smijten.’ Tegen het eind wordt het boek zowaar nog een beetje spannend. Maar dan is er geen redden meer aan. (HK)

Marelle BoersmaT

Schaduwspelen, (Nederlands, 2008) Karakter, € 18,95

**

Elk jaar een nieuwe Marelle Boersma, ditmaal nadrukkelijk aanhakend bij de actualiteit van de Olympische Spelen. Vaste hoofdpersoon Fenna Faassen, een journaliste met speurderskwaliteiten en een opvallend goede neus voor misstanden, krijgt te maken met enkele gevallen van genetische doping (jawel) bij de Spelen in Beijing. Op zoek naar de machinaties achter deze spierkrachtvergroters stuit ze op sportieve malversaties, morele dillema’s, grote winsten en lieden die namen dragen als Pien en Maud. Het boek kreeg een lovend citaat mee van topsporter Simon Vroemen, die in de ‘Verantwoording’ achterin bedankt wordt als informatiebron voor de research. Dat is zo ongeveer het spannendste vermeldbare feit aan dit boek. (EvE)

BogaertsP/D

Het intieme verlangen, Belgisch (2007) The House of Books, € 15,90

**

Het boek begint met een moord op een meisje in Leuven. Al snel heeft de politie een lijstje met verdachten opgesteld, en het grote afstrepen kan dus beginnen. Lang rust de verdenking onherroepelijk op een bepaald persoon, maar wat ingenieus speurwerk en de vondst van wat standaard ingrediënten (mobieltje, dagboek) doet alles uiteindelijk kantelen. U begrijpt: Het intieme verlangen is niet bepaald een toonbeeld van originaliteit. Dat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn, als er tenminste iets tegenover staat. Dat weten vader Willy en zoon Steven, die achter het pseudoniem Bogaerts schuilgaan, echter niet te brengen. Het plot klopt weliswaar, en is zelfs redelijk geloofwaardig te noemen, maar dat is tegelijk een deel van de kwaal. Dit boek heeft nergens iets eigens, nergens een scherp randje. Dat komt met name door de fletse, karakterloze personages, die slechts van elkaar te onderscheiden zijn door hun namen. Zelfs de speurder, die in dit genre geacht wordt iets van een signatuur achter te laten, krijgt te weinig smoel. Kleurloze middenklasser. (EdV)

S.J. BoltonLT

Offerande, Engels (Sacrifice, 2008) Bruna, € 19,95

**

‘Er is geen reden om aan te nemen dat de gebeurtenissen in mijn boek ooit op de Shetlandeilanden hebben plaatsgevonden,’ schrijft S.J. Bolton in haar voorwoord. Ze is wel aan haar debuut begonnen vanuit een fascinatie voor de Britse folklore. Die staat dan ook centraal. Zij bewerkt het thema van een legende, waarin een mannenvolk zwangere vrouwen en baby’s steelt en wisselkinderen achterlaat – met moord op de moeder. Maar in dit boek geen grijze trollen of andere rariteiten. Een gynaecologe is net met haar man op de Shetlandeilanden komen wonen, en binnen de kortste keren doet zij een horrorvondst op haar terrein. Een gemummificeerd lijk van een vrouw, ritueel vermoord. De dode was zwanger. Wat is er gebeurd? De zoektocht daarnaar van de jonge vrouwenarts leidt tot een angstaanjagend horror-complot, ‘een combinatie van vrijmetselarij en maffiapraktijk. Met een extra snufje smerigheid.’ Vol vaart verteld, een en al cliffhanger, en een liefdesverhaal op de koop toe. Mooi en niet-hijgerig opgeschreven, maar met soms een overdosis medische informatie. (MBB)

Klaas BondPT

Veroordeel me, Nederlands (2007) Truth & Dare, € 17,95

*

René Appel heeft voorlopig niets te vrezen van de Volendamse leerkracht Bond. De stap van jeugdboeken naar een thriller met een vrouwelijke touch (let wel: toevoeging is van de uitgever) is nipt geen uitglijder geworden. Het hoegenaamd vrouwelijke zit ‘m in de hoofdpersoon, de ik-figuur Anne en haar verwrongen gevoelens. Herintredend docente aan een vmbo-fabriek. De eerste de beste dag krijgt ze al bonje met een Marokkaanse bijgoochem. Ze is getrouwd met de overwerkte strafpleiter Steven en moeder van de onder mysterieuze omstandigheden gestorven autist Chris en de hoogbegaafde sociopaat Lars. Bovendien heeft ze een tic voor graancirkels. Ziedaar, genoeg actuele maatschappelijke problemen om de bijlagen van de serieuze kranten voor maanden mee te vullen. Vraag is echter of je die thema’s een roman in dit specifieke genre moet laten domineren. Minder daarvan, en meer aandacht voor intrige en karakters was welkom geweest om drie moorden aannemelijk te maken. Appel doet het ook met slechts een doorzonwoning, een doorsnee gezin in een doodgewone straat plus een afwijking van de normale gang van zaken. Wat Bond vooral moet laten, is huiveringwekkende dingen schrijven als ‘Onder mijn trui huiverde mijn huid’ of ‘Ze had het vollemaansgezicht van een jonge, goedmoedige boerendochter, waarin haar schrandere ogen een bijna misplaatste indruk maakten’. (AR)

Gé BosscheeT

De Kennedy-code, Nederlands (2007); De bovenwereld (2008) Karakter, € 19,95, € 12,95

*

Niet alleen de titel verwijst naar Dan Brown. De hoofdpersoon lijkt gecreëerd met Harrison Ford in het achterhoofd, een slordig-aantrekkelijke studeerkamergeleerde. Zijn vrouwelijke pendant is van de Washington Post. De anonieme tipgever noemt zich Deep Throat. Waar kennen we dat ook alweer van? Bosschee doet wel een halfhartige poging om dit ‘toeval’ uit te leggen, maar toch. Dat er een samenzwering achter de moord op JFK zou zitten is niets nieuws. Dit keer wordt die gelinkt aan rozenkruizers en vrijmetselaren. De vaak te gedetailleerde, dus langdradige beschrijvingen tonen dat Bosschee veel research naar deze genootschappen heeft gedaan. Voor al dat werk verdient hij een ster. Zijn voorgaande financiële thrillers waren een stuk beter. Met De Kennedy-code hoopt hij waarschijnlijk een ander soort financiële klapper te maken. Dat kost sterren. Jammer.

De bovenwereld verscheen eerder in 1999 onder de titel Bloedgeld. Enorme bedragen worden stiekem van slapende joodse rekeningen in Zürich naar de USA ‘gesluisd’. Alle personages gedragen zich meteen alsof ze weten dat ze in een internationale thriller figureren, ze staan klaar en geven informatie bij het leven. De plot is duidelijk en getuigt van ambitie – maar alles eromheen is te veel of te luid, en dat irriteert op den duur. Het boek is inmiddels nogal gedateerd. De Zwitserse bankrekeningkwestie heeft publiciteit genoeg gehad en Clinton bleek achteraf ook niet zo’n schurk als Bosschee er negen jaar geleden van maakte. (BvIJ)

Sam BourneT

Het laatste testament, Brits (The Last Testament, 2007) Luitingh, € 19,95

***

De schrik slaat je om het hart. Een religieuze samenzweringsthriller? Toch niet de zoveelste kopie van de overschatte, eh, Da Vinci Code? Zeker niet, want dit is een goed bedacht en goed geschreven roman met een dijk van een wijf in de hoofdrol. Deze Maggie Costello zet haar hanige levenspartner aan de kant, verlaat het verstikkende burgermansbestaan in Washington en pakt de draad op als onderhandelaar. Aan haar de zware taak om Israël en Palestina zover te krijgen dat ze een vredesakkoord tekenen. De hardnekkige oppositie van de haviken aan beide zijden zou ze kunnen breken, maar tegen de onmetelijke kracht van een kleitablet dreigt ze het af te leggen. Dat kleinood, gestolen uit een Irakees museum tijdens de chaos ontstaan na de val van Saddam Hoessein, bevat de laatste wil van Abraham. Hij heeft, volgens de deskundigen, de berg Moria (de Tempelberg) – met andere woorden: Jeruzalem – toegewezen aan een van zijn twistende zonen Isaak of Ismaël. Jood of moslim zal met het laatste woord van de aartsvader in de hand, de eigendom van de verdeelde stad opeisen. Dan wordt het geen vrede, maar oorlog. Dus doet iedereen een moord voor dat lullige beetje klei. Slechts een Brit kan manipulatieve hoge Amerikaanse functionarissen zo fijntjes en tegelijk genadeloos afserveren. (AR)

Virginie BracPT

De randen van de nacht, Frans (Tropique du pervers, 2000) De Geus, € 17,90

***

De randen van de nacht is het eerste deel uit serie rond psychiater Vera Cabral. Het derde deel werd in 2004 onderscheiden met de Grand prix de littérature policière. Dat houden we dus nog even te goed. De vierendertigjarige Cabral is in meer opzichten een buitenbeentje. Als hermafrodiet leidt ze een problematisch liefdesleven. Mede daardoor heeft ze zich van het leven tijdens kantooruren afgewend en besteedt ze de nacht aan hulp aan mensen die in een crisissituatie verkeren. Iemand die zelfmoord wil plegen daarvan weerhouden, een slachtoffer van een verkrachting bijstaan, ja zelfs terroristen in een volgepakt vliegtuig tot inkeer brengen. Het hoogtepunt van dit avontuur bestaat uit haar strijd tegen de sadistische praktijken van een gezelschap dat trouw gezworen heeft aan iemand die ‘De Meester’ wordt genoemd. (Tja, die Fransen toch.) Het speurwerk wordt bemoeilijkt doordat hoofdinspecteur Thomas Sedan, bijgenaamd ‘de kikkervis’, een oogje op haar lijkt te hebben. Brac deinst niet terug voor een complexe intrige en een barokke vertellijn. Die elementen zorgen voor een bovenmodaal spannende misdaadroman. (HK)

Lilian Jackson BraunD

De kat die 60 snorharen had, Amerikaans (The Cat Who Had 60 Whiskers, 2007) Zwarte Beertjes, € 7,95

**

Kattencrime met een knipoog. Lilian Jackson Braun is een dagbladjournaliste uit Michigan. Ze schreef haar eerste vier luchtige Cat Who’s in de jaren zestig. Ze begon ermee toen haar eigen kat van tien hoog uit het raam kukelde – en niet op zijn pootjes terechtkwam. Haar buurtjes dachten dat ze het arme beest een zetje had gegeven. Vervolgens schreef ze een periode van bijna twintig jaar geen letter, maar na haar pensionering pakte ze de draad weer op. Elke titel begint met ‘De kat die’ – dat is de siamees Koko, die bij journalist Jim Qwilleran woont. Qwill (zoals zijn vrienden hem noemen) raakt voortdurend betrokken bij misdaden, waarna Koko en de later aangelopen Yum Yum er met poezenmiddelen in slagen de moordenaar of dief te ontmaskeren. De plots zijn niet het sterkste punt. In het negenentwintigste deelt, 60 snorharen, zijn in Pickax net de repetities begonnen voor de musical Cats en wordt er een veiling georganiseerd waarvan de opbrengst voor kinderen in nood is. Dan valt er een dode, door een bijensteek, of is er meer aan de hand? Koko, Yum Yum en Qwill komen in actie. Braun heeft zelf ook twee siamezen, die vaak toekijken als ze schrijft en hinderlijk over haar toetsenbord willen lopen. Je zou ze toch zo…! (AV)

John BrosensPT

Dubbel gepakt, Nederlands (2007) Ellessy, € 17,95

*

Het gegeven lijkt wel aardig: Tamar, een redactrice bij een uitgeverij, vindt een video in haar auto met een opname uit haar eigen huis, waarop te zien is dat zij ligt te slapen en een mannenhand haar haren wil strelen. En natuurlijk gaat ze niet naar de politie, want ze heeft een Vreselijk Geheim uit haar verleden, dat haar nu ineens dreigt in te halen. Daarna wordt het allemaal vrij vervelend. Het geheim komt uiteindelijk boven. En zowaar: dat blijkt iets met de stalker te maken te hebben! (EvE)

Dan BrownT

De Da Vinci code, Amerikaans (The Da Vinci Code, 2004) Luitingh, € 19,95

****

Alles van, met en over Dan Brown is nog altijd hot. Er zijn reizen, films en allerhande boeken over Dan Brown en zijn werk. Er schijnen zelfs mensen te zijn die denken dat Leonardo da Vinci door deze thrillerauteur verzonnen is. Een bijverschijnsel van Browns ongekende populariteit is dat zijn oudere boeken, die eerder niet goed genoeg bevonden werden, ook allemaal vertaald zijn. In De Da Vinci code heeft het beruchte genootschap Opus Dei zijn oog laten vallen op de heilige graal. Tot voor kort wisten alleen de kopstukken van de Priorij van Sion waar dat ding was, en die zijn nu vermoord. Gelukkig heeft de laatste prior voor zijn dood allerlei cryptische aanwijzingen achtergelaten met behulp waarvan zijn kleindochter – samen met Robert Langdon, hoogleraar in de religieuze symboliek – de graal zal kunnen vinden. De korte hoofdstukken rijgen zich dwingend aaneen, Browns spanningsopbouw is voorbeeldig en zijn vele eeuwen omvattende intrige is gewaagd en sterk. (EvE)

Ken BruenLT

Priester, Iers (Priest, 2006) Verbum, € 17,95

****

Dat zie je niet vaak, een misdaadboek doorspekt met filosofische citaten van Blaise Pascal. Maar de Ierse auteur Ken Bruen schrikt er niet voor terug. Sterker nog: hij wist met deze vaardig geschreven literaire thriller zowel een Shamus als een Barry Award te winnen, twee van de meest gewilde crime-prijzen. Helaas is dit pas het eerste boek dat van Bruen in het Nederlands vertaald wordt, want het wortelt duidelijk in zijn vorige, The Dramatist. In dat boek ging alles mis met de toenmalige politieman Jack Taylor: hij verloor vrijwel al zijn vrienden en was schuldig aan de dood van een kind. Nu komt hij na een verblijf van vijf maanden uit een psychiatrische inrichting en gaat hij met een geheel nieuwe, jonge partner op zeer onofficiële wijze te werk om een nieuwe moordzaak op te lossen: de executie van een pedofiele priester. Terwijl andere priesters doodsangsten uitstaan en het Ierland om Jack heen steeds killer en minder vertrouwd wordt, hunkert hij naar de drank die hij zich ontzegt. Onderwijl schrikt hij er niet voor terug om gevechtstechnieken te gebruiken die hij van een Sinn Féin-activist heeft geleerd. ‘Geweld levert respect op.’ Een hard, maar zeer veelbelovend staaltje Irish noir. (EvE)

Patryck de BruynT

Passie, Belgisch (2008) Manteau, € 19,95

**

Zakenman Natan Mertens wordt in nachtelijk Brussel lastiggevallen door een junk, die hij hardhandig wegduwt. Wanneer Mertens op het politiebureau verantwoording moet afleggen, liegt hij over zijn tijdsbesteding. Stom! De junk overlijdt, en op een internetsite wordt het incident breed uitgemeten. Zijn dochter wordt op school gepest door haar medeleerlingen. De man die zijn auto in een parkeergarage aanrijdt, blijkt een vroegere medescholier die om de een of andere reden al jaren de pest aan hem heeft. Je reinste Kafka-stuff! Passie is zeker een spannend boek. Pas achteraf besef je als lezer hoe gekunsteld en ongeloofwaardig het in elkaar steekt. Op het eerste gezicht klopt het allemaal, en bij de goedgelovigen onder ons komt De Bruyn er misschien nog wel mee weg. Maar met de realiteit heeft het verhaal bitter weinig van doen. (HK)

Verliefd *** (2006, Manteau, € 19,95): ‘Door de chaos die Bruno aanricht in Ricks leven, wil de lezer graag geloven dat die gek tot alles in staat is. Verliefd is een toonbeeld van niet-aflatende dreiging.’; Verdoemd **** (2006, Manteau, € 19,95): ‘Een jonge meid ziet haar allerliefste grootmoeder omvergereden door een automobiliste, die daarna een extra dot gas geeft. Oma takelt af tot kasplantje; meid zweert blinde wraak. Een menselijk noodlotsdrama kundig verpakt als thriller.’

D.W. BuffaLT

De zaak van de Evangeline, Engels (The Evangeline, 2006) Van Holkema & Warendorf, € 16,95

**

In 1819 werd de walvisvaarder Essex in de zuidelijke oceaan door een potvis geramd en zonk. Een handvol overlevenden dobberde negentig dagen op zee voor er redding kwam. Ze hadden zich door kannibalisme in leven gehouden. In Buffa’s variant van dit drama doet een raadselachtige windhoos het ultramoderne zeilschip Evangeline vergaan. Het boek begint waar de schrijver Melville zijn op de ramp met de Essex geïnspireerde epos over de walvisvaart Moby Dick beëindigt. De oud-strafpleiter Buffa gaat het niet zoals Melville om de metafysische, maar om de juridische kanten van de ramp. Marlowe, de integere kapitein van de Evangeline, wordt na zijn redding aangeklaagd wegens moord. Als gezagvoerder had hij keuzen gemaakt die hij nu moet verantwoorden. De vraag is of Buffa er niet beter aan had gedaan de kannibalistische passages weg te laten. Alleen Dante kan deze hel naar behoren beschrijven. (MP)

James Lee BurkeP

Chaos in New Orleans, Amerikaans (The Tin Roof Blowdown, 2007) Verbum, € 18,95

*****

Toen James Lee Burke stopte met zijn hoofdpersoon Billy Bob Holland, hield zijn Nederlandse uitgever het voor gezien. Burke had, voordat hij Billy Bob bedacht, al een hele serie over politieman Dave Robicheaux bij elkaar geschreven. Uitgeverij Verbum pikte de draad op bij het 16de avontuur van de lastige, maar vakbekwame rechercheur. Chaos in New Orleans gaan over de nasleep van de orkaan Katrina die grote delen van de jazzstad onder water zette. Robicheaux maakt overuren om enige orde in de chaos te brengen. Moreel besef is in de teloorgegane stad met een lantarentje te zoeken, maar Robicheaux geeft de strijd niet op. Zelfs voor iemand met de kwaliteiten van Burke is Chaos in New Orleans van zeldzaam hoog niveau. (HK)

Michael ByrnesT

Het volmaakte relikwie, Amerikaans (The Sacred Bones, 2007) Luitingh, € 18,95

*

Byrnes slaagt met vlag en wimpel voor het diploma ‘saai’. Gekunstelde dialogen, pathologisch-anatomische details, religieuze ditjes en datjes en een slechterik die in de studio van Pixar is geboetseerd. Aan de basis van dit al ligt de vondst van een kistje met beenderen onder de Tempelberg. Moslims en joden dreigen elkaar in de haren te vliegen. Wat de joden niet weten, is dat hun tegenstrevers samenwerken met de roomsen om te bewijzen dat de stoffelijke resten niet van Jezus zijn. Althans, Byrnes wil dat we denken dat ze dat willen, terwijl ze eigenlijk naar het tegendeel streven. Sam Bourne deed hetzelfde thema beter in Het laatste testament. (AR)

C

Chelsea CainP

Hartzeer, Amerikaans (Heartsick, 2007) Luitingh, € 17,95

***

Het kon niet uitblijven. Chelsea Cain voelde dat de wereld behoefte had een vrouwelijk equivalent van seriemoordenaar Hannibal Lecter. Die kwam er in de persoon van would-be profiler Gretchen Lowell. De Beauty Killer is haar bijnaam, vanwege de elegantie waarmee ze haar slachtoffers ombrengt. Rechercheur Archie Sheridan kan daarover meepraten: twee jaar geleden werd hij door haar meer dan een week gefolterd. Luttele seconden na zijn overlijden besloot Gretchen hem te reanimeren en in leven te houden. En nu krijgt Sheridan de leiding over een taakgroep die de moord op een meisje onderzoekt. Ga er maar aan staan, met een lijf dat aan elkaar hangt van verminkingen. Sheridans gezinsleven is naar de haaien. Zijn enige uitje is het wekelijkse bezoek aan de gevangenis waar Gretchen zit opgesloten. Gaandeweg krijgt de lezer een vermoeden wat de rechercheur bij zijn martelares te zoeken heeft. Als Hartzeer een zelfstandige roman was geweest, had het een meeslepend drama kunnen worden. Helaas. De wetenschap dat Archie en Gretchen nog een aantal delen samen mee moeten, neemt veel van de spanning weg. (HK)

James M. CainPE

De postbode belt altijd tweemaal, Amerikaans (The Postman Always Rings Twice, 1934) Crimezone Classic, via www.volkskrant.nl/webwinkel, € 8,-

*****

James M. Cain hoort bij de Californische hardboiled school. Een klassiek boek dat sinds de vertaling in 1974 constant op de markt is, terecht. Rauw verhaal, geen deductie, geen speurwerk. In een vlotte stijl noteert Cain het heftige verhaal van drie mensen; vol geweldsdreiging en seksuele suggestie (want jaren dertig). Het begint met de fameuze Bijt me-scène die toen opzien baarde en nu nog sterk is.

Tom CainT

De accident man, Amerikaans (The Accident Man, 2007) The House of Books, € 16,90

*****

Samuel Carver is geen gewone man. Hij is te huur voor klussen die u niet wilt doen, voor bedragen die u niet kunt betalen. Knap, intelligent, hardboiled: een echte macho. Daarnaast heeft hij altijd de laatste gadgets, snelle auto’s en een mooie vrouw aan zijn zij. Kortom, Carver is de perfecte kruising tussen Ethan Hunt en James Bond, en hij wil maar één ding: vakantie. Helaas ligt er nog een klus op hem te wachten. Bijzonder sterk debuut waarin feiten (zoals de dood van Lady Di) en fictie soepel ineengevlochten zijn. Carver is een sympathiek en menselijk personage, dat nog wel een paar boeken meekan. Cain heeft het in zich om de koning van de testosteronthriller te worden, en claimt nu al een plaatsje tussen de grote namen. (EdV)

Andrea CamilleriP

Het medaillon, Italiaans (Il medaglione, 2005) Serena Libri, € 10,-

**

In 55 pagina’s vertelt Andrea Camilleri het verhaal van weduwnaar Francesco. Die gaat zich na het verlies van zijn vrouw steeds zonderlinger gedragen. Hij schiet zelfs in de lucht als de pastoor hem bezoekt! Brigadier Antonio Brancato komt poolshoogte nemen en stuit op een mysterie uit het verleden. Wie is die snorremans op de foto die de overleden dame in haar medaillon bewaarde? Het is een aardig, eenvoudig verhaaltje, maar beklijft niet. Zou iemand zonder Camilleri’s faam het gepubliceerd krijgen? Waarschijnlijk niet. Om de 55 pagina’s aan te vullen, is een korte biografie van de schrijver toegevoegd. Geen doorslaggevende factor bij de aankoop. Bij uitgeverij Prometheus verschijnt in juni een nieuw boek van Camilleri: Verstikkende zomerhitte. (CLG)

Niels CarelsLITT

Betamax, Nederlands (2007) Van Gennep, € 17,90

**

‘”Een beetje sterven kan geen kwaad. Daar gaat niemand dood aan,” zei de clown en hij lachte hoog.’ Merkwaardig, soms poëtisch proza van Niels Carels (met hier en daar zelfs gedichten) dat weliswaar een crimineel thema heeft, maar toch eerder in het literaire dan in het spannende genre thuishoort. Vijf jonge mensen hebben in het verleden allemaal ‘iets mysterieus’ meegemaakt, dat hen nu met het nodige geweld inhaalt. Met vaart geschreven, in zeer uiteenlopende stijlen. ‘Ze had nog wat wangen gezoend, een verzoek tot seks afgeslagen, nog een lijntje genomen, daarna heldhaftig overgegeven naast de champagnekoeler en vervolgens was ze in een loodzwaar coma gevallen.’ (EvE)

John le CarréS

De luistervink, Engels (The Mission Song, 2006) Sijthoff, € 12,50

***

De Britse ex-diplomaat en ex-inlichtingenman David Cornwell werd als John le Carré een belangrijk vernieuwer van het spionagegenre. Hij combineert een intens cynische blik op het op een na oudste beroep ter wereld met een superieur heldere stijl. In zijn eerste meesterwerk Spion aan de muur ***** (The Spy Who Came in from the Cold, 1963) zet hij tantaliserend spannend spionnen neer: meer dan gewone burgers zijn die waaghalzen kwetsbaar, gevoelig en uiteraard geregeld ook intens doortrapt. De hoogintelligente, beetvers formulerende tijdgeestvanger Le Carré mengt elegant zijn visie op de wereldpolitiek met de zwarte ethiek van het spionnenmetier. In het Duitsland van de jaren zestig, bijvoorbeeld. Bonn was Le Carrés ‘kleine stad’; hij keert later terug naar die sfeer in Absolute vrienden *** (Absolute Friends, 2003). Memorabel is ook het drieluik rond de legendarische George Smiley, beginnend met Edelman, bedelman, schutter, spion ***** (Tinker, Taylor, Soldier, Spy, 1974). Van Le Carré zijn altijd wel boeken in herdruk, maar de verkrijgbaarheid wisselt nogal per jaar en per boekhandel. Ook ramsjwinkels hebben de schrijver geregeld in de aanbieding. Bijna al zijn boeken scoren drie sterren of meer, dus elke nog niet gelezen Le Carré is de aanschaf waard. De luistervink: Salvo, de zoon van een Britse missionaris in Congo en een Congolese vrouw, groeit vanaf zijn tiende op in Groot-Brittannië. Hij wordt tolk-vertaler Afrikaanse talen, trouwt met een blanke journaliste en gaat voor de Britse geheime dienst werken. Dan begint zijn patriottische modelleven te schuiven. Hij wordt verliefd op een Afrikaanse verpleegster en wordt ingeschakeld voor een speciale opdracht. Wat hij vervolgens meemaakt, dwingt hem een keuze te maken tussen Groot-Brittannië en zijn Afrikaanse wortels. Echt Le Carré wat betreft de kijkjes achter de schermen van de geheime dienst, maar de verhouding tussen het Westen en Afrika wordt erg zwart-wit neergezet en de boodschap wordt nogal door de strot geduwd. Net geen vier sterren.

Jennifer Lee CarrellT

Het Shakespeare-geheim, Amerikaans (Interred with Their Bones, 2007) Signatuur, € 19,95

*

Carrell, literatuurwetenschapster, is een vrouw met een missie: ze wil een thriller schrijven over twee controversiële onderwerpen. Shakespeares zoekgeraakte stukken en het raadsel omtrent het auteurschap? Maar Carrell heeft te veel hooi op haar vork genomen: ze laat hoofdpersoon Kate Stanley, uiteraard een Shakespeare-deskundige, van hot naar her vliegen op zoek naar van alles. Tegelijkertijd is ze op de vlucht voor de moordenaar van haar vroegere mentor, en van al die andere lijken die er vallen. Het hele boek zit vol cryptische Shakespeare-citaten. Uiterst irritant. De doorsneelezer houdt het waarschijnlijk halverwege voor gezien. (AS)

Stephen L. Carter LITT

Het witte hart, Amerikaans (New England White, 2007) Cargo, € 24,90

**

Tyler’s Landing is het witte hart van New England. Een conservatief, blank bolwerk dat met de grootste moeite plaats heeft ingeruimd voor representanten van de zwarte elite,. Het Afro-Amerikaanse gezin Carlyle, met aan het hoofd rector Lemaster en decaan Julia, dankt het aan hun intieme banden met groten der aarde, zoals de president van de VS, dat ze iets meer dan gedoogd worden. De moord op Julia’s ex Kellen Zant en een enkele decennia oude moord op het lelieblanke Landing-meisje Gina Joule doen de rassenhaat weer oplaaien. De zaak-Joule, waar Zant onderzoek naar deed, heeft een vlijmscherp randje: de zwarte verdachte die werd doodgeschoten voordat het tot een proces kwam, is zo goed als zeker onschuldig. Geheimen genoeg in deze familiekroniek van een van de weinige zwarte thrillerschrijvers. Het was beter geweest als Carter er vaart in had gestopt, zich had beperkt in de determinatie van de zwarte klassen en in de wederwaardigheden van de kinderen Carlyle, die weinig tot geen sympathie opwekken. (AR)

Lee ChildT

De rekening, Amerikaans (Bad Luck and Trouble, 2007); Niets te verliezen *** (Nothing to Lose, 2008) Luitingh, € 19,95

****

Jack Reacher is het prototype van de eenling. Voorzien van bankpas en inklapbare tandenborstel begeeft hij zich naar waar de weg heen leidt of de bus hem brengt. In De rekening moet hij het anders aanpakken. Op zijn bankrekening is 1030 dollar gestort. 1030 is een code van de militaire politie, waarvan hij lang geleden deel uitmaakte. Het staat voor ‘assistentie dringend gewenst’. Afzender is Frances Neagly, ooit sergeant in de eenheid waarover Reacher de leiding had. En assistentie kan ze wel gebruiken. Iemand van de eenheid is uit een vliegende helikopter gekieperd. Andere leden zijn onbereikbaar en Reacher neemt terecht aan dat die eenzelfde dood gestorven zijn. Intelligente actie, met fenomenale staaltjes hoofdrekenen van Reacher. Een verhaal dat schreeuwt om verfilming. Niets te verliezen behoort niet tot de hoogtepunten van de serie. In Colorado wandelt Reacher van het plaatsje Hope naar het nabijgelegen Despair, waar hij wordt afgevoerd naar het politiebureau en te verstaan krijgt dat Despair niet toegankelijk is voor zwervers. Reachers nieuwsgierigheid is nu pas goed gewekt, en in het vervolg maakt hij vele tripjes naar de verboden stad. Het verhaal is onderhoudend genoeg, maar het mist de vaart en afwisseling van andere delen. Kom op, Lee. Je kunt veel beter! (HK)

Bloedgeld ***** (The Hard Way, 2006, Poema Pocket, € 7,98): ‘Het beste bewijs dat superieure misdaadliteratuur onderscheiden kan en moet worden van quasi-diepzinnige mooischrijverij’; De vijand **** (The Enemy, 2004, Poema Pocket € 5,-): ‘Child is beter op dreef dan ooit. Het verhaal is strakker en minder over the top dan gebruikelijk’; Jachtveld **** (Killing Floor, 1997, Luitingh, € 4,-): ‘Heel mooi door de kalme, feitelijk-spannende toon. Reacher excelleert in deductie, de plot heeft een geniaal tintje’; Lokaas **** , (Die Trying, 1998, Luitingh, € 10,-): ‘Spannende tocht met kidnappers, én met de mannen die weer jacht op hen maken. Hard en goed’; Brandpunt **** (Echo Burning, 2001, Poema Pocket, € 6,98): ‘Reacher in grootse rol krijgt lift van de mooie Carmen’; Tegendraads **** (Tripwire, 1999, Poema Pocket, € 6,98): ‘Harde confrontatie met Hobie, een schurk met een haak uit zijn mouw.’

Agatha ChristieD

De giftige pen, Engels (The Moving Finger, 1943); Het vale paard (The Pale Horse, 1961)

**

Behalve van Shakespeare is van geen Engelse schrijver meer werk verkocht dan van Agatha Christie. Ze is en blijft de koningin van de misdaad, al lijken haar boeken gedateerd te raken – en op dit moment alleen nog in de bibliotheek verkrijgbaar. Moord in de pastorie en Dood van een danseres zijn vanaf 26 juni weer te koop (Sijthoff, € 12,50). Onlangs kraakten Britse taalwetenschappers de Christie Code. Conclusie: Christie beschrijft haar personages zó gedetailleerd dat het haar lezers begint te duizelen. ‘Ze raken in trance, en worden daar zo gelukkig van dat ze nooit meer iets anders willen dan Christie,’ constateerde een kenner op het gebied van neurolinguïstisch programmeren. Het beste Christie-werk stamt uit de jaren dertig. Vanwege de overvloed staat hierboven de keuze van de redactie van VN’s D&T-gids. De giftige pen speelt in een Engels dorp: een mooi voorbeeld van haar fabelachtige techniek om steeds meer verdachten in het verhaal te betrekken. Het vale paard is een van de betere uit haar naoorlogse periode, toen de plot (met gif) meer eisen stelde dan alleen koel deduceren. Aangekondigd staat Agatha Christie. De biografie van Laura Thompson (Sijthoff, € 22,95). (AV)

Paul ChristopherT

De Rembrandt erfenis, Amerikaans (Rembrandt’s Ghost, 2007) Mynx, € 18,95

**

Even heeft het er de schijn van dat Paul Christopher (door critici wel aangeduid als ‘Dan Brown Light’) nu eens een boek heeft geschreven zónder Eeuwenoud Geheim Met Bijbehorend Complot. Een archeologe krijgt een opmerkelijke erfenis van een totaal onbekende: niet alleen een huis in Amsterdam en een vrachtschip bij Borneo, maar ook een nep-Rembrandt waarachter bij nader inzien een échte Rembrandt blijkt schuil te gaan. Maar ja hoor: daar blijkt dan tóch weer een Eeuwenoud Geheim Met Bijbehorend Complot achter te zitten. Er zijn toch nog zekerheden in dit leven. (EvE)

Tom ClancyT

De tanden van de tijger, Amerikaans (The Teeth of the Tiger, 2003) Bruna, € 15,-

*

Clancy, gevierd auteur op zijn retour, probeert zijn neergang te keren door terug te grijpen naar zijn oude held Jack Ryan – in de gedaante van Jack junior. En dat in een format dat voor zijn doen korter (duizend pagina’s was niks) en overzichtelijker is. Dit jaar zou Clancy een nieuwe Ryan publiceren, maar die is nog even uitgesteld. De tijger uit Clancy’s laatste is een particuliere organisatie die islamterrorisme gaat bestrijden. Al bij een training verzeilt de club in een aanslag op een Amerikaans winkelcentrum. Als eerste vellen de moslimkogels de zedeloze koopsters van pikante lingerie. Het levert pagina’s couleur locale en reisboekinformatie, en weinig verrassing en spanning op.

Ann ClevesT

Witte nachten, Engels (White Nights, 2008) Bruna, € 18,95

*

Ann Cleeves weet de aandacht te vangen als zij de ruige Shetlandeilanden en hun bewoners beschrijft. Je ziet de steile rotspunten waar mensen vanaf kunnen vallen en voelt de zware melancholie van vochtige zomernachten, waarin velen ongedurig naar de fles grijpen, of een buitenechtelijke affaire beginnen. Natuurlijk hadden de bewoners van het plaatsje Biddista al jaren het vermoeden dat hun verdwenen dorpsgenoot Lawrence Thompson niet verhuisd was, maar vermoord. Zij houden evenwel angstvallig hun mond dicht, want je verraadt je buren niet. En zo gaat de moordenaar door tot hij zelf van de rotsen springt. ‘Dit is dus wat geweld met mensen doet,’ concludeert Perez. ‘Het maakt ons allen tot slachtoffers.’ (MP)

Harlan CobenT

Houvast, Amerikaans (Hold Tight, 2008) De Boekerij, € 18,95

*****

Vijf Amerikaanse gezinnen, upper middle en upper class, hebben zo hun eigen, herkenbare problemen. De pubers bezorgen hun ouders niet alleen schele hoofdpijn vanwege hun vermeende drank- en drugsgebruik. Pesten en gepest worden, zelfmoordchats, die kinderen staan dagelijks aan tal van bedreigingen bloot. Moeten ouders spyware op de computer van zoonlief zetten om te voorkomen dat het misgaat? Zo ja, moeten ze dat op enig moment vertellen aan de bespioneerde? En hoe dan? Coben laat zijn eigen mening niet doorklinken in dit schitterende en topspannende boek, dat recht heeft op de titel ‘thriller van het jaar’. (AR) Eens beloofd **** (Promise Me, 2006, De Boekerij, € 10,-): ‘In dit achtste Bolitar-boek levert de oud-basketballer ‘s nachts de dochter van een vriendin af op een veilig adres. Maar de volgende dag blijkt ze verdwenen. Net als je denkt dat het verhaal niet nog sneller kan, schakelt Coben door naar nog een hogere versnelling.; Geleende tijd **** (The Woods, 2007, De Boekerij, € 10,-): ‘In een bos zijn jongeren vermoord en verdwenen. Op weg naar het spannende einde, wanneer Coben tot op het laatst andere wegen inslaat, is het onmogelijk om weg te leggen’; De onschuldigen **** (The Innocent, 2005, De Boekerij, € 10,-): ‘Coben is ditmaal twistzieker dan ooit. Hij leeft zich helemaal uit in het opstapelen van ellende op Matts hoofd, totdat diens lot hem genadeloos op de vlucht jaagt’; Momentopname **** (Just One Look, 2004, De Boekerij, € 10,-): ‘Zoals altijd heeft Coben tal van onverwachte wendingen voor zijn lezers in petto’; Geen tweede kans **** (No Second Chance, 2003, De Boekerij, € 12,50): ‘Strakke compositie, veel adrenaline, actie, plus een trits griezelige halvegaren’; Spoorloos **** (Gone for Good, 2002, De Boekerij, € 3,95) ‘Het verhaal ontrolt zich met de snelheid van een TGV.’

Michael Collins T

Het geheime leven van E. Robert Pendleton, Amerikaans (The Secret Life of E. Robert Pendleton, 2006) Anthos, € 19,95

****

In Het geheime leven van E. Robert Pendleton volgen we aanvankelijk diens deprimerende bestaan. Ooit een veelbelovend auteur, slijt hij nu zijn dagen aan een derderangs universiteit voor rijkeluiskinderen. Al jaren is er geen originele gedachte meer uit zijn pen gekomen, en voor zijn academische loopbaan geldt hetzelfde. Na een gastoptreden van sterauteur Allen Horewitz en het overlopen van aspirant-onderzoekster Adi Wiltshire naar deze klasbak, is voor Pendleton de maat vol en slikt hij een overdosis pilletjes. Meer dood dan levend wordt hij door Adi gevonden. Tijdens zijn revalidatie ontdekt zij een nooit uitgegeven misdaadroman van hem, waarmee ze onmiddellijk de boer opgaat. De pers is in rep en roer. Dan signaleert een anonieme bron een benauwende gelijkenis met een werkelijk gepleegde moord. Als thriller vertoont het boek gebreken. Het onderzoek van de politieman verloopt tergend langzaam, en de betrokkenen bij de moord zijn weinig interessant. Afgezien daarvan is het verhaal ongemeen creatief, bij vlagen hilarisch en even doordacht als alles wat Collins ons voorzet. (HK)

Hoeders van de waarheid ***** (The Keepers of Truth, 2000, Anthos, € 19,95): ‘Collins beziet de Amerikaanse samenleving met fascinatie en verbijstering. Het boek werd genomineerd voor de Booker Prize’; Dolende zielen **** (Lost Souls, 2003, Anthos, € 3,95): ‘Voor één keer is het predikaat literaire thriller geen loze verkooptruc.’

Wilkie Collins D

De vrouw in het wit, Engels (The Woman in White, 1860) L.J. Veen, € 15,-

****

Wilkie Collins (1824-1889), tijdgenoot en vriend van Charles Dickens, schreef twee boeken die hem voor altijd beroemd maakten. De vrouw in het wit gaat over een vrouw die slachtoffer wordt van de niet deugende graaf Fosco en door haar echtgenoot van haar erfenis beroofd dreigt te worden. Langzame Victoriaanse roman met veel ‘detective’, althans wat daar toen voor doorging. Mooi dus!

Christian De Coninck P

Het Octopus complex, Belgisch (2007) Houtekiet, € 17,95

*

Op de snelwegen rond Brussel ontploft een auto, met daarin de zakenman Bontemps. Als kort daarna nog enkele zakenlieden vermoord worden, weet Commissaris Stijn Goris een verband tussen de slachtoffers te vinden en daaruit een lijst van nieuwe doelwitten te destilleren. Bescherming van deze potentiële slachtoffers mag echter niet baten, en de een na de ander wordt vakkundig om zeep geholpen. De oplettende lezer vermoedt al na de eerste hoofdstukken wie de schurk is, maar de commissaris doet er iets langer over. Als de gebeurtenissen ook maar voor een fractie gebaseerd zijn op ware ervaringen doet dat het ergste vrezen voor het rechtssysteem bij onze zuiderburen. Zeker als de commissaris zélf op basis van slechts een flauwe aanwijzing wordt gearresteerd. (FT)

Michael Connelly P

Blind vertrouwen, Amerikaans (The Overlook, 2007) De Boekerij, € 17,50

****

Het nieuwe avontuur van rechercheur Harry Bosch is wel erg kort, maar het verhaal was oorspronkelijk een feuilleton in de New York Times. De laatste jaren is alles wat Connelly schrijft dik in orde. Vergeleken met andere delen staat de psychologie op een bescheiden pitje, waardoor het actie-element extra zwaar weegt. In de kofferbak van zijn auto wordt een klinisch fysicus vermoord aangetroffen. De man had toegang tot radioactieve stoffen in ziekenhuizen in LA en Bosch ontdekt dat daaruit kort voor de moord een grote hoeveelheid cesium is gestolen. In deze angstige tijden moet je niet uitsluiten dat een terroristische beweging de vergiftiging van één of meer grote steden beraamt. Bosch doet wat hij nodig vindt, dus dat komt wel goed. (HK)

Echo Park **** (Echo Park, 2006, De Boekerij, € 18,95): ‘Een nieuw hoogtepunt in de beste Amerikaanse politieserie van de laatste vijftien jaar. Bijna griezelig hoe Connelly altijd weer de juiste toon weet te treffen’; De Lincoln-advocaat ***** (The Lincoln Lawyer, 2005, De Boekerij, € 12,50): ‘Een legal thriller nog wel, de eerste uit zijn carrière en dus zonder politieman Harry Bosch. Plottechnisch staat het verhaal op eenzame hoogte’; Slotakkoord ***** (The Closers, 2005, De Boekerij, € 3,95): ‘Connelly’s beste sinds “Spoordood”.’

John Connolly PE

De rustelozen, Amerikaans (The Unquiet, 2007) Luitingh, € 14,95

***

Een bende die zich schuldig maakt aan georganiseerd kindermisbruik; een enge beroepsmoordenaar die achter degene aan zit die zijn verdwenen dochtertje heeft misbruikt; privédetective Charlie Parker op zijn best; een vrouw met een traumatisch verleden. Kortom: genoeg ingrediënten voor een lekkere, spannende thriller. Mét de broodnodige luchtigheid bij zo’n zwaar onderwerp. Plus een flink aantal scènes die je bij de strot grijpen, bijvoorbeeld als een misbruikte jongen na een verhoor zijn hoofd tot bloedens toe tegen een muur beukt, ‘een nieuwe pijn oproepend om de herinnering aan de oude te verdrijven’. Helaas zijn er ook een paar minpuntjes. Het taalgebruik is soms wat stroef, maar vooral de introductie van spoken, de zogenaamde ‘holle mannen’, is onnodig en werkt lichtelijk op je zenuwen. Jammer, anders kreeg Connolly dit jaar vier sterren. (AS)

Patrick Conrad P/D

Starr, Belgisch (2007) Houtekiet, € 18,50

**

In alcohol gedrenkte speurdersroman van Vlaamse bodem, doet denken aan collega Jos Pierreux. Victor Cox, hoogleraar filmwetenschap in ruste, verneemt op een avond dat zijn zwaar beschonken vrouw is verongelukt. Hierna wordt de buurt opgeschrikt door een reeks bizarre moorden op jonge, mooie vrouwen. Cox ontdekt een patroon. Zijn nieuwe geliefde Starr, net zo’n filmkenner als hij, past angstaanjagend goed bij het daderprofiel. Als dat maar goed gaat. Jammer dat Conrad elke film die hij ter sprake brengt ook wil navertellen, dat doet het tempo van het boek geen goed. Voor de ontknoping trekt Conrad alle registers open, geloofwaardig of niet. (EdV)

Toni Coppers P

Niets is ooit, Belgisch (2008) Manteau, € 17,90

**

Dit geestig en vlot geschreven boek belooft het eerste deel te zijn over Simon de Vere, ‘kunsthandelaar tegen wil en dank’ en Liese Meerhout, inspecteur ‘kunstcriminaliteit’ bij de Brusselse politie. Een moord op een museumconservator en schuldeisers Simon bedreigen. Maar eigenlijk gaat het vooral om de lekker dik aangezette sfeer in de Belgische hoofdstad en de hartelijke, ongestructureerde en altijd vrolijke werkopvatting van de vrouwelijke speurder. ‘Een klein halfuur later verdronk Liese bijna in haar werk, maar dan letterlijk. Het goot gewoon.’ Laat de rest van de serie maar komen! (EvE)

Robin Cook MT

Kritiek, Amerikaans (Critical, 2007) Bruna, € 19,95

*

Chirurg Robin Cook publiceert sinds 1977 (Coma) vrijwel elk jaar een medische thriller. Zijn laatste boeken thrillen helaas steeds minder, en deze nieuwe rammelt aan alle kanten. Privéziekenhuis Angels Health Care wil naar de beurs, maar is bijna failliet. Dat een aantal patiënten na een simpele ingreep het loodje legt, moet daarom geheim blijven. Gelukkig is daar die mooie patholoog Laurie die het vertrouwen in de medische stand herstelt. Door kromme dialogen, bacteriegeneuzel, cliché maffiosi en een verhaal dat maar niet op gang komt is er maar één oplossing: haal Coma uit het stof en herlees ‘m! (AV)

Elizabeth Corley PT

Doodsnood, Engels (Grave Doubts, 2006) Luitingh, € 19,95

****

Nooit eerder van gehoord: Elizabeth Corley, die kennelijk bestuurlijk nogal wat in haar mars heeft (ze is directeur van een internationale investeringsmaatschappij en was vice-voorzitter van de Britse Crime Writers’ Association). Doodsnood is haar tweede boek, dat meteen de vraag oproept: waarom is haar debuut nog niet vertaald? Want Corley weet hoe ze een thriller moet opzetten: zo dat je in een steeds sneller tempo doorstoomt naar het einde, om het boek vervolgens onthutst dicht te slaan. Allemachtig. Brigadier Louise Nightingale had haar vorige opdracht nog maar net overleefd. De goede afloop van dat avontuur is echter relatief, aangezien ze nu de leermeester van de vorige seriemoordenaar achter zich aan krijgt. De zeer vakkundige, realistische beschrijvingen van de kunststukjes waarmee deze moordmaniak zichzelf gaandeweg steeds weer overtreft, zijn niet geschikt voor jeugdige kijkers of lieden met zwakke magen. Noir! (EvE)

Patricia Cornwell P

Dodenrol, Amerikaans (Book of the Dead, 2007) Sijthoff, € 18,95

***

Alweer boek 15 over Kay Scarpetta, en eindelijk probeert Cornwell haar wat overjarige heldin nieuw leven in te blazen. De larmoyante Kay begint een eigen forensische praktijk in het aanzienlijk landelijker South Carolina. Maar een beetje rustig autopsies verrichten is er niet bij: haar hulp wordt ingeroepen bij het onderzoek naar de moord op een Amerikaanse toptennisser in Rome. Op Cornwelliaanse wijze heeft alles met alles te maken en vanzelfsprekend ook met het Grote Kwaad dat Kay in al haar boeken achtervolgt en voor een permanent dreigende grondtoon zorgt. (EvE)

Fataal weekend **** (Post Mortem, 1990, Poema Pockets, € 7,98): ‘Scarpetta’s klinische werkwijze leidt tot enerverend besef wat de moordenaar aanrichtte. Routine, collega’s, pers: met meesterhand bijeengepakt en beschreven’; Corpus delicti **** (Body of Evidence, 1991, Poema Pockets, € 7,98): ‘Mooi gedocumenteerd onderzoek, extra spanning door de bizarre misdaad’; Het Kaïnsteken **** (From Potter’s Field, 1995, Poema Pockets, € 7,98): ‘Even lijkt Scarpetta’s kruistocht tegen de smeerlap een bijna-Amerikaans heiligheidstintje te krijgen, maar de beperking daarvan maakt het haar beste boek.’

Robert Crais PE

De lijfwacht, Engels (The Watchman, 2007) De Fontein, € 16,95

**

Joe Pike, oorlogsveteraan, voormalig politieman en nu privédetective, wordt ingehuurd voor zaken waar de lokale politie zijn vingers niet aan brandt, omdat ze op het terrein liggen van de FBI of CIA. Pike is het prototype van de ongenaakbare, intelligente Amerikaanse privédetective die geweld verafschuwt, maar niet aarzelt om het te gebruiken als dat uit lijfsbehoud of voor de bescherming van zijn klanten nodig is. Na zijn militaire diensttijd had hij voor het beroep van politieman gekozen, omdat hij mensen tegen het kwaad wilde beschermen. Hij verliet de dienst vanwege een corrupte collega die hij niet van de ondergang had kunnen redden. Als hem wordt gevraagd de bescherming op zich te nemen kroongetuige Larkin Barkley moet beschermen, een soort Paris Hilton die getuige was van een liquidatie in het criminele circuit, raakt hij bijna uit balans. Er ontstaat een subtiel spel tussen deze tegenhangers, waarbij Pike zijn beschermelinge tot volwassene transformeert maar niet om haar als een nieuwe Eliza Doolittle tot de zijne te maken. De schrijver weet wel beter. (MP)

Jasmine Cresswell T

Zonder vangnet, Engels (Full Pursuit, 2004); Laatste kans* (Final Justice, 2005) Mira, € 10,95

*

Welja, twee nieuwe vertalingen van Jasmine Cresswell maar liefst, met de aanbeveling ‘Worldwide Bestseller’. Allebei met de niet bijster aansprekende geheim agente Melanie Beecham in de hoofdrol.

In Zonder vangnet gaat ze met haar vader op onderzoek in Mexico, waar haar moeder vermoord is, om vervolgens zelf bijna het slachtoffer te worden van een moordaanslag.

En in Laatste kans gaat Melanie undercover bij een zwaarbewapende sekte. In beide gevallen is de dappere spionne afhankelijk van haar nijvere sidekick Nikolai Anwar. Beuh. (EvE)

Martin Cruz Smith T

De geest van Stalin, Amerikaans (Stalin’s Ghost, 2007) Anthos, € 19,95

***

‘Ik zag Jozef Stalin vannacht op dit perron staan. Snor. Uniform. Korte rechterarm. Onmiskenbaar.’

Een opmerkelijke zaak voor Arkadi Renko, politie-inspecteur uit Moskou, die de vaste hoofdpersoon is in de boeken van Martin Cruz Smith. Mensen zien op stations de verschijning van Stalin. Sommigen verafschuwen hem als een van de grootste massamoordenaars uit de wereldgeschiedenis, verstokte communisten houden zangsessies om hun held te verwelkomen. Een loeispannende werveling van complexe motieven en opmerkelijke personages. (EvE)

Gorki Park **** (Gorki Park, 1981, Anthos, € 10,-): ‘Het idee, de personages en de meesterlijke observaties over het leven-in-partijcultuur verheffen het tot een intrigerende literaire thriller.’

Clive Cussler T

De Schat van Khan, Amerikaans (Treasure of Khan, 2007); Poolstorm (Polar Shift, 2005) The House of Books, € 18,50

*

Clive Cussler is de oprichter van NUMA, de National Underwater and Marine Agency. Dit instituut zoekt naar gezonken schepen en dat kost een heleboel geld. Om dat te verdienen schrijft Clive dikke boeken met in de hoofdrol koene held Dirk Pitt. In Schat van Khan wil een nazaat van Djengis Kahn de Chinezen een forse poot uitdraaien door wereldwijd aanslagen op strategische oliedistributieplaatsen te plegen. Maar hij heeft buiten Dirk en diens vriend Al gerekend! Liefhebbers van James Bond en The A-Team zullen smullen. Poolstorm: een andere held van Cussler is Kurt Austin, ook al werkzaam bij NUMA en volledig uitwisselbaar met Pitt. Zijn humor doet denken aan die van de jarenvijftigstripheld Dick Bos. Als die onverhoeds werd aangevallen bezigde hij vaak opmerkingen van het genre ‘Zoo, koolraap, wou jij mij ten dansch vraagen?’ De vaste schare fans zal het boek in één ruk uitlezen. En honderd miljoen lezers kunnen het toch niet mis hebben? (FT)

D

Arne Dahl P

Europa Blues, Zweeds (Europa Blues, 2001) De Geus, € 19,90

***

Hoe hoger op het noordelijk halfrond, hoe beter de verhalen en de Zweed Arne Dahl is geen uitzondering. De enige makke is dat ze de zaak wel heel breed uitspinnen en ook dat kan Dahl als de beste. Dus als inspecteur Paul Hjelm in de file zit, ben jij als lezer ook de klos. Dat is nog te doen. Maar ligt rechercheur Jorge Chavez met zijn lief op de steiger te rollebollen, ook dan wip jij vrolijk mee en bereik je vijf pagina’s later met z’n drietjes een hoogtepunt waar je niet om hebt gevraagd. Hield het A-team van Stockholm, gespecialiseerd in zware delicten, zich maar beter bij de les. Het heeft zijn handen vol aan het oplossen van een complexe puzzel. Daarbij moet er een verband bestaan tussen een man in een roze pak in de dierentuin die is verslonden door vier veelvraten, een oude Joodse professor die ondersteboven aan een boom hangt met een stuk staaldraad in zijn slaap en acht verdwenen Oost-Europese hoeren. Wie zit er dan nog te wachten op Dahls semi-literaire beschouwingen? Dat zijn alleen maar remmende factoren. Het verhaal op zich is al sterk genoeg. (AV)

Kjell Ola Dahl P

Gevangen in het web, Noors (Dødens investeringer, 1993) Signatuur, € 18,95

***

Een oudje van Dahl, dat nu pas in Nederlandse vertaling verschijnt. Voor de fans van het politiespeurdersduo Gunnarstranda en Frank Frøhlich is dat dus even opletten: dit is géén vervolg op het vorig jaar verschenen De vierde overvaller ***. Frøhlich mag het nog doen met zijn grote liefde Eva-Britt, hij heeft nog geen noemenswaardig drankprobleem, en is ook nog niet zo’n loser als in de latere boeken. Hoewel? Bij de eerste liefdesomhelzing met Eva-Britt houdt hij zijn grijze wollen sokken aan, waarop zij prompt verliefd op hem wordt. Verder verloopt het verhaal volgens gebruikelijk Dahl-regime: er wordt een blonde rondborstige schone vermoord, die er bepaald losse zeden op nahield, en Gunnarstranda en Frøhlich ontrafelen een boel bijbehorende ellende. Degelijk, maar het sprankelt niet. (PB)

Leif Davidsen T

De onzichtbare echtgenote, Deens (Den ukendte hustru, 2006) De Geus, € 19,90

*

‘Ik droeg een zwarte katoenen broek (…) en verder mijn blauwe windjack en mijn degelijke bruine Ecco-schoenen.’ Hoofdpersoon Marcus is net zo saai als zijn smakeloze kleding. Zijn gortdroge levensstijl kan niet anders dan het door Davidsen nagestreefde evenwicht zijn voor de onwaarschijnlijke en rammelende plot. Slechts uit kromme monologues intérieurs en kitscherige pingpongdebatten tussen Marcus enerzijds en zijn, in Frankrijk levende vader en Sasja – een Russische variant van Pietje Bell – anderzijds valt, telkens kort voordat het verhaal totaal ineen dreigt te zakken, de verklaring voor de volgende stap te halen. Marcus’ Russische echtgenote Nathalie verdwijnt. Goed dat hij kort tevoren een Russische oligarch het leven heeft gered, zodat die hem als wederdienst kan helpen bij de queeste in dat onmetelijke land. (AR)

Linda Davies FT

De jungle, Engels (Into the Fire, 1999) Poema Pockets, € 6,98

****

Hoofdpersoon Helen is mooi, haar gezicht wordt beschreven tot aan haar voluptueuze jukbeenderen. Zij en haar vriendin zijn goed in aikido, ze knijpen, meppen en trappen graag van zich af. Helen merkt dat ze op de beursvloer door collega’s stiekem gebruikt wordt voor zwendel. De uiteindelijke afrekening komt op het Inca-pad naar Machu Picchu. Breed opgezet, goed van toon en de intrige sluit als een bus.

Jeffery Deaver PT

De slaappop, Engels (The Sleeping Doll, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 11,95

*

De slaappop is het boek dat verslaggever Morton Nagle wil schrijven over geweld. Niet over daders, maar over slachtoffers, en wel die van sekteleider Daniel Pell, die vanwege de moord op een gezin de bijnaam ‘Zoon van Manson’ heeft gekregen. Pell is een buitengewoon intelligente, nietsontziende sadist met een ziekelijke behoefte aan controle. Hij tracht zijn omgeving met geraffineerd inlevingsvermogen en de kracht van zijn hypnotische blauwe ogen aan zich te onderwerpen. Wie hem weerstaat moet dat met de dood bekopen. Zo ook Kathryn Dance, de Californische politie-inspecteur die Pell ondervraagt. Zij is gespecialiseerd in de kinesica, een verhoortechniek, gebaseerd op de interpretatie van lichaamstaal. Dader én slachtoffers komen tot leven, maar Deaver kan het getheoretiseer over kinesica niet laten. (MP)

Luc Deflo P

Angst, Belgisch (2007) Manteau, € 19,95

***

Een wonder van ingetogenheid, deze nieuwe van de Vlaamse succesauteur, in vergelijking tot de Cel 5-trilogie die hij hiervoor afscheidde. In de hoofdrol ditmaal geen perverse pedo’s, maar een brave bankmedewerker die droomt dat zijn computersysteem hem eeuwige roem zal brengen. Op het moment dat Walter Vandamme zijn vondst mag showen, licht een gladjakker hem pootje, en raakt hij hopeloos verstrikt in een web van list, bedrog en hoeren. Wie van een thriller spanning en tempo eist, komt goed aan zijn trekken. Wel is de vraag of de ontknoping voldoet aan de wetten van de psychologie. (TvH)

Spoorloos *** (2007, Manteau, € 19,95): ‘Klein meisje wordt ontvoerd. Al snel blijkt een bij de zaak betrokken Marokkaans crimineeltje de speelbal te zijn van de echte dader. Met ongewone voorkeuren: “Ik wil graag geslachtsdelen eten.”; Weerloos **** (2005, Manteau, € 19,95): ‘Veel dwaalsporen en toch logische draaien onderweg, met fraaie humorvolle beschrijvingen van onbedoelde onbeholpenheid bij de toch ervaren speurder Dirk Deleu en zijn collega’s’; Hoeren *** (2006, Manteau, € 19,95): ‘De vermeende moordenaars van een Colombiaanse hoer zijn niet de echte – blijkt misschien iets te vaak. Toch een mooi plot met goede sfeerschetsen van diverse onderwerelden’; Copycat **** (2005, Manteau, € 19,95): ‘Een moorddadig psychodrama dat zich wonderschoon ontrolt tot de superieure ontknoping’; Onschuldig *** (2004, Manteau, € 19,95): ‘Minnaar Deleu is al snel hoofdverdachte in zedenzaken. Een wat warrig maar fascinerend intrige met verrassende draaien.’

Len Deighton S

Dossier Ipcress, Engels (The Ipcress File, 1962) Crimezone Classic, www.volkskrant.nl/webwinkel, € 8,-

****

Oudje van Deighton is weer in herdruk! Het dooreenvlechten van intriges, subintriges, dubbelspel en tripelspel is inherent aan de spionageliteratuur. Bij de meeste resulteert dat in een gigantische warboel, maar Deighton weet door een goede structuur en een lenige stijl de lezer alles te laten geloven, tot het moment dat lezer en (hoofdfiguren) beentje worden gelicht, wat ook weer zeer logisch en geloofwaardig overkomt. Spion aan de hemel ***** was zijn beste, maar dit debuut mag er ook wezen. Minder scherpe karaktertekening dan in de latere boeken, meer nadruk op actie.

Steven Desmet PT

Sacrament, Belgisch (2008) Kramat, € 17,50

Sean checkt in in een hotel en ontmoet daar Eva, Esther, Nadja en Miranda. Er wordt vooral oeverloos gepraat. Soms kletst Sean wat met de een, dan weer met de ander. Met Nadja heeft Sean verder veel seks. Miranda blijkt een soort telepathisch kunstje te kunnen, en op het einde is er wat trammelant over een usb-stick. Een beetje een raar stukje dit, maar dat kan ook gezegd worden over het boek van Desmet. Oervervelend, rommelig, slaapverwekkend. (EdV)

Bavo Dhooge PT

Stand-In, Belgisch (2008) Kramat, € 15,95

*****

In Stand-In worstelt Jack Storm, eens een veelgevraagd stuntman, behoorlijk met zijn leven. Hij zit dermate op een dood spoor dat hij besluit zelfmoord te plegen, om zo zijn vrouw en kinderen te kunnen laten profiteren van zijn levensverzekering. Natuurlijk moet zijn dood op een ongeluk lijken, maar met zijn achtergrond lijkt dat een koud kunstje. Hij bedenkt een ingenieus plan, dat werkelijk formidabel mislukt. Wat volgt is een regelrechte rollercoaster, met de ene plotwending na de andere. Dhooge heeft een daverende ontknoping in petto, waar hij subliem naartoe werkt door het verhaal afwisselend door de drie hoofdpersonen te laten vertellen. Vindingrijk, origineel, spannend, goed geschreven: Stand-In heeft het allemaal. Een pareltje. (EdV)

Michael Dibdin P

Eindspel, Engels (End Games, 2007) Atlas, € 19,90

***

Ha lekker, weer een nieuwe Aurelio Zen! Die vreugde wordt echter direct getemperd door het besef dat dit de laatste thriller is over de meest chagrijnige speurder aller tijden, want Michael Dibdin is overleden. In dit treffend getitelde slotboek voert Zen ons mee naar de couleur locale van Calabrië, in het diepe zuiden van Italië, waar hij een brute moord moet onderzoeken. Hij stuit op een muur van zwijgzame onwil en taaie onbehulpzaamheid van de plaatselijke bevolking, die eeuwenoude geheimen met overgave bewaakt. Daardoor vordert het onderzoek traag, zeer traag. Maar met nukkig zwijgen weet Zen wel raad! (EvE)

Terug naar Bologna **** (Back to Bologna, 2005, Atlas, € 19,90): ‘Dibdin brengt zijn uiterst onsympathieke en zeurderige hoofdpersoon in situaties waar hij zijn sardonische spot in kwijt kan.’

Ruben van Dijk T

Het Kyotocomplot, Nederlands (2007) Bruna, € 19,95

***

Als deze eerste Nederlandse, op ware gebeurtenissen gebaseerde misdaadroman met hoofdthema milieu de maatstaf is voor het nieuwe genre ecothriller, dan zitten we geramd. Enkele bevlogen types uit het linkse Nijmeegse studentenmilieu besluiten het niet bij mooie woorden alleen te laten, als Bush onverwacht het Kyoto-verdrag afwijst. De Gletsjergroep, zoals de dappere strijders zich noemen, ontdekken dat een Nederlandse olieboer de leider van de VS heeft gechanteerd met de ontvangst van miljoenen aan oliegelden op een geheime rekening. De bewijzen daarvan, op een usb-stick, geven ze aan een journaliste. Van Dijk (pseudoniem) moet nog wel sleutelen aan de dialogen. Figuren die laat in het boek opduiken, om het verhaal sluitend te maken, zien we als beginnersfout. Geloofwaardig is zijn complottheorie, wat niet geldt voor de soepele ‘oversteek’ van Tim van de slechten naar de goeden. (AR)

Lieneke Dijkzeul P

Koude lente, Nederlands (2007) Anthos, € 19,95

***

Inspecteur Paul Vegter bestudeert een conceptkoopcontract voor een vervallen huis buiten de stad. Daarin kan hij, twee jaar na de dood van zijn vrouw, serieus beginnen aan de rest van zijn leven. Zijn toekomstbespiegelingen worden verstoord door een telefoontje van een collega: er is een meisje vermoord in het park. Dan slaat een stel opgeschoten jongens een oude buurtbewoner in elkaar. Houdt dat verband met de moord op Melissa? De thematiek van Dijkzeuls tweede thriller is niet erg opwekkend. Behalve Vegter voert ze als tweede hoofdpersoon een contactarme jongen op. De schrijfster bereikt ondanks haar vloeiende schrijfstijl niet het niveau van haar vorige boek. De aanloop is te lang, de verteltrant niet dwingend genoeg. En de ontknoping mag navrant zijn, hij is vooral ongeloofwaardig. (HK)

De stille zonde **** (2006, Anthos, € 18,95): ‘Het thrillerdebuut van kinderboekenschrijver Dijkzeul staat als een huis.’

Richard Doetsch T

De sleutels van de hemel, Amerikaans (The Thieves of Heaven, 2006) Mynx, € 18,95

Gedwongen door de kosten voor een kankerbehandeling van zijn onverzekerde vrouw, begeeft een bekeerde inbreker zich nog één keer op het slechte pad. In het Vaticaan steelt hij in opdracht van een Oost-Duitser twee antieke sleutels. Tot zover nog redelijk normaal. Maar dan blijkt de Duitser August Engel Finster te heten en de duivel zelve te zijn(!). Dus moeten die sleutels onmiddellijk terug omdat de hemel op slot zit. O jé, nu kan St. Pierres vrouw Mary niet eens meer naar de hemel als de kanker toch doorzet. Het valt met geen mogelijkheid serieus te nemen, maar wie het toch probeert wordt beloond met onstuitbare lachsalvo’s. (BvIJ)

Nico Dros LITT

Dromen van de bok, Nederlands (2006) G.A. van Oorschot, € 16,-

***

Een bijzonder levendig geschreven spannend boek van een literair auteur. Dros, zelf ook schrijfdocent, voert hoofdpersoon Iwan Lautier op, onderwijzer creatief schrijven. Hij wordt gestalkt door leerlinge Fanny. Van met haar urine besprenkelde brieven, tot aan posten voor zijn huis, tot aan… Volhardende Fanny laat geen middel onbeproefd. Het blijft tot bijna aan het eind toe de vraag waar en wanneer de slachtoffers precies gaan vallen. Dros is lekker aan het schmieren, alsof het genre hem de nodige vrijheid geeft. Niet direct op-het-puntje-van-je-stoelwerk, wel buitengewoon onderhoudend.

E

Horst Eckert P

De fatale tweeling, Duits (Die Zwillingsfalle, 2007) De Rode Kamer, € 19,95

***

Leo, al vijftien jaar leider van een ME-peloton, schiet tijdens een missie een jonge collega neer. Hij wordt weggepromoveerd naar de meldkamer, waar hij betrokken raakt bij een smerige zaak waarin zes mensen in een sauna zijn afgeslacht en een zeer rijke zakenman wordt afgeperst. Al snel komt er onder leiding van de mooie en talentvolle rechercheur Ela meer aan het licht. Ondertussen gaat Leo persoonlijk door nogal wat dalen, met drugs en louche figuren. Te vaak heeft Eckert een plotselinge onthulling nodig om zijn plot kloppend te krijgen. Dit, in combinatie met zijn tomeloze energie – hij kijkt niet op een verhaallijntje meer of minder – zorgt ervoor dat De fatale tweeling warrig en slordig overkomt. Eckert onderkent dit gevaar zelf en vat geregeld het verhaal even samen. Handig, maar het heeft ook een negatieve invloed op het tempo. Bovendien doet Eckert het op een irritante, schoolse toon. Uiteindelijk maakt de plot toch iets goed. Een krappe voldoende. (EdV)

Åke Edwardson P

Kamer nr. 10, Zweeds (Rum nummer 10, 2005) Signatuur, € 19,95

*

Is dit een levenscrisis? vraagt inspecteur Erik Winter zich af. ‘Niets gemerkt toen ik veertig was. Nu ben ik vijfenveertig, precies in het midden, ik krijg de crisis van veertig en vijftig tegelijk.’ En dan had er eigenlijk nog ‘Ja. Nee. Ja. Nee. Ja’ achteraan moeten komen. Niet alleen Winter zelf maakt er een somber potje van, bij zijn diverse collega’s valt er ook niet veel te lachen. Een roman in slowmotion, een marathon voor slakken, dat is het eigenlijk. In kamer 10 van een hotel in Göteborg wordt het lijk gevonden van een vrouw, haar hand spierwit geverfd. Even later gebeurt hetzelfde met haar moeder, en bij haar is de middelvinger mooi wit. Er schijnt een verband te zijn met een verdwijning van achttien jaar geleden, Winters eerste echte zaak. ‘Weten jullie überhaupt hoe iets is gegaan?’ ‘Niet veel.’ ‘Allemachtig.’ Dat zal veel lezers uit het hart gegrepen zijn. Jammer, want Edwardson heeft ook prachtige boeken geschreven. (AS)

Ed van Eeden P

Dossier Jeugdbende, Nederlands (2000) Zwarte Beertjes, € 6,95

***

Eerder een politieroman over de diefstal van brommers en scooters dan een thriller, omdat het flexteam onder leiding van inspecteur Fons Snetlage meer noeste arbeid verricht dan echt slim speurwerk. Waarschijnlijk in overeenstemming met de werkelijkheid. (AV)

Tom Egeland T

De bespieder, Noors (Trollspeilet, 2005) De Geus, € 22,50

****

We zijn welgeteld drieëntwintig pagina’s onderweg of dame nummer vijf heeft al het loodje gelegd. De boodschap is duidelijk: er loopt een seriemoordenaar rond in Oslo. Dan krijgt de bloedmooie tv-presentatrice Kristin Bye enveloppen met bijbelse teksten toegestuurd en een videoband met daarop de expliciete beelden van een gruwelijke moord op een jonge vrouw. Het station waar ze werkt gaat die schokkende beelden nog uitzenden ook. Als de post vervolgens een band bezorgt met beelden van haarzelf slaat de schrik haar om het hart. Is ze het volgende slachtoffer? Tom Egeland is zelf (tv-)journalist en schetst van binnenuit wederom een ‘fraai’ beeld van het vak als de grenzen van het welvoeglijke – het live-uitzenden van een moord – overschreden worden. Tussen de dilemma’s door neemt met het omslaan van de pagina’s de beklemming toe – wat gebeurt als iemand je met een camera bespiedt zonder dat je hem ook daadwerkelijk ziet. Wat Egeland niet moet doen is de dichter uithangen met zinnen als: ‘De zon had net zo lang gepeuterd dat ze de kier tussen het rolgordijn had gevonden. Het licht versplinterde in haar ogen.’ Dat doet maar afbreuk aan dit verder ijzersterke verhaal. (AV)

Wolvennacht **** (Ulvenatten, 2005, De Geus, € 18,90): ‘Egeland heeft genoeg aan een televisiestudio en de tijdsspanne van 22.00 tot 08.00 uur om een nagelbijter van formaat te produceren.’

Barry Eisler T

Schaduwleven, Amerikaans (Killing Rain, 2005) Bruna, € 19,95

**

Eisler, voor uw vakanties in exotische oorden. Uitgebreide beschrijvingen van het opwindende nachtleven en de luxueuze hotels in Manilla, Bangkok en Hongkong doet hij er gratis bij in deze aflevering in zijn serie over huurmoordenaar John Rain. Dit keer moet de Japans-Amerikaanse expert in hoe-laat-je-een-moord-lijken-op-een-natuurlijke-dood bomexpert Lavi naar zijn voorvaderen sturen – in opdracht van de Israëlische geheime dienst. Hoe slim hij is, is bijna onvoorstelbaar. Als hij een hotelkamer doorzoekt van een onbekende tegenstander, belt hij naar de roomservice om de naam te pakken te krijgen. Personeelslid: ‘Meneer Winters, waarmee kan ik u van dienst zijn?’ Rain: ‘Hé, u hebt me genoteerd als meneer Winters?’ ‘Eh, ja meneer. De heer Mitchell William Winters.’ James Bond kan nog een hoop leren van Rain. (AR)

Lupko Ellen T

Moddergraf , Nederlands (2006) Passage, € 17,90

***

Een echte Groninger thriller waarin Lupko Ellen (geen pseudoniem) ons meeneemt naar het Groningen van de zeer nabije toekomst. Iedereen beschikt namelijk al over een beeldtelefoon en Ronald Koeman is trainer van FC Groningen! Ludde Menkema runt samen met fotografe Maria Durowski de lokale internetdienst Qwasnews. Dus als advocaat Lemmens, vastgebonden aan een roze opblaaspop, uit het Van Starkenborghkanaal wordt gevist, is Ludde er als de kippen bij. Het debuut zit knap in elkaar en het invullen van de couleur locale is bij de schrijver in uitstekende handen. (AS)

David Ellis L/LT

De zevende dag, Amerikaans (The Eye of The Beholder, 2007) The House of Books, € 18,50

****

Ellis heeft met zijn eerdere, in deze Gids steevast hooggewaardeerde werk bewezen dat hij als geen ander een plot weet te construeren. Ook nu is hij weer uitstekend op dreef. Paul Riley is zijn eigen advocatenpraktijk begonnen. Een van zijn cliënten is de rijke Harland Bentley. Als Bentleys dochter wordt vermoord, ziet Riley overeenkomsten met een zaak die hij als aanklager succesvol leek te hebben afgerond. Zijn rol als advocaat blijkt nu erg onhandig. Ellis pelt zorgvuldig de laagjes van zijn ingenieuze plot, en wat vanaf het begin een gelopen zaak lijkt, pakt totaal anders uit. Minpunt is dat het verhaal af en toe serieus inzakt. (EdV)

Robert Ellis P/T

Dodelijk bemind, Amerikaans (City of Fire, 2007) Archipel, € 19,95

*

Als een jonge vrouw dood in haar huis wordt gevonden, krijgt Lena Gamble de leiding over het onderzoek. Er volgen meer moorden en Lena krijgt het steeds zwaarder. Weinig overtuigende turf van Robert Ellis, niet te verwarren met naamgenoot David. Het verhaal ontwikkelt zich traag, in de tweede helft levert de auteur knoeiwerk af met de afronding. (EdV)

Dianne Emley P

Vlijmscherp, Amerikaans (Cut to the Quick, 2008) The House of Books, € 17,90

*

Doorsneethriller over al te menselijke politievrouw Nan die worstelt met een angstige ervaring uit haar verleden: ze overleefde een confrontatie met een psychokiller ternauwernood. Terwijl ze een moordzaak onderzoekt, duiken ineens tekeningen op van dat voorval. Tussen de bedrijven door worstelt Nan met een moeizaam liefdesleven en een puberale dochter. Herkenbaar, maar allerminst briljant. (EvE)

Charles Epping FT

Bankgeheim, Amerikaans (Trust, 2006) Luitingh, € 18,95

**

Epping is volgens de achterflap een witwas- en fraude-expert, wat in het boek duidelijk tot uiting komt. Een Joodse Hongaar opent in 1938 bij een Zwitserse bank een rekening op naam van een vertrouwenspersoon, zodat zijn Joodse identiteit geheim blijft. Het beheerdersloon van tientallen miljoenen, mag alleen uitgekeerd worden als de rekening aan een rechtmatige erfgenaam wordt overgedragen. Dus begint er een zoektocht en beleeft de hoofdpersoon onwaarschijnlijke avonturen die zij als een vrouwelijke James Bond overleeft. Ook Amsterdam wordt nog aangedaan; veel functie heeft dit tripje niet, behalve om te laten zien hoe goed de schrijver de stad kent. Niet dus, wij hebben geen trams met eindbestemming Leidseplein, de haven grenst niet aan het Centraal Station en lesbische stellen met een baby komen ook elders op de wereld voor. Voor het mooie inkijkje in de Zwitserse bankwereld krijgt Eping een ster. En een tweede omdat je toch wil weten hoe het boek afloopt en omdat het zo lekker vlot wegleest. (BvIJ)

Andreas Eschbach T

De rijkdom van Saoed, Duits (Ausgebrannt, 2007) Karakter, € 19,95

**

In zijn jaarlijks uitbreidende serie te-dikke-thrillers-die-er-eigenlijk-niet-toe-doen heeft Andreas Eschbach ditmaal een boek bijgezet dat in het Duits een heel wat sprekender titel heeft dan in het Nederlands.Onverwacht raakt het grootste olieveld ter wereld uitgeput, de steenrijke familie Saoed ontvlucht het land dat naar hen genoemd is en de wereld gaat ongehoorde veranderingen tegemoet. En bij grootscheepse veranderingen horen nu eenmaal lieden die daar grootscheeps misbruik van willen maken.

Het vervelende is alleen dat werkelijk alles wat deze man schrijft, lijkt op een goedkope Ludlum-imitatie. (EvE)

Escober S

Ongenade, Nederlands (2007) Anthos, € 19,95

***

Escober is de naam waaronder succesauteur Esther Verhoef en haar echtgenoot Berry samen schrijven. Ze gaan door waar Esther begon voordat ze zich op de zogeheten literaire thrillers wierp, met grote verkoopsuccessen. Haar eerste misdaadboeken waren echter snelle avonturenromans vol spionage en wapengeweld. In dat genre voelt Escober zich ook thuis. Ongenade is het derde deel rond actiesuperheld Sil Maier, lekker vlot geschreven, actierijke thrillers voor de liefhebbers van James Bond-achtige helden. De heroïsche strijd tussen Goed en Kwaad krijgt de vorm van een duel met huurmoordenaar Vadim, wiens tweelingbroer door Maier gedood is. Vadim probeert Maier te treffen via zijn geliefde Susan, wat onze held ertoe brengt om illegale middelen te gebruiken. Escober voert de spanning nog verder op door het verhaal vanuit diverse perspectieven te vertellen. (EvE)

Nicolas d’Estienne d’OrvesHT

Kinderen van het kwaad, Frans, (Les orphelins du mal, 2007) Mynx, € 19,95

**

De Fransen schijnen weg te lopen met deze ‘meer dan ingenieuze thriller’. Het onderwerp is huiveringwekkend: in 1995 worden in Duitsland op dezelfde dag vier zelfmoordenaars aangetroffen. Cyaankali. Afgehakte rechterhand. Die handen belanden gemummificeerd bij een puissant rijke verzamelaar van SS-parafernalia. Met de opdracht: zoek uit hoe dit zit. De queeste brengt hem en een jonge journaliste op het Lebensborn-programma van de nazi’s. In een adembenemend tempo sleept de auteur je door de tijd en door Europa. Maar de lezer moet zijn kop er goed bijhouden, anders raakt-ie het spoor bijster. Jammer dat de beschrijvingen van emoties lachwekkend zijn: personages worden groen, geel, rood of paars. De auteur schetst het schrikbeeld van een aan de lopende band geproduceerde mensheid. Maar: over the top. (MBB)

Janet Evanovich T

Metro Girl, Amerikaans (Metro Girl, 2006) The House of Books, € 14,90

**

Chicklit-thrillerauteur Janet Evanovich heeft een nieuwe heldin! Uit haar eerdere serie kenden we al Stephanie Plum, de laconieke en spotzieke premiejaagster die er van alles uitflapt en slapstickachtige avonturen beleeft. Dit keer is er de vrouwelijke automonteur Alexandra Barnaby, met platina haar en lievelingskleur roze, die ook niet op haar mondje gevallen is. Veel verschil met Stephanie Plum is er niet. De broer van ‘Barney’, Wild Bill, is spoorloos en het laatste wat hij tegen haar zei: ‘Tegen Sam Hooker mag je zeggen dat hij mijn uitlaat kan kussen.’ Als ze de steenrijke Nascar-racer Hooker ontmoet, valt deze joviale vent als een blok voor haar. Hooker stelt zich voor: ‘Ik kom uit Texas. Wij geven vuurwapens op doopfeesten. Ik kon eerder schieten dan lezen.’ En hoe vindt zij hem? ‘Een mannenman. Een vrouwenversierder. Een verdomd goede coureur. En een eikel.’ Klare taal, zoals we van Evanovich gewend zijn. Barney tilt het metroseksuele naar nieuwe hoogten. Ze is Metro Girl! Net als in de Plum-boeken zijn ook de bijrollen weer geestig: rechercheur Bob Balfour, van de politie in Miami, die Barney doet denken aan een golden retriever. ‘Hij had bruine retrieverogen, zandkleurig blond retrieverhaar en het vriendelijke karakter van een retriever.’ Helaas voor hem valt Barney eerder op het type dobermann. Zoals altijd bij Evanovich: weinig plot, veel (onderbroeken)lol. ‘Ik ben meer een entertainer dan een schrijfster,’ constateert de auteur zelf. Zo is het maar net. (AV)

Chris Ewan T

Nachtdief in Amsterdam, Engels (The Good Thief’s Guide to Amsterdam, 2007) Mynx, € 17,95

*

Charlie Howard, uit The Good Thief’s Guide to Amsterdam is van beroep thrillerschrijver en dief, want schrijvers verdienen niet veel en hij moet bijklussen. Als inbreker, omdat hij weet hoe dat toegaat én het is goed voor het werkelijkheidsgehalte van zijn boeken. Die hebben volgens zijn redacteur geniale details, maar nog vaak een onvolmaakte plot. Charlie is een gentleman-dief. Hij heeft op een dure Engelse kostschool gezeten en is universitair opgeleid. Bij zijn inbraken maakt hij geen rotzooi, hij vermijdt geweld en kiest zijn slachtoffers onder uitzuigers en oplichters. Als het zo uitkomt figureert hij behalve als dief en schrijver ook nog eens als detective, in welke rol hij trekken vertoont van Nick Charles, de rechtgeaarde privédetective uit Dashiell Hammetts The Thin Man. Zijn voorkeur gaat evenwel uit naar het echte handwerk, vooral de ontrafeling van ingewikkelde kluiscodes. Als hij bij de ontknoping van zijn Amsterdamse avontuur ten overstaan van de politie de ware toedracht uit de doeken doet van de moord op zijn geestverwant, de meester inbreker Michael Park, laat hij en passant ook nog een fraaie imitatie van Agatha Christies Hercule Poirot zien. De lezer moet zijn redacteur gelijk geven. Het is te veel van het goede. (MP)

Hilde Eynikel MT

Stigma, Belgisch (2007) Houtekiet, € 18,50

In 1985 ontvangen enkele seropositieve lieden die in behandeling zijn bij het Tropische Instituut in Antwerpen anonieme chantagebrieven. Ook hun behandelend arts, dokter Dubois, wordt onder druk gezet. Als intern onderzoek niets oplevert, wordt de politie ingeschakeld. Ver weg, in Congo, wordt een van de patiënten vermoord, nota bene onder het oog van de daar wel zeer toevallig aanwezige echtgenoot van dokter Dubois. Dan blijkt dat de patiëntendossiers op afstand worden gemanipuleerd. Gelukkig heeft de politie een heuse computerspecialist in haar geledingen en staat ook dokter Dubois haar mannetje. Het schrijven van een boek dat zich afspeelt in het recente verleden is een stuk riskanter dan er eentje te maken dat zich afspeelt in bijvoorbeeld de Middeleeuwen. Weinig lezers zullen immers die laatste periode bewust hebben meegemaakt, terwijl herinneringen aan een jaar of twintig geleden aanzienlijk helderder zijn. Hilde Eynikel is met open ogen in die val gelopen, en Stigma doet daardoor dan ook hopeloos gedateerd aan. Naast verbazing over de voorspelbare verhaallijn en het gebrek aan emoties bij alle betrokkenen wordt ook irritatie opgeroepen door de feitelijke onjuistheden. Een hacker die op afstand in de tekstverwerker van de dokter zit te typen? Al kan het natuurlijk ook heel goed zo zijn dat het boek daadwerkelijk aan het eind van de jaren tachtig is geschreven en twintig jaar op de plank heeft gelegen. Waar het nog wel even had mogen blijven liggen. (FT)

F

Rinus Ferdinandusse & Tomas Ross T

Kidnap, Nederlands (2004) Cargo, € 18,90

***

Ondanks de aanwezigheid van een stelletje stevige bodyguards wordt de puissant rijke industrieel Max Kroonen op straat overweldigd, en nog wel op een vrij knullige manier. Daarna volgen de plotwendingen elkaar in hoog tempo op en blijkt niets wat het lijkt. Deze coproductie levert zoals eerder een aantrekkelijk combinatie van het bijtende cynisme van Ferdinandusse en de grondig gedocumenteerde ‘faction’ van Ross.

Joseph Finder T

Vijandige overname, Amerikaans (Power Play, 2007) Luitingh, € 19,95

***

Cheryl Tobin, de kersverse CEO van de vliegtuigfabriek Hammond Aerospace, organiseert het jaarlijkse zakenuitje naar een conferentieoord in Brits-Columbia. De jonge Jake Landy valt in voor zijn directe chef. Het belooft er stevig aan toe te gaan. Cheryl heeft hervormingen op het oog die bij de stoere mannen met grote ego’s niet in goede aarde zullen vallen. Het weekend pakt nog spannender uit dan voorzien. Tijdens de maaltijd vallen vijf proleterige types de eetzaal binnen. Ze komen niet alleen om lol te trappen. De leider van het zooitje beschikt over inside kennis die hij alleen verkregen kan hebben van een deskundige informant. Hij is niet van plan zich met een fooi te laten afschepen. Het belangrijkste probleem van het boek is dat, behalve Jake, Cheryl en haar assistente, de medewerkers zo veel op elkaar lijken dat de lezer ze nauwelijks kan onderscheiden, waardoor de dialogen weinig invoelbaar zijn. En in de tweede helft verdwijnt geleidelijk de fut uit het verhaal. Pas als Jake eenmaal de touwtjes in handen neemt, ontwaken de personages uit hun middagdutje, en blijkt Finder een zinderende finale in petto te hebben. Niet zijn beste thriller, maar onderhoudend genoeg. (HK)

Bedrijfsongeval **** (Company Man, 2005, Poema Pocket, € 7,98): ‘De lezer die zich met de hoofdpersoon identificeert, moet maar hopen dat de auteur een geniale plotwending in petto heeft. Een onvervalste nagelbijter’; Paranoia **** (Paranoia, 2004, Poema Pocket, € 7,98): ‘Paranoia valt in de categorie verslindliteratuur die de lezer tot de kleine uurtjes uit zijn bed houdt.’

Sebastian Fitzek PT

De gijzeling, Duits (Amokspiel, 2007) De Fontein € 17,95

De gijzeling speelt zich af op de vloer van het best beluisterde radiostation van Berlijn. Psycholoog in ruste Jan May neemt deel aan een rondleiding door het pand. Zijn plan is de presentator en de medewerkers van de radiozender te gijzelen, om zo de autoriteiten te dwingen opheldering te geven over de mysterieuze verdwijning van zijn geliefde Leoni. Al snel is hij meester over de studio. May neemt de microfoon over en bedenkt een belspelletje met het leven van de gijzelaars als inzet. Zo betrekt hij luisterend Berlijn bij zijn plan om de waarheid omtrent Leoni te achterhalen. Fitzek bereikte met zijn succesvolle debuut De therapie direct het grote publiek. Hij heeft met zijn tweede boek De gijzeling dan ook een reputatie hoog te houden. Hierin slaagt hij ten dele. Het uitgangspunt van De gijzeling is goed, Fitzek weet prima raad met het psychologische potentieel van de situatie. Helaas stopt hij het boek ook vol met allerhande subplots, die vertragend werken en ook niet bijster origineel zijn. (EdV)

Wolfram Fleischhauer LITT

De vrouw met de regenhanden, Duits (Die Frau mit den Regenhänden, 1999) Van Holkema & Warendorf, € 17,95

****

In de lente van het jaar 1867 maakt Parijs zich op voor de Wereldtentoonstelling. Voor keizer Napoleon III de ultieme gelegenheid om zijn belabberde reputatie wat op te krikken. De vondst van een kinderlijkje in de Seine en het proces tegen de uit een sloppenwijk afkomstige moeder dreigen daarbij roet in het eten te gooien. Deze verhaallijn wordt in Regenhanden afgewisseld met de belevenissen van Bruno, een Duitse promovendus in de architectuur, die in het voorjaar van 1992 in Parijs onderzoek doet naar het gebouw van de Wereldtentoonstelling. In de bibliotheek raakt hij geïntrigeerd door een jonge schrijfster die daar aan het werk is. Zij is in eerste instantie niet in hem geïnteresseerd maar des te meer in de zaak van het verdronken kind in 1867 en het proces dat op de vondst van het lijkje volgde. Geraffineerd grijpen de verhaallijnen zich steeds meer in elkaar vast. Het boek zit vol geschiedkundige feitjes en details, zonder dat die leiden tot koketterie of pretentieuze franje. Als een gepassioneerd reisleider voert auteur Fleischhauer de lezer mee door het Parijs van de negentiende eeuw: een stedentrip om niet licht te vergeten. Een bij vlagen adembenemende mix van whodunit en historische couleur locale. (FT)

Bill Floyd PT/D

Kijk niet om, Amerikaans (The Killer’s Wife, 2008) Truth & Dare, € 17,95

Nina is gescheiden van haar seriemoordende echtgenoot en probeert met haar zoon onder een andere naam een nieuw leven op te bouwen. Als ze de vader tegenkomt van een van de slachtoffers is het uit met de anonimiteit. Kort daarna verdwijnt haar zoon en vindt de politie weer lijken. Het zal toch niet? Kijk niet om is het debuut van verzekeringsagent Floyd, en is, op z’n zachtst gezegd, geen best boek. De helft van het verhaal bestaat uit flashbacks, reconstructies van feiten die de lezer sinds pagina één weet, en sentimenteel geneuzel over hoe het toch allemaal zo ver heeft kunnen komen. De andere helft is onbegrijpelijk. Spannend is het in elk geval geen moment. Dat de uitgever er moedig maar schaamteloos het etiket literaire thriller opplakt maakt het allemaal nog wat droeviger: het is de knol waar u een prachtige citroen in moet zien. Maar u kent vast ook de aap en zijn gouden ring. (EdV)

Gillian Flynn PT

Teerbemind, Amerikaans (Sharp Objects, 2006) De Boekerij, € 18,95

****

Gillian Flynn, tv-criticus van het blad Entertainment Weekly, heeft met Teerbemind een psychologische thriller geschreven waar elke debutant stinkend jaloers op zal zijn. Camille Preaker werkt bij de Daily Post, een krant van het tweede garnituur in Chicago. Wanneer haar chef lucht krijgt van een dubbele moord in het gehucht Wind Gap, Missouri, stuurt hij Camille eropaf. Van beide meisjes waren de tanden getrokken. Dat kan een interessante rapportage worden, denkt hij. Jazeker. Zij het dat Camille in het verleden heel haar lijf heeft volgetatoeëerd. En dat Wind Gap uitgerekend haar geboorteplaats is, waar ze allesbehalve fijne herinneringen aan heeft. Maar wat moet, dat moet. Zoals ze verwachtte is het inderdaad geen aangenaam weerzien. Haar moeder is nog net zo gemaakt en dictatoriaal als altijd. Beter klikt het met haar halfzusje, dat ze nog nooit ontmoet had. Maar ook dat contact heeft zijn schaduwzijde. De vroegrijpe Amma introduceert Camille enthousiast in de lokale drugs-en seksscene, en zelfbeheersing is niet bepaald de sterkste eigenschap van de hoofdpersoon. En we hebben natuurlijk die moordzaak nog. Teerbemind is zo creepy als een thriller maar zijn kan. (HK)

Ken Follett LITT

Brug naar de hemel, Engels (World Without End, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 29,95

**

Het monumentale vervolg op Folletts middeleeuwse succesroman Pilaren van de aarde (die in het Nederlands eerder vertaald werd onder de veel vlakkere titel De Kathedraal). Voortreffelijk geschreven vertelling, waarin vier kinderen tegen de achtergrond van de Zwarte Dood getuige zijn van een moordpartij in het bos. Wat volgt is een epische Werdegang van dit viertal, dat elk op een geheel eigen manier het gruwelijke voorval meeneemt op weg naar de volwassenheid. Ondanks het moordgegeven is dit echter niet zozeer een spannend boek als wel een historische ontwikkelingsroman. (EvE)

Sneeuwjacht ***** (White Out, 2004, Zwarte Beertjes, € 7,95): ‘Tenenkrommend avonturenwerk in een huis plus bijgebouwen met – wat een pech! – krakende vloeren, verborgen vlieringen en geheimzinnige stallen. De ontknoping is extra verrassend’; Code Rebecca ***** (The Key to Rebecca, 1980, Crimezone Classic, via www.volkskrant.nl/webwinkel, € 8,-): ‘Rebecca is Follets beste. Het gaat over een Duitse superspion die in Cairo (met de hulp van een wulpse buikdanseres) bezig is de Engelse strategie aan veldmaarschalk Rommel over te brengen. Verrassend, met vaart en spanning.’

Elena Forbes P

Sterf met mij, Engels (Die with Me, 2007) Cargo, € 19,90

Regelmatig verschijnen er thrillers op de markt met net dat beetje extra, maar dat kan niet worden gezegd van Forbes’ boek. Alleen met de plot van Sterf met mij is eigenlijk niet veel mis. In Londen vinden diverse meisjes een gewelddadige dood, hiertoe uitgenodigd door een man die hen per e-mail ten huwelijk vraagt en daar gelijk een uitnodiging voor een gezamenlijk sterven aan toevoegt. Deze ‘bruidegom’ weet heel lang uit handen van de politie, in de personen van inspecteur Tartaglia en rechercheur Donovan, te blijven. Op het bureau vindt het gebruikelijke geharrewar plaats en uiteraard is het ene ego nog groter dan het andere. Tartaglia is gezegend met een flinke dosis sexappeal, maar als lezer word je er niet warm of koud van. Alsof Forbes een blauwdruk van een spannende thriller tot in de puntjes heeft uitgewerkt, maar vergeten is er nog een persoonlijke touch aan toe te voegen. (AS)

Frederick Forsyth T

De Afghaan, Engels (The Afghan, 2006) Bruna, € 12,50

**

Het aloude gevecht tussen de goeden en de slechten; natuurlijk winnen de goeden en natuurlijk eist de strijd slachtoffers. Het verhaal volgt de missie van een in Irak geboren en getogen oud-SIS’er, die in Al-Qaida weet te infiltreren en zich gaandeweg realiseert dat hij in een zelfmoordcommando is terechtgekomen. Forsyth velt geen oordelen, maar beschrijft prachtig hoe onbeholpen de man informatie probeert door te sturen naar westerse inlichtingendiensten, door briefjes te doen in de bagage van nietsvermoedende toeristen. En hoe de SIS en CIA uit summiere gegevens een hele zaak weten te bouwen. Voor je het weet, is het diep in de nacht en heb je deze thriller in één ruk uitgelezen. (EvE)

De dag van de jakhals ***** (The Day of The Jackall, 1971, Zwarte Beertjes, € 5,-): ‘Een meesterwerk door de mooie plot, helder, zakelijk proza en een intrigerende “verhouding” moordenaar-politieman’; De wreker **** (Avenger, 2003, Bruna, € 12,50): ‘Cal Dexter gaat op pad, onwetend van het feit dat de door hem beoogde oorlogsmisdadiger ook in de belangstelling staat van de CIA. Zij het om heel andere redenen. De plotwendingen die daarvan het gevolg zijn, behoren tot de sterke punten van Forsyth.’

Karin Fossum PT

De Indiase bruid, Noors (Elskede Poona, 2002) Manteau, € 17,95

****

In haar vorig jaar verschenen De nacht van vier november kwam haar vaste speurder Konrad Sejer nu eens niet voor. Een regelrechte whodunit was het niet, wel spannend. Dit jaar schreef Fossum – die jarenlang in de sociale sector werkte en wat haar de nodige mensenkennis opleverde – een roman. Niet iets voor deze Gids dus. Vandaar dat hier nu een oudere thriller van Fossum staat. Indiase bruid: een 51-jarige verkoper van landbouwmachines gaat naar India om daar de ideale vrouw te halen. Lang leeft ze niet in het mooie Noorwegen. De zwijgzame inspecteur Sejer heeft het niet makkelijk, want de dorpelingen stellen zich afwerend op. Langzaam moet hij, samen met zijn assistent Skarre, proberen in gesprekken en verhoren de roddels en de feiten van elkaar te onderscheiden. Sejer, wiens psoriasis hevig opspeelt, is opmerkzaam als altijd. Geen trillende lip of zweetdruppel ontgaat hem. Intrigerend boek. (AV)

Eva’s oog **** (Evas øye, 1995, Manteau, € 11,50): ‘Hartverwarmende personages en een sterke plot. Prachtig!’; De duivel draagt het licht **** (Djevelen holder lyset, 1998, Manteau, € 19,95): ‘Beklemmend van begin tot eind.’

Dick Francis T

Nek aan nek, Engels (Dead Heat, 2007) Archipel, € 17,95

**

Na de dood van zijn vrouw had Dick Francis blijkbaar een andere co-auteur nodig: die heeft hij nu gevonden in de persoon van zijn zoon en zaakwaarnemer Felix. En inderdaad: het is niet hetzelfde. De bij deze schrijvende ex-jockey gebruikelijke paarden zijn wel in de buurt, maar daar blijft het ook bij. Het hoofdpersonage – een topkok die plotseling zijn reputatie en bijna alles wat hij bezit kwijtraakt om daarna verbeten terug te vechten – heeft de typische filosofische melancholie die zo bij Francis past, maar mist de goed uitgewerkte nevenpersonages om zijn karakter meer diepte te geven. En het vakkundig vertelde verhaal spoedt zich vlot naar een mooi einde, maar blijft toch wat eendimensionaal. Het is een Francis, maar toch ook weer niet helemaal. (EvE)

Dodelijk web *** (Under Orders, 2006, Archipel, € 17,95): ‘Eindelijk weer een Dick Francis! En hij heeft ook Sid Halley meegenomen, de ex-jockey met de kunsthand die hij al in twee van zijn eerdere boeken als hoofdpersoon liet optreden. Sid moet ditmaal een zaak oplossen waarbij het onder meer gaat om internetgokken.’ De ex-jockey Dick Francis (1920) vertelt in interviews vrijuit dat zijn inmiddels overleden echtgenote altijd zijn co-auteur is geweest. Samen hebben ze een omvangrijk oeuvre achtergelaten, met tientallen thrillers waarin paarden nooit ver weg zijn. Van de oudere Dick Francis-titels zijn nog leverbaar: Paparazzo, Gekraakt en Klopjacht (alle drie Archipel, € 15,90).

Tess Franke T

De beproeving, Nederlands (2008) De Geus, € 18,90

**

Net als in haar debuut De inwijding laat Franke de jonge advocate Femke Wolzak optreden in een moeilijke zaak. Wat heet: twee zaken tegelijk! Hoewel ze haar vlotte, geestige schrijfstijl trouw is gebleven, lijkt de auteur zich ditmaal wat te hebben vertild. Ze verliest zich in Amsterdamse doorkijkjes en terraspraat van haar heldin, die de stress allemaal niet aankan en naar Prozac grijpt. Maar wat wil je ook: Femke moet in een van de twee zaken een meervoudige moordenaar verdedigen die ze niet alleen persoonlijk kent, maar die ook nog eens een vriend van haar vermoord heeft – wat vanuit juridisch oogpunt toch minstens merkwaardig is, maar goed. (EvE)

De inwijding *** (2006, De Geus, € 18,90): ‘Vakkundig geschreven, temporijk verhaal, vol grappige terzijdes (“Hoewel we elkaar uitgebreid zoenen, weet hij zijn blik voortdurend gericht te houden op de wedstrijd.”) Meer!’

Ariana Franklin HT

Meesteres van de kunst des doods, Engels (Mistress of the Art of Death, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 17,95

***

We leven in het Engeland van 1170. Hendrik II heeft Thomas à Becket laten vermoorden en de tweede kruistocht is net achter de rug. In Cambridge is een jongetje op gruwelijke wijze vermoord en er worden kinderen vermist. Dit wordt toegeschreven aan de Joden, die het mikpunt zijn van een woedende menigte. Zeer tot ongenoegen van Hendrik, want de Joden zorgen grotendeels voor de staatsinkomsten. Hij laat een stel amateurdetectives uit Zuid-Italië opdraven, onder wie dodendokter Adelia, een Kay Scarpetta avant la lettre. Ariana Franklin weet de vroege Middeleeuwen overtuigend tot leven te wekken, inclusief wreedheden, viezigheid en corrupte dienaren Gods. Helaas stuit je nogal eens op ellenlange, wollige zinnen. ‘Even roerde zich in Adelia’s turbulente brein iets wat zijn afschuwelijke tanden ontbloot…’ Toch is Adelia vaak leuker dan veel van haar hedendaagse collega’s. Na een vrijpartij mijmert ze dat ze bij het ontleden van een vrouwenlichaam toch eens wat meer aandacht moet besteden aan de clitoris. Misschien ook iets voor Scarpetta? (AS)

Maureen Freely LITT

Verlichting, Amerikaans (Enlightenment, 2008) Q, € 19,95

**

‘Minder dan twee weken nadat Jeannie het nut van zwijgen was gaan inzien, boorden de twee gekaapte vliegtuigen zich in het World Trade Center.’ Journaliste en mensenrechtenactiviste Freely kan niet alleen het werk van Orhan Pamuk goed vertalen. In bloemrijke taal doet ze een redelijk geslaagde poging tot uitleg van de confrontatie tussen twee zo verschillende culturen als de westerse en de islamitische. Als vehikel gebruikt ze een gewelddadig incident van ruim drie decennia geleden in Istanbul, waarbij studenten van het plaatselijke, Engelstalige Robert College waren betrokken. (Freely en Pamuk zaten alle twee op die school.) Hoofdpersoon Miss M, een Amerikaanse journaliste, was ooit verloofd met de Turkse Sinan, die in de huidige tijd in de VS wordt gearresteerd op verdenking van terroristische activiteiten. Sinan, documentairemaker, is nu al weer jaren met Jeannie, die haar voorgangster M vraagt om hulp om Sinan vrij te krijgen. De auteur heeft ervoor gekozen diverse stijlen door elkaar te gebruiken (brievenroman, spionageroman, psychologische thriller, docudrama), wat lang niet altijd werkt. De aanloop is traag en schept verwarring, daarna wordt het beter. (AR)

Brian Freeman P

De stalker, Engels (Stalked, 2007) The House of Books, € 17,90

**

De combinatie seks en geweld is standaard bij deze auteur, die sterk is in snelle plotwendingen en opgelegde spanningstrucs, maar die het niet moet hebben van zijn stijl, psychologische uitwerking of originele verhaalideeën. Ditmaal mag zijn vaste personage, de onverwoestbaar goedgehumeurde rechercheur Jonathan Stride, een onsmakelijke moordzaak onderzoeken die gerapporteerd is door zijn eigen partner Maggie. Te midden van verblindende sneeuwstormen ontwikkelt zich vervolgens een klopjacht op een stalker, die de doeltreffendheid van een roofdier aan de dag legt. (EvE)

Nicci French PT

Tot het voorbij is, Engels (Until It’s Over, 2008) Anthos, € 19,95

**

Uitgeverij Anthos heeft in Nederland het genre van de ‘literaire thriller’ gemunt. Deze term wil aangeven dat de auteurs uit deze herkenbaar vormgegeven reeks veel aandacht geven aan de stijl en psychologische achtergronden van hun misdaadboeken. Wat er goed en slecht kan zijn aan het genre, blijkt onder meer uit het werk van Nicci French, het boegbeeld van de groep. De beste boeken van French zijn wurgend spannend in de manier waarop een diepgeworteld geheim wordt blootgelegd als motief voor een beangstigende misdaad. Maar in de mindere boeken is het ‘literaire thriller’-aspect verworden tot een maniertje: het psychologiseren wordt gecombineerd met een quasi-spannend sfeertje waarin een kwetsbare vrouw zich vooral bezighoudt met bang wegrennen voor een dreigende man. Zo ook in dit boek: fietskoerier Astrid Bell voert een chaotisch huishouden met liefst zes vrienden. Dan vallen er ineens doden en steeds is zij erbij betrokken. Het schrijversduo, Nicci Gerrard en Sean French, wil een huzarenstukje uitvoeren door het hele verhaal eerst vanuit Astrid en haar huisgenoten te vertellen en vervolgens nogmaals, maar dan vanuit het oogpunt van de psychopaat van dienst. Daarmee wordt in elk geval alle spanning voortijdig om zeep geholpen, terwijl alle uitvoerig besproken motieven merkwaardigerwijs weinig aan het licht brengen over de toch interessante vraag waarom bepaalde psychologische drijfveren iemand noodzakelijkerwijs tot een moordenaar zouden moeten maken. (EvE)

De bewoonde wereld **** (Land of the Living, 2002, Anthos, € 10,-, ook als luisterboek verkrijgbaar bij Rubinstein, € 16,95): ‘Nicci French is de schrijversnaam van een echtpaar, dat (soms) “literaire thrillers” een koortsachtige spanning kan geven. Dat geldt ook voor dit verhaal van Abbie Devereaux, die aan het begin gevangen zit, met een prop in haar mond, een kap over het hoofd, en een persoon die haar dagelijks op een emmer zet. Zij ontsnapt’; Bezeten van mij ***** (Killing Me Softly, 1999, Anthos, € 10,-): ‘Alice geeft alles op voor de charismatische Adam – die zeer gevaarlijk blijkt.’ (Ook verschenen als luisterboek, prachtig voorgelezen door actrice Johanna ter Steege, uitgeverij Rubinstein, € 14,95); Het geheugenspel **** (The Memory Game, 1997, Anthos, € 10,-): ‘Bewijst dat het geheugen teruggehaald kan worden, boeiend, jammer dat de moord het oninteressantst is.’

Scott Frost P/PT

De uitverkorene, Amerikaans (Run the Risk, 2005) Karakter, € 17,99

****

Frost, als scenarioschrijver medeverantwoordelijk voor de successen van Twin Peaks en The X-files debuteert met een gave thriller. Inspecteur Alex Delillo, een stoere alleenstaande vrouw, krijgt te maken met een psychopathische plezierseriemoordenaar. Een uiterst gewelddadig en vakkundig type. Als Alex zich op de zaak stort, ontdekt ze zijn methodiek, die haar bijna radeloos maakt: het ziet ernaar uit dat de moordenaar voor inspecteur Delillo een zeer goed voorbereide verrassing in petto heeft. Frost is weinig origineel, de politieagent die door een psychopaat aan het lijntje wordt gehouden, kennen we al uit de film Seven. Het is Frost ruimschoots vergeven, want hij compenseert zijn gebrek aan originaliteit met een surplus aan spanning. Een meesterlijk, meeslepend boek.

Eugenio Fuentes LITT/PE

De handen van de pianist, Spaans (Las manos del pianista, 2003) De Geus, € 19,90

***

Een pianist die aan de kost komt als keyboardspeler op bruiloften en partijen maakt in zijn vrije tijd dieren af die overlast veroorzaken. Als een rijke architecte zijn hulp inroept bij het verdonkeremanen van duiven die haar balkon onderpoepen, voegt ze daar meteen het verzoek aan toe of hij ook even haar zakenpartner uit de weg wil ruimen. De man schrikt daar op het laatste moment voor terug, maar raakt in paniek als de betreffende man alsnog wordt vermoord. Hij roept de hulp in van detective Ricardo Cupido. Fuentes heeft al eerder laten zien dat hij een meester is in het creëren van subtiele thrillers waarin de nadruk niet zozeer ligt op de spanning, als wel op de beweegredenen van mensen. Het draait om grote liefde die zich uit in kleine gebaren, om het bewust zijn van eigen falen en om integriteit. Zelden zie je zo mooi verwoord hoe iemand kan veranderen in een moordenaar. Voor liefhebbers van thrillers waarbij het woord ‘literair’ nu eens wel de lading dekt. (AS)

Frances Fyfield T

Schuilkamer, Engels (Safer Than Houses, 2005) Archipel, € 17,90

***

Fyfield, de koningin van het zachte psycho-geweld, leeft zich in deze sterk opgezette thriller helemaal uit. Hoofdpersoon Sarah Fortune erft van een oude minnaar een appartement in Londen. Maar daar blijkt diens zoon niet zo blij mee te zijn: hij zet Sarah onder druk om hem het bezit van zijn vader terug te geven. Sarah lijkt alles op te lossen door van woning te ruilen met de wereldvreemde Henry, die zwaar te lijden heeft van zijn bovenbuurvrouw. Maar dan beginnen de onaangenaamheden pas echt: ‘Donkere, wervelende zwartheid, een nachtmerrie.’ Met meesterhand spant Fyfield de psychologische draden tot er geen rek meer in zit. (EvE)

G

Ignacio Garcia-Valino PT

Het kwade brein, Spaans (Querido Cain, 2006) Sijthoff, € 19,95

****

Een teringventje van twaalf terroriseert zijn omgeving inclusief zijn liefhebbende ouders. Vreemd: hij komt uit een modelgezin en is buitengewoon begaafd. Zijn vader schakelt een kinderpsycholoog in die zijn ex blijkt, die hem jaren geleden zonder een woord van afscheid verliet. Een opvallend sterk debuut van voormalig psycholoog Garcia-Valino die zijn sporen verdiende als scriptschrijver en als romancier. De lezer moet wél over enige kennis van het schaakspel beschikken in termen van pat en mat. Of: hoe de koning te doden en de dame te neuken? zoals de kleine Narcissus zijn therapeut een gevoelig lesje leert als hij hem alle hoeken van het bord laat zien. (AV)

Lisa Gardner T

Verdwenen, Amerikaans (Gone, 2006) The House of Books, € 16,90

*

Originele vorm van marketing: via haar site schrijft Lisa Gardner een prijsvraag uit voor haar fans. De winnaar mag de naam bedenken voor het lijk in haar volgende boek. Fan Alana Grove gaf haar eigen naam op. Merkwaardige voorkeur, maar zij is dus het ‘winnende lijk’. Het was pas echt interessant geworden als ze de naam had gekozen van Rainie Conner, de voormalige alcoholiste die als ‘private eye’ de hoofdrol speelde in diverse eerdere boeken van deze schrijfster. En die in dit boek het slachtoffer is van een ontvoerder, die een wreed spel speelt met haar en de ordehandhavers die haar proberen te helpen. Onder wie de arme Quincy, de voormalige FBI-profiler én Rainies echtgenoot. Misschien was het dan nog wat geworden met de spanning in dit bar clichématige boek. Gemiste kans, Alana! (EvE)

Barbara Garlaschelli LT

Zussen, Italiaans (Sorelle 2004) Sirene, € 14,95

***

Garlaschelli won met haar debuut de Italiaanse tegenhanger van de Gouden Strop. Zoals de titel al doet vermoeden gaat het verhaal over twee (samenwonende) zusters, wier bestaan verstoord wordt door een tijdelijke logé. Binnen de kortste keren is deze man de minnaar van beide zusters, wat natuurlijk de vraag oproept welke liefde sterker is. De zusterliefde of de liefde voor een man? Of zijn beide verenigbaar? Een psychologische thriller waarin tot het eind alle mogelijkheden open blijven of verwisseld hadden kunnen worden. Een fascinerend boek, maar alleen geschikt voor mensen met veel geduld, want de spanning wordt wel erg traag opgebouwd. (BvIJ)

Jef Geeraerts P

Cro-Magnon, Belgisch (2006) Prometheus, € 18,95

***

Commissaris Freddy Verstuyft van de Gerechtelijke Politie te Antwerpen bezoekt in de Provence zijn vriend en gepensioneerde collega Eric Vincke. Hij valt met zijn neus in de boter: zojuist is de romp van een gereputeerde oncoloog gevonden. Waar zou het hoofd toch zijn? Commissaris Louis Blanc maakt dankbaar gebruik van de vakkennis van zijn Belgische vakgenoten. Cro-Magnon is geen whodunit, er komt geen seriemoordenaar in voor, en evenmin is er sprake van een race tegen de klok. Meestentijds zitten de personages aan de dis, genietend van een exquise maaltijd en een wijn van het hoogste kaliber. Geeraerts is berucht om de vele zijsporen die hij inslaat. Dit keer wijdt hij één pagina aan de film Les noces rouges, en liefst zes aan het verschil tussen het voormalige presidentschap van François Mitterrand en dat van Jacques Chirac. De afwikkeling van het verhaal is niet wat je noemt zinderend. De moordenaar heeft zijn opleiding genoten aan het jezuïetencollege. Zijn boezemvriend van toen is nu procureur-generaal van Nîmes. Nou, dan weet je het wel. Blanc, Vincke en Verstuyft gaan al zolang mee dat ze niet warm of koud worden van de onvermijdelijke doofpot. Ze schenken nog maar eens bij. (HK)

De PG ***** (1998, Pockethuis, € 8,-): ‘Soort catalogus van wat er rot is in den Belgique, met nadruk op Opus Dei. Vijf sterren voor toon, vaart, spanning, slimme plot, én uit eerbied.’

Nathan Gelb HT

De prins van Sansevero, Italiaans (Il Quadro dei Delitti, 2006) Luitingh, € 19,95

Ik ben liefhebber van Hieronymus Bosch. Van Michael Connelly’s speurder én van de ‘originele’, middeleeuwse schilder. Omdat beiden uitblinken in de weergave van het falen van de menselijke moraal en de dwaasheid. Hun symboliek is van een verpletterende helderheid. Daarom is het moeilijk te begrijpen waarom de Italiaanse wetenschapper Gelb in zijn debuut Bosch-de-schilder geweld aandoet met een rookgordijn van mystiek, alchemie, vrijmetselarij, satanisme en kabbala. Bloedige moorden die halverwege de zeventiende eeuw in Bretagne worden gepleegd, zijn de aanleiding voor vreemde, meestal onsamenhangende gesprekken en incidenten die de blaadjes aan de boom nauwelijks doen bewegen. (AR)

Kjell Genberg P

Onder vuur, Zweeds (Löparna, 2002) De Rode Kamer, € 19,95

**

In Göteborg staan de leden van twee bendes elkaar hevig naar het leven. En dat is niet het enige probleem waarmee commissaris Arnold Nyman te maken krijgt. Zijn dochter Helena treft in de tuin een moslimmeisje aan dat uit angst voor eerwraak van huis is weggelopen. De broer van deze Zeina is lid van een van de bendes en dat soort mensen gaat uiteraard over lijken. Op het persoonlijke vlak heeft Nyman ook nogal wat te verhapstukken. Hij is verliefd, maar kan hij dat wel maken tegenover zijn overleden vrouw? Genberg is goed in het beschrijven van het onderlinge gekonkel van de bendes en met de spannende ontknoping is ook niet veel mis, maar op het persoonlijke vlak is hij niet altijd even geloofwaardig. Als de brave Nyman zijn Siv uiteindelijk ten huwelijk vraagt onder luid ‘ik ben zo verliefd’-geroep, om haar vervolgens de bh van het lijf te scheuren, trek je als lezer wel even je wenkbrauwen op. (AS)

Giuseppe Genna T

De huid van de draak, Italiaans (Non toccare la pelle del drago, 2003) Poema Pocket, € 7,98

****

Razend knap en ongemeen spannend schrijft Giuseppe Genna. Net als in zijn voortreffelijke debuut speelt inspecteur Guido Lopez een hoofdrol. Alleen is hij nu weg bij de politie van Milaan en werkt hij voor de Europese Inlichtingendienst, die een soort EU-versie van de FBI moet worden. Bij toeval stuit hij op een crimineel Chinees-Nederlands netwerk, dat handelt in ‘vers vlees’. Als Genna alleen dat verhaal had uitgewerkt, zou hij al een prima thriller geleverd hebben. Maar hij doet meer: als parallel presenteert hij James Cameron, een gerenommeerde CIA-agent die in China een bak ellende over zich heen krijgt en van een heel andere kant met dezelfde zaak te maken krijgt. Om en om wijdt Genna een hoofdstuk aan deze beide mannen, waardoor hij de druk hoog weet op te voeren. Het mooie is dat ze elkaar op een gegeven moment schampen. Dat hebben ze zelf niet in de gaten. Maar wij wel. (EvE)

Elizabeth George PT

In de ban van bedrog, Amerikaans (Deception on His Mind, 1997) Zwarte Beertjes, € 8,95

*****

De laatste thrillers van George over haar (zeer) Engels speurende tweetal, de eigenwijze adellijke inspecteur Thomas Lynley en de lelijke Barabara Havers, hebben niet veel sterren meer gekregen in deze Gids. Meestal begon het nog wel aardig, maar daarna zakte de boel al snel in, doordat babbelkous George zich geen beperkingen meer oplegde in haar vertelzucht. Vanwege de schier eindeloze vloed personages die over elkaar heen buitelen waren handige namenlijstjes, zoals gebruikelijk in dikke Russische familiegeschiedenissen uit de negentiende eeuw, beslist geen overbodige luxe geweest. Haar beste blijft In de ban van bedrog, het speelt voor een deel in een Engelse badplaats, waar een Pakistaan is omgelegd, wat al snel leidt tot onrust binnen het kustgehucht: de politie is bevooroordeeld. George schetst prachtig hoe tegengestelde belangen binnen een geïsoleerde gemeenschap kunnen leiden tot moord en doodslag. Veel andere oude titels van George zijn weer leverbaar! (AV)

Wie zonder zonde is… **** (In Pursuit of the Proper Sinner, 1999, Bruna, € 15,-): ‘George leidt het verhaal over familiegeheimen, corruptie en prostitutie naar een bevredigend en geloofwaardig einde; Totdat de dood ons scheidt **** (A Great Deliverance, 1988, Bruna, € 12,50): ‘Meisje van zestien zit naast het lijk van haar vader en haar hond, en zij bekent! Sterk verhaal over mishandeling en misbruik, beheerst geschreven’; Zand over Elena **** (For the Sake of Elena, 1992, Zwarte Beertjes, € 8,95): ‘Mooie subplots, waarmee George de lezer bekwaam op het verkeerde spoor set’; In handen van de vijand **** (In the Presence of the Enemy, 1996, Bruna, € 10,-): ‘Zeer spannend, en – niet storend – opvallend goed gedocumenteerd. Met een verbijsterende beschrijving van de office politics van een tabloid (The Mirror?)’; Waar rook is… **** (Playing for the Ashes, 1994, Bruna, € 15,-): ‘Fascinerend, boeiend en ontroerend.’

Tess Gerritsen T

De Mefisto Club, Amerikaans (The Mephisto Club, 2006) The House of Books, € 16,90

***

Een vroegwijs ventje verliest op jonge leeftijd zijn vader maar wordt liefdevol opgenomen in het gezin van zijn oom en tante. Die hadden geen flauw idee wat ze in huis haalden, verklapt Gerritsen op pagina vijftien. Niet zo slim van deze toch doorgewinterde schrijfster om zo vroeg uit de school te klappen. Want alle narigheid die volgt – geloof me, er wordt weer een bak ellende over de lezer uitgestort – voert subiet terug op het monster dat twaalf jaar later is uitgegroeid tot de duivel in eigen persoon. Lucifer, Beëlzebub, Satan, Azazel en zelfs Lilith, de oneigenlijke vrouw van de eerste mens Adam, komen voorbij en laten op ramen, deuren én mensen de meest gruwelijke sporen achter. Omdat je van oud-internist Gerritsen zoals gebruikelijk een cursus snijtafel cadeau krijgt, vloeit het bloed ook weer rijkelijk door het boek. Maar lekker schrijven kan ze, onze Tess, dat zeker. (AV)

Eric Giacometti & Jacques Ravenne T

Het Casanova manuscript, Frans (Conjuration Casanova, 2006) Mynx, € 19,95

**

Eerder schreef dit Franse schrijversduo, meester-vrijmetselaar Jacques Ravenne en onderzoeksjournalist Eric Giacometti, met Het schaduwritueel ** een omvattende thriller over vrijmetselaars. Kennelijk is hen dat zo goed bevallen dat ze voor hun held, politiecommissaris en vrijmetselaar Antoine Marcas, een tweede zaak hebben gevonden. De vondst van een ongepubliceerd manuscript van Casanova zorgt voor internationale commotie en rituele moorden, waarbij sekten en geheime genootschappen als vanzelfsprekend de sleutelrollen vervullen. Gestandaardiseerde spanning uit het tijdperk na Dan Brown. Net als in hun eerste boek laten de auteurs wijn overigens een belangrijke bijrol vervullen: ‘Antoine omklemde nerveus zijn glas.’ (EvE)

Mark Gimenez T

De ontvoering, Amerikaans (The Abduction, 2007) De Boekerij, € 17,95

*****

De kleur van de wet, een eerdere van Gimenez, was al een zeer goede ‘legal thriller’, maar met De ontvoering heeft Gimenez zichzelf ruimschoots overtroffen. Zelfs de meest verwende thrillerlezer zal smullen van dit huiveringwekkende en meeslepende verhaal over de ontvoering van de tienjarige Gracie Brice. Zowel Gracie zelf als haar ouders John en Elizabeth zijn personages die je niet gauw vergeet. Voeg daar nog bij grootvader Ben Brice (alcoholist, Vietnam-veteraan en ex-lid van de Groene Baretten), plus een aantal mooi ingevulde ‘bijrollen’, en je hebt een cast waar je U tegen zegt. Tijdens een voetbalwedstrijd krijgt Gracie te maken met een jaloerse vader die een ‘slipjescontrole’ eist, omdat ze voor een meisje veel te goed voetbalt. Dan wordt Gracie gekidnapt. Prachtig boek waarin spanning, emoties en humor op een uiterst bevredigende manier aan bod komen. Een absolute aanrader! (AS)

Michele Giuttari PT

Verzwegen, Italiaans (La loggia degli innocenti, 2006) De Boekerij, € 18,95

***

Er vallen drie doden: een onbekend meisje na een overdosis, een journaliste die de mijnen van Carrara onderzocht en de beste vriend van commissaris Michele Ferrara. Ra, ra hoe kan dat? Ondertussen knokken de Albanese maffia en Cosa Nostra om hun Toscaanse territorium. Dood en verderf spatten in het rond en raken ook onze politie-inspecteur Ferrara. Die overigens altijd het hoofd koel houdt, net als zijn creator Giuttari, ex-inspecteur in Florence. Giuttari kent zijn onderzoekstechnieken en etaleert die uitgebreid. Dat maakt zijn verhaal geloofwaardig, en af en toe iets té informatief. Zijn taal is prettig eenvoudig, maar soms kom je net iets meer te weten dan je gewild had. Want Ferrara/Giuttari blijft een oude snoeperd, en lijkt zich zelfs aan een kinderlijk te verlustigen: ‘In het echt, volkomen naakt, leek ze nog mooier en onschuldiger. Haar prille borstjes met de kleine roze tepels, haar venusheuvel die amper bedekt was (…).’ Een wat dubieuze adoratie. Maar spannend tot het einde. (CLG)

Robert Goddard T

Roemloos ten onder, Engels (Name To a Face, 2007) BZZTôH, € 19,95

**

Goddard verloochent zijn afkomst als historicus niet in Roemloos ten onder, zijn jaarlijkse thriller waarbij de teller inmiddels op 19 staat. In het heden duikt een ring op uit het verleden, die in de achttiende eeuw om de vinger van een admiraal zat. Als het lijk van deze verdronken zeeman aanspoelt op de kusten van de Scilly-eilanden wordt de ring met diamanten onbarmhartig met pink en al door een jutter van de dode hand gescheiden. Eeuwen later duikt de ring op bij een veiling in het voormalige zeeroversnest Penzance in Cornwall. Het is aan klusjesman Tim Harding, overgekomen uit de Provence, om namens de familie Tozer een doeltreffend bod te doen. Een koud kunstje, zo lijkt het op het eerste gezicht. Maar dat valt nog knap tegen want wat Harding niet weet is dat er een dodelijke vloek rust op de ring en die treft telkens weer de nieuwe eigenaar. Aardig gegeven dat redelijk is uitgewerkt al had er af en toe best een tandje opgeschakeld kunnen worden. En we horen het nu ook eens van een ander: ‘Den Haag is maar een saaie stad.’ (AV)

Paul Goeken T

De oversteek, Nederlands (2008) Bruna, € 19,95

***

Goeken heeft zichzelf in zijn zesde thriller overtroffen. De verhaallijn is buitengewoon actueel en dreigend. Op het eiland Gran Canaria, sinds 1999 Goekens woonplaats, komen opeens verontrustend veel Afrikaanse bootvluchtelingen aan. Tegelijkertijd lijkt er een nieuw soort misdaadsyndicaat in opkomst te zijn, dat het voornamelijk gemunt heeft op horecagelegenheden die zich nog niet binnen de invloedssfeer van de diverse maffia’s bevinden. Dit syndicaat maakt gebruik van onkwetsbaar lijkende Afrikanen. De al in eerdere boeken voorkomende leden van de Nueve, de elite-eenheid van de Spaanse geheime dienst, krijgen de zaak in onderzoek. Wat zij langzamerhand ontdekken is strikt genomen erg onwaarschijnlijk. Goeken weet het alleen zo meeslepend te beschrijven dat je er gaandeweg toch in gaat geloven. En dat je, ademloos doorlezend, wil weten hoe dit afloopt, zonder na 332 bladzijden gerustgesteld achter te blijven. (BvIJ)

Carol Goodman HT

De verborgen orchidee, Amerikaans (The Ghost Orchid, 2006) The House of Books, € 18,50

*

Schrijfster Ellis Brooks gaat op een oud landgoed wonen om daar de geschiedenis te schrijven van de eerste eigenaresse, die haar bezit openstelde voor kunstenaars om er ongestoord te kunnen werken. Naarmate ze meer over de eerste bewoners te weten komt, wordt haar verblijf op het landgoed niet per se aangenamer. Flauw boek waarin Goodman wel erg makkelijk omspringt met het inzetten van bovennatuurlijke elementen. Op den duur is met deze methode al het kromme wel recht te krijgen. Een en ander leidt overigens tot een bijzonder onbenullige ontknoping. (EdV)

James Goodwin HT

De slangensteen, Engels (The Snake Stone, 2007) Cargo, € 18,90

**

Goodwin is een Engelse historicus die in de ban is geraakt van Istanbul. Veel succesvolle studies naar het Ottomaanse rijk heeft hij al gepubliceerd en dat zullen we weten ook. Het duizelt je al gauw van de historische feiten en feitjes in zijn fictie. Dat begon al met zijn debuut De brand van Istanbul ** en die lijn zet Goodwin voort in zijn nieuwste avontuur rond de negentiende-eeuwse eunuch – ‘een zeldzaam wezen’ – Yashim. In ultrakorte hoofdstukken, van meestal niet meer dan twee pagina’s. Daarin wordt Yashim beschuldigd van de moord op een lustig rondplunderende Franse archeoloog. Onze Turkse vriend zet alles op alles om zijn onschuld te bewijzen, waarbij we hem door ongeveer elke steeg van Istanbul volgen. Via soms nauwelijks te volgen gedachtesprongen, die hem bij het koken van de heerlijkste gerechten invallen – het water loopt je in de mond! – laat hij zien dat hij wel degelijk ballen heeft. Voor de liefhebbers van de jongensavonturen van Boris Akoenin. Al is zijn Erast Fadorin, de inspecteur met corrigerend korset die stottert in het Russisch, maar wel vloeiend Japans spreekt, een stuk kleurrijker. (AV)

James Grady T

Zes dagen van de condor, Amerikaans (Six Days of the Condor, 1974) Luitingh, € 18,95

***

De schrijver was 24 toen hij in 1974 Six Days of the Condor schreef. Een jaar later was het boek verfilmd, met Robert Redford in de hoofdrol. Een droomscenario. Kennelijk vindt de uitgever het na 34 jaar tijd voor een frisse vertaling. Je ziet de diverse scènes met de opgejaagde Ronald Malcolm voor je. Malcolm werkt op een onbeduidende afdeling van de CIA. Bij terugkomst na een lunchpauze treft hij op kantoor een bloedbad aan. Hij vlucht, neemt contact op met zijn werkgever en vanaf dat moment wordt er door vriend en vijand op hem gejaagd. Grappig, zo’n boek waarin nog stiekem vanuit telefooncellen wordt gebeld en waarin bij gebrek aan computers nog een belangrijke rol voor de postbode is weggelegd. Mede daarom, maar ook omdat enige psychologische diepgang ontbreekt, doet het boek wat ouderwets aan. Maar de plot blijft ijzersterk. (AS)

Sue Grafton PE

T staat voor Tevergeefs, Amerikaans (T is for Trespass, 2007) De Boekerij, € 18,50

***

Begin jaren ’80 begon Sue Grafton met A staat voor alibi en ze kondigde aan dat haar hoofdpersoon Kinsey Millhone een heel alfabet zou doorlopen. Millhone, een energieke Californische private eye, die met gewichten haar figuur in model houdt, woont en werkt in Santa Teresa, gemodelleerd naar Graftons woonplaats Santa Barbara. In T wordt Kinsey opgezadeld met haar gestruikelde buurman Gus Vronsky, een bejaarde zeurpiet en zonderling van de buurt. Het type buurtgenoot die de politie belt over blaffende honden, loslopende honden, als hij vindt dat je gras te lang is, over te hoge schuttingen, dakreparaties, kozijnvervangingen. Kortom, over alles. De gediplomeerde thuishulp Solana Rojas, ingehuurd door Gus’ achternichtje, verpleegt de niet onbemiddelde tachtiger. Maar Solana is geen reddende engel, ze is een aasgier. (Als lezer weet je dat al in het eerste hoofdstuk.) Omdat het voor Millhone toch een slappe tijd is (alleen een gevalletje letselschade en een straatverbod) gaat ze haar huis maar eens flink schrobben. Ondertussen houdt ze haar ogen goed open. Zou die Rojas wel te vertrouwen zijn? T is geen echte Millhone: geen wilde jacht op de bad guy, achtervolgingen of wat dies meer zij. Het prikt niet tot diep in het ruggemerg. Eerder een gezellig boek voor tussen de wasjes door. Wel hilarisch is het gezeik van Gus, werkelijk niets is goed – hij lijkt wel een Amsterdammer. (AV)

Caroline Graham K

Midsomer murders. Moord in Badger’s Drift, Engels (The Killings at Badger’s Drift, 1987) De Fontein, € 16,95

****

Het zal zo’n twaalf jaar geleden zijn dat de eigenaresse van de helaas opgeheven thrillerboekhandel Alibi, mij een boek van Caroline Graham aanraadde: The Killings at Badger’s Drift. Zodra ik het had gelezen was ik verkocht. Wat een briljante plot, wat een prachtig uitgewerkte karakters, wat een fantastische beschrijving van het Engelse dorpsleven in al zijn excentriciteit. Graham bleek nog vier andere boeken geschreven te hebben, die allemaal even goed bevielen. Inmiddels zijn er negen thrillers van haar hand verschenen, waarvan zeven met hoofdinspecteur Barnaby als speurder en Troy als zijn assistent. Het eerste Barnaby-boek, dat ten grondslag lag aan de populaire BBC reeks Midsomer Murders, is nu, eenentwintig jaar later (!), in het Nederlands vertaald. Emily Simpson, een alom geliefde oude vrijster, woont in het idyllische dorpje Badger’s Drift. Als zij op mysterieuze wijze om het leven komt, krijgt detective chief inspector Barnaby de taak uit te zoeken of hier sprake is van moord. Waar in de tv-serie de karakters vrij stereotiep zijn en min of meer hetzelfde blijven, is dat in Grahams boeken helemaal niet het geval. Daar is Barnaby’s dochter al lang getrouwd en is zijn assistent Troy eigenlijk een akelig mannetje geworden, in plaats van de altijd vrolijke – ‘shall I put the kettle on’ – ideale schoonzoon. Midsomer murders is aangenaam tv-amusement, maar Grahams boeken zijn heel veel meer dan dat. (BvIJ)

John Grisham LT

De aanklacht, Amerikaans (The Appeal, 2008) Bruna, € 24,95

‘Ik heb nog nooit zo’n fascinerend verslag van een rechtszaak gelezen, noch in fictie, noch in non-fictie.’ Was getekend, John Grisham, 1996, op de kaft van Jonathan Harrs Een civiele procedure. Grisham had helemaal gelijk. Harr verslaat op verpletterende wijze het waargebeurde Woburn-drama. In een klein Amerikaanse stadje met die naam is het sterftecijfer onder kinderen enorm hoog. Zij zijn vergiftigd door de chemische lozingen van een leerlooierij. Een jonge advocaat neemt het voor de slachtoffers op. Na het filmische eerbetoon van John Travolta aan Harr (in 1998), zet Grisham zijn collega nog eens op een voetstuk in De aanklacht. En eerlijk is eerlijk, na een hoop flauwekul en slappe hap is Grisham terug op zijn oude, hoge The Firm-niveau. Een chemische fabriek jaagt de kankercijfers in een ander Amerikaans gehucht op tot recordhoogten. De puissant rijke firmant weigert de terechte schadevergoedingen te betalen, maar besteedt een veelvoud ervan aan smeergelden om een jonge jurist te parachuteren in het hooggerechtshof dat de zaak in hoger beroep moet beoordelen. (AR)

De cliënt **** (The Client, 1993, Zwarte Beertjes, € 8,95): ‘Briljant begin; daarna de FBI en maffia als jagers’; Advocaat van de duivel **** (The Firm, 1991, Bruna, € 12,50): ‘Jonge briljante jurist (in de film: Tom Cruise), wordt gerekruteerd door een firma die, naar blijkt, in dienst is van de maffia’; In het geding **** (The Runaway Jury, 1996, Bruna, € 12,50), ‘Geniale vondst.’

Michael Gruber T

Duivelsritueel, Amerikaans (Valley of Bones, 2005); Het boek van licht en schaduw (The Book of Air and Shadows, 2007) De Boekerij, € 18,95, € 19,95

****

Michael Gruber schrijft heel knap maar ook razend ingewikkeld. Duivelsritueel begint met de dood van een man die uit het raam van een hotelkamer tuimelt en gespietst wordt door de speerpunten van een gietijzeren hek. In de hotelkamer is een zonderlinge vrouw in gesprek met de heilige Catharina van Siena. Niet echt natuurlijk, want Catharina is al eeuwen daarvoor overleden. Verdere verdachten zijn er echter niet, dus de politie van Miami moet het stellen met de getuigenis van deze vrouw: Emmylou Dideroff. Ja, getuigen wil ze maar wat graag. Niet over de dode hotelgast want dat is haar schuld niet, wel over andere misstappen. Politiepsychologe Lorna Wise en rechercheur Jimmy Paz laten haar naar hartelust haar wandaden op schrift opbiechten. Zelf gaan ze op zoek naar de toedracht van de valpartij. Emmylou schrijft honderduit over haar krankzinnige moeder, haar perverse stiefvader, haar verleden als hoer en drugsdealer, haar toetreding tot de Pleegzusters van het Bloed van Christus én haar rol van vrijheidsstrijder in Soedan. Een superieure thriller. In Het boek van licht en schaduw ontdekken twee medewerkerkers van een antiquariaat een verzameling brieven uit de zeventiende eeuw die verwijzen naar een onbekend toneelstuk van Shakespeare. In zijn eigen handschrift nog wel. Ook advocaat Jake Mishkin heeft van het bestaan van brieven en toneelstuk gehoord. Zijn informant, een gerespecteerde Shakespeare-geleerde, moest zijn kennis met een gruwelijke dood bekopen. Anders dan veel Dan Brown-achtigen pretendeert Gruber niet; hij biedt een herinterpretatie van de wereld zoals wij die menen te kennen. Het doet er niet zoveel toe of het toneelstuk wel of niet echt bestaat. Interessanter is wat het gerucht losmaakt bij de betrokkenen. Gruber bewijst weer over een zeldzaam creatieve geest te beschikken. (HK)

Nachtrituelen **** (Tropic of Night, 2003, De Boekerij, € 18,95): ‘Laat zien wat er gebeurt wanneer elementair normbesef wijkt voor religieuze bezetenheid.’

Rene Gutteridge T

Stormvloed, Amerikaans (Storm Surge, 2005) Merweboek, € 18,90

Onthutsend zwak geschreven reli-thriller over een FBI-agent die in zwaar water terechtkomt, maar met hulp van een gevangenispredikant niet alleen zijn onderzoek adequaat weet af te sluiten, maar ook tot treffende inzichten komt. ‘Ik heb het nooit opgegeven. Ik zou tot je laatste adem hebben gebeden.’ (EvE)

H

Marian de Haan HT

De dode hand, Nederlands (2007) De Leeskamer, € 14,95

De in historische thrillers gespecialiseerde uitgeverij De Leeskamer voorziet haar uitgaven van een keurig overzicht van de in het verhaal voorkomende personages, een situatietekening en een inleiding tot de tijd. Zo weet je waar je aan toe bent. De dode hand is nummer zeven in de Damyaen Roosvelt-reeks. Deze eenogige, wat naïeve schepen, tracht met zijn oom, de eenbenige, koene schout, ridder Jan de Mortemeere, de orde te bewaren in het middeleeuwse stadje Duynhaven. Dat is hard nodig, want mensen zijn mensen en misdaden zijn van alle tijden. Los van de opgeleukte namen en schilderachtige details had het boek net zo goed in het hedendaagse Alkmaar of een ander Hollands kustplaatsje kunnen spelen. De personages spreken de taal van onze eigentijdse, populaire tv-series en psychologiseren er lustig op los. ‘Hij was mijn vriend, mijn maatje,’ roept een verdachte om te bewijzen dat hij zijn vriend niet heeft vermoord. Heel overtuigend, denkt Damyaen en gaat prompt achter de werkelijke dader aan, een handje geholpen natuurlijk door zijn eigengereide moeder. (MP)

Dashiell Hammett K/PE

De Malthezer valk, Amerikaans (The Maltese Falcon, 1930) Crimezone Classic, www.volkskrant.nl/webwinkel, € 8,-

*****

Dashiell Hammett (1894-1961) schreef binnen vijf jaar vijf boeken die de wereld van de misdaadliteratuur veranderden. De drie beste zijn Bloedrode oogst *****, De versplinterde sleutel ***** en De Malthezer valk *****. Met Hammett begon de hard-boiled school, ook wel genoemd de Californische school. De figuren, de misdaden, de sfeer, het is later allemaal nagebootst en nageschreven, maar het unieke werk van Hammett is nog steeds herkenbaar. De Maltezer valk introduceerde de inmiddels beroemde private eye Sam Spade, die door de filmvertolking van Humphrey Bogart zelfs bijna een legende is geworden.

Sophie Hannah LITT

Kleine meid, Engels (Little Face, 2006) De Kern, € 17,95

**

Dit wil je als moeder niet meemaken: in plaats van je eigen baby ligt er een ander kindje in de wieg. Het overkomt Alice, en tot overmaat van ramp wordt ze door niemand geloofd. Niet door de politie en ook niet door haar man. Deze David ontpopt zich zonder duidelijke redenen tot een sadistische kwelgeest en haar schoonmoeder is ook niet meer zo aardig als voorheen. Dan verdwijnen Alice en het nieuwe kindje (de Kleine Meid) spoorloos. De politie, en met name de autistische rechercheur Simon, staat voor raadsels. Hannah maakt vaardig gebruik van een dubbel vertelperspectief (Alice en Simon) en ze goochelt knap met heden en verleden. De ontknoping is verrassend, maar dit debuut schiet in zijn geheel nog wat tekort. Misschien zijn de diverse personages iets te karikaturaal. U weet wel: onschuldig moedertje, sadistische echtgenoot en afschuwelijke schoonmoeder. Maar Sophie Hannah kan wel schrijven. (AS)

Robert Harris T

Geest, Engels (Ghost, 2007) Cargo, € 18,50

Dit is een politieke what if-thriller verteld door de ghostwriter van Tony Blair. Nou ja, in het boek heet de oud-premier van Engeland Adam Lang en is hij getrouwd met Ruth. Maar het is van meet af aan duidelijk dat Robbert Harris een portret van Tony en Cherie Blair heeft geschreven. Zijn psychoanalytische benadering van Tony – ‘geen politicus maar een rage’ – is zowel komisch als meedogenloos. Harris vertelt vlot en gebruikt simpele verteltrucs. Geest is twee keer spannend: eerst is het spannend om te zien hoe Harris de Blairs neerzet en daarna wordt de spannende vraag hoe Harris zich in ‘s hemelsnaam nog uit zijn plot weet te wurmen. Hoe dat hem nog lukt ook, het is in elk geval spectaculair. Harris ageert onderwijl onverbloemd tegen de Engelse politiek na 9/11 en zet zijn ‘Blair’ midden in een complot waarin CIA en de vuile kanten van de oorlog tegen het terrorisme een rol spelen. (SP)

Colin Harrison T

Buiten bereik, Engels, (The Finder, 2008) De Boekerij, € 18,95

**

Buiten bereik is vakkundig in elkaar gezet. De schrijver stevent doelgericht af op een happy end, waarbij de door 9/11 getraumatiseerde brandweerman Ray Grant zijn Chinese geliefde Jin Li van de wisse dood redt en in zijn armen sluit: ‘De wereld is oud, de wereld is nieuw’, constateert een tevreden verteller aan het slot en er is niemand die dat betwist. Hier wordt de wereldvrede nu eens niet door terroristische jihadstrijders bedreigd, maar door Chinezen. Ze zijn geraffineerder dan Arabieren. Aanslagen plegen ze niet, wel bedrijfsspionage door computeranalyse van afval. Hun kennis gebruiken ze voor beursfraude: miljoenentransacties met voorkennis bij handel in aandelen. Het kan tot een economische crisis leiden, maar Aziaten zijn daar te slim voor. Veel slimmer dan blanken, zoals Jin Li’s broer Cheng denkt, die het spionagenetwerk in Amerika leidt. ‘Alle tests bewezen het. De Amerikanen wisten dit ook, daarom wilden ze zo graag Aziatische immigranten binnenhalen.’ Maar Cheng heeft buiten de Amerikaanse tycoons gerekend, die de Chinezen te vlug af zijn. De dappere brandweerman verlost intussen New York van een nietsontziende maffiabaas, zonder te weten waar zijn geliefde bij betrokken is. Dat hindert niet, want Jin Li is Amerikaans staatsburger geworden en heeft zich intussen bekeerd. (MP)

John Hart T

De wet en de leugen, Amerikaans (The King of Lies, 2006); Gevaarlijke onderstroom *** (Down River, 2007) Luitingh, € 18,95

***

Sommige recensenten vergeleken De wet en de leugen met het werk van wijlen Raymond Chandler. Dat is te veel eer. Hart mist de stilistische verfijning van zijn vermaarde voorvader, en moet het te vaak hebben van het grote gebaar en quasi diepzinnig taalgebruik. Maar hij weet wel hoe je een verhaal moet vertellen. In zijn debuutroman beschrijft hij de lotgevallen van advocaat ‘Work’ Pickens. Anderhalf jaar na zijn verdwijning wordt het lijk van Pickens’ vader en mentor Ezra gevonden. Work wordt als erfgenaam verdacht van de moord. Hij verweert zich niet al te heftig, om te voorkomen dat de politie haar aandacht verlegt naar zijn zusje Jean. Zij en (bij leven) ook haar moeder waren Ezra’s favoriete pispaal. Hart verdeelt zijn aandacht tussen Works zoektocht naar de dader, zijn ongemakkelijke omgang met zijn maatschappelijk afgegleden zuster en zijn schertshuwelijk met een leeghoofdige vrouw uit een gegoed milieu. De beschrijving van het landelijke Salisbury (North Carolina) geeft het verhaal extra authenticiteit. Gevaarlijke onderstroom, eveneens gesitueerd in Salisbury, behandelt een overbekend thema: na jaren keert de verloren zoon terug naar zijn geboorteplaats. Vijf jaar eerder werd Adam Chase daar vrijgesproken van moord op Gray Wilson, de sterspeler van het plaatselijke voetbalteam. Zijn stiefmoeder had beweerd hem gezien te hebben op de plaats delict. De aanklager achtte die aantijging onvoldoende bewijs. Adams vader echter koos partij voor zijn vrouw en wees zijn zoon de deur. Fijne familie. Hij zou dan ook geen voet meer in het plaatsje gezet hebben als niet zijn jeugdvriend Danny Faith hem dringend had gevraagd naar Salisbury te komen. Bij zijn terugkeer blijkt Danny spoorloos. Adams vader beleeft moeilijke tijden. Het energiebedrijf wil uitbreiden en koopt land op. Zijn vader weigert mee te werken en maakt zich daarmee niet geliefd bij de armlastige bevolking. Het boek barst bijna uit zijn voegen van gewelddadigheid en de onthulling van familiegeheimen waarvan Adam niet het minste besef had. De lezer vraagt zich af hoe het kan dat deze zelfde Adam vijf jaar daarvoor de vele leugens die hij kreeg opgedist, als zoete koek heeft geslikt. Een compositorische oneffenheid in een meeslepende roman. (HK)

A.J. Hartley T

Op de vijfde dag, Amerikaans (On the Fifth Day, 2007) Karakter, € 9,95

*

Voormalig archeoloog Hartley heeft de navolging van Dan Brown tot zijn nieuwe levenstaak gemaakt. Weer komt hij met een Eeuwenoud Geheim: bij de naspeuringen naar de mysterieuze dood van zijn broer, een priester, treft oud-leraar Thomas steeds meer christelijke symbolen en geheimzinnige tekens. Ondanks ferme tegenwerking van de Kwaden komen hij en andere Goeden op het spoor van een geheim dat de wortels van het gehele christendom dreigt aan te tasten. Al doende hollen ze werkelijk de hele wereld over achter elkaar aan. (EvE)

Corine Hartman P

Tweede adem, Nederlands (2008) Karakter, € 18,95

*

Tweede boek van Hartman, wederom met de Achterhoekse inspecteur Nelleke de Winter – ze is zo rechtdoorzee – in de hoofdrol. Het culinaire getuttel uit Schone kunsten * (2007) is vervangen door veelvuldige beschrijvingen van de nobele sport van het hardlopen, heel wat minder tenenkrommend. Julia, kampioen van de club, en obsessief met haar gezondheid bezig, wordt vermoord. Dan blijkt dat er gesjoemeld was met vitaminesupplementen – het betrof eigenlijk pillen voor de hond – met haaienkraakbeen als wondermiddel. Julia was ook wel érg vitaal en gespierd de laatste tijd. Volgt een rondgang langs elke in aanmerking komende verdachte. Erg grondig allemaal, maar we hoeven niet bij ieder verhoor te weten te komen dat de persoon in kwestie hoofd van de afdeling revalidatie is, getrouwd is met een ‘rayonmanager Oost-Nederland in koffie-apparatuur’ en twee schoolgaande kinderen heeft. Dan zijn driehonderdtachtig pagina’s wel erg lang. Verder een hele vooruitgang sinds haar debuut, en we kunnen nog even voort want de geheimzinnige verdwijning van De Winters dochter, in een duister verleden, is nog niet opgelost. (PB)

Mo Hayder T

Ritueel, Engels (Ritual, 2008) Luitingh, € 18,95

***

Mo Hayder kijkt in haar romans niet op een homp vlees meer of minder, en na haar internationale doorbraak met Vogelman *** verwachten haar lezers telkens nieuwe variaties van gemutileerd mensenvlees. Ditmaal vist politieduikster Flea Marley, die net vliezen tussen haar tenen heeft ontdekt, een paar afgehakte handen (van een nog levend slachtoffer!) op in de haven van multiculti Bristol. ‘Maar een hand alleen drijft niet,’ zei ze. ‘Dat gebeurt gewoon niet. Hij is te zwaar en zelfs als hij was gaan rotten…’ Hoe dat zo gekomen is, krijgen we voorgeschoteld in een duivelseng verhaal. Alles heeft met alles (uit het verleden) te maken. En ook met muti, zwarte magie uit Afrika, waar Flea ooit heeft gewoond. Verder: de Afrikaans-Engelse restauranthouder die een junkenopvang sponsort, video’s met martelscènes, (ex-)junkies, de handel in mensenhuiden, ibogaïne (Kameroens tripmiddel om contact te krijgen met voorouders – wat Flea ook gebruikt om erachter te komen hoe haar ouders zijn verdronken). Mooi opgezette thriller, die echter iets te veel op toeval en hekserij leunt. Volgende keer iets minder subplots graag. Helemaal des Hayders is de bijna misselijkmakende scène waarin ‘De Wandelaar’ iemands neus afsnijdt met een stanleymes en daarna zo hard met zijn duimen tegen diens ogen drukt dat ze uit de kassen glippen. Brrr. (AV)

Tokio **** (Tokyo, 2004, Poema Pocket, € 7,95): ‘Studente Grey Hutchins reist naar Tokio om de man te zoeken die haar zou kunnen helpen bij haar zoektocht naar het ultieme bewijsmateriaal van de door velen in twijfel getrokken “Slachting van Nanking”. Strak geschreven en minder gruwelijk – alhoewel? – dan Hayders vorige werk. De subtiel opgebouwde onderhuidse spanning komt op de laatste pagina’s royaal tot uitbarsting.’

Daniel Hecht T

Geestdrift, Amerikaans (Skull Session, 1998) Poema Pocket, € 7,98

*****

Opmerkelijk boek: de hoofdpersoon lijdt aan het Tourette-syndroom. Drift in geest, zoals de titel zegt, dus onbeheersbare tics, ook godverkut verbaal. Leeft op medicijnen – dus onder bevel van sergeant Haloperidol. Hij gaat – toch werkloos – het landhuis van zijn tante restaureren, dat steeds wordt vernield – naar blijkt door iemand die beresterk is. Zou het landhuis iets te maken hebben met de hypofyse dat het adrenocorticotroophormoon produceert? Dit alles is verpakt in een spannend en mooi verteld plot. Met smakelijke ingrediënten: dorp, verloofde, logische verdachten. En een overtuigend slot.

Daniëlle Hermans T

Tulpenvirus, Nederlands (2008) Bruna, € 19,95

**

‘Met een liefdevolle blik keek hij naar de kleine uivormige bol.’ Het gaat hier over een bloembol. Een hele dure tulpenbol zelfs: de Semper Augustus is bijna vierhonderd jaar bewaard gebleven en kan nu miljoenen opleveren. En waar veel geld in het spel is, is je leven niet zeker. In Tulpenvirus laat Daniëlle Hermans de tulpenzwendel die zich afspeelde in de zeventiende eeuw doorwerken in het heden. Ook anno nu wordt er bloed vergoten om zo’n uitgedroogde bol. Origineel en oerhollands onderwerp (alhoewel, de tulp komt oorspronkelijk uit China volgens Hermans). Jammer dat het niet wat sterker is opgeschreven. De stukken waarin Hermans de geschiedenis uitlegt doen schools aan en de conversaties zijn onwerkelijk en droog. Wel ben je na Tulpenvirus weer wat geschiedkundige en tulpgerelateerde weetjes rijker. Leuk voor op feesten en partijen! (KB)

Aad van den Heuvel LITT

De oorlogsverslaggever, Nederlands (2008) De Geus, € 19,90

*

Een meer dan onderhoudend boek van multitalent Van den Heuvel, met een enigszins misleidende titel. Martin Mendes, de hoofdfiguur, is weliswaar oorlogsjournalist, maar heeft het in dit verhaal vooral druk met de gevolgen daarvan, in de vorm van nachtmerries. We komen erin als bij een aanslag in Istanbul onder andere een Nederlandse vrouw omkomt, die snel wordt geïdentificeerd als Mendes’ ex. Als Martin gaat onderzoeken wat zij in Istanbul te zoeken had, stuit hij op een terroristische cel rond een gezochte islamitische bommenknutselaar, die zich mogelijk in Nederland ophoudt. Ondertussen is het ook weer eens onrustig in politiek Den Haag. Goed opgezet verhaal dat soepel wegleest, waarin weinig aan het toeval hoeft te worden overgelaten. Het einde stelt licht teleur, moet gezegd. Opvallend is de negatieve hoofdrol die is weggelegd voor de opsporingsinstanties, die bij Van den Heuvel elkaar zelfs moedwillig lijken dwars te zitten, bijvoorbeeld bij het uitwisselen van bewijsmateriaal. Het boek blijft steken op drie sterren omdat er één hinderlijke verhaallijn te veel inzit, die niets toevoegt. (EdV)

Dick van den Heuvel P

Wulffers en de zaak van de doodshoofdvlinder, Nederlands (2007); Wulffers en de zaak van de monddode (2007) Mozaïek, € 7,50

*

Dick van den Heuvel is bekend als scenarioschrijver van series als Russen en Van Speijk. Zijn Wulffers-detectives horen in diezelfde sfeer thuis: snel weglezende, eigentijdse boekjes met veel Amsterdamse sfeertekening. De hoofdpersoon in deze moderne Baantjers is politiepastor Cas Wulffers van bureau Warmoesstraat, een man van de zachte aanpak. In deel 7, De doodshoofdvlinder, is een zich voorbeeldig gedragende tbs’er vlak voor zijn vrijlating ontsnapt, waarna er meteen doden vallen. Aan Wulffers de taak om te bewijzen dat de dingen niet zijn zoals ze lijken. Een belangrijke sleutel wordt aangeleverd door een oude dame die sudoku’s oplost en boeken van Giphart en Abdolah leest. Deel 8, De monddode, begint met een jonge Marokkaan die wordt aangetroffen bij het lijk van een opbouwmedewerker. Chatsessies, imams, autokraken, buurthuizen en zelfs passende citaten van Jacob Israël de Haan komen voorbij. En Wulffers beseft: ‘Hij wist dat hij zich moest gaan verdiepen in dit nieuwe soort Nederland waarvan hij te weinig wist.’ (EvE)

David Hewson P

De engelen des doods, Engels (The Lizard’s Bite, 2006) De Fontein, € 17,50

****

Lag het werkterrein van de Italiaanse inspecteurs Nic Costa en Gianni Peroni tot dusver voornamelijk in Rome, in dit vierde boek uit de reeks rond dit duo zijn de heren verbannen naar Venetië. Op een klein eiland kan de glasblazersfamilie Arcangelo het hoofd niet meer boven water kan houden. Redding komt van een rijke en bovenal machtige Engelsman, die wel wat ziet in commerciële exploitatie van dit eiland. Als twee leden van de familie om het leven komen, dreigt er roet in het eten van de amorele Engelsman gegooid te worden. Voor hem en voor zijn corrupte politiepartner is het zaak deze lastige oneffenheid zo spoedig mogelijk weg te poetsen. Costa en Peroni krijgen de opdracht het onderzoek naar het gewenste resultaat te voeren, maar er blijkt meer aan de hand. Tegen de achtergrond van een zomers Venetië, zo knap beschreven dat je het verval bijna kunt ruiken, weet voormalig reisjournalist en kunsthistoricus Hewson opnieuw een meesterwerk af te leveren. Kunst, historische en thrillerelementen worden soepel gecombineerd tot een complex en meeslepend verhaal boordevol overtuigende personages en met een verrassend en bevredigend slot. (FT)

Mary Higgins ClarkT

De spookmelodie, Engels (I Heard That Song Before, 2007) Sijthoff, € 16,95

***

Thriller nummer vierendertig van de grand old lady van de Amerikaanse whodunit. Bibliothecaresse Kay Lansing trouwt met de rijke zakenman Peter Carrington. Die heeft een verontrustend verleden: zijn vorige vrouw Grace is ooit onder verdachte omstandigheden overleden, later verdween een meisje dat voor het laatst met hem was gezien. Is Kay het volgende slachtoffer? Zij gelooft zelf van niet, een privédetective denkt van wel. Dan wordt het lijk van het meisje gevonden. En het lijk van Kays vader – ooit alcoholische tuinman op het landgoed van de Carringtons en ook zomaar verdwenen. Is de melodie die Kay als kindje in de villa hoorde de sleutel? Traditioneel, vaardig, ingewikkeld in het begin en daarna wat langdradig. (HvR)

Doe alsof je haar niet ziet **** (Pretend You Don’t See Her, 1997, Poema Pocket, € 6,98): ‘Lacey Farrell herkent een moordenaar. Dus wordt ze, om haar als getuige in leven te houden, in een speciaal geheim justitieprogramma ondergebracht… maar jonge vrouwen zeggen altijd te veel tegen hun eigen moeder.’

Mary & CarolHiggins Clark T

De verloren bel, Amerikaans (Santa Cruise, 2006) Sijthoff, € 12,50

*

De grand old lady van de brave Amerikaanse detective en haar dochter Carol schreven samen deze draak van een thriller. Rijke man organiseert op zijn zeiljacht een cruisetocht voor het goede doel. Aan boord the rich and famous, plus een paar misdadigers op de vlucht. Om u een idee te geven van het niveau: een van hen luistert naar de naam Bull’s-Eye Tony Pinto. Met een belangrijke rol voor het juwelenkistje van Cleopatra, en er komt ook een butler in voor. Een soort uitgeschreven stripverhaal. (HvR)

Joe Hill T

Zwart hart, Amerikaans (Heart-Shaped Box, 2007) Luitingh, € 18,95

****

Joe Hill is de zoon van Stephen King. Net als zijn vader is hij niet vies van een thriller met bovennatuurlijke elementen. De voormalige rockster Jude Coyne is een fanatiek verzamelaar van allerhande malligheid. Dus het is niet meer dan vanzelfsprekend dat hij warm loopt voor een advertentie op internet, waarin een tweedehands pak wordt aangeboden. Daar zitten maar weinig internetkopers op te wachten. Het is echter niet zomaar een pak als hij de adverteerster Jessica McDermott mag geloven. Toen haar stiefvader overleed, heeft zijn geest zich erin genesteld. Ah, dat is andere koek! Jude koopt het pak, en dat zal hij weten.

De overledene blijkt met Jessica onder één hoedje te spelen. Zijn andere dochter Anna, die een tijd met Jude samenwoonde, heeft daarna zelfmoord gepleegd en hij houdt de zanger daar verantwoordelijk voor. Een aantal verhaalelementen verheffen het boek boven een doorsnee griezelverhaal. Judes akelige jeugd heeft zijn latere levensloop gekleurd, getuige zijn voorliefde voor gothicmuziek en dito uitdossing. Getuige ook zijn schaamteloze misbruik van de talloze groupies. En nu verkeert niet alleen hijzelf maar ook zijn huidige vriendin in levensgevaar. Dit is het moment om een punt te zetten achter zijn gemakzuchtige levenswandel. Hill is onmiskenbaar een groot talent. Wat wil je ook, met zo’ n vader. (HK)

Susan Hill LITT

De vrouw in het zwart, Engels (The Woman in Black, 1983) Sijthoff € 12,50

****

Niet alleen wordt de toneelbewerking van The Woman in Black al jaren in Londen opgevoerd, ook is deze novelle van Hill in 1989 voor televisie verfilmd, wat vier Bafta-nominaties opleverde. Dat is helemaal niet verbazingwekkend, want Hill schreef een prachtig, typisch Engels, gothic novel-achtig verhaal. Alleen de namen al: Arthur Kipps, klerk op een notariskantoor, moet naar het afgelegen plaatsje Nine Lives Causeway om de erfenis van de overleden mevrouw Drablow te regelen. Die bewoonde het afgelegen Eel Marsh House, te bereiken via een weggetje dat slechts tweemaal per dag begaanbaar is, afhankelijk van het tij. U begrijpt, het is niet pluis daar in dat huis. En dan komt ook nog die verdraaide moerasmist opzetten, en zijn er allerlei enge geluiden te horen die op geschrei van kinderen in nood lijken. Zelfs de hond Spider vindt het maar niks daar. Ouderwets griezelig, met gegarandeerd overeindstaande nekharen. (PB)

De rand van het duister **** (The Risk of Darkness, 2006, Sijthoff, € 17,95): ‘Er was geen vlieg en die had er wel moeten zijn.’ Met zo’n openingszin kan het al niet meer stuk. Hill gaat verder waar Zuiver van hart ** eindigde, en maakt een hoop goed.’

Sally Hinchcliffe T

De jaarlijst, Engels (The Year List, 2007) Q, € 18,95

*

‘Het heeft iets blijs, het lied van een leeuwerik.’ In de woeste Engelse kustgebieden ontdekt Manda Brooks (zelden zo’n saaie tuttebol meegemaakt) elke dag wel een nieuw vogeltje op een stuk zeewier: de rode wouw, de mantelmeeuw, eksters, een grutto, de heggenmus, een spreeuw, dan weer een paar vuurgoudhaantjes. Elk hoofdstuk is aan een andere gevederde vriend gewijd, én aan diens gedrag. Jaarlijst is hét handboek voor ornithologen in spe. Je komt alles, maar dan ook werkelijk álles te weten over hoe die beesten vliegen, zich wassen, eten, drinken, slapen, poepen en tortelen. Zelfs hoe ze hun neus snuiten. Urenlang kan Manda genieten van het trillende lijfje van een winterkoninkje. Manda houdt met haar vogelvrienden (die T-shirts dragen met de opdruk ‘Vogeltjes – Niet voor de poes!’) complete jaarlijsten bij van wat ze allemaal hebben gespot. O ja, er is ook nog een man met een verrekijker die Manda ‘vogelt’. Maar ze weigert bij de pakken neer te gaan zitten. Da’s pas kranige taal, Manda! Leuke tips doe je weer wel op: hoe krijg je een vogelaar gek? Lekker lang in je eentje een unieke ijsvogel bewonderen, ‘m wegjagen en dan tegen de rest roepen: hebben jullie ‘m ook gezien? (AV)

David Hilzenrath T

De tombe van Jezebel, Amerikaans (Jezebel’s Tomb, 2008) De Fontein, € 18,95

**

Naar het schijnt heeft onderzoeksjournalist Hilzenrath ruim tien jaar gewerkt aan dit ‘project’, dat een aan de Da Vinci Code verwante opbouw heeft. Dan blijft het gek dat zijn personages in krap twee uur tijd een Hebreeuwse tekst van 2000 jaar oud geheel kunnen ontcijferen. De vele Arabische namen en al dat gereis tussen Amerika, Londen, Parijs, Libanon en Israël – standaard tegenwoordig om het internationale karakter te benadrukken – maken de roman er niet toegankelijker op. Negen pagina’s zijn nodig voor een opsomming van de (literatuur-) verwijzingen en bijbelcitaten. Eind negentiende eeuw biedt een antiekhandelaar een tekst te koop aan die zou verwijzen naar de schatten van de Tempelberg. Jawel, daar is-ie weer. In 2007 riskeren journalist Ben Jordan en professor Catherine Cavanaugh hun leven om de waarheid te achterhalen. (AR)

Tami Hoag P

De laatste engel, Amerikaans (Prior Bad Acts, 2007) The House of Books, € 17,90

***

Het gezin Haas is op gruwelijke wijze om het leven gebracht, de vermoedelijke dader is gepakt. Rechter Carey Moore verordonneert dat het strafblad van deze recidivist geen rol mag spelen in de rechtszaak, wat een golf van maatschappelijke verontwaardiging veroorzaakt. Prompt wordt Moore dan ook op weg naar haar auto op haar hoofd gemept. Voor rechercheur Kovacs, die deze aanval onderzoekt en er stiekem nog enig begrip voor heeft ook, is het dan ook zoeken naar de speld in de gigantische hooiberg van potentiële daders. Daaronder velen die misschien ook andere motieven zouden kunnen hebben. In alweer deze – alweer negende – thriller van Tami Hoag laat ze meer dan ooit haar vakmanschap zien. Een hoog tempo, verrassende plotwendingen, sterke personages en prima dialogen houden de lezer aan het boek gekluisterd. En zelfs dat wat in eerste instantie een irritant romantisch verhaallijntje lijkt, blijkt uiteindelijk zijn nut te hebben. (FT)

Sietse van der Hoek T

De man van Trinidad, Nederlands (2008) De Arbeiderspers, € 18,95

***

Het wordt gepresenteerd als een thriller, maar het is faction. Cocaïne uit Colombia wordt begin jaren negentig in teertonnen via Trinidad naar Nederland gesmokkeld. In Rotterdam wordt de lading onderschept en betrokkenen worden aangehouden. Van der Hoek wilde er ooit een journalistieke reconstructie van maken, wisselend geschreven vanuit het perspectief van de officier van justitie en de smokkelaars. Dat zijn ‘de man uit Trinidad’ en Bettien Martens (La Bella Bettien – een go-between tussen de Colombiaanse kartels en internationale afnemers, Frank Bovenkerk, 1995. Tevens verfilmd). De verslaggever zag ervan af omdat hij daardoor ‘de betrokkenen in gevaar of verlegenheid zou brengen’ (De journalist, 22/7/2007). Ook nu kiest hij niet voor een hoofdpersoon. Dat maakt de thriller minder spannend dan de werkelijkheid, die sinds het eerste journalistieke voornemen van de auteur zelfs in rapporten wel is beschreven. (MH)

Jilliana Hoffman LT

In een vlaag van waanzin, Amerikaans (Plea of Insanity,2007) De Fontein, € 18,95

***

Dit is de derde rechtbankthriller van Hoffman, ex-officier van justitie, en je merkt goed dat haar specialisatie bij zware misdrijven lag. In een huis in een chique buitenwijk van Miami heeft een bloedbad plaatsgevonden. Een moeder en drie kleine kinderen zijn vermoord en de vader ligt er zwaargewond naast. Toch blijkt hij de hoofdverdachte. Ondanks dit schokkende gegeven begint het boek wat obligaat. Veel gedoe over het proces en over het personeel van het OM. Als de verdediging beweert dat de vader in een vlaag van waanzin heeft gehandeld (schizofrenie), krijgt het boek vaart. De ontknoping is spannend, ontroerend en zit psychologisch uiterst knap in elkaar. Met nog wat venijn in het staartje. (AS)

Vergelding **** (Retribution, 2004, Poema Pocket, € 6,95): ‘Geraffineerd bouwt Hoffman de spanning op door tergend gedetailleerde beschrijvingen, afgewisseld met onnozele passages over Pete de huisparkiet. Knap debuut met strakke rechtbankscènes, al zijn de gruwelijkheden à la ‘Se7en’ en ‘The silence of the Lambs’ wel erg uit op verfilming.’

Loes den Hollander T

Naaktportret, Nederlands (2007); Broeinest * (2008), Karakter, € 19,95

*

Hoofdpersoon Marijke van Manen krijgt af en toe ongevraagd een foto toegestuurd, die identiek is aan een van haar persoonlijke collectie. Ook ziet ze af en toe een rode auto in de buurt van haar huis. En in een revalidatiecentrum – waar haar tweede echtgenoot Lodewijk herstelt van een ernstige val – is een vrouw met een hoofddoek gesignaleerd. Echt eng is anders. Toegegeven, in de laatste tien bladzijden ontwikkelt het boek zich tot misdaadroman. Voor het zover is, heeft Marijke stukje bij beetje haar ongelukkige verleden prijsgegeven. Een vader met wie iets raars aan de hand was. Een onaangename schoonmoeder. Een eerste echtgenoot die mal bleek te zijn. Broeinest is in zoverre wél een thriller, dat er een paar doden vallen. Als promotie-aardigheidje mag elke koper van een van de romans geheel gratis haar novelle Wodka-jus meenemen. (HK)

Dara Horn T

De wereld die op je wacht, Amerikaans (The World to Come, 2006), Prometheus, € 22,-

****

Benjamin Ziskind, pas gescheiden, bedenkt de vragen voor de tv-quiz American Genius en is best wel een loser. Op aanraden van zijn tweelingzus Sara gaat hij naar de tentoonstelling De Russische jaren van Marc Chagall tijdens een cocktailuur voor alleenstaanden in het Joods Museum. Daar ziet hij tot zijn grote verrassing een schilderij hangen dat hij nog kent uit zijn ouderlijk huis en voor hij het goed en wel beseft, rukt hij het schilderij van de muur en rent naar buiten. Het lijkt een volslagen bizar verhaal, maar het is nog echt gebeurd ook, vertelt Horn in een nawoord (zelfs dat cocktailuur). Heel knap doorweeft ze de schilderijendiefstal met het verhaal over de historische achtergrond van het schilderij Studie voor ‘Boven Vitebsk’, en wisselt ze het New York van de jaren negentig af met het Rusland van 1920. Een prachtig gelaagd boek. (PB)

Jørn Lier Horst LT

Als de zee zwijgt, Noors (Når havet stilner, 2006) Q, € 19,95

*

Anarchistische groeperingen zijn een goudmijn voor de schrijver, vooral als ze hun doel met terreuraanslagen willen bereiken. IRA, ETA, en RAF of het bevrijdingsfront voor de dieren, je kunt het zo gek niet verzinnen of de groepering is in tv-series, films en thrillers gebruikt om onze levensangsten te bezweren. De laatste tijd voert Al-Qaida in het genre de boventoon. Horst, schrijver van Noorse plattelandsthrillers, volgt die trend. Zijn aardige, rustige politieman uit Stavern, William Wisting, werpt zich aan het slot op als redder van de hooggeplaatste mensheid, als hij bij de uitreiking van de Nobelprijs voor de vrede in Oslo een aanslag van Irakese zelfmoordterroristen verijdelt. Horst heeft ook zijn keuze van de in het genre gebruikelijke, vervelende hoofdcommissaris aangepast. Hij is vervangen door een niet bijster mooie, maar net zo vervelende vrouwelijke variant. Verrassend in het boek zijn slechts de rare zinnen van de vertalers, zoals: ‘Wisting liet zijn blik aanmoedigen tot uitdieping’, als Wisting een informant probeert uit te horen. Arme Horst, hij verdient beter. (MP)

David Hosp LT

Onschuld, Amerikaans (Innocence, 2007) Van Holkema en Warendorf, € 19,95

****

Gelikt tweede boek van Hosp, die al indruk maakte met zijn debuut Donkere haven. De hoekige en eigenzinnige advocaat Scott Finn neemt de verdediging op zich van copkiller Vincente Salazar. Voor zijn onderzoek is Finn afhankelijk van politiemedewerking, maar de agenten willen Salazar natuurlijk zien bengelen aan de hoogste boom voor de moord op hun collega. Finn stuit dus op het nodige verzet uit diverse hoeken. In Onschuld laat Hosp weer zien dat hij een natuurtalent is. Zijn plot is aangenaam aannemelijk en toch doortrapt. Zijn karakters – neem de ongrijpbare, onvermoeibare onrechtbestrijder Finn die zelf niet helemaal zuiver op de graad is – zijn opvallend menselijk, complex en hebben veel smoel. Zelfs de uitgebreide beschrijvingen van standaard juridische haarkloverijen en steekspellen (‘Objection, your honor!’) van de advocaten in de rechtszaal lezen als een trein. Sterk boek, dat slechts naast de hoogste score grijpt vanwege de ook bij Hosp te vaak aanwezige clichés. (EdV)

Declan Hughes PE

Slecht bloed, Iers (The Wrong Kind of Blood, 2006) Mynx, € 18,95

***

Wanneer zijn moeder overlijdt, komt Ed Loy voor de begrafenis naar zijn geboorteplaats Dublin. Jaren geleden vertrok hij naar LA, en begon in de stad van Philip Marlowe een niet onverdienstelijke carrière als privédetective. Maar na het overlijden van zijn dochtertje en het uiteenspatten van zijn huwelijk was het daar ineens een stuk minder leuk. Terwijl moeder nog amper onder de zoden ligt, gaat hij in op het verzoek van jeugdvriendin Linda Dawson om haar verdwenen echtgenoot Peter op te sporen. Er is veel veranderd in Dublin. Projectontwikkelaars stampen enorme complexen uit de grond en de Halligan-clan die hij nog kent van vroeger, deelt tegenwoordig de lakens uit. Ook de verdwenen Peter leidde een allesbehalve brandschoon leven. Door het complexe netwerk van relaties doet Slecht bloed denken aan het werk van de grote Ross Macdonald. Maar die had meestal een ijzeren greep op de intrige, en dat kun je van Hughes niet zeggen. Zo complex is de ontknoping, dat de schrijver ruim dertig pagina’s nodig heeft voor alle plotwendingen, waarvan de lezer vrijwel geen enkele had kunnen voorzien. Hughes kan een topper worden, maar dan moet hij zijn uitzinnige intriges wel leren temperen. (HK)

Arlene Hunt T

Vermist, Iers (Missing Presumed Dead, 2007) Verbum, € 17,95

**

Na zesentwintig jaar komt een doodgewaande peuter als volwassen vrouw weer boven water. Tot verbijstering van allen die haar kennen schiet ze in koelen bloede een haar onbekende man neer. Sarah en John van detectivebureau QuicK krijgen opdracht de toedracht te onderzoeken. Vermist is het vierde boek van Hunt en het derde in de reeks met QuicK in de hoofdrol. Dit is de eerste buitenlandse vertaling van haar werk – andere zullen vast volgen. Hunt weet een gedetailleerd en levensecht beeld te scheppen van de onderwereld in Dublin. Ongetwijfeld zullen haar eigen ervaringen gedurende de vijf jaar dat ze als prostituee deel uitmaakte van die wereld haar geholpen hebben. De plot zit goed in elkaar en het boek is absoluut goed voor een paar aangename uren. (BvIJ)

Roué Hupsel T

De groene oorlog, Nederlands (2007) Conserve, € 18,-

**

‘In dit land hangt alles samen met persoonlijke en enge politieke partijbelangen, ik word er doodziek van. Het landsbelang komt op de laatste plaats.’ Het land in kwestie is Suriname, waar de nieuwe thriller van Roué Hupsel (in 2005 winnaar van de Schaduwprijs met zijn debuut Blinde muren) zich nadrukkelijk afspeelt. Dit keer staat niet de cocaïnehandel centraal, maar het stelselmatig verkwanselen van grondstoffen door opeenvolgende regeringen. Zelfs al gaat dat ten koste van veel groen. In dit boek slaan de milieufanaten hard terug. Roué houdt de vaart er behoorlijk in, met helikopters, neerstortende vliegtuigen, een vlucht dwars door de jungle en gewelddadige confrontaties. De stijl valt niet altijd mee: cabines ‘scheuren open als sardineblikjes’ en er is veel krompraat in de trant van ‘Ramon slaagde erin wrang te grijnzen’. (EvE)

Gregg Hurwitz T

De misdaadschrijver, Amerikaans (The Crime Writer, 2007) Bruna, € 17, 95

**

Het zal je maar gebeuren: je bent schrijver van ‘tweederangs’ misdaadverhalen en je sensuele Franse ex-vriendin is in stukken gesneden. Jij wordt verdacht. Dat is niet gek want je lag praktisch bovenop het lijk met bloedranden onder je nagels. Het mes bevat jouw vingerafdrukken. Jammer genoeg kun je je niets meer herinneren, je hersentumor had kuren. Als je na vier maanden de cel uit komt en je troosteloze appartement in strompelt – potje met tumor en flesje bourbon in de hand – rest je maar één taak: het ontrafelen van het mysterie. Je gelooft niet dat je zoiets gruwelijks hebt gedaan. Om het nuttige met het aangename te verenigingen kun je er net zo goed gelijk een boek over schrijven. Goed idee, boeiende personages, maar het verhaal lóópt niet. De situatie waar hoofdpersoon Andrew Danner zich in bevindt leent zich juist zo voor het ideale evenwicht tussen bloedstollende scènes en komische taferelen. Hurwitz probeert het wel, maar het lukt hem niet. In De misdaadschrijver vertolkt Preston de rol van uitgever. Hij voorziet Danners stukken kwistig van commentaar: als hij uit het leven gegrepen is mag hij voortaan wel iets beter zijn best doen. (KB)

I

David Ignatius S

Het Suleiman spel, Amerikaans (Body of Lies, 2007) De Fontein, € 17,50

****

Waarom geven Nederlandse uitgevers sommige boeken toch zo’n onnozele titel? Laat u in dit geval niet misleiden, Body of Lies is niet zomaar de zoveelste spionagethriller. Ignatius, veelvuldig bekroond journalist van de Washington Post, heeft een bijzonder intrigerend en actueel boek geschreven met de oorlog in Irak en het Midden-Oosten als achtergrond. Een CIA-agent verzint een homerische list om door te dringen tot de kern van Al-Qaida. Zijn plan lijkt te slagen, maar op een totaal andere manier dan de bedoeling was. Hoe ingewikkeld de intrige ook is, hij komt volkomen geloofwaardig over. John le Carré zou het niet beter kunnen doen. Als u, ten onrechte, toch geen zin mocht hebben deze 336 uiterst onderhoudende pagina’s te lezen, dan kunt u binnenkort naar de verfilming van Ridley Scott (Blade Runner etc.) gaan kijken. Met Russel Crowe, Leonardo DiCaprio en onze ‘eigen’ Carice van Houten in de hoofdrollen. (BvIJ)

Greg Iles T

Ontluistering, Amerikaans Turning Angel (2005); Kwade opzet (True Evil, 2006) Luitingh, € 19,95

****

Na zijn kaskraker 24 Hours (2000) schoot Greg Iles in de boeken die daarop volgden vooral met losse flodders. Maar met Ontluistering raakt de Amerikaan eindelijk weer eens vol de roos. Het boek speelt zich af in zijn woonplaats Natchez, een besloten en traditionele gemeenschap aan de rivier de Mississippi waar blank en zwart elkaar nog altijd met argusogen bekijkt. Maar waar aan de andere kant ‘moderne’ zaken als drugs, sex and rock-‘n-roll (en mobieltjes niet te vergeten) hun weerslag hebben op het vroeger zo luie en onbezorgde leventje in de delta. Als de plaatselijke dokter van middelbare leeftijd het aanlegt met het 17-jarige ‘stuk’ van de highschool en zij vervolgens verkracht en vermoord wordt teruggevonden in een zijriviertje van de Mississippi is dat nou net één brug te ver. Sociale onrust, raciale problemen, verstoorde verhoudingen, politieke chantage, een criminele gaststudent uit Kroatië en Aziatische drugsbendes; waarlijk alles wat er aan narigheid sluimert onder het plaveisel van Liberty Road komt boven. Voor het genre gaat Iles behoorlijk ver met het fileren van het maatschappelijk leven in een zuidelijke staat van Amerika – het zou zo maar allemaal waar kunnen zijn wat er daar gebeurt – maar nergens verliest hij het uiteindelijke doel uit het oog. Want dan vallen er plotseling weer een paar doden. Kwade opzet: Iles is terug in Mississippi, nu met de knappe special agent Alex Morse versus de advocaat van de duivel, wat je in dit geval letterlijk en figuurlijk kunt nemen. Dr. Eldon Tarver fluistert zijn rijke cliënten in hoe ze het best kunnen afkomen van hun vrouw en daaronder verstaat hij niet per definitie een simpele echtscheiding. Een huurmoordenaar is tóch vaak goedkoper. De zus van Alex behoort tot de slachtoffers, dus naast beroepseer spelen ook persoonlijke motieven een rol. Die nemen de overhand als dit stinkende zaakje Alex haar baan bij de FBI kost. Maar dat is weer slecht beoordeeld door deze overheidsinstantie want advocaat Tarver blijkt een patriottistische maniak die niet alleen rijke vrouwen laat omleggen, maar ook uit is op de vernietiging van China – voordat de Chinezen hun slag slaan. Te veel plotjes en subplotjes vertroebelen het beeld en aan het eind van het boek gaat alles en iedereen los. Veel te snel en uit de losse pols geschreven en daarom lang niet zo geloofwaardig als zijn voorganger Ontluistering. (AV)

Het stille spel **** (The Quiet Game, 1999, Poema Pocket, € 7,98): ‘Iles gebruikt een goed doordachte actiethriller voor een intrigerende zedenschets van een stad in het zuiden van de VS’; Doodsangst **** (Mortal Fear, 1997, Poema Pocket, € 7,98): ‘Nerd-achtige techno-thriller, die gaandeweg hoogtepunten bereikt op terreinen van seks, geweld en misdaadspeurwerk. Harry Cole is beheerder van de Eros-babbelbox. Hij kijkt mee naar de vreemdsoortige seksconversaties op deze exclusieve internet-dienst. Angstaanjagend tot in de overtreffende trap.’

Arnaldur Indridason LITT/P

Het koningsboek, IJslands (Konungsbók, 2006); Winternacht *** (Vetrarborgin, 2005) Q, € 18,95

****

Heel anders is het meest recent vertaalde boek van Indridason met de titel: Het koningsboek. Geen inspecteur Erlendur, geen moordmysterie, maar een onvervalste flirt met de factionthriller. Sinds het daverende succes van de Da Vinci Code voelen meer schrijvers dan ooit zich geroepen het genre te ‘verrijken’. Indridason slaagt er wonderwel in. Het Koningsboek draait om de Edda, een verzameling literaire en mythologische werken uit het middeleeuwse IJsland, opgetekend door ene Snorri Sturluson. Maar twaalf pagina’s van het geschrift zijn tot op heden spoorloos. We schrijven 1955 en volgen de jonge Valdemar in zijn zoektocht door Europa naar de vermiste pagina’s. Bepaald geen saaie bedoening, want ook mysterieuze en zelfs moordlustige types azen op het culturele erfgoed. Een opwindend geschreven boek dat ook nog eens prachtig vertaald is door Marcel Otten, die eerder de Edda zelf naar het Nederlands vertaalde. Winternacht: in IJsland is het donker en koud. Zover waren we al. Maar dat het eiland ook een dankbaar decor vormt voor verdwijningen en moorden, weten we pas sinds Arnaldur Indridason (Reykjavik, 1961) aan zijn speurdersreeks begon. Indridason is de belangrijkste misdaadauteur van IJsland. Maar ook in het buitenland verschijnen steeds vaker vertalingen van zijn boeken en valt hij regelmatig in de prijzen. In de hoofdrol: inspecteur Erlendur, een wat morsige antiheld. Zijn traumatische familieverleden wordt in de loop van de boekenreeks geleidelijk uitgesponnen. Indridason schrikt er niet voor terug om zijn verhalen te verweven met maatschappelijke kwesties. Zo laait in Winternacht de vreemdelingenhaat op wanneer een Thais-IJslands jongetje is vermoord. In vloeiend tempo wordt de plot vakkundig uitgesponnen. Maar écht betrokken raakte deze lezer niet bij de personages. Misschien ligt het aan Indridasons feitelijke stijl, misschien aan de nogal barre Nederlandse vertaling. Winternacht is een degelijke thriller, duister en melancholisch, maar ook een tikje koud, net als dat IJslandse landschap. (SM)

Koudegolf **** (Kleifarvatn, 2004, Signature, € 19,95): ‘Erlendur duikt met twee collega’s het verleden in van de Koude Oorlog en van spionage. Alles is helemaal goed aan dit boek: de dialogen, de zorgvuldige plotopbouw, de laconieke humor, de diepte van de maatschappijkritiek, de zorgvuldige uitwerking van Erlendurs privéleven, de melancholie’; Noorderveen **** (Myrin, 2002, Signatuur, € 12,50): ‘De hoofdpersoon is sympathiek en charismatisch, zijn gezinsproblemen zijn intrigerend en de moord die hij moet oplossen is complex. Prachtig geschreven’; Moordkuil ***** (Grafarbögn, 2000, Signatuur, € 12,50): ‘De sfeer van het boek is goed, de persoonlijke beschrijvingen zijn sterk en de plot is verrassend’; Engelenstem **** (Röddin, 2002, Signatuur, € 19,95): ‘Erg fraai in zijn menselijkheid en de beschrijving van de eenzaamheid.’

Jerôme InenT

Het bos, Nederlands (2007) Contact, € 24,90

***

Jerôme Inen is een literair auteur, die een open oog heeft voor nieuwsteedse architectuur en onderlinge relaties, maar zijn tweede, behoorlijk spannende roman Het bos is prima als thriller te lezen. Er is een bos, er zijn twee amices, Alex en zijn beste vriend en werkgever William, er is iets sinisters en geheims gebeurd dat ook nog twintig jaar geleden speelde: ronduit zeikerige ingrediënten. Maar Inen ziet kans werkelijk ieder detail geladen te maken, zodat we meegaan in die onwaarschijnlijke krochten van zijn verbeelding. Waarom is William verdwenen?

Wie zit in het complot? Vakkundig gedaan. (JV)

J

Lisa Jackson T

Dochter van Lucifer, Amerikaans (Absolute Fear, 2007) The House of Books, € 16,90

***

Hoewel Jackson vrolijk doorborduurt op het thema en de karakters uit het wat tegenvallende De zevende hoofdzonde (2006), kleeft aan Dochter van Lucifer bepaald niet het nadeel van de sequel. Integendeel, het lijkt of het verhaal over de twintig jaar oude moorden in de psychiatrische inrichting Our Lady of the Virtues, nu pas echt goed op gang komt. De stoere rechercheur Reuben Montoya, met onafscheidelijke sik, zwartlederen jack en diamanten oorring, heeft nog steeds verkering met Abby, om wier vermoorde moeder het eerste deel ging. Nu blijkt ze nog een verborgen zus te hebben, op wie de psychopaat het ditmaal heeft gemunt. Vooral leuk omdat er een onverwachte draai aan de ontknoping zit. (PB)

Slaap zacht ****, Amerikaans (The Morning After, The House of Books, 2004, € 16,90): ‘Knap hoe Jackson erin slaagt je vanuit verschillende perspectieven – de slachtoffers, de speurders, de nabestaanden én de dader – het verhaal te laten beleven.’

Peter James P

Op dood spoor, Engels (Not Dead Enough, 2007) De Fontein, € 17,50

***

Peter James is de waardige opvolger van John Harvey, zoals Brighton-inspecteur Roy Grace de wettige erfgenaam is van Nottingham-speurder Charlie Resnick. Na Doodsimpel *** (nu voor drie euroknaken in paperback) en De dood voor ogen lag de titel van nummer drie voor de hand. Op dood spoor *** presenteert de Britse variant op de seriemoordenaar. Eerst wordt de vrouw van de rijke zakenman Bishop uit Brighton verkracht en vermoord. Zijn vermeende minnares sluit aan in de dodenrij. Als het DNA van Bishop bij de slachtoffers is gevonden en hij zich verdacht gedraagt in de ogen van de politie, lijken Grace en zijn heterogeen samengestelde rechercheteam de dader te hebben gevonden. De vondst van een lijk van een medewerkster van de politie kan ook zomaar te maken hebben met deze affaire. Grace stelt met zijn queeste zijn relatie met pathologisch medewerker Cleo in de waagschaal. Cleo’s liefdesleven is niet het enige dat naar de verdommenis lijkt te gaan. (AR)

Anna Jansson P

Zondebok, Zweeds (Främmande fågel, 2006) De Geus, € 19,90

***

Het eiland Gotland is vaak de plek waar Zweedse misdaadschrijvers hun boeken situeren, waarschijnlijk vanwege de geïsoleerde positie. Dit isolement is in Zondebok van essentieel belang. Door een buitenlander wordt er een gemuteerde vorm van vogelgriep naar het eiland gebracht die dodelijk is voor mensen. Door de nonchalante houding van de regering zijn er niet voldoende antivirale medicijnen. De paniek slaat toe en ontaardt in een vreemdelingenhaat die doet denken aan de Kristallnacht. De kokkin van een voetbalkamp legt ook het loodje waardoor alle voetballertjes gevaar lopen. Een van hen is Emil, het zoontje van inspecteur Maria Wern. Qua plot zit Zondebok prima, en mooi cyclisch in elkaar. Janssons personages zijn soms wat aan de vlakke kant, maar het boek leest lekker en de leuke twist aan het eind doet het ergste vrezen voor leden van het Zweedse kabinet. (AS)

Quintin Jardine D/P

Dodelijke valstrik, Engels (Death’s Door, 2007) Verbum Crime, € 19,95

****

Dodelijke valstrik is al weer de zeventiende titel van routinier Jardine met in de hoofdrol Bob Skinner, de karaktervolle en onkreukbare speurder. Dit keer heeft hij zijn handen vol aan een seriemoordenaar, die het voorzien heeft op jonge kunstenaressen. De zaak wordt er niet eenvoudiger op als de vader van een van de slachtoffers een zeer vermogend man blijkt die zijn eigen weg naar rechtvaardigheid wil kopen. Het begint ietwat langdradig en stroef, maar na verloop van tijd waardeer je Jardines directe, strakke stijl en wordt het een fijn, doorleefd boek. Jardine voorziet zijn verhaal rijkelijk van dialogen, waarin de lezer te weten komt dat alle personages zo hun eigen problemen hebben. Deze soap-achtige ontwikkelingen worden zeer intelligent door het hoofdverhaal heen geregen, en maken steeds nieuwsgierig. Goed doordacht boek waarin de ontknoping ook echt een ontknoping is. Door de taaie aanhef net geen vijf sterren. (EdV)

Iris Johansen T

De sirocco, Amerikaans (On The Run, 2005); De narcose (Killer Dreams, 2006) Sijthoff, € 16,95, € 9,95

*

Johansen maakt al jaren gebruik van een beproefd, zeer succesvol recept. Een mooie heldin met speciale gaven; zinderende hartstocht dankzij een stoere held die stapelverliefd is op de heldin, maar die zijn passie meestal nog net, en soms net niet, weet in te houden; enge leden van de CIA, en een exotisch oord (Marokko bijvoorbeeld) met een in- en inslechte boef. Voeg daar nog een tweetal sneeuwwitte paarden bij met helblauwe ogen die maar door één persoon op de hele wereld kunnen worden getemd (denk aan de speciale gaven!) en bingo: De sirocco is een feit. In De narcose komen we de brave Jane MacGuire weer tegen in een bijrolletje. Hoofdpersoon is Sophie Dunston, een arts die gespecialiseerd is in slaapstoornissen. Ze bedenkt een medicijn dat in handen valt van schurken die er veel kwaad mee aanrichten. Sophie heeft een bijzonder zoontje en een grote behoefte aan sensualiteit, dus er is weer veel ruimte voor brave seks. ‘Mijn hemel, wat voelde hij heerlijk, zo in haar.’ Prima boeken voor lezeresssen die de Bouquetreeks wat te tam vinden. (AS)

Susanna Jones PT

De club van vermiste meisjes, Engels (The Missing Person’s Guide to Love, 2007) Cargo, € 18,90

****

Susanna Jones is een van de beste vrouwelijke thrillerauteurs, maar haar derde boek is om stapelgek van te worden. Isabel laat haar dochtertje en Turkse echtgenoot achter in Istanbul, om in Engeland de begrafenis van de verongelukte Owen bij te wonen. Ooit waren Owen, Julia en zij goede vrienden, maar vijftien jaar geleden verdween Julia van de aardbodem. Sommigen dachten dat Owen haar vermoord had, omdat ze hun juveniele relatie had verbroken. Vele bekenden van vroeger zijn verrast Isabel te zien, omdat ze van Owen hadden gehoord dat ze dood was. Zelfmoord, had hij gezegd. Isabel sms’t met haar man, wetend dat haar vroegere vriendin Bernadette een dezer dagen bij haar komt logeren. Ja, zegt hij, Leila is er al. Een grappige vergissing: hij is kennelijk vergeten dat Leila een andere vriendin van haar is. Een beetje verwarrend? Lees dan het hele boek en schrijf vervolgens de clou in hooguit twee zinnen op. Wedden dat dat niet lukt? Op internet bestaat al een site waarop Engelse lezers wanhopig bij elkaar uithuilen. Een schrijfster wier boek velen aanzet tot langdurig gepeins en gepieker, verdient alleen daarvoor al een levensgroot compliment. (HK)

Annet de Jong D

Vuurkoraal, Nederland (2008) Q, € 18,95

***

Aardige, ongecompliceerde thriller met in de hoofdrol misdaadjournaliste Dana Winter, die in Willemstad in de ban raakt van de vermissing van de zeventienjarige Merel Hoogstraten, de dochter van het welgestelde Nederlandse echtpaar Carla en Leopold. Merel is voor het laatst gezien in het gezelschap van de stoere Tristan, een typische surfbink die de jonge toeristes het hoofd op hol brengt. Door de setting doet het boek onwillekeurig denken aan de zaak-Holloway/Van der Sloot, maar De Jong doet geen moeite aan te sluiten bij die geschiedenis, en dat is maar goed ook. Stilistisch valt er een hoop te verbeteren aan Vuurkoraal. Met name als haar speurder Winter weer iets ontdekt heeft dat ten behoeve van de lezer uitgebreid herkauwd moet worden, vervalt de Jong in een nauwelijks genietbaar naïef, kleuteruitleg-toontje dat helemaal niet past bij de vasthoudende Winter, en bovendien het verhaal doet stokken. Maar het boek is goed gedoseerd en blijft tot het einde boeien. (EdV)

Mari Jungstedt P

De goden verzoeken, Zweeds (Den inre kretsen, 2005); Verwrongen levens *** (Den döende dandyn, 2006) Signatuur, € 17,95

**

In De goden verzoeken gaat het over aanhangers van de nogal bloederige Oudnoordse godenleer. Een onthoofde pony en een vermoorde Nederlandse archeologiestudente vormen nog maar het begin van de kopzorgen van de wat tobberige hoofdcommissaris Anders Knutas. Bijgestaan door een rechercheur met een spleetje tussen haar tanden, een fotografe met neusring en een journalist met zwangere vriendin gaat hij op onderzoek uit om uiteindelijk uit te komen bij vrij onverwacht opduikende daders. Evenwichtiger en spannender dan Jungstedts eerste drie boeken. Een galerie-eigenaar wordt vermoord aangetroffen. Deze Egon Wallin stond, buiten medeweten van zijn vrouw, op het punt om met zijn minnaar een geheel nieuw leven te beginnen. Werk aan de winkel voor Knutas dus, die weer wordt bijgestaan door Karin met het spleetje tussen haar tanden. Jungstedts duik in de Zweedse kunstgeschiedenis is verrassend interessant, maar Knutas heeft meer oog voor de zieleroerselen van Karin. Helaas moet de lezer daar naar blijven raden. (AS)

K

Addy Kaiser T

Wijnoffer, Nederlands (2007) Bruna, € 19,95

**

Het onverschrokken moeder-dochterduo, Josine en Esther, van de thriller Yquem, gaat weer op speurderspad en ditmaal is dochter Esther de enthousiasteling. Josine weet niet goed wat ze aan moet met alles wat Esther zich in haar hoofd haalt. Een wederzijdse vriend komt eind maart door een wespensteek om het leven. Was dit geen moord? En hoe zit het met de mysterieuze verdwijning van Esthers hartsvriendin Petra achttien jaar geleden? Had Petra geen incestueuze relatie met broer Rob en zijn ze er misschien samen vandoor gegaan? Wijnoffer zit goed in elkaar en goddank is er vriend Gert-Jan, die de broodnodige humor inbrengt. Wel veel getruttebol over ‘mooie tannines en een lange afdronk’, maar gezien het succes van wijnproefavonden is dat voor veel mensen geen probleem. De simpele lezer zal waarschijnlijk na afloop snakken naar een pilsje. (AS)

Martine Kamphuis PT

Kift, Nederlands (2008) De Arbeiderspers, € 17,95

*

Critici zijn sukkels, die in aftandse flats in achterstandswijken wonen en hun frustratie over de eigen mislukte meesterwerken afreageren op argeloze debutanten. In Kift overkomt het Annabel, de debuterende schrijfster van een incestthriller. Althans, dat denkt haar moeder, die de infame criticus vervolgens uit woede vermoordt. Het verhaal van de in haar jeugd misbruikte Annabel en haar bezitterige moeder gaat gelijk op met dat van de even bezitterige Julia. Net als de moeder van Annabel heeft zij ervaren hoe haar minnaar haar twaalfjarige dochter Mary had verleid. In het boek worden evenwel niet de al te bereidwillige dochters als slachtoffer ten tonele gevoerd, maar hun vernederde moeders. Zij moeten knarsetandend toezien hoe hun dochters in het middelpunt van de belangstelling staan, terwijl zij van hun illusies zijn beroofd en van seksuele aandacht zijn verstoken. De manipulatieve verleidsters blijven buiten schot. Zij profiteren van hun Lolita-status, waar hun jaloerse moeders boeten. Zou dat werkelijk de boodschap van deze geforceerde thriller zijn? (MP)

Jörg Kastner HT

Het ware kruis, Duits (Das wahre Kreuz, 2007) Karakter, € 18,95

**

Kastner heeft zich jarenlang bekwaamd in het schrijven van heuse pulp voordat hij succesvol overging op historische romans. Ditmaal heeft hij gekozen voor Egypte, direct na de verovering door Napoleon. De jonge tekenaar Bastien Topart is in een tempel getuige van een rituele ceremonie, waarbij een aantal als kruisridders geklede lieden op het punt staan een jonge vrouw ritueel te offeren. Bij de daarop volgende strijd maken Topart en de zijnen een oud, met kruisen versierd zwaard buit. En dan begint het allemaal pas, met woeste verwikkelingen. Niet voor het eerst maakt Kastner daarbij gebruik van een voor thrillers merkwaardige techniek: zijn op zich vrij geloofwaardige hoofdpersoon blijkt in staat door de tijd te reizen. Wat natuurlijk reuze handig is bij het oplossen van oeroude geheimen en het ontrafelen van complotten die de eeuwen overspannen. (EvE)

John Katzenbach PT

Nog niet voorbij, Amerikaans (The Wrong Man, 2006) Bruna, € 19,95

****

De ultieme stalker-thriller: voor één keer doet zo’n wervende tekst het boek (misschien nog niet eens genoeg) eer aan. Het is een beproefd thema, stalking, maar zelden wordt het zo goed uitgevoerd als in deze psychologische thriller van zeer hoog niveau. Een studente kunstgeschiedenis wordt na een halfhartige one night stand het slachtoffer van een stalker. De combinatie van cyber-crime en fysiek geweld roept een bijna ondraaglijke spanning op, zowel voor de lezer als voor de personages uit het boek. De actie die zij uiteindelijk ondernemen, is voor hen even ondenkbaar als voor iedere andere brave burger. Maar Katzenbach toont op onnavolgbare wijze hoe iedereen in een dergelijke positie gebracht kan worden. (BvIJ)

Paola Kaufmann LITT

Het meer, Argentijns (El Lago, 2005) Signatuur, € 19,95

***

Aan een meer, diep in het Argentijnse Patagonië, woont Ana Mulin. Op zoek naar een legendarisch monster in het meer, brengt ze vele uren door aan het meer. Daar ziet ze op een dag dat een zwaargewonde man uit een rijdende auto wordt geduwd. Tegen de achtergrond van de beklemmende politieke omstandigheden in het Argentinië van het midden van de jaren zeventig weet Kaufman de bevreemdende speurtocht naar zowel het monster als de herkomst van deze man subliem neer te zetten. Het meer is Kaufmanns derde boek, meer literatuur dan thriller, en dan zeker niet van de minste soort. Op uitbreiding van Paola’s oeuvre hoeven we helaas niet meer te wachten: ze overleed twee jaar geleden op 37-jarige leeftijd aan een hersentumor. (FT)

Faye Kellerman P

Het verbrande huis, Amerikaans (The Burnt House, 2007) De Boekerij, € 17,95

*

‘Dat is fijn,’ zei Sandra, met droge ogen. ‘Moeders en dochters… die horen bij elkaar.’ Echt, dit is de laatste regel van de nieuwe Faye Kellerman. Een auteur die wereldwijd miljoenen boeken verkoopt, en ook in Nederland een hondstrouw publiek heeft. Terwijl ze keer op keer de kleffe relatie tussen rechercheur Peter Decker en zijn dwangneurotische vrouw Rina Lazaris uitserveert. Tussen al het gebruikelijke relatiegedoe binnen de joodse gemeenschap in Los Angeles weeft ze in dit zestiende boek over Decker/Lazaris een nieuwe zaak: er boort zich een vliegtuig in een flatgebouw in een buitenwijk. En terwijl iedereen speculeert over een terroristische aanslag, blijkt dat er te midden van de vele lijken één lichaam onvindbaar is: dat van een stewardess met huwelijksproblemen. Het verhaal begint zonder meer spannend, maar loopt gaandeweg hopeloos vast in onwaarschijnlijkheden, waarna het onbeholpen einde ook nog eens een pure anticlimax is. (EvE)

Jesse Kellerman T

Verblind, Amerikaans (Trouble, 2007) Mynx, € 15,-

***

Over het thema Man ontmoet Enge Vrouw zijn al heel wat boeken geschreven. Nu voert Jesse Kellerman (‘zoon van’) een vrouw ten tonele die op het eerste gezicht een godsgeschenk is. Eve heet ze, en Jonah ontmoet haar terwijl ze in het holst van de nacht door een onbekende met een mes wordt aangevallen. Jonahs ingrijpen leidt tot een chaotische worsteling waarbij de aanvaller door zijn eigen mes om het leven komt. Wat hebben ze het fijn met elkaar getroffen, de medicijnenstudent en de beeldschone dramatherapeute. Wat een fantastische seks! En wat een goede gesprekken voeren ze! Geleidelijk gaat het wat minder gladjes. Jonah heeft namelijk een ex-vriendin met een psychische aandoening. Elke zaterdag gaat hij op ziekenbezoek bij Hannah en haar uitgebluste vader. Dat vindt Eve erg egoïstisch. De eerste indicatie dat zijn geliefde gevaarlijk gek is krijgt Jonah als hij zijn nood heeft geklaagd over zijn supervisor in het ziekenhuis waar hij stage loopt. Eve gooit de man een kop gloeiend hete koffie in zijn gezicht. Kellerman schetst bekwaam hoe Jonah langzaam maar zeker naar de afgrond glijdt. Literair stelt het niets voor, maar de spanning is te snijden. (HK)

Jonathan Kellerman P/T

Ontknoping, Amerikaans (Gone, 2006); Misdadigers ** (Capital Crimes, 2006) Sijthoff, € 18,95, € 17,95

**

Op zijn best is Jonathan Kellermans hoofdpersoon, psycholoog Alex Delaware, een eigentijdse versie van privédetective Lew Archer, de held van wijlen Ross Macdonald. Helaas is Kellerman maar al te vaak niet op zijn best, en dan zijn de psychologisch getinte thrillers een lange zit. Dylan en Michaela volgen acteerlessen aan de toneelschool van Nora Dowd. Hun beider ontvoering doet veel stof opwaaien, vooral als blijkt dat ze de zaak zelf in scène hebben gezet. Alex en zijn vaste politiepartner Milo Sturgis – een belijdende homoseksueel die als de dood is op een enge nicht te lijken – ondervragen de bazin van de toneelschool en haar broers. Het verhaal is niet slecht, maar de speurders speculeren even routineus als zinloos over denkbare misdaadscenario’s. Hemeltergend zijn de passages waarin Alex en zijn vroegere geliefde Robin weer naar elkaar toe blijken te groeien. Een zo klef, verlicht en politiek correct stel kom je in de misdaadliteratuur gelukkig maar zelden tegen. De ‘coproductie’ Misdadigers van Jonathan en zijn echtgenote Faye bevat in naam twee samen geschreven novellen. Maar niet heus. De moraal – politieteam onderzoekt in het deftige Berkeley de moord op staatsafgevaardigde Davida Grayson – bevat alle kenmerken van het neuzelproza van Faye. Eindeloze ondervragingen, gekmakende speculaties en zelfs een bijrolletje voor haar vaste rechercheur Peter Decker. Muzikale erfenis speelt zich af in Nashville. De politiemannen die de moord op countrylegende Jack Jeffries onderzoeken, hebben zelf ook iets met muziek. Net als trouwens Alex Delaware, die in een serieuze bijrol de gitarist begeleidt tijdens zijn reis naar de mythische muziekstad. De respectieve bijrollen en stijlverschillen maken duidelijk dat de suggestie van een coproductie slechts een doorzichtige marketingtruc is. In werkelijkheid zijn het een zeer behoorlijke novelle van Jonathan en een stierlijk vervelend puzzelverhaal van zijn vrouw. (HK)

Razernij **** (Rage, 2005, Poema Pocket, € 6,98): ‘Het veldwerk van de speurders is weer voorbeeldig, al leuteren ze in dit deel vaker dan wenselijk. Prachtige ontknoping; Therapie **** (Therapy, 2004, Poema Pocket, € 6,98): ‘Als altijd houdt Kellerman de ingewikkelde intrige en de typering van de malafide personages voorbeeldig in balans’; Handicap **** (Survival of the Fittest, 1997, Poema Pocket, € 6,98): ‘Moordenaar jaagt op minderjarige gehandicapte meisjes. Boeiend slot’; Het scherp van de snede ***** (The Cutting Edge, 1986, Poema Pocket, € 6,98): ‘Debuut, omwille van patiënt gaat Delaware uitzoeken wie de échte moordpsychopaat is. Veel halvegaren: toch een pageturner.’

Lauren Kelly PT

Het bloedmasker, Amerikaans (Blood Mask, 2006) De Geus, € 18,90

**

Lauren Kelly is het pseudoniem van romanschrijfster Joyce Carol Oates. Blijkens marktonderzoek lezen de fans van Oates ook de boeken van haar alter ego. Het bloedmasker is dan ook slechts in naam een thriller. Kort na de raadselachtige verdwijning van Drewe Hillebrand, beschermvrouwe van de beeldende kunsten, wordt haar negentienjarige nichtje Marta gevonden, ergens op het platteland. Die is flink in de war. Iemand heeft haar gedwongen crystal meth te slikken. Een verdwenen vrouw, een gedrogeerd meisje en toch geen ‘echte’ thriller? Dat klopt. Vier jaar terug heeft tante zich met goede redenen (vader in gevangenis, moeder in ontwenningskliniek) over haar nichtje ontfermd, en ze voedde haar op als de dochter die ze zelf niet had. Marta vertelt over die jaren bij haar grillige adoptiemoeder die, zonder duidelijke aanleiding, kunstenaars aantrok en het volgende moment weer afstootte. Ze maakte daarbij veel vijanden. Drewes verdwijning wordt opgeëist door een lid van Christenen voor het Leven. Marta heeft een andere lezing, maar verzwijgt die voor de politie. Alleen voor liefhebbers van suggestieve spanning. (HK)

Philip Kerr T

Een stille vlam, Engels (A Quiet Flame, 2008) De Boekerij, € 18,95

**

Achttien jaar geleden rondde Philip Kerr zijn fraaie Berlijn-trilogie af, met als hoofdrolspeler een wel zeer merkwaardige speurder: SS-officier Bernie Gunther, die een serie afschrikwekkende moordzaken ontrafelt. Vorig jaar verraste Kerr met een nieuwe Bernie Gunther: De een van de ander. En nu is er weer een nieuwe! Gunther bevindt zich inmiddels in het Argentinië van Juan Perón, diep undercover te midden van veel gevluchte nazi’s. Maar dan vindt er een brute moord plaats die wel erg veel lijkt op een onopgeloste moordzaak waaraan Gunther destijds in Berlijn heeft gewerkt. Omdat het voor de hand lijkt te liggen dat de moordenaar gezocht moet worden onder zijn uitgeweken landgenoten, wordt hij prompt ingeschakeld door de Argentijnse politie. Intelligent, goed geschreven en nauwelijks neer te leggen boek! (EvE)

Claire Kilroy LT

De hele zomer, Iers (All Summer, 2003) Anthos, € 17,95

*

Dit is niet zozeer een thriller als wel een literaire roman met de dreigende sfeer van een thriller. Hoofdpersoon Anna is het middelpunt in een schilderijenroof en de verwikkelingen rond hebzuchtige lieden in de periode daarna. Een complicerende factor daarbij is dat ze last heeft van fugue: plotseling geheugenverlies. Stukjes uitgesneden schilderij, koffertjes met en zonder geld, restaurateurs met verminkte vingers: er gebeurt van alles rond het zwalkende geheugen van Anna, zonder dat het echt spannend wordt. Maar het taalgebruik is zonder meer poëtisch. Zo wordt van een binnenzwembad gezegd: ‘Het was een grote wenende kwal.’ (EvE)

Stephen King T

Duma, Amerikaans (Duma Key, 2008) Luitingh, € 19,95

**

Stephen King heeft tientallen boeken geschreven (die bijna allemaal succesvol verfilmd zijn). Na een ernstig auto-ongeluk wilde hij stoppen. Inmiddels is wel duidelijk dat er van dat voornemen niet veel is terechtgekomen, want hij gaat gewoon op de oude voet verder. Zijn nieuwste thriller, Duma, lijkt meer op een veel te lang uitgesponnen psychologische roman. Het gaat over een man die na een afschuwelijk ongeluk niet alleen zijn arm, maar ook zijn baan en zijn vrouw kwijtraakt. Deze Edgar Freemantle neemt zijn intrek in een afgelegen huis op een eiland voor de westkust van Florida. Daar blijkt hij opeens te beschikken over een fenomenaal en, naar later blijkt, dodelijk schildertalent en – uiteraard – over uitzonderlijke telepathische gaven, die kennelijk rechtstreeks in verband staan met de gewelddadige geschiedenis van het eiland. Het einde van Duma is alleen interessant voor de ware horrorliefhebber. Wat de meeste lezers vooral zal bijblijven is de prachtige beschrijving van de vriendschap tussen Freemantle en Wireman, een van de twee andere bewoners van Duma Key. (AS)

De meeste oudere Kings zijn goedkoop verkrijgbaar. Van de niet compleet aan horror ten onder gaande boeken zijn te noemen: Cujo ** (Cujo,1981): ‘Over een hondsdolle, uiterst moordlustige super sint-bernard die enige afgelegen wonende families belaagt’; Dolores Claiborne ** (Dolores Claiborne,1992): Het geheim van de Buick ** (From a Buick 8, 2001).

Natsuo Kirino T

De nachtploeg, Japans (Out, 2004) Poema Pocket, € 7,98

****

De nachtploeg dateert uit 1997, maar de Nederlandse uitgave is een vertaling van de Amerikaanse uit 2004. De vier vrouwen die in Tokio ‘s nachts aan de lopende band lunchpakketten inpakken, zijn niet te benijden. De echtgenoot van Yayoi vergokt het huishoudgeld, Kuniko zit tot haar nek in de schulden, Yoshie zorgt voor haar ene dochter en het kind van de andere, en hoofdpersoon Masako heeft een zoon die al tijden geen stom woord zegt. Als deze randfiguren een lijk in stukken hakken om de politie te slim af te zijn (Yayoi heeft haar man vermoord), rust daar vanzelfsprekend geen zegen op. Kirino schrijft, in de woorden van Lodewijk van Deyssel, ‘het proza dat als een man op (je) toe komt’. In een tijd dat veel vrouwelijke thrillerauteurs veredelde damesromans produceren, is dat een verademing. (HK)

Matthew Klein T

Getild, Amerikaans (Con Ed, 2007) De Fontein, € 16,95

****

Matthew Klein schrijft buitengewoon goed en geestig en daarbij zitten zijn thrillers ook nog eens zeer slim en spannend in elkaar. Deze keer draait het om meesteroplichter Kip Largo, die met een miljoenenzwendel zijn laatste slag wil slaan. Dat wil hij omdat hij zich min of meer gedwongen voelt door de moeilijkheden waarin zijn zoon verwikkeld is geraakt en door de gokschulden die die zoon heeft, want Kip was liever op het rechte pad gebleven. De zwendel die hij bedenkt zit verbijsterend in elkaar en wordt door Klein bijzonder energiek beschreven. Daarbij heeft Klein ook weer een aantal vernuftige verrassingen in het verhaal gebouwd, want wie tilt wie nu eigenlijk precies? Het einde is zowaar ontroerend. (AR)

De breincode **** (Switchback, 2006, Fontein, € 16,95): ‘Wat een geestige roman is dit!’

Gisa Klönne P

En het woud zwijgt, Duits (Der Wald ist Schweigen, 2005) Signatuur, € 19,95

****

Op een wildkansel in een bos in de buurt van Keulen wordt een half vergaan lijk gevonden. Twee politiemensen worden op de zaak gezet: Judith Krieger, die na de dood van een bevriende collega op het randje van een zenuwinstorting balanceert, en de jonge ambitieuze Manfred (Manni) Korzilius. In het begin botert het niet erg tussen die twee. Judith weet zeker dat de oplossing te vinden is in een nabijgelegen boeddhistische ashram, terwijl Manni de kille vrouw van het slachtoffer verdenkt.

Gisa Klönne is een geboren verhalenvertelster. Al haar personages zijn levensecht, en door de interessante en spannende plot blijf je lezen. Vooral de persoonlijke worsteling van Judith met de spoken uit haar verleden is zeer overtuigend beschreven, en de ‘ohm’ chantende bewoners van de ashram met hun esoterische, maar o zo menselijke beslommeringen zullen de meeste lezers doen besluiten vooralsnog niet te boeken voor een boeddhistisch meditatieweekend. (AS)

Mario Kluser T

Loser, Nederlands (2007) Kluser, € 22,50 (te bestellen via www.mariokluser.nl)

*

In achterstandswijken wordt gemept, geneukt en gezopen. Iets anders is er niet te doen als je Andy Williams, de loser uit deze gelijknamige vuistdikke thriller mag geloven. Voor de gevoeliger naturen is het meedoen of afzien en ondergaan in het leger van uitgebuite loonslaven, die in ploegendienst aan de lopende band werken om luxegoederen te vervaardigen die zij zelf niet kunnen kopen. De intelligente Andy houdt het in de fabriek voor gezien en treedt in dienst van een plaatselijke maffiabaas, type Tony Soprano. Zonder diens protectie kan hij zich niet staande houden, maar als meeloper mept hij iedereen die hem een strobreed in de weg legt het ziekenhuis in. Uit wrok: ‘Mensen hebben van mij gesnoept. Ik stond altijd klaar om gepakt en gebruikt te worden.’

Andy is de vleesgeworden rancunelijder, maar 570 bladzijden wrok is veel, vooral als de schrijver in slecht Nederlands met veel omhaal van woorden telkens opnieuw begrip vraagt voor dit zielige geval. Een goede redacteur had wonderen kunnen verrichten, want een verhaal vertellen kan Kluser te oordelen naar een aantal passages wel. (MP)

Paul Koeck T

Le petit Belge, Belgisch (2004) Cargo, € 18,50

***

Michael Adam is een ervaren huurspion voor delicate klussen. Hij moet een afpersbende in Spanje oprollen en dat lukt. Maar miraculeus ontsnapt het centrale booswichtenduo uit het politiebureau. Michael wordt jager en opgejaagde, juist in het land van zijn Duitse opdrachtgevers. Een verzekeringsfraude met juwelen leidt tot seksuele en moorddadige verwikkelingen. Decor voor de knisperende eindafrekening is het toeristeneiland Sylt. Koeck componeert een smakelijke melange van thriller en schelmenroman. Een talent: met iets meer humor en gekte schrijft hij een topthriller.

Marek Krajewski LITT

Spoken in Breslau, Pools (Widma w miescie Breslau, 2005) Van Gennep, € 17,90

*

De classicus Krajewski heeft met Spoken in Breslau een thriller geschreven die eisen stelt aan het geduld en het concentratievermogen van de lezer. Zinsdelen als: ‘…tot deze met een roodharige prostituee in een kamer waar vier mannelijke hoeren waren vermoord doorgebrachte avond’ doen vermoeden dat er in het Pools niet wordt gedaan aan bijvoeglijke bijzinnen, maar of de vertaler deze lijn moet volgen is een tweede. Een stelletje archaïsche woorden (calembour, riposte, dementi), en een ondoorzichtige plot maken het lezen er niet bepaald gemakkelijker op. Het boek speelt in 1919 en gaat over de aan alcohol en hoeren verslaafde rechercheur Eberhard Mock, die in Breslau geconfronteerd wordt met een aantal moorden. Volgens begeleidende briefjes moeten die op het conto van Mock worden geschreven. Uiteindelijk blijkt alles te maken te hebben met het al of niet geloven in spoken. Lezers die niet voortijdig afhaken worden beloond. (AS)

Tom Kristensen T

In troebel water, Noors (Freshwater, 2007) Bruna, € 19,95

**

Een snel boek over vlotte, nietsontziende jongens voor wie status en geld belangrijk zijn. Waar zij zijn, is grootschalige fraude nooit ver weg. We beledigen Kristensen, financieel expert te Noorwegen, vast niet, als we zeggen dat hij in de beste traditie van Joseph Finders Paranoia, Bedrijfsongeval of Killersinstinct schrijft. Sterke hoofdpersoon is de Noor John Andersen, getrouwd, met dochter en vooralsnog partner in investeringsmaatschappij Flemming & Co. Die heeft net voor veel geld het bedrijf Freshwater aan een Britse projectontwikkelaar verkocht. Een misleidende naam, zo zal blijken. Dan gooit Andersen het over een andere boeg. Hij wil uit het bedrijf stappen. Intussen blijkt dat het bedrijf Freshwater, dat zich bezighoudt met zoetwatervoorziening in het Midden- Oosten, corrupt is. Als de directeur van Freshwater ontvoerd en vermoord wordt, wijst alles in de richting van Andersen. Leer dat het spreekwoord ‘Als twee honden vechten om een been, gaat de derde er mee heen’ nog steeds opgaat. (AR)

Hilbert Kuik T

Ontvreemd, Nederlands (2007) Signatuur, € 17,95

***

Een psychotherapeute en haar cliënte worden op straat gevonden, in elkaar verstrengeld. De een is dood, de ander in coma. Een voormalig collega van de therapeute (hij heet Grijn Toets!) gaat op onderzoek uit en merkt al gauw dat de zaak hem naar het Joegoslavië Tribunaal voert. Milosevic en andere oorlogsmisdadigers spelen daadwerkelijk een rol in het verhaal, waarin Kuik tal van actuele details heeft verweven. Ook leer je gaandeweg veel over de therapeutenpraktijk, onder meer over het gebruik van het woordje ‘wij’ tegenover cliënten (‘Hoe voelen wij ons vandaag?’). Zit tot het eind goed in elkaar, met veel vuurwerk. (EvE)

L

Camilla Läckberg LITT/P

Steenhouwer, Zweeds (Stenhuggaren, 2005) Anthos, € 19,95

****

Läckberg zegt ergens dat ze ‘een zwaar jaar achter de rug heeft met een wildebras van twee en een nieuw dochtertje’. Na lezing van Steenhouwer kun je je daar wel wat bij voorstellen. Het verhaal speelt zich opnieuw af in Fjällbacka en gaat over de moord op het dochtertje van Charlotte, een goede vriendin van Erica, de partner van inspecteur Patrik Hedström. Ze hebben elkaar ontmoet toen ze beiden zwanger waren. Door het hele boek heen voel je bij Erica de postnatale depressie op de loer liggen (‘Ze was gereduceerd tot een vierentwintig uur werkende melkmachine’). Patrik worstelt intussen met diverse verantwoordelijkheden die zich moeilijk laten combineren. Niet bepaald een boek voor mensen met een kinderwens dus. Desondanks is Steenhouwer een fascinerend, meeslepend en allesbehalve deprimerend boek, met mooie ‘ronde’ personages en een prachtige beschrijving van een kleine bekrompen gemeenschap ergens in Zweden. De manier waarop Läckberg het oude verhaal over de steenhouwer en het heden met elkaar vervlecht is ronduit knap en de cliffhanger aan het eind mag er wezen. (AS)

Stefaan van Laere P

Zwaar water, Belgisch, 2007 Davidsfonds, € 18,95

*

Wij hebben De Cock, de Belgen Flikken. Een van die flikken is George Bracke, die ook in eerdere Van Laere-thrillers figureert. In Zwaar water is hij bevorderd tot commissaris bij Europol. Zijn vrouw is bij de Belgische Eenheidspolitie blijven werken zodat we weten hoe het met de vroegere collega’s is gesteld. Het boek bevat alle ingrediënten van een gemiddelde thriller, zoals een door een geniale gek bedachte coup (met een nieuw kernwapen op basis van zwaar water), een marginale huurmoordenaar, Zweedse oorlogscollaborateurs, geavanceerde speurdersmethoden en genoeg geweld om van te huiveren. En Bracke is een echte man: recht door zee, tikje sentimenteel, dol op dure whisky, koken en chique vrouwen, maar trouw aan zijn kittige Annemie en de kinderen. Jammer dat de schrijver het geven van aanwijzingen niet kan laten. Elk hoofdstuk is bij wijze van leeswijzer van een pretentieus motto voorzien. Zonder had de lezer het ook wel begrepen. (MP)

Bob van Laerhoven T

De wraak van Baudelaire, Nederlands (2007) Houtekiet, € 18,95

**

Voor één keer wijkt Van Laerhoven van zijn gebruikelijke pad af – hij schreef al zo’n dertig boeken waaronder een aantal thrillers – en meteen is het kassa, de Hercule Poirotprijs 2007! Het verschil met zijn vorige boeken zit in het feit dat hij zijn taalgebruik heeft aangepast aan het Parijs van omstreeks 1870, ontegenzeggelijk een interessante periode. Tegen de achtergrond van de Frans-Pruisische oorlog schuift de complete literaire en artistieke wereld van die tijd voorbij, Baudelaire, Toulouse-Lautrec, Hugo, Rimbaud enzovoort, ze geven allemaal acte de présence. In een melange van courtisanes, kabbalistische mystiek, drugs en misdaad wordt een tweelingzuster van Baudelaire ten tonele gevoerd. Of het boek goed te volgen is voor diegenen die niet zo ingevoerd zijn in dit tijdperk, is de vraag, Van Laerhoven heeft wel heel veel ballen tegelijk in de lucht. Niettemin, de plot klopt en is behoorlijk origineel. Een buitenbeentje, voor liefhebbers van wat meer bizarre thrillers. (BvIJ)

William Landay T/D

De wurger, Amerikaans (The Strangler, 2006) Bruna, € 19,95

**

Veel doden, een goed verhaal en een verrassend einde. Alleen jammer dat het zo lang moet duren voor het vaart krijgt. Drie Ierse broers wonen in het Boston van de jaren zestig. Michael is officier van justitie, Joe politieagent, corrupt, dat wel, en Ricky professioneel inbreker. Michael zit in het team dat de Wurger moet opsporen: een man die oudere dames op brute wijze verkracht en vermoordt. In het eerste deel maken de broers vooral ruzie met elkaar, en doet de schrijver heel veel moeite om ons de verhoudingen binnen de familie duidelijk te maken. Dat is nergens goed voor, en het wordt eigenlijk pas interessant als er een paar doden vallen. (PAB)

Martin Langfield T

Duister ultimatum, Amerikaans (The Malice Box, 2007) Luitingh, € 19,95

**

Dit boek is het allemaal net niet. Op de cover staat dat Robert Reckliss zich door zeven beproevingen heen moet worstelen om zeven sleutels te bemachtigen. Als hij de wereld wil redden moet dit alles in zeven dagen worden bereikt. Langfield probeert het boek een spirituele dimensie te geven, want om de zaak op te lossen moet Reckliss zoeken naar krachten in zijn diepste zelf. Gewapend met een hightech gps doorkruist hij Manhattan (leuk voor Manhattan-kenners), ondersteund door instructies als ‘En jaag dan voort naar telescoop noord’. Het aardige is dat een ogenschijnlijk doodnormaal iemand juist die krachten schijnt te bezitten die bepalend zijn voor het lot van de hele wereld. Maar dat is tegelijk de reden waarom het boek niet hoog scoort op geloofwaardigheid. (AS)

Åsa Larsson LITT/P

Het zwarte pad, Zweeds (Svart stig, 2006) Anthos, € 19,95

****

Vloog Larsson bij haar twee vorige romans nog regelmatig uit de bocht met larmoyant gezweef, in Het zwarte pad lijkt ze naast het zwarte ook het goede pad gevonden te hebben. Komt dat omdat de kordate en ontzettend leuke politievrouw Anna-Maria Mella en haar aan katten verknochte collega Sven-Erik wat meer naar voren worden geschoven? Of omdat juriste Rebecka Martinsson zich normaler gaat gedragen? Na Rebecka’s verblijf in een inrichting (‘Ik had die krankzinnigheid op dat moment nodig. De werkelijkheid werd me te zwaar.’) krijgt ze een nieuwe kans als openbaar aanklager in Kiruna. Larsson staat weer garant voor een spannende ontknoping met lekker veel lijken, maar ze is op haar best in de kleine portretten, waarachter zich vaak een wereld van verdriet en (soms) geluk schuilhoudt. (AS)

Stieg Larsson LITT

De vrouw die met vuur speelde, Zweeds (Flickan som lekte med elden, 2006) Signatuur, € 19,95

****

Nog voordat deel 1 van zijn Millennium-trilogie uitkwam, overleed Stieg Larsson. Deel 2, De vrouw die met vuur speelde, is in 2006 in Zweden uitgeroepen tot beste detective. Deel 3 komt binnenkort uit. Larsson past perfect in de Zweedse thrillertraditie. Ook in De vrouw die met vuur speelde moet je je door veel gedoe op het politiebureau en op een tijdschriftredactie heen werken, voordat je kunt gaan genieten van de adembenemende apotheose. Het gaat over de moord op twee jonge journalisten en op een wat oudere, louche advocaat, over vrouwenhandel, maar vooral over de stoere, briljante ‘hackster’ Lisbeth Salander, ‘de vrouw die mannen haat die vrouwen haten’. De ontknoping is zo onverwacht en spannend dat het er somber uitziet voor de nagellengte van veel lezers. (AS)

William Lashner LT

De verliezers, Amerikaans (Falls The Shadow, 2005); Wie volgt? **** (Marked Man, 2006) Bruna, € 19,95

*****

Hoewel De verliezers commercieel geen bijzonder succes is, brengt de uitgever nu na nog geen jaar Lashners nieuwste roman Wie volgt? op de markt. In het dooie diender-genre van de legal thriller laat Lashner een volstrekt uniek geluid horen. Zijn verteltrant doet denken aan Donald E. Westlake, met invloeden van Joseph Finder (mits in topvorm) en zelfs de legendarische Raymond Chandler. Protagonist Victor Carl is naar eigen zeggen een cynische egoïst, die cliënten uitsluitend verdedigt omdat er nu eenmaal brood op de plank moet komen. Maar iedere lezer weet halverwege De verliezers al dat Victor zich graag stoerder voordoet dan hij is. De tweede held van het boek is de raadselachtige tandarts Bob Pfeffer, die hem door jan en alleman wordt aangeraden. Het blijkt dat Bob een holistische visie op zijn patiënten heeft. Niet hun gebit, maar hun gehele persoonlijkheid heeft zijn welgemeende zorg. Dat hij daarbij lang niet altijd pijnloos te werk gaat en zoals veel van zijn collega’s al borend vragen stelt, nemen zijn klanten graag voor lief.

In Wie volgt? wordt Carl na een nachtje stappen niet al te fris wakker. Hij heeft levend zijn huis bereikt, maar vraag niet hoe. Zijn kleren zijn aan flarden en, erger nog, op zijn borst staat de naam Chantal Adair getatoeëerd. Niet met een viltstift, maar met een onvervalste tatoeagenaald. Dan draagt een oude Griekse dame hem op, haar zoon die zich schuilhoudt met een gestolen Rembrandt, bij haar terug te bezorgen. Na een vermoeiende en soms gewelddadige zoektocht, heeft Carl zijn plicht vervuld en weten we allemaal wie Chantal Adair is. Uitzonderlijk goed entertainment, met een hart. (HK)

Stan Lauryssens P

Wie vroeg sterft, Belgisch (2007) Manteau, € 19,95

*

In de nieuwe Lauryssens een scène die in aanmerking kan komen voor de Bad Sex Award: ‘Vindevogel kreunde heel de haven bijeen. Sofie was verbaasd. “Nu al?” vroeg zij. Hij opende zijn ogen en glimlachte. “Nog niet. Ik loop vooruit op de dingen,” zei hij. “Ik kreun om wat straks komt.” “Olleken-bolleken riebe-solleken olleken-bolleken KNOTS!” riep Sofie Simoens juichend. “Ene voor de regen en ene voor de zon PAR-DON!” Op de achterbank rekte de commissaris zich geeuwend uit.’ Et cetera. Verder weer veel ‘piefpafpoef’, onsmakelijke grappen, gekookte hoofden en onnavolgbare plotwendingen, kortom vintage Lauryssens. Waar haalt-ie het vandaan? (HvR)

David Lawrence P

Stervenskoud, Engels (Cold Kill, 2006); Duister Londen (Down into Darkness, 2007) De Geus, € 19,90, € 22,50

***

Na zijn schitterende debuut Vier doden in een kring **** heeft David Lawrence zich op het genre seriemoordenaar gestort. Nu behoren romans over seriemoordenaars in de regel niet tot de top van de misdaadliteratuur. Bij het eerste lijk leren we het team kennen, vernemen we iets over het slachtoffer, en verbazen we ons over de brute maar originele modus operandi. Buurtonderzoek levert niets op, dus het wachten is op het tweede slachtoffer. Enzovoort. Gelukkig is David Lawrence een uitstekende stilist en een inventieve plotter. Daarom zij het hem vergeven dat hij ons steeds maar gewurgde vrouwen voorzet in het winterse Londen. Bij ene Robert Kimber die de moord bekent, is de wens kennelijk de vader van de gedachte, en wegens gebrek aan bewijs moet hij worden vrijgelaten. Dit wekt de belangstelling van de echte moordenaar, die mogelijkheden ziet om Kimber voor zijn karretje te spannen. Rechercheur Stella Rooney heeft er haar handen vol aan. In een mooie finale is een glansrol weggelegd voor een straatjongetje met een Jezus-tik. In Duister Londen gaat Lawrence onverdroten door met zijn favoriete subgenre. Ja hoor, daar hangt een meisje aan een boom. Opgeknoopt. En kijk nu toch, er staat iets op haar onderarm geschreven: vieze meid. Onmiskenbaar het werk van een seriemoordenaar met een wrok tegen… Tegen wie of wat? We zullen nog een paar moorden moeten wachten tot we daar meer duidelijkheid over krijgen. Lawrence doet de lezer en zichzelf tekort. Zonder al die seriemoorden zou hij tot de werkelijk groten in het vak kunnen behoren. (HK)

Zwarter dan de nacht **** (Nothing Like The Night, 2003, De Geus, € 18,90): ‘Stella is hard op weg zich een prominente plaats te verwerven naast kopstukken als Alan Banks en John Rebus.’

John Lawton P/LITT

Oneerbare verdiensten, Engels (A Little White Death, 1998) BZZTôH, € 9,95

****

Lawtons eerste in Nederland verschenen boek speelde in het gebombardeerde Londen van 1941, het tweede in het Londen van 1956 en het derde in het Londen van de woelige jaren zestig. Zijn vaste hoofdpersoon, Scotland Yard-hoofdinspecteur Frederick Troy, werpt zich op een opzienbarende zaak rond een politiek seksschandaal, met bijbehorende moorden. Logan is werkelijk erg goed in dit soort vertellingen vol overspel, politiek gekonkel, verraad, mislukte opzetjes en peinzende bespiegelingen (Troy: ‘Hoe meer de wereld verandert in de wereld waarin ik mijn hele leven geleefd heb, hoe minder leuk ik die vind’). Jammer dat een dik boek als dit zo snel uit kan zijn. (EvE)

De lijfwacht **** (Old Flames, 2005, BZZTôH, € 24,50): ‘Lawton houdt de breed uitwaaierende verhaallijnen meesterlijk bij elkaar.’

Donna Leon P

De stille elite, Engels (Uniform Justice, 2003) Cargo, € 10,-

***

Wanneer zou commissaris Brunetti nou eens iets onbetamelijks doen? Wanneer slaat hij een verdachte een tand uit? Of is hij eens chagrijnig tegen zijn vrouw? Drinkt hij een glaasje te veel? Doet hij ook maar iets dat hem menselijker zou maken? De Brunetti-detectives van Donna Leon vertonen werkelijk alle clichés die er over Italië bestaan. De ware Italiaan, u raadt het al, heeft respect voor schoonheid, eet en drinkt verfijnd en uitgebreid, doet een beetje aan corruptie en wordt tegengewerkt door geheime maffia-achtige machten. Maar het allerergste komt nu: je leest Leons boeken tóch razendsnel uit. Ook deze, waarin Brunetti een zelfmoord op een militaire academie onderzoekt en op complotten stuit die hier niet onthuld kunnen worden. (SP)

Elmore LeonardT

Big deal, Amerikaans (Up in Honey’s Room, 2007) 521, € 19,90

***

Elmore Leonard wordt te oud. In Big Deal, het vervolg op The Hot Kid, maakt hij fouten die hij eerder in zijn imposante oeuvre niet maakte. Het vertelprocedé is gelijk gebleven: hij introduceert onweerstaanbare karakters die hun eigen weg gaan, vaak off-track. Zo is hij af van de dwangbuis van een plot en slaagt hij erin de illusie van realiteit – van crime as it is – te volvoeren. En werkelijkheid is vreemder dan fictie. Daarom tref je in de tegen het eind van de tijdens WO II spelende misdaadkomedie Big Deal zoal aan: de triggerhappy marshall Carlos Webster; twee ontsnapte Duitse krijgsgevangenen; een ruftende Amerikaans-Duitse Himmler-lookalike; de wufte, amorele, geverfde blondine Honey. Honey kan weergaloos moppen vertellen en nazi Walter kan ze weergaloos niet snappen – Leonard trekt daar weldadige ruimte voor uit. Tot zover is alles goed. Maar: informatie wordt steeds, kort nadien, herhaald en historische feiten worden ten behoeve van de onwetende lezer te nadrukkelijk in de conversatie geplempt. Terwijl de dialogen juist Leonards fort zijn! Alles is beter dan géén Leonard, maar het moet niet erger worden. (JV)

Hot Kid **** (The Hot Kid, 2006, 521, € 17,90): ‘Leonard roept bijna nostalgisch de tijden op dat misdadigers echte misdadigers met een erecode waren.’

John Lescroart LT

De verdachte, Amerikaans (The Suspect, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 17,95

*****

De rechtsgang draait helemaal niet om rechtvaardigheid, het is slechts een nevenproduct van een systeem dat we in het leven hebben geroepen als beschaafd alternatief voor een stammenoorlog. Deze sombere gedachten van advocate Gina Roake, die de ten onrechte van moord op zijn vrouw beschuldigde schrijver Stuart Gorman bijstaat, weerklonken een klein jaar geleden ‘in het echt’. Aan een tafeltje in een Indonesisch restaurant in Amsterdam. John Lescroart opperde luchtig dat het begrip tunnelvisie een puur Amerikaanse afwijking in de opsporings- en vervolgingsmachinerie moest zijn. Zijn tafelgenoten, onder wie uw recensent, moesten hem enorm teleurstellen. De Schiedamse parkmoord, de Wijker-moord, de Puttense moordzaak: Nederlandser en knulliger kan het niet. En Lescroart, hij overtrof zichzelf met De verdachte. Fans van Dismas Hardy en Wyatt Hunt hoeven niet bevreesd te zijn. De strafpleiter/barkeeper en de privédetective duiken steeds naast en achter Roake op. (AR)

De Hunt Club **** (The Hunt Club, 2006, Van Holkema en Warendorf, € 17,95): ‘Een van de weinige auteurs die weet dat humor spannende boeken alleen maar beter maakt.’

Ira Levin T

Een kus voor je sterft, Amerikaans (A Kiss Before Dying, 1953) Zwarte Beertjes, € 7,95

*****

Toneelschrijver Ira Levin schreef op zijn tweeëntwintigste A Kiss Before Dying. Een klassiek meesterwerkje, heeft een ereplaats in het genre, en is nauwelijks gedateerd.

Rosemary’s Baby *** (Rosemary’s Baby, 1967, Zwarte Beertjes, € 7,95): ‘Levin bedacht het niet zo slimme meisje Rosemary, een maagd die de wereld ook een Zoon schenkt – van Satan himself. Mooie, occulte intrige.’

Iain Levison LITT

De overvaller, Schots (Tiburn, 2006) De Geus, € 18,90

***

Bijna een parodie op het misdaadgenre: Dixon, een klungelige crimineel, berooft koud uit de gevangenis een bank. Hij vlucht en duikt onder in het plaatsje Tiburn. Door een hoogleraar te chanteren, regelt hij onderdak. Levisons verhaal begint voortvarend, maar zakt vrij snel in.

Bovendien staat het niet echt bol van de spanning. Eigenlijk staat het nergens bol van. Een raar, schizofreen boek: er worden misdaden gepleegd, er vallen doden, maar niemand in Tiburn lijkt zich er druk om te maken.

Het verhaal werkt soms op de lachspieren en heeft een lome feelgood-uitstraling die ver staat van de gebruikelijke duistere sfeer van het genre. Een origineel en melig boek zonder enige urgentie en pretentie. (EdV)

Stein Morten Lier T

De grote slag, Noors (Mafiya, 2005) De Geus, € 19,90

***

Hard proza, over de genadeloze wereld van de Russische maffia: ‘Ze hing als een geslacht dier over zijn schouder. Het had geen zin om nog meer tegenstand te bieden. Ze hoopte dat ze het snel en pijnloos zouden doen.’ Zo gaat het een boek lang door, van snelle plotwending tot ijselijke ingreep. Een strakke thriller over een zakenman die ooit een communistische idealist was, maar nu zijn kans schoon ziet om een grote financiële slag te slaan. De auteur is een fenomeen: oud-directeur van Cap Gemini en momenteel algemeen directeur van Telenor, de Noorse KPN. (EvE)

Unni LindellP

Honingval, Noors (Honningfellen, 2007) Q, € 19,95

***

In rap tempo jast Lindell het verhaal over een vermist zevenjarig jongetje en een platgereden cateringmedewerkster erdoorheen. Maar honden zijn de echte hoofdrolspelers in dit boek: er zijn er maar liefst drie doodgeslagen, honden worden bespioneerd door een oude tang, er wandelt een mysterieuze man met een langharig mormel, er is een verkouden lijkenhond en de nieuwe collega van Lindells vaste inspecteur Cato Isaksen, Marian Dahle, slaapt gezellig met haar boxer Birka in bed.Verdachte types (dierenmartelaars, mannen die nog bij hun moeder wonen) zijn van verre herkenbaar: ze hebben allemaal een rauw litteken in hun gezicht. Soepel van stijl, goede scènes, leest spannend weg tot op driekwart, en dan breit Lindell er (iets te) langzaam een einde aan. (AV)

Dromenvanger,(Drømevangeren,1999, Signatuur, € 12,50): ‘Onverwachte wendingen, met mooie rol van religie’; Het dertiende sterrenbeeld **** (Slangenbæreren, 1996, Signatuur, € 12,50): ‘Complex verhaal over de menselijke zwakheid’; De rouwmantel **** (Sorgekåpen, 2000, Signatuur, € 12,50): ‘Prachtig boek over wraak, waarin langzaam wordt prijsgegeven hoe de levens van de hoofdpersonen met elkaar verbonden zijn.’

David LindseyT

Genadeslag, Amerikaans (Mercy, 1990) Poema Pocket, € 7,98

*****

Genadeslag blijft Lindseys meesterwerk. Zeer mooie psychiatrische thriller: een aantal vrouwen wordt op gruwelijke wijze vermoord, met beten (moord met hapjes), en weggesneden oogleden en tepels.Alle slachtoffers zijn bij de psychiater en vertellen over hun biseksuele leven. Wie dáár allemaal tegen kan, laat zich vanzelf meeslepen door de geduldige verteltrant, die steeds fascinerender wordt.

Charlotte Link T

De misleiding, Duits (Die Täuschung, 2002); Echo van de schuld ** (Das Echo der Schuld, 2006) The House of Books, € 17,90

*

Charlotte Link is in Duitsland ongelooflijk populair en dat is niet verwonderlijk. Haar boeken passen naadloos in de Edelkitschtraditie van Hedwig Courths-Mahler en, meer recent, van de weeïge drama’s op de Duitse tv. Link stelt geen hoge eisen aan de intelligentie van haar lezers. ‘Ze beminden elkaar met de intensiteit en de hartstocht die het besef van het naderende afscheid in hen opwekte.’ Dat werk. In De misleiding ontdekt Laura dat haar man helemaal niet aan het zeilen is op de Middellandse Zee. Wat volgt is allemaal lichtelijk over the top. Jammer, want De vreemde gast van vorig jaar was echt goed. Echo van de schuld zit beter in elkaar, maar had korter gekund. Een Duits echtpaar lijdt schipbreuk in de buurt van Skye. Er worden kleine meisjes vermoord. De ontknoping is nogal vergezocht, maar het beeld van een klein meisje dat op haar moordenaar staat te wachten omdat hij heeft beloofd een verjaarspartijtje voor haar te organiseren, blijft je nog lang bij. (AS)

Mila Lippke T

De poppenverzamelaar, Duits (Der Puppensammler, 2007) De Rode Kamer, € 19,95

**

Halfslachtige kruising tussen roman en thriller. In het 19de eeuwse Berlijn wordt een jonge vrouw uit de gegoede burgerij via een advertentie uitgehuwelijkt aan een verarmde baron. Dit strookt geheel niet met haar grote droom: geneeskunde studeren, wat in die periode niet bepaald gebruikelijk was voor een vrouw, en in Berlijn zelfs onmogelijk. Als sfeertekening van het leven in Berlijn – met name dat van de hogere kringen – is het boek zeker niet onaardig, maar voor een thriller is de plot wat mager en de poging om het boek niet als een keukenmeidenroman te laten eindigen, is ook een tikje doorzichtig. (BvIJ)

Laura Lippman PE

Dadendrang, Amerikaans (No Good Deeds, 2006) Van Holkema & Warendorf, € 16,95

**

In het meest recente deel van de serie rond detective Tess Monaghan is het haar vriend Crow die de boel in gang zet. De goedzak geeft probleemjongere Lloyd Jupiter uit de Baltimoorse achterbuurten een tijdelijk dak boven het hoofd. In zijn eigen huis. En dat van Tess, die juist bezig is met de onopgeloste moord op een officier van justitie.

Ze achterhaalt dat uitgerekend deze Lloyd meer weet over die zaak. Maar het ventje gaat er na een mislukte poging het huis leeg te roven vandoor.

Onhandig om elkaar heen draaiend, rommelen brutaaltje Tess en haar wat timide vriend zich vervolgens richting oplossing in deze vakkundig geschreven aflevering. (FT)

Liv LITT

Wraaklust, Nederlands (2007) Bruna, € 18,95

**

Na de gebruikelijke geheimzinnige vooruitblik, komt de lezer terecht op de redactie van het oubollige blad B&G (voorheen: Bloei en Groei). Journaliste Sascha gaat terug naar haar middelbareschooltijd en gebruikt oud-klasgenoten voor een ‘Wat is er toch met … gebeurd?’-serie. Het loopt heel anders en aan het eind van het boek is ze older and wiser. Liv heeft een goed oor voor hedendaags taalgebruik. Jammer dat ze te veel psychologiseert, want dat haalt de vaart er wat uit. Desondanks geen gek debuut. (AS)

Londersele HT

De vernietiging van Einstein, Belgisch (2008) Manteau, € 17,95

**

In 1933 kwam Albert Einstein met de boot uit Amerika aan te Antwerpen. Hij vestigde zich in het kustplaatsje De Haan en koesterde zijn vriendschap met het Belgische koningspaar. Londersele (voluit Roel Richelieu van Londersele, de Vlaamse auteur die in 2003 tot Gents stadsdichter werd benoemd) kwam in de jaren zestig aan materiaal waaruit bleek dat de Duitsers een moordcomplot hadden beraamd tegen zowel Einstein als koning Albert I. In 2006 ontving hij daarover nog meer informatie van een van de betrokkenen. Hij verwerkte dit alles tot een misdaadboek, waarin hij op de slotpagina suggereert dat de val van de rotsen die Albert I in 1934 het leven kostte geen toeval was. Verder is hij vooral sterk in het aantonen van de knulligheid van de Vlaamse schurken. (EvE)

Gregg Loomis T

De Julianus inscriptie, Amerikaans (The Julian Secret, 2006) Karakter, € 17,99

**

Voormalig autocoureur, piloot en advocaat Gregg Loomis heeft een nieuwe roeping gevonden: het schrijven van historisch gewortelde thrillers met Ludlum-achtige titels. Na De Pegasus-connectie komt hij nu met een tweede boek met de bordkartonnen held Langdon Reilly. Nu gaat het om een kist die in de derde eeuw voor Christus door een Romeinse keizer begraven werd in de heuvels van Rome, om in 1939 in bezit te komen van niemand minder dan Adolf Hitler. Waarna aan het begin van de eenentwintigste eeuw een Amerikaanse schrijver vermoord wordt om diezelfde kist. Wie het niet te nauw neemt met historische frivoliteiten (onder meer over Hitlers bunker in Berlijn) kan enig plezier beleven aan het frisse tempo van Loomis’ verhaaltrant. (EvE)

Carlo Lucarelli LITT/P

Bijna blauw, Italiaans (Almost Blue, 2000) Prometheus, € 15,-

****

Een blinde jongeman, Simone Martini, tast de hele dag met een scanner de ether af en stuit zo op een onheilspellende ‘groene’ stem. Omdat hij geen kleuren kent, gebruikt hij die voor het aangeven van gevoelsnuances. Fascinerend! De politie kan met zijn gebazel over kleuren aanvankelijk niets beginnen. Inspecteur Grazia Negro is belast met het onderzoek naar een seriemoordenaar die zijn slachtoffers zoekt onder studenten in Bologna. Het bizarre is dat bij iedere nieuwe moord het slachtoffer van de vorige moord aanwezig is. Dit is een zintuiglijk boek, hoe gek dat ook klinkt. Alles draait om luisteren, ruiken, voelen, en dat niet alleen omdat een van de hoofdpersonen blind is. Mooi taalgebruik, een echte aanrader. (AS)

Robert Ludlum S

Het Noordpool conflict, Amerikaans (Covert One: The Arctic Event, 2007) Luitingh, € 19,95

***

De man van een paar honderd miljoen thrillers, ex-acteur Robert Ludlum, overleed in maart 2001, maar zijn naam leeft voort in steeds nieuwe boeken. En in een bijvoeglijk naamwoord. Ludlumesk (dan wel ludlummiaans) staat voor wereldwijde complotten met verwarrend veel meespelers op ettelijke lokaties. Gevolg: vaak een verbale stamppot van honderden bladzijden, opgebouwd als een soap, in overzichtelijke porties met veel herhaling zodat de lezer bij de les blijft. Reeds tijdens zijn leven zetten velen vraagtekens bij de literaire kwaliteit van zijn samenzweringsthrillers. Dat laat onverlet dat sommige romans tot de klassiekers van het thrillergenre zijn uitgegroeid, zoals De Scarlatti erfenis en Het Matarese mysterie. Samen met James Cobb schreef hij Het Noordpool conflict. Dit boek doet oude tijden herleven. Deels vanwege Ludlum, die nu nog slechts zijn naam leent aan een product. Deels vanwege de ouderwetse zwart-witconfrontatie tussen Oost en West. In een onherbergzaam gebied in Canada ligt al vijftig jaar een neergestort vliegtuig. Het vervoerde een zeer bijzondere en interessante lading, die meer partijen willen buitmaken. Amerikanen en Russen slaan de handen ineen om de inhoud niet in verkeerde handen te laten vallen. Maar wat of wie is verkeerd, anno nu? Ludlum was fan van politieke intriges en complotten in thrillers, en zijn adepten die zijn naam blijven omzetten in klinkende munt houden dit element in ere. In Het Noordpool conflict is de Koude Oorlog dan ook niet ver weg. Maar zo geraffineerd als de meester het kon, wordt het nooit. Niettemin een boek waarin recente en zeer recente geschiedenis met succes aan elkaar worden gekoppeld. Verdienstelijke formulethriller vol vaart. (EdV)

Sergej Lukjanenko T

Schemerwacht, Russisch (Sumerechniy dozor, 2003) Bruna, € 19,95

‘De Inquisitie, dat zijn de Anderen die weten dat we allemaal parasieten zijn en dat een Lichte tovenaar geen haar beter is dan een vampier.’ Stelt u zich voor dat een pijprokende, snordragende Moskouse psychiater, laten we hem Sergej Lukjanenko noemen, op u toekomt en in alle ernst deze tekst uitspreekt. Waarbij hij er, nog steeds bloedserieus, van uitgaat dat u zijn vorige boeken hebt bestudeerd en dus exact weet wie de Anderen zijn en waarom. Naar verluidt is Schemerwacht een van de grootste succesverhalen van Rusland van de laatste decennia. Dat moge zo zijn, maar met het thrillergenre heeft dit net zomin iets te maken als Harry Potter of The Lord of the Rings. Die rond het Rode Plein minder populair schijnen te zijn dan de (vermoedelijke) trilogie Nachtwacht, Dagwacht en Schemerwacht. (AR)

Kristian Lundberg LITT

Vuurvreter, Zweeds (Eldätaren, 2004) Q, € 19,95

Schrijver-dichter Lundberg woonde een tijd tegenover het Leger des Heils en zag hoe de gasten aldaar steeds jonger, zieker en wanhopiger werden. In zijn poëzie kon hij dit niet kwijt, dus leek een sociaal bewogen politieroman de juiste oplossing. Vuurvreter is een merkwaardig boek. Het eerste gedeelte bestaat uit maatschappijkritische, mooi opgeschreven hoofdstukjes. Je bent al over de helft als er vier naakte kinderlijkjes worden gevonden en de in ongenade geraakte toprechercheur Nils Forsberg zijn intrede doet. Forsberg, een alcoholicus, ‘die een bekentenis tevoorschijn kon staren’, is na een verblijf in een kliniek van de drank af. Hij krijgt tot zijn stomme verbazing de zaak van de kinderlijkjes toegewezen. Maar Lundberg gaat het meer om de achterliggende oorzaken. Niet spannend, wél interessant. (AS)

M

Stuart MacBride P

Vers bloed, Schots (Broken Skin, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 17,95

**

Dit derde avontuur van rechercheur Logan MacRae biedt dezelfde kost als de eerste twee delen. Als u bij Dood kalm *** hartelijk moest lachen om de ordinaire inspecteur Steel – die openlijk peutert en pulkt aan haar ondergoed dat net niet lekker zit, en schaamteloos met andermans veren pronkt – dan zult u zeker genieten van Vers bloed. Plaats van handeling is het altijd bewolkte Aberdeen. Rob Macintyre, sterspits van de locale FC , wordt verdacht van een aantal verkrachtingen. Het volk schreeuwt uiteraard moord en brand na deze aantijging. MacRae krijgt ook van doen met een tweevoudige doodslag door een achtjarig knulletje, dat het leven op straat wel heel snel onder de knie heeft gekregen. En dan is er nog de bloedige dood van een pornoster. MacBride heeft gevoel voor boertige humor, maar schrijft bepaald geen strak gecomponeerde thrillers. (HK)

Steenkoud **** (Cold Granite, 2005, Van Holkema & Warendorf, € 17,95: ‘Iemand vermoordt een vierjarige kleuter en al gauw vallen er nog meer slachtoffers. De bevolking van Aberdeen is doodsbang. Een prettig kronkelige politieroman die naar meer doet uitzien.’

Hector MacDonald T

De stormprofeet, Amerikaans (The Storm Prophet, 2007) Bruna, € 19,95

*

Na het internationale succes van Het emotiespel *** (2000) moest MacDonald wel met iets heel goeds komen. Daar is hij niet in geslaagd. Een roman over liefde en dood en over de strijd tegen de elementen. Maar niet over toestanden die leiden tot een uitbarsting van bijvoorbeeld geweld. De zeilrace Sydney-Hobart, die centraal staat, wordt getroffen door een aangekondigde storm en de kustwacht verricht heroïsche daden. Vraag is en blijft, waarom de ‘ik’ en zijn vriendin naar Afrika gaan, daar een veertienjarige voorspeller van rampen ontvoeren en vervolgens als twee verwende nesten de eigendom over het knaapje betwisten. (AR)

Jorge Madera T

Kobuk, Nederlands (2007) Ellessy, € 19,95

Ideaal scenario voor een Disneyfilm. Het verhaal is een kruising tussen Blue Lagoon en Homeward Bound, u weet wel die film waarin twee honden en een kat heel Amerika doorkruisen om hun baasjes weer te vinden. In dit geval moet de zestienjarige Sarah, nadat in een paar regels achteloos verteld is hoe haar ouders worden vermoord, zich samen met haar hond een weg uit Alaska banen. Natuurlijk gaat ook de hond nog dood, niets blijft onze dappere Sarah bespaard. Gelukkig komt ze een ruwe bolster tegen die haar een helpende hand biedt. En dat niet alleen, hij maakt haar met zijn blanke pit ook tot ‘vrouw’. Jawel, het staat er echt. Toch zit er wel degelijk een zekere spanning in. Wellicht volgende keer beter. (BvIJ)

Marthe Maeren LT

De erfenis van Himmler, Belgisch (2008) Manteau, € 19,95

*

Frieda Degraeve, een succesvolle advocate met een opmerkelijke voorliefde voor haar knorrende beertjessleutelhanger, stuit samen met haar naïeve doch charmante ex-stagiair Seppe Verdonk op een raadsel. Na de moord op de niet erg geliefde medewerker Raoul Claes blijkt dat hij zich bezighield met duistere zaken die alles te maken hebben met Hitler, Himmler en het Derde Rijk. ‘Waarom kunnen hun dode geesten niet definitief naar de geschiedenisboeken worden verwezen?’ vraagt Marthe Maeren zich af in haar nawoord. Daar had ze inderdaad wat beter over na moeten denken: dan was deze zwakke whodunit er nu niet geweest. Wel sappig: de intriges op een groot Gents advocaten kantoor. (KB)

Lawrence Malkin T

Monstervervalsing, Amerikaans (Krueger’s Men, 2006) Luitingh, € 16,95

*

Waar gebeurd: een vervalsingsoperatie die de afloop van WO II had kunnen beïnvloeden. De nazi’s hadden bedacht dat de Engelse economie zou instorten wanneer het land overspoeld zou worden door hun eigen munt. SS-officier Bernd Krüger kreeg een groep geselecteerde krijgsgevangenen tot zijn beschikking in kamp Sachsenhausen. Vanaf voorjaar 1942 werkten ze aan de valsemunterij. Valse ponden kwamen er wel, alleen ze werden nooit massaal in de Britse economie gepompt. Zoals de operatie mislukte, is ook Malkins boek als thriller een mislukking. Hij zette een traditioneel historisch relaas op, met uitgebreide voetnoten en bronvermeldingen. Waarvoor die ene ster. (AR)

Henning Mankell P

De Chinees, Zweeds (Kinesen, 2008) De Geus, € 24,90

***

Het is goed dat Henning Mankell gestopt is met zijn Wallander-reeks, want zijn stand-alonethrillers lenen zich beter voor de sociale betrokkenheid die hij met zijn spannende verhalen wil uitdragen. Er zijn maar liefst achttien mensen vermoord, op zo’n manier dat het lijkt alsof iemand er geen genoeg van kon krijgen om een steekwapen te hanteren. Als rechter Brigitta Roslin over deze moorden leest en tot haar verbijstering ziet dat alle slachtoffers familie van haar zijn, voelt ze zich gedwongen zelf achter de moordenaar aan te gaan. Al moet ze daar vrijwel de hele wereld voor rond. (EvE)

Dwaalsporen ***** (Villospår, 1995, De Geus, € 10,-), bekroond met Gold Dagger 2000: ‘Welk een verschrikking… Prachtig speurwerk’; De man die glimlachte **** (Mannen som log, 1994, De Geus, € 10,-); De vijfde vrouw **** (Den femte kvinnan, 1999, De Geus, € 10,-): ‘In Afrika worden vier nonnen plus een vijfde onbekende vrouw gevonden met doorgesneden kelen. De wraak wordt in Zweden gepleegd’; De witte leeuwin ***** (Den vita lehoninnan, 1996, De Geus, € 10,-): ‘Vrouw verdwijnt. Als Wallander haar vindt dan óók met een zwarte vinger.’

Liza Marklund P

Het testament van Nobel (Nobels testamente, 2006); Levenslang **, Zweeds (Livstid, 2007) De Geus, € 22,50

***

Tijdens het Nobelprijsgala krijgt de winnaar van de Nobelprijs voor de Geneeskunde een kogel door zijn kop. Net als hij uit zijn dak wil gaan op de dansvloer. Het orkest houdt subiet op met spelen. Vast het werk van Al-Qaida, zegt de Zweedse politie en die zet prompt een immigrant het land uit. Kroongetuige Annika Bengtzon, Marklunds kordate en soms stronteigenwijze misdaadjournaliste, denkt dat er iets anders aan de hand is. Tussen alle familiebeslommeringen door, bijt Annika zich in de zaak vast. Strak en stevig boek dat je minstens twee slapeloze nachten bezorgt door het onthutsende einde. In Levenslang zit het Annika Bengtzon niet mee. Heeft echtgenoot Thomas haar net gedumpt en is haar huis een rokende ruïne (drie brandbommen), zegt haar beste vriendin, bij wie ze ‘s nachts radeloos aanbelt, dat het niet gelegen komt – vanwege herenbezoek. Marklund jaagt je in uptempo door het boek, alleen de privéperikelen van Annika halen er zo nu en dan de vaart uit. De beoogde spanning (de jacht op de dader) is maar vaag voelbaar, de ontknoping onbevredigend. Zoals gewoonlijk schrijft Marklund, die nog altijd een gevreesde politieke column in Aftonbladet heeft, in lenige zinnen. Ze kent (als oud-verslaggeefster) de dagelijkse, soms chaotische praktijk van de krant goed. Geruststellend weetje: ook in Zweden sudokuut iedereen zich suf. (AV)

Michael Marshall T

De indringers, Amerikaans (The Intruders, 2007) Luitingh, € 18,95

***

Het begint bij Marshall weer met van dik hout zaagt men planken. Een moeder en zoon worden op een gruwelijke wijze verbrand. En je weet door wie: een lange, rijzige man in een lange jas, zwart van kleur. Hij heeft lange, bleke vingers, moedervlekken op z’n ene wang. Hij is rond de vijftig jaar oud, heeft onregelmatige tanden en hij ruikt klam. Inderdaad, niet iemand die je in een donker steegje hoopt tegen te komen. Het volgende personage, Donna, mag er ook wezen. Zij pleegt zelfmoord door een nagelschaartje in haar oogkas te duwen. Daarna gaat het verder met ex-agent Jack Whalen (tevens schrijver van het boek De indringers, over moordplekken in LA) die denkt dat hij gek wordt. Zijn vrouw, een overtuigde koffiejunk, is verdwenen, maar duikt na een paar dagen weer op – en doet alsof er niets gebeurd is. Toch doet ze ineens dingen die ze anders nooit doet: ze drinkt thee, luistert naar jazz, draagt roze nagellak. Vreemd. En kilometers verderop, in Oregon, verdwijnt een jong meisje. Klinkt veelbelovend, er is ook veel actie, vaart, insluip- en afluisterwerk en mooie tournures, maar net als in zijn eerdere thrillers belandt Marshall – die eerder sf-achtig werk schreef – op een punt dat het over de top gaat. Dit keer zijn het geen Stromannen maar Indringers – ‘Zij zijn de mensen binnenin’ – die de wereldheerschappij opeisen (het cijfer 9 is daarbij doorslaggevend). Geestmachines, infrageluid, innerlijk licht en in mensen tredende zielen. De remmen gaan weer ouderwets los bij Marshall, die schrijft in harde, klinische zinnen. Wie het allemaal gelooft, leest een razendspannende thriller (als variant op From Dusk Till Dawn). Alleen zonder een greintje gevoel of humor. (AV)

De stromannen **** (The Straw Men, 2002, Poema Pocket, € 7,98): ‘Beven en sidderen met een doemdenkende club weirdo’s’; Engelenbloed **** (Blood of Angels, 2005, Poema Pocket, € 7,98): ‘De Dag der Engelen is in aantocht. Veel actie, twists en uit de hand gelopen situaties later is het tijd voor een daverende ontknoping in een school vol kinderen, én Homo erectus. IJzingwekkend spannend.’

Esteban Martin & Andreu Carranza HT

De Gaudí sleutel, Spaans (La clave Gaudí, 2007) Bruna, € 19,95

*

Wat hebben Barcelona, Gaudí en De Da Vinci Code gemeen? Ze zijn alledrie ‘hot’. Ram er zo snel mogelijk een thriller uit met deze drie elementen en kassa, zullen de Spaanse schrijvers van De Gaudi sleutel gedacht hebben. En ja hoor, daar gaan we weer: een grootvader voedt zijn kleindochter op en stoomt haar vanaf haar vroegste jeugd klaar met zelfgemaakte spelletjes en raadsels, die haar later als ze groot is feilloos naar de schat zullen leiden. De tempeliers spelen natuurlijk weer een hoofdrol. Via wat historische blunders (Philips de Schone als koning van Frankrijk), kromme zinnen (‘”Ik heb wel een idee,” zei Maria, toen ze het broodje op had dat ze als lunch hadden gegeten’) en een rechtstreeks uit de Ilias geplagieerde verzoeningsscène tussen een vader en de krijger die zijn zoon gedood heeft, komen we uit bij een volslagen absurde apotheose. Maar als u van dit genre houdt, toch naar Barcelona gaat en van plan bent u in de architectuur van Gaudí te verdiepen, dan kunt u het boek in elk geval als reisgids gebruiken. De plattegrond staat zowel voor- als achterin. (BvIJ)

Wouter van Mastricht HT

Spaans vuur, Nederlands (2007) Karakter, € 22,95

Flinke turf over het bezette Maastricht van de zeventiende eeuw. De lokale bevolking wordt opgeschrikt door een moordenaar, terwijl er ook een verrader rondloopt die heult met de spanjolen. Evan Sharpe, een tolk, is de man die alle problemen kan oplossen. Daarvoor wordt hij vrijgelaten uit de gevangenis. Achter op het boek staat dat de plot van Spaans vuur is ‘gebaseerd op twee waargebeurde feiten’ (sic). Het gaat mij nu niet om het lelijke pleonasme in deze zin, maar om de strekking. Wat doet het ertoe? Moeten wij nu buigen voor de auteur die wel eens een archiefkast opentrekt of een bieb bezoekt? En, wat is onderzoek waard als een auteur zijn zeventiende-eeuwse schildwacht iemand naar zijn paspoort laat vragen? Doet denken aan de holenman met een bril op. Waar of niet waar, Spaans vuur is een slecht, slaapverwekkend boek. Het is veel te dik en bevat bitter weinig actie. Van Mastricht is met name bedreven in het oeverloos laten lullen van zijn personages. De hoeveelheid onzinnige en tenenkrommende dialogen die zijn karakters eruit flappen is ongekend. (EdV)

Alexander McCall Smith T

De goede echtgenoot van de Zebra Drive, Engels (The Good Husband of Zebra Drive, 2007) Sijthoff, € 14,50

**

De avonturen van Mma Precious Ramotswe van Het Beste Dames Detectivebureau zijn niet zozeer spannend, eerder aandoenlijk. Ze tuft maar rond in haar witte busje en heeft om de haverklap panne. Gelukkig is ze verloofd met een automonteur (met groene truck) die de boel zo weer fikst. Intussen drinkt ze liters rooibosthee. Ze adoreert de Engelse koningin Elizabeth, Nelson Mandela en de eerste president van Botswana Seretse Khama, die ze te pas en te onpas citeert (alleen in Zebra Drive komt hij er bekaaid vanaf). Op een dag meldt een man zich bij Mma Ramotswe, die zegt dat hij een neef is. Een heel verre neef. En familie kun je niet laten zitten, dus neemt ze zijn opdracht aan – het zijn toch slappe tijden. Tegen een familieprijsje. In het ziekenhuis waar hij als adjunct-administrateur werkt, zijn maar liefst drie patiënten doodgegaan in hetzelfde bed. Alle drie op vrijdag, alle drie op ongeveer hetzelfde tijdstip. En niet aan een gebroken hart, zo ontdekt Mma Ramotswe. (AV)

Nigel McCrery T

De Earl Grey-moorden, Engels (Still Waters, 2007) De Fontein, € 17,95

***

De schrijver wiens boeken ten grondslag liggen aan de succesvolle tv-serie Silent Witness, toont in De Earl Grey-moorden dat hij ook een klassieke Engelse detective kan schrijven. Een seriemoordenares die – hoe kan het anders in Engeland – dol is op thee en tuinieren. Zelden is dat een dodelijke combinatie, maar deze Engelse dame houdt er wel heel merkwaardige gedachten over een theekransje op na. De politie-inspecteur die de moorden moet oplossen blijkt overigens niet de enige te zijn die naar de dader op zoek is, wat het boek nog een onverwacht extra effect geeft. Liefhebbers van Agatha Christie zullen van dit boek genieten, zeker omdat de plot net wat ingenieuzer in elkaar steekt. (BvIJ)

Val McDermid T

De wrede hand, Engels (Beneath the Bleeding, 2007) Luitingh, € 19,95

****

In het nawoord vertelt McDermid dat ze net twee prachtige, nieuwe knieën heeft gekregen en bedankt uitbundig de dokter en het verplegend personeel. Vandaar dat profielschetser Tony Hill – hij is terug! – vast te maken krijgt met een doorgedraaide patiënt die een bijl in zijn knieschijf plant. Noodgedwongen assisteert hij vanuit zijn ziekenhuisbed via de laptop hoofdinspecteur Carol Jordan, die ooit veel dronk maar nu vooral veel aan drank dénkt.

In Bradfield is een gifmenger actief – geïnspireerd door de met polonium 210 vergiftigde Russische ex-spion Litvinenko. Pal naast Hill heeft de oergezonde stervoetballer Robbie Bishop (type Beckham) van Bradfield Victoria net zijn laatste adem uitgeblazen. Bij de afscheidsscène aan het bed met de ouders en voetbalcoach begin je bijna mee te huilen, zo mooi invoelend schrijft McDermid het op. Ricine zit er in Robbies lijf, dat voor een langzame en vooral pijnlijke dood zorgt. Niet het middel van een zelfmoordenaar. De clevere Tony Hill ziet al snel een verband met de dood van een andere yup (met modeltreintjestic) die erin bleef na het eten van een punt belladonnabessentaart. Beide slachtoffers hebben toevallig ook nog eens op dezelfde school gezeten.

McDermid switcht behendig van de ene plotlijn naar de ander, die over Yousef Aziz, die graag met lichtontplofbare chemicaliën knutselt. Pas als er een voetbalstadion de lucht in gaat, komt de vaart er pas in. Een goed opgezet verhaal, met twee mooi verweven plotlijnen en mooie bijrollen: het vrijgevochten typetje Bindie en Hills tang van een moeder Vanessa. Het getuigt van vakmanschap dat McDermid geen bloederige details en daders met rare seksuele afwijkingen nodig heeft om er een spannend boek van te maken. Maar toch, er mist iets, in tegenstelling tot De terechtstelling is het gevaar net niet dreigend genoeg om het in een ruk uit te lezen. (AV)

De terechtstelling ***** (A Place of Execution, 1999, Poema Pocket, € 7,98): ‘Absoluut meesterwerk dat zich afspeelt in een verlaten gehucht waar een meisje verdwijnt’; De wraakoefening **** (Killing the Shadows, 2000, Poema Pocket, € 7,98): ‘Onovertroffen apotheose bij een rotsspleet’; De laatste verzoeking **** (The Last Temptation, 2002): ‘Moordende binnenschipper op de Rijn & Carol Jordan als lokaas naar Berlijn. Puur dynamiet’; De kwelling (The Torment of Others, 2004, Poema Pocket, € 7,98): ‘McDermid houdt de spanningsdraden strak vast’; De sirene **** (The Mermaids Singing, 1995, Poema Pocket, € 7,98): ‘McDermid strooit slim met clues’ (bekroond met Gold Dagger).’

Sophia McDougall HT

Inferno, Engels (Rome Burning, 2007) Mynx, € 18,95

*

Tweede titel van Sophia McDougall (Romanitas * was haar debuut) dat we weer voor het gemak onder de historische thriller scharen. De voornaamste gimmick van haar boeken is dat het Romeinse Rijk nooit ten onder is gegaan, maar nog steeds bestaat. Iedereen wast dus nog vrolijk zijn oksels in het openbare badhuis en brengt offers in de Apollo-tempel in Delphi. Maar deze Romeinen (met Brits accent!) stappen ook net zo makkelijk op de magneettrein en dragen door te veel vet eten kledingmaat XXXL. Keizer Faustus Augustus heeft niet veel op met het plebs. Zoveel is duidelijk. ‘U bent beneden nodig, een bloedbad,’ roept Glycon. ‘O, gelukkig,’ zegt Faustus, die eerst dacht dat er iets met een familielid was gebeurd. Als hij ziek wordt, volgt zijn neef Marcus Novius hem op en betrekt – à la Nero – het Gouden Huis in Rome. Marcus heeft het niet makkelijk. Het Rijk wordt bedreigd door Nionia (Japan) en ook in Terranova (de VS) beramen ze snode plannetjes. Maar de intriges, samenzweringen, gerichte pesterijen, kotspartijen en dreigende brandjes die dán – in een kinderlijke stijl – over elkaar heen buitelen, geven niet het idee dat je in het Gouden Huis bent beland maar in De Gouden Kooi. (AV)

Cody McFadyen P

Het gezicht van de dood, Amerikaans (The Face of Death, 2007) Bruna, € 19,95

***

In De stilte van de hel *** introduceerde Cody McFadyen zijn hardboiled serieheldin Smoky Barrett, een FBI-agente die de leiding heeft over een elite-eenheid voor de bestrijding van seriemoordenaars, CSMIRC. De anderhalve meter grote Smoky is, zelfs voor een actieheldin, uiterst grimmig en verbeten; zij was er namelijk de hulpeloze getuige van dat een seriemoordenaar haar huis binnendrong, haar kind vermoordde en haar man op beestachtige wijze doodmartelde. Haar kracht is, ook bij de jacht op ‘De Vreemdeling’ in dit nieuwe boek, dat ze minstens net zo verknipt en geobsedeerd is als de maniakken die ze achtervolgt. Dat zorgt voor bruut geweld en bloederig proza, dat vaak veel zegt over de schietgrage Smoky zelf: ‘Mijn pistool krijst van woede.’ (EvE)

Andy McNab T

Terugslag, Amerikaans (Recoil, 2006); De wreker, (Avenger, 2006) The House of Books, € 18,50

***

In een moordend tempo brengt de gewezen SAS-commando Andy McNab zijn actiethrillers uit, soms geholpen door een onzichtbaar van de titelpagina weggemoffelde co-auteur (zoals Robert Rigby in het geval van De wreker). De formule is steevast dat zijn vaste held Nick Stone, een voormalige Special Forces-militair, ergens op de wereld een gevaarlijke klus moet opknappen en daar met halsbrekende avonturen in slaagt. Dat gebeurt altijd met Stones kenmerkende, soldateske stoeremannenhumor (‘De enige andere geluiden waren mijn raspende ademhaling en het zoemen van eskaders vliegende insecten die in mijn nek wilden landen’). In Terugslag komt hij tijdens een ingreep in de smerige oorlog te Congo tot zijn onprettige verrassing een paar oude bekenden uit een verdrongen verleden tegen. De wreker hoort in McNabs reeks thrillers voor jeugdige lezers: de actieheld van dienst is hier Danny Watts, die beschikt over een groot aantal ‘special ops’. Ditmaal worden hij en zijn Nigeriaanse vriendin Elena (en indirect ook Danny’s door de wol geverfde opa Fergus) door de Britse overheid ingehuurd. Doel: ‘Onopvallend elimineren, tot elke prijs, van meesterbrein “Black Star”, die via internet tieners rekruteert om zelfmoordbomaanslagen te plegen.’ Net als de Nick Stone-boeken zijn deze jeugdthrillers nauwelijks realistisch te noemen, vol personages met een vliesdunne psychologie, niet bepaald vloeiend van stijl, maar altijd ongehoord spannend. (EvE)

Lorenzo de’ Medici HT

De hand van Sofonisba, Italiaans (El secreto de Sofonisba, 2007) Karakter, € 18,95

Sofonisba Anguissola was een van de weinige vrouwelijke kunstschilders in de Renaissance. Ondanks of dankzij dit feit was zij bij leven al legendarisch. In het boek van De’ Medici krijgt Sofonisba de opdracht om een zelfportret – dus haar eigen beeltenis – te schilderen voor niemand minder dan de Paus. Via de instructies die ze krijgt is het de lezer duidelijk dat het schilderij een geheime boodschap moet bevatten. Sofonisba mag deze niet kennen, ze moet dus onwetend gehouden worden, en toch aan de opdracht voldoen. Het doel, zegt men, heiligt de middelen. Maar in dit boek is het doel zo eenvoudig (het overbrengen van een boodschap) en zijn de middelen zo complex en onwaarschijnlijk dat je constant moet denken aan de onzinnigheid van de hele onderneming, en dus van het boek. Daarnaast is De’ Medici’s stijl om te huilen. Snel vergeten. (EdV)

Ariane Meijer T

Wit goud, Nederlands (2008) Sirene, € 17,95

*

Juriste, model, presentatrice en actrice Ariane Meijer publiceert haar tweede spannende boek in twee jaar tijd. De kraanvogel op het omslag staat voor een sterrenbeeld, een tattoo, een geheime code voor zwartgeldrekeningen en een geheimzinnige man. Dat is allemaal erg belangrijk voor Donia, want haar dochter was ontvoerd door drugshandelaars en haar man is vermoord. Donia ontvlucht de wereld van ‘ons soort mensen’ en gaat zelf in onherbergzame oorden op onderzoek uit. De verplichte seksscène betreft masturbatie in een cel. ‘Als je niet probeert te luisteren terwijl iemand duidelijk hoorbaar opgewonden is – of zijn het er meer? – dan kan je niet anders dan meeluisteren of je er een beeld bij vormen.’ Wat ze dan ook prompt doet. Uitgebreid. (EvE)

Ep Meijer

De regels, Nederlands (2006) Prometheus, € 15,95

***

‘Hoe dan ook, ik had het naar mijn zin in ‘t Plaatsje. Ik vond het er verdomme lollig. Alsof ik naar een soap keek, die in het echt veel leuker was dan op televisie.’ Losse toon, korte zinnen. Alledaagse prietpraat. Niets aan de hand, dus? Vergeet het maar. De ooit succesvolle reclameman Auke Mulder is met zijn beide zoontjes in een draaikolk van narigheid terechtgekomen. Maar zijn burn-out waarmee het gelazer begint, is niets vergeleken met het ongebreidelde fanatisme waarmee vrouw Gemma zich stort in het sekteleven. De verhuizing van de gezinsvilla naar het transcendentale appartementencomplex ‘t Plaatsje, ontrouw en kinderachtige ruzietjes doen vermoeden dat ze niet verder kunnen afglijden. Toch: het is beter in de goeroe te vertoeven, dan in het Noord-Franse plaatsje Espoir. Maar dat merkt Auke te laat op. Een schimmige gebeurtenis in de Eerste Wereldoorlog heeft een demonische invloed op de Franse vlek. Ep Meijer schittert als een heuse King of een Koontz in zijn derde roman, die met zo’n mooie verhaallijn en echte mensen wel een betere ontknoping had verdiend. (AR)

Glenn Meade T

Constantine, discipel van de duivel, Amerikaans (The Devil’s Disciple, 2006) Van Holkema & Warendorf, € 18,95

***

Een seriemoordenaar. Diens copycat. Hoe vaak is dat al niet beschreven? Des te knapper van Meade om er zo’n goed boek van te maken. Dat heeft in de eerste plaats te maken met de ik- en hoofdpersoon, FBI-agente Kate Moran. In de tweede plaats met de executie van Constantine Gamal, de getormenteerde psychiater en slagerszoon die mogelijk tientallen duootjes (vaak vaders en minderjarige dochters) heeft verdoofd, geslacht en vervolgens heeft verbrand. Onder de slachtoffers zijn ook Kates verloofde David Bryce en zijn dochter Megan. Kate ziet met eigen ogen hoe de gehate discipel van de duivel in de gevangenis het dodelijke spuitje krijgt. Om vervolgens de halve wereld af te moeten reizen, omdat steeds nieuwe duootjes aan de reeks worden toegevoegd. Een aardig element is dat FBI-agent Stone onze Kate ervan verdenkt de moorden op de succesvolle en niet onbemiddelde kunstenaar Bryce en zijn erfgename te hebben gepleegd. Voor het geld. Nooit een saai moment bij deze schrijver, al moet hij oppassen met de geloofwaardigheid. (AR)

Bob Mendes T

Overspel, Belgisch (2007) Manteau, € 19,95

***

Thomas Leerdam heeft last van de wet van Murphy. Hij verliest behalve zijn op seks beluste vriendin ook zijn baan als manager bij een vijfsterrenhotel. Vervolgens wordt hij receptionist in een vunzig motelletje waar hij geregeld de klok rond werkt zodat hij zijn schulden bij zijn ex kan aflossen. Als Leerdam op een dag stiekem wat benzine aftapt bij een ander kruipt er een klein jongetje in zijn auto. Het kind wil niet weg en de pechvogel ziet zich genoodzaakt om het mee te nemen. Je raadt het al… hij wordt opgepakt en beschuldigd van ontvoering. Na een paar maanden cel komt Leerdam vrij en lijkt het boek ineens een medische thriller: tijdens zijn werk als receptionist vond hij geheimzinnige documenten waarmee hij een machtige medicijnman hoopt te kunnen chanteren. Ook dat loopt niet als gepland en Leerdam raakt verzeild in een medisch experiment. Bob Mendes loopt met zo’n opstapeling van vergezochte ongelukkigheden het risico irritatie op te wekken maar hij komt er ruimschoots mee weg. Overspel heeft een sterk plot en goed uitgewerkte hoofdpersonen, en is geschreven in een duidelijke doch niet voor de hand liggende stijl. En of alles goed komt met Leerdam? Zoals hij het zelf maar wat graag zegt: die kans is zo groot als ‘een druppeltje muggenpis in een colaflesje’. (KB)

Medeschuldig *** (2003, Manteau, € 24,95): ‘Begint overrompelend en surrealistisch; plot blijft fraai bizar’; Bloedrecht *** (2001, Manteau, € 24,50, € 19,95): ‘De ontknoping in Zuid-Afrika heeft vaart en verrassing’; Vergelding ***** (1992, Manteau, € 17,50, € 14,75): ‘Vernuftig bedacht, brede adem, intrigerend’; De kracht van vuur **** (1996, Manteau, € 19,95); De smaak van vrijheid **** (1995, Manteau, € 24,95, €19,95).

Deon Meyer P

Feniks, Zuid-Afrikaans (Feniks, 1996) De Fontein, € 12,50

***

Een oudje van de Zuid-Afrikaan Deon Meyer, van wie eerder al drie boeken vertaald werden. Maar dit is wel het beste boek van de voormalige reclameschrijver. Hoofdpersoon Mat Joubert is hartverscheurend menselijk: zijn vrouw en collega Lara is twee jaar tevoren vermoord tijdens een undercoveropdracht. Sindsdien rookt en eet hij alleen maar, en zou hij het liefst zelfmoord plegen. Hij krijgt een laatste kans om zijn baan te behouden als zich een bizarre reeks moorden en overvallen voordoet in Kaapstad, waarbij steeds een Mauser-pistool van een eeuw geleden een rol speelt. Mat probeert zijn leven weer op orde te krijgen: terwijl hij snakt naar een sigaret, weinig voedzame maaltijden eet en zelfs gaat zwemmen, probeert hij wanhopig een verband te vinden tussen de moorden. Jammer dat niet al Meyers boeken deze verhalende kracht hebben. (EvE)

Patricia van Mierlo T

De namen van Maria, Nederlands (2008) Cargo, € 18,90

***

Tien jaar geleden leefde het punkmeisje Isa Hoffman in Berlijn op straat en verdiende ze de kost als hoertje. Tot ze werd meegenomen door een griezel die een snuffmovie wilde maken met haar in de slachtofferrol. Dat liep slecht af, vooral voor de perverse cineast. Tegenwoordig is Isa getrouwd met anjerkweker en multimiljonair Harry. Die is de aardigheid zelve, en Isa overwint geleidelijk haar angst voor mannen en seks. Omdat ze tijdens het Berlijnse avontuur onvruchtbaar is geworden, gaat ze in Colombia op zoek naar een pleegkind. Harry heeft daar goede contacten, niet alleen in de bloemenhandel. Ook hun werkster komt daar vandaan. Een van de eerste daden van de zesjarige Ana Maria is het meenemen van een rozenkrans die een meneer op het vliegveld Charles de Gaulle heeft laten vallen, en die gecodeerde informatie bevat over een gigantisch smokkelproject. Isa krijgt het Medellin-kartel achter zich aan. Patricia van Mierlo neemt veel hooi op haar vork en niet alle vertellijnen zijn even interessant. Maar ze schrijft puntiger en swingender dan het overgrote deel van haar collega’s. Dat is voor een debutant een prestatie van formaat. (HK)

Jenni Mills T

In steen begraven, Engels (Crow Stone, 2007) Archipel, € 21,95

Archeologe Kit Parry doet in het dorpje Bath de ene na de andere geheimzinnige vondst in de mijnen, en hierdoor rijgt ze langzaam allerlei losse eindjes uit het verleden aaneen. Natuurlijk zijn er krachten aan het werk die Kit dwarszitten. Ondertussen moet ze ook haar turbulente leven weer op de rails krijgen. Volkomen vlak, ongeïnspireerd boek dat hemeltergend slecht geschreven is. Bovendien weet Mills totaal niet hoe een plot moet worden opgebouwd. Ze is veel te gedetailleerd als het niet moet, en laat haar personages in een panieksituatie rustig oeverloos hardop denken en afwegingen maken. Ze kan het ook niet laten om minstens één keer per bladzijde uit te weiden over allerlei niet ter zake doende archeologische details. Een boek om je aan te ergeren. (EdV)

Kyle Mills T

Olievlek, Amerikaans (Darkness Falls, 2007) Karakter, € 12,50

***

Mills is op dreef in zijn nieuwe ondergangsthriller. Olievelden in Alaska en Saoedi-Arabië blijken besmet met een vernietigende bacterie, dertig procent van de wereldolievoorraad valt in één klap weg. Milieu-expert Erin Neal wordt op de zaak gezet en ontdekt dat eco-terroristen aan de haal zijn gegaan met een van zijn plannetjes voor een genetisch gemodificeerd, olievretend micro-organisme. Zijn ex-vriendin misschien? Maar die was toch dood? Er volgt een race tegen de klok om de terroristen te vinden voordat ze alle oliebronnen besmetten. Intussen moet de wereld zien te wennen aan benzinetekorten en veel ander ongemak. Lekker spannend en met veel humor geschreven. Zo een film van te maken. (HvR)

Mark Mills D

De Toscaanse tuin, Engels (The Savage Garden, 2006) Anthos, € 19,95

***

Dat is een buitenkansje! Adam Strickland, student kunstgeschiedenis aan de universiteit van Cambridge, mag in 1958 van zijn hoogleraar een studiereis maken naar Toscane. Zijn reis en verblijf worden zelfs gesubsidieerd. Het is de bedoeling dat hij een werkstuk schrijft over een tuin die in de zestiende eeuw werd aangelegd. Niet zomaar een tuin. Het prestigieuze renaissancekunstwerk is rijkelijk bedeeld met beelden, prieeltjes en nissen die geheimzinnige inscripties bevatten.

Kwade tongen beweren dat de eigenaar van het landgoed de tuin liet aanleggen met de bedoeling, aanwijzigen te geven hoe en waarom hij zijn jeugdige vrouw had vermoord. Tijdens zijn research stuit Adam op een tweede moord, gepleegd tijdens de nadagen van WO II.

Slachtoffer was de oudste zoon van de huidige bewoonster signora Docci, een nazaat van de oorspronkelijke bewoner. De geoefende lezer vermoedt allicht een verband tussen de moorden.

De keurige Adam is niet de ideale hoofdpersoon voor een thriller, en ook de andere personages blijven steken in tweedimensionaliteit. De enige volwaardige romanfiguur is mevrouw Docci, een manipulatief oud kreng. We moeten maar hopen dat zij de zachtmoedige lezerskring geen nachtmerries bezorgt. (HK)

Denise Mina T

De kwetsbare getuige, Engels/Schots (Garnethill, 1998); Verstoten ****, (Exile, 2000); De onwillige getuige * (Resolution, 2002) Anthos, € 19,95

****

Denise Mina-omnibus met De kwetsbare getuige: Maureen O’Donnell is met haar beste vriendin Leslie goed doorgezakt en bewusteloos haar bed ingedonderd. De volgende dag vindt ze haar ex-vriend, vastgebonden op een keukenstoel, met doorgesneden keel. Vertel dat maar eens aan de politie. Onconventioneel van opzet met personages die zich niet in het keurslijf van de doorsnee burger laten persen en bizarre, krachtige lik-op-stukdialogen. Kreeg indertijd de prijs voor het beste Engelse debuut. Met Verstoten, dat overigens als verhaal op zichzelf staat, haalt ze met gemak het peil van de eerste. Maureen, die nu in een blijf-van-mijn-lijfhuis in Glasgow werkt, gaat op zoek naar een verdwenen cliënte. In Londen raakt ze verzeild in een zompige gemeenschap van ex-Glasgow-inwoners. Ze ontdekt dat Ann – vermoord, laatste rustplaats: een matras in de Theems – zich wankel in leven hield door drugs te koerieren. Met tegenzin, maar ook opgelucht dat ze aan haar verstikkende moeder is ontsnapt, gaat Maureen de strijd aan met de onderwereld (bijna letterlijk) van Londen. In De onwillige getuige is Mina een stuk minder goed op dreef. Dit keer wordt Maureen opgetrommeld als getuige in de zaak tegen Angus Farell, die een mes in het gezicht van Maureens verkering zou hebben geplant. Hij was door lsd bedwelmd en herinnert zich daarom niets meer van zijn brute daad. Intussen steekt de immer rokende Maureen haar neus in de zaak van de verdachte dood van haar collega en stuit daarbij op illegale Poolse hoertjes – allen Candy geheten. Dat levert te veel kabbelende gesprekjes op met veel te veel personages. Niksig plot, weinig spektakel. (AV)

Elisabeth Mollema T

Prooi, Nederlands (2007) Arena, € 18,95

**

Wie ooit De troost van vreemden van Ian McEwan heeft gelezen moet zeker niet aan dit boek beginnen, want Prooi is er een slap aftreksel van. Een gescheiden, alleenstaande moeder ontmoet tijdens een strandwandeling, waarbij haar hond gewond raakt, twee redders in de nood. Deze Martha en Eric, een echtpaar, nemen langzamerhand het leven van de besluiteloze Angela over, met alle kwalijke gevolgen van dien. De schrijfster heeft veel jeugdboeken geschreven, maar misschien dat volwassen lezers meer eisen stellen aan plot en invulling van personages. Wel leuk zijn de hond Jack en vriendin Georgina. Je vraagt je overigens af wat die laatste in de wat duffe Angela ziet. De gedeelten die over het stalken van Angela gaan laten zien dat Mollema kan schrijven, maar met het einde – een ‘dader’, die veel weg heeft van het spreekwoordelijk duveltje uit het doosje – zondigt ze toch echt tegen een van de belangrijkste thrillerregels. (AS)

Monaldi & Sorti LITT

De twijfel van Salaì, Italiaans (I dubbi di Salaì, 2007) Cargo, € 25,-

***

Rita Monaldi en haar echtgenoot Francesco Sorti hebben zich wereldwijd een grote naam opgebouwd met hun zevenluik-in-wording van rijk gedocumenteerde historische thrillers uit de tijd van Lodewijk XIV, waarvan inmiddels drie delen verschenen zijn. Met dit boek permitteren zij zich een uitstapje, dat als het begin van een nieuwe serie boeken wordt aangekondigd.

Dat belooft wat, want Salaì is een ‘onverbeterlijke leugenachtige genotzuchtige dief’, maar ook de pleegzoon en leerling van niemand minder dan Leonardo da Vinci, die hem meeneemt naar het wereldse Rome. Op net zo’n slinkse wijze als Atto Melani, de spionerende abt uit die andere reeks van Monaldi & Sorti, trekt Salaì zijn eigen plan, waarbij zelfs loyaliteit aan Leonardo geen optie is. Bij de geestige ontknoping wordt op zeer geloofwaardige wijze een reddend briefje van niemand minder dan Niccolò Machiavelli ingezet.(EvE)

Imprimatur **** (Imprimatur, 2002, Cargo, € 12,50); Secretum ***, (Secretum, 2004, Cargo, € 12,50), Veritas , (Veritas, 2006, Cargo, € 12,50): ‘De geheimen die ze openbaarden en geloofwaardig documenteerden in hun eersteling Imprimatur, hebben ervoor gezorgd dat de al geplande heiligverklaring van paus Innocentius XI niet doorging en zijzelf niet langer kunnen publiceren in Italië. In Nederland gaan ze gewoon door: Secretum onthult dat het pauselijk advies dat de Spaanse koning Karel II op zijn sterfbed kreeg helemaal niet van de paus zelf afkomstig was, en dat diens handtekening vervalst is.’

Chris Mooney P/PT

Vermist, Amerikaans (The Missing, 2007) The House of Books, € 16,90

**

Rechercheur Darby McCormick heeft in haar jeugd samen met twee van haar vriendinnetjes een moord gepleegd zien worden in het bos. McCormick wordt twintig jaar na dato op een zaak gezet en begint verbanden te leggen met datgene wat ze lang geleden zag. Het uitgangspunt van Vermist is hoopvol, maar Mooney neemt te veel tijd om de contouren te schetsen voor zijn verhaal. Het komt daardoor traag, erg traag op gang. Maar voor wie doorzet is er enige genoegdoening. Het blinkt niet uit in schoonheid wat Mooney doet, hij schrijft lomp, zijn dialogen zijn kruk, zijn plotwendingen zijn weinig subtiel en de clichés zijn niet te tellen. Maar het tempo zit er voorbij de helft goed in, dan wil je om een of andere reden dóór. De plot stelt dan wel weer licht teleur. Een betere balans had dit boek kunnen helpen, al was het ook daarmee waarschijnlijk niet boven de twee sterren uitgekomen. Daarvoor mankeert er te veel aan. (EdV)

Michael Morley P

Spider, Engels (Spider, 2007) Van Holkema en Warendorf, € 16,95

Pensionado Jack King was FBI-agent met een lange staat van dienst.De enige smet op zijn blazoen is dat hij nooit de Black River Killer, in het boek knusjes de BRK genoemd, heeft weten te arresteren.

Dit vindt de BRK zelf kennelijk ook jammer, want nadat Jack is verhuisd naar Toscane om van zijn oude dag te genieten komen daar plots mensen op ongure wijze aan hun eind. Dus moet Jack van zijn luie reet om alsnog zijn werk af te maken. Een van-dik-hout-zaagt-men-plankenboek, waar werkelijk niets in te genieten valt, helaas. Morley is erg bang dat zijn lezers iets missen van zijn overigens niet bijster ingewikkelde plot, dus herkauwt hij alles braafjes totdat alle smaak is verdwenen. Verder geen verrassingen: u zult alle elementen uit de betere C-film direct herkennen. Slecht bedacht én slecht gejat, dit boek. (EdV)

R.N. Morris HT/P

De fluwelen bijl, Engels (A Gentle Axe, 2007) Cargo, € 18,90

****

Op de achterflap van De fluwelen bijl staat dat het hier gaat om ‘een staaltje van literair topvermaak’. Die uitspraak is, voor de verandering, volkomen terecht. In dit prachtig vertaalde debuut neemt R.N. Morris ons mee naar het Russische Sint-Petersburg, naar de winter van 1866. In het Petrovski-park van de mooie stad worden twee bevroren lichamen in behoorlijk onsmakelijke toestand aangetroffen. Het ene lijk hangt aan een boom en heeft een bloederige bijl onder zijn broekriem. Verder vindt de politie ook nog in een koffer aan de voet van de boom het lichaam van een dwerg met een hardhandig ingeslagen schedel. Duidelijke zaak dus. Moord en zelfmoord. Maar onderzoeksmagistraat Porfiri Petrovitsj denkt hier heel anders over, en hij besluit, ondanks de tegenwerking van de kleingeestige, en daarom vaak komische ‘prokoeror’ Lipoetin, nog wat aanvullend onderzoek te doen. Dit boek heeft eigenlijk alles: emoties, ernst, spanning en humor. De hoofdstukken waarin dokter Pervojedov de lijkschouwingen doet, zijn – hoe tegenstrijdig dat ook moge klinken – kostelijk. De schrijfstijl van Morris doet recht aan de historische achtergrond, maar komt tegelijkertijd fris en modern over. Geen geringe prestatie. (AS)

Steve Mosby T

De 50/50 moorden, Engels (The 50/50 Killer, 2007) Bruna, € 19,95

**

Een psychopaat heeft het voorzien op stelletjes, ontvoert ze en dwingt ze te kiezen wie er blijft leven en wie niet. Als de keuze is gemaakt en het vonnis is geveld, gaat hij bepaald niet zachtzinnig te werk.

Wat rest is een toegetakeld lijk en een curieus spinnenweb op de muur. Het is aan inspecteur John Mercer, net terug op het bureau na een stevige inzinking, om de symboliek van deze duivel te ontrafelen. Haast is geboden, want een deadline is gesteld.

Het betreft hier een maar half geslaagd debuut van auteur Mosby uit Leeds. Het uitgangspunt is wel heel goed, en het verhaal heeft een hoog kippenvelgehalte. Maar de uitvoering is tamelijk traag omdat het verhaal wordt verteld vanuit de optiek van te veel verschillende personen, onder wie de rookie rechercheur Mark Nelson.

Iets sneller en iets minder gruwelijk zou zomaar een ster erbij kunnen betekenen.

Wie weet komt Mosby volgend jaar met een nieuwe titel. (AV)

Kate Mosse HT

De vergeten tombe, Engels (Sepulchre, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 19,95

**

De gewelddadige moord op een priester, het lichaam van een man in een rivier, een roerige opstand in de opera. Personages uit verschillende tijden die met elkaar in contact komen via tarotkaarten.

Het gebeurt in De vergeten tombe en het is uitgewerkt tot in de kleinste finesses.

Want BBC-journaliste Kate Mosse houdt wel van details. En dat is, helaas, nu juist de zwakte van dit volumineuze boek. Iedere situatie wordt zo omslachtig beschreven dat de stortvloed aan informatie het hoofd doet duizelen. Zoals wanneer Franse nationalistische bezoekers eind negentiende eeuw in opstand komen tijdens de opvoering van een opera van Wagner. Is het écht van belang om te weten wat iedereen die zich in een kilometer omtrek van hoofdpersonage Leonie beweegt draagt? Gezegd moet worden dat De vergeten tombe er bij francofielen in zal gaan als zoete koek. Voor hen is die duidingsdrang waarschijnlijk één groot feest. (KB)

Tupla Mourits T

Speeddate, Nederlands (2008) De Arbeiderspers, € 17,95

***

In de derde thriller van het schrijversduo Tupla Mourits is de hoofdrol voor de licht gefrustreerde Sissela Kappetein. Zakelijk succesvol, ze werkt voor de Nederlandse ambassade in Letland, maar met de liefde wil het niet vlotten. Als ze in het vliegtuig aandacht krijgt van een galante Russische heer is Sissela wel in voor een avontuurtje, en voor ze het weet heeft ze hem met wat onschuldige indianenverhalen en halve waarheden volkomen ingepakt. En daar gaat het dus fout. Speeddate is een kraakhelder, verzorgd geschreven boek. Het verhaal is zeker origineel te noemen en opent veelbelovend, met steeds goed getimede overgangen tussen de hoofdstukken. De spanning wordt zo voorbeeldig opgevoerd. Maar de uitwerking van het plot blijft achter bij de verwachting. De tweede helft van het boek is beduidend zwakker dan de eerste, en dat is in dit genre een serieus probleem. Het levert nog steeds een behoorlijke thriller op, maar de gemiste kansen blijven in het achterhoofd hangen. (EdV)

Gerhard Mulder T

De bergduivel, Nederlands (2007) De loodgieter (2007) Conserve, € 12,50

**

De bergduivel is geïnspireerd op de moord op de Hilversumse Marijke van Dijk in Alanya in 1995. Bloed- en eerwraak zijn de belangrijkste thema’s.

Gerhard Mulder schrijft het verhaal vanuit de dader, Cetin, een Turk die tegen de Koerden heeft gevochten. Door zijn strenge islamitische opvoeding accepteert hij het gedrag van buitenlandse vrouwen in de Turkse badplaats niet. Hij mishandelt en vermoordt een Duitse. Daarna open de politie de jacht op hem.

Opmerkelijk: Mulder heeft ook een bedoeling met de thriller, dat blijkt uit het naschrift. Hij waarschuwt voor Turkse ‘gastarbeiders’ die zich hebben aangepast maar ‘in gedachten de sharia laten regeren’. Afgelopen jaar schreef Mulder ook De loodgieter. De zaak-Holleeder. Ook deze uitgave – beetje flanswerk en niet spannend – is gebaseerd op de actualiteit. (MH)

N

Reggie Nadelson PE

Barsten in de stad, Engels (Disturbed Earth, 2004); Rood water *** (Red Hook, 2005) De Geus, € 22,50, € 19,90

**

Het achtste avontuur van rechercheur Artie Cohen begint veelbelovend – met een kaart van groter New York City. De barsten in de stad zitten in Brooklyn, een wijk waar voornamelijk immigranten wonen uit Ierland, Italië, Polen, Rusland, China en Japan. ‘Als je Brooklyn binnenreed, was het alsof je in het buitenland kwam, het was zo groot en onbekend, zoals het zich uitspreidde in zuidwestelijke richting vanaf de zuidpunt van Manhatten tot aan de Atlantische Oceaan. Over de Brooklyn Bridge woonden twee en een half miljoen mensen, de meesten in laagbouw, in van die schitterende brownstones, in chique lofts of in goedkope huurkazernes.’

We zijn met de beschrijving van deze smeltkroes inmiddels op pagina veertig aanbeland, maar wie denkt dat er onderhand wel een bruggetje wordt geslagen naar een spannend verhaal, komt vooralsnog bedrogen uit. De rondleiding gaat vrolijk verder langs de beste winkels, bars, restaurants, vistenten en pizzeria’s van Brooklyn.

We rijden met de rechercheur in diens rode Cadillac door straten waar (voormalig) Russische namen als Odessa en Baku het beeld bepalen. We ontmoeten exotische types van allerlei pluimage en we krijgen consumpties aangereikt als steur en Barolo – waar vind je het nog?

Op bladzijde 117 is door de politie nog niet veel meer ontdekt dan een stapeltje bebloede kleding op het strand, maar intussen is rechercheur Artie al drie keer dronken geweest, heeft hij twee dames op verschillende manieren genomen en moet hij door al dat eten onderhand eens gaan bedenken hoe hij straks die overtollige pondjes weer kwijtraakt. Om een lang verhaal kort te maken: het wordt ver over de helft ook nog een soort van spannend maar intussen heb je veel te lang het idee dat je zit te lezen in de Lonely Planet van Brooklyn. Bestaat die trouwens al?

Rood water: de doorgaans ongebonden rechercheur Artie Cohen gaat tot verbazing van zijn kennissenkring trouwen met Maxine ook al kan hij zijn ex, Lily, eigenlijk nog niet uit zijn hoofd zetten. Maar voordat hij zijn jawoord geeft, moet hij die ochtend eerst komen kijken bij de pakhuizen van Red Hook waar een lijk in het water dobbert. De beller is vriend Sid, een schrijver, die tot zijn ontsteltenis heeft geconstateerd dat de dode drenkeling sprekend op hem lijkt.

Het komt voor Artie allemaal slecht uit, met het oog op zijn huwelijk en de aanstaande Republikeinse conventie in New York waarboven onmiskenbaar de terroristische dreiging hangt.

Tussendoor gaat Nadelson vrolijk verder waar ze eerder mee is begonnen: de beschrijving van de wijk Brooklyn en zijn inwoners, een ongelooflijke snelkookpan met daarin een smakelijke mix van allerlei nationaliteiten. En hier geldt nu eens niet: de Russen komen – nee, ze zijn er al. Om te blijven. Net als Artie. (AV)

Gerard Nanne P

Fatale zoektocht, Nederlands (2007) Ellessy, € 16,95

***

Nanne is redelijk op dreef in dit zesde avontuur van de West-Friese inspecteur Frank Benders. Een meisje wordt vermoord aangetroffen langs de weg, even later blijkt ook haar opa om het leven te zijn gebracht. Het heeft allemaal te maken met wat het verzet in de regio zestig jaar eerder uitspookte. De sombere Wallander-kopie Benders worstelt intussen gewoontegetrouw met zichzelf en zijn liefdesleven. Vlak en wat langdradig verteld, povere research (Duitsers reden niet in jeeps!), tenenkrommende emotionele scènes, maar een aardig plot. (HvR)

Jo NesbØ T

De verlosser, Noors (De verlosser Frelseren, 2005) Cargo, € 19,90

***

De drugsverslaafde, de seriemoordenaar, de ontluikende liefde, het Leger des Heils, de gespannen relatie tussen twee broers én de aan alcohol verslaafde politiecommisaris met zijn klunzige hulpje. Dit alles – en meer! – komt aan bod in Jo NesbØ’s De verlosser. Het is bijna of de in Noorwegen alom geprezen schrijver niet kon kiezen welk verhaal hij nu écht wilde vertellen. Dat Nesbo kan schrijven is duidelijk. De komische spraakverwarringen en irritaties tussen politiecommissaris Harry Hole en zijn hulpje Halvorsen zijn vaak hilarisch en Holes houterige omgang met vrouwen is vertederend. Boeiende karakters, interessante plotwendingen, snelheid en de nodige morele kwesties. De verlosser heeft het allemaal. Toch blijft na het lezen van het bijna vijfhonderd pagina’s tellende boek een gedachte rondspoken in je hoofd: maak toch een keuze, je hoeft niet alles in één boek te vertellen! Dan heb je ook niet ruim dertig pagina’s nodig om de plot nog eens haarfijn uit te leggen. Onlangs verscheen bij Cargo ook De roodborst, die in Nederland eerder is uitgekomen onder de titel Wraakuur **. (KB)

Hakan Nesser P

Carambole, Zweeds (Carambole, 1999) De Geus, € 19,90

**

Dronken Pieter Clausen rijdt ‘s nachts tussen elf en één op een landweggetje een zestienjarige jongen aan. Hij is hartstikke dood. In paniek besluit hij het slachtoffer te laten liggen. Een paar dagen later ontvangt hij een chantagebrief van een ooggetuige, of hij een tas met tienduizend gulden (!) wil achterlaten in de klikobak van de plaatselijke golfclub. Kan hij erop vertrouwen dat het hierbij zal blijven? Pieter neemt het zekere voor het onzekere en legt de afperser om bij de overdracht. Wat Pieter alleen niet weet is dat deze Erich de zoon (en ex-junk) van good old Van Veeteren is. Het intense verdriet en de onmacht van de kalende, sympathieke en gepensioneerde commissaris beschrijft Nesser prachtig eenvoudig. Maar Van Veeteren, die inmiddels zijn dagen in een antiquariaat slijt, is ook getergd tot op het bot. Zijn opvolger, de aanmodderende commissaris Rheinhard, helpt hij waar hij maar kan. En dat doet hij natuurlijk op zijn Van Veeterens. Wat een ingevingen heeft die man! Benauwende speurtocht met iets te logisch einde, gelardeerd met filosofietjes over lotbeschikking, wanhoop en onvoorziene gevolgen. Inmiddels is Van Veeteren ook omgebouwd tot tv-serie. (AV)

O

Catherine O’Flynn LITT

Wat verloren is, Engels (What Was Lost, 2007) Artemis & Co, € 17,95

***

Soms is het jammer dat spanning het belangrijkste criterium van deze Gids is. Daarom kan dit prachtige, subtiele verhaal over een vermist meisje, met daarin een schitterend tijdsbeeld (middels de beschrijving van een winkelcentrum in Birmingham) geen vijf sterren krijgen. De eerste hoofdstukken van Wat verloren is gaan over de dappere, tienjarige Kate Meaney.

Na de dood van haar vader gaat ze onverdroten voort met haar speurderswerk voor Falcon Investigations, daarbij geïnspireerd door Het grote detectivehandboek dat ze nog van haar vader heeft gekregen. Volgens Kate is er overal misdaad – ‘ongemerkt en ongezien’ – en zij weet als geen ander dat toeval niet bestaat.

Twintig jaar na haar verdwijning wordt ze gesignaleerd door een bewaker van het troosteloze winkelcentrum Green Oaks. O’Flynn beschikt over een moeiteloze schrijfstijl, waarin ernst en humor prachtig met elkaar verweven zijn.

De ontknoping is niet spectaculair, maar wel bevredigend. Een indrukwekkend debuut dat terecht genomineerd werd voor de prestigieuze Man Booker Prize. (AS)

Margie Orford T

Bloedbruiden, Engels/Zuid-Afrikaans (Like Clockwork, 2006) Sijthoff, € 17,95

****

Briljant debuut van de in Londen geboren, maar in Namibië en Zuid-Afrika opgegroeide Orford.

In de hoofdrol Dr. Clare Hart, ‘profiler’ voor de Kaapstadse politie. Het is haar taak het brein van een seriemoordenaar te doorgronden en zo een eind te maken aan een reeks gruwelijke moorden op jonge meisjes.

Tegen de interessante achtergrond van het hedendaagse Kaapstad zet Orford een verhaal neer dat op alle fronten klopt.

Clare Hart is een complexe persoonlijkheid, die zeker niet onderdoet voor Patricia Cornwells Kay Scarpetta. Aan het hele boek is geen minpuntje te ontdekken, of het zou moeten zijn dat de lijken dermate realistisch worden beschreven dat het lezers met zwakke zenuwen soms te veel kan worden. Wellicht schrijft Orford zo mooi omdat ze bij Coetzee heeft gestudeerd. Haar tweede boek is inmiddels in het Engels verschenen, wederom met Hart in de hoofdrol. (BvIJ)

Håkan Östlundh P

Stank, Zweeds (Slæke, 2005) De Rode Kamer, € 19,95

*

Inspecteur Fredrik Broman woont sinds kort met zijn gezin op het Zweedse eiland Gotland en werkt daar bij de politie in Visby. Een oude man klaagt dat er al heel lang een vreemde Volvo met een skibox geparkeerd staat bij het strand, waar het bovendien eigenaardig ruikt. In de skibox ligt het rottende lijk van een man. Alsof het Nederland is: de politie tast volledig in het duister. Als er later weer iemand op gruwelijke wijze vermoord wordt gevonden, neemt de ongerustheid onder de bevolking van het eiland toe. Logisch, want er gebeurt normaliter nog minder dan op het Zweedse vasteland. De opgewonden standjes van de om zijn sensatiezucht beruchte Zweedse pers zorgen er echter wel voor dat deze scheet een donderslag wordt en dat onze held en zijn collega’s flink onder druk komen te staan om met een verdachte te komen. Dat is een ander dan de aanwijzingen vroeg in het boek doen vermoeden. Sterk einde dus en dat was nodig ook. (AR)

Almar Otten P

Verdwenen chemie, Nederlands (2007), Icoondrift (2008) ArtNik, € 17,50

***

Hoewel er in geen velden of wegen een weduwe te bekennen is – laat staan een klusjesman – heeft debutant Otten zijn serie politieromans heel slim de ondertitel ‘De zeven Deventer moordzaken’ gegeven.

Deel 1, Verdwenen chemie, gaat over ex-managers van chemiebedrijf Unimeer, die allemaal op onnatuurlijke wijze het loodje leggen. De chemische industrie heeft er vroeger in ethisch opzicht een zootje van gemaakt. Vandaar. Aan ervaren inspecteur Jozef Laros de taak om samen met de jonge rechercheur Ellen van Dorth achter de waarheid te komen.

In deel 2, Icoondrift, wordt een ex-prostituee vermoord aangetroffen in haar dure appartement aan de IJssel. Er is een link met de eerste zaak van Laros, twintig jaar geleden. De verdenking valt op een brave huisvader met midlifecrisis, die ongewild in aanraking komt met de schimmige wereld van vastgoedhandelaren en mediamagnaten. Laros en Van Dorth komen in Icoondrift ietsje minder uit de verf. De schrijver is vooral bezig met het uitvoerig beschrijven van hun vele maaltijden. Wat in beide boeken wel opvalt is de authentieke sfeertekening, zowel van het verloop van het onderzoek als van het achtergronddecor, de stad Deventer. Otten hanteert een pretentieloze stijl, zonder zogenaamde literaire franje, en daar is niets mis mee. (AS)

Sasha Otten T

Vals, Nederlands (2008) Karakter, € 15,-

Carrièretutje Diana Dubois heeft het even he-le-maal gehad met dat werken. ‘Te lang heeft ze de spirituele kant in zichzelf genegeerd’, weten wij vanaf pagina 14.

Maar net als ze besloten heeft vrijaf te nemen, hoort ze dat Patrick Groothof (een halfgod: ongeveer veertig, tevens de rijkste, mooiste, aardigste, charmantste grootindustrieel van dit land) haar in dienst wil nemen.

Hij vist haar op in zijn helikopter, stopt haar op zijn landgoed vol met Oost-Siberische knuffelkaviaar – op een door twee chef-koks handgeknede vijfgranenbaguette met rechtsgedraaide scharrelyakboter – en doet haar een aanbod om… (ja, wat eigenlijk?) te gaan doen voor vier ton per jaar en zet haar in zijn Bentley thuis weer af.

O ja, hij vertelt haar ook nog het onbenulligste geheim uit de geschiedenis van het gedrukte woord, waar we vervolgens nog driehonderd pagina’s mee door moeten. Vals is grote flauwekul. (EdV)

P

Sara Paretsky PE

Brandschade, Amerikaans (Fire Sale, 2005) Archipel, € 19,95

****

Het begint al goed: een fabriek ontploft, voor de ogen van V.I. (Vic) Warshawski. En prompt ligt de vaste private eye uit Paretsky’s boeken behoorlijk gehavend in een ziekenhuis. Daar kan ze zich overgeven aan bespiegelingen over het Zuid-Chicago uit haar jeugd. Dat wordt des te actueler als ze met frisse tegenzin basketbalcoach wordt op haar oude school. En tja, waar Vic verschijnt, borrelen als vanzelf de problemen op: diefstal, inbraak, explosies, moord en andere ellende. En kikkers. Ze bloeit weer helemaal op en wordt zelfs weer ouderwets jaloers. Heerlijk. In 2002 werd Paretsky bekroond met een Diamond Dagger voor haar hele oeuvre. (EvE)

Lastig parket **** (Hard Time, 2000, Archipel, € 18,50): ‘V.I. overrijdt in een migrantenwijk bijna een gewonde vrouw, die later sterft. Haar lichaam verdwijnt’; Zwendel **** (Total Recall, 2001, Archipel, € 12,50): ‘Een van de personages verzucht over Vic: “Als jij je binnen een straal van tien kilometer van een zaak bevindt, loopt alles altijd volslagen uit de hand”‘; Zwarte lijst **** (Black List, 2003, Archipel, € 19,95): ‘Natuurlijk draait ook dit boek van Paretsky om seks en geld, natuurlijk leest het als een tierelier en natuurlijk zit het verhaal geramd in elkaar: dat is nu eenmaal haar handelsmerk.’

David Park T

De verzoening, Iers (The Truth Commissioner, 2008) Atlas, € 19,-

****

In Noord-Ierland mogen de wapens dan neergelegd zijn, de jarenlange burgeroorlog laat diepe sporen na. Een waarheidscommissie wordt ingesteld om open eindjes te onderzoeken. Boven aan de lijst staat de verdwijning van Connor Walshe, een vijftienjarige katholieke jongen, destijds door de politie als verklikker gebruikt. Vier hoofdpersonen telt De verzoening: een gepensioneerde politieman, een plantsoenarbeider en de minister voor Jeugdzaken, die allen destijds op hun manier betrokken waren bij de verdwijning, en de voorzitter van de commissie zelf. Alle vier worden door de zoektocht naar de waarheid onvermijdelijk geconfronteerd met hun eigen verleden. Hun eigen verleden, maar vooral de door hun zelf aangepaste versie daarvan. Parks eerste boek dat vertaald is, bevat uitgebreide, misschien wel iets te uitgebreide, beschrijvingen van de hoofdpersonen. En het staat vol met lange, misschien wel iets te lange, volzinnen. Het kent een langzame, misschien wel iets te langzame, opbouw, voordat de vaart erin komt. Geen boek voor een achternamiddagje op een terrasje. (FT)

James Patterson PE

Cross, Amerikaans (Cross, 2006); Het zesde slachtoffer ** (The 6th Target, 2007), beide Bruna; bij Cargo: Tweestrijd *** (Double Cross, 2007); De affaire (The Quicky, 2007); Zevende hemel ** (7th Heaven, 2008) Bruna, € 19,95; Cargo, € 18,90

James Patterson heeft in Nederland twee concurrerende uitgevers, en dat zullen we weten: maar liefst vijf vertalingen van zijn werk binnen één jaar. Zelfs voor de meest hardcore fans is dat wat veel. Sommige van zijn boeken schrijft Patterson met co-auteurs (hoe kan het anders, met zo’n krankzinnig hoog productietempo?); anders dan Bruna zet Cargo deze medeschrijvers wel op het omslag. De ‘Women’s Murder Club’ (co-auteur Maxine Paetro), sinds kort ook op de tv te zien, is de minst geslaagde reeks van Patterson. In Het zesde slachtoffer heeft inspecteur Lindsay Boxer, de heldin, een nieuwe partner, moet ze achter een maniak aan die zowel kinderen als hun nanny’s ontvoert. Dat doet ze niet met haar volle aandacht, want haar vriendin Claire, een van de oorspronkelijke leden van de Women’s Murder Club, is neergeschoten. En haar zoontje Willie is de schutter achterna gegaan. Ongewapend. In Zevende hemel worden diverse welgestelde paren in San Francisco beroofd door twee jongelieden die eruitzien ‘alsof ze uit een advertentie van Ralph Lauren waren gestapt’, waarna ze hulpeloos worden achtergelaten in hun brandende woning. Met hulp van de andere leden van de Women’s Murder Club moet Lindsay ook deze zaak oplossen. ‘Zuivering door het vuur. Dat is een belangrijk bijbels thema.’ Dat Patterson wereldwijd meer dan 130 miljoen boeken verkocht heeft, komt vooral door Alex Cross, de man met het moeizame privéleven, die eerst als rechercheur in Washington en daarna als speciaal agent van de FBI jacht maakt op seriemoordenaars. Het is alsof de spectaculaire zaken hem opzoeken, want in Tweestrijd heeft Cross te maken met een moordzuchtig type dat van elk van zijn gruweldaden een verhaal maakt, een genrestukje met sprekende symbolen. En natuurlijk veel bloed en ingewanden. ‘De moordenaar hield ervan als zijn slachtoffers bij bewustzijn waren, dat paste het beste bij het theatrale effect dat hij beoogde.’ In Cross heeft Alex Cross zijn vroegere beroep van psycholoog weer opgevat, als zijn oude partner John Sampson hem vrijwel dwingt om toch weer terug te keren naar de misdaadbestrijding. De werkwijze van een serieverkrachter vertoont namelijk ijselijk veel overeenkomsten met die van de nooit gegrepen dader van de moord op Maria Simpson Cross, Cross’ eigen vrouw, tien jaar geleden. Nooit eerder heeft Cross zich zo grimmig in een zaak vastgebeten. ‘Hij moest dood en ik wilde degene zijn die hem doodde.’ Zelfs tot na het ogenschijnlijke einde is de spanning te snijden. De affaire (co-auteur Michael Ledwidge) is iets totaal anders, een op zichzelf staande thriller over Lauren Stillwell, een rechercheur van de NYPD, die haar echtgenoot met een blonde vamp uit een hotel ziet komen. Dat laat ze niet op zich zitten: ze zet het hem betaald door zelf ook vreemd te gaan. Maar dan loopt stap voor stap alles uit de hand, totdat haar hele wereld – zowel haar werk als haar privéleven – in scherven aan haar voeten ligt. Maar Lauren is een vechter, met alle gevolgen vandien. Zou Patterson haar een eigen serie gunnen? (EvE)

Zij die gaan sterven **** (London Bridges, 2004, Bruna, € 18,95): ‘Patterson op zijn best, met vlijmende vaart en vlammende actie, plus natuurlijk een dramatische ontknoping. Cross rules.’

Richard North Patterson LT/FT

Verbannen, Amerikaans (Exile, 2007); De zaak Lasko **, (The Lasko Tangent, 1979) Strengholt, € 22,50; United Media Company, € 4,95

****

Als de Israëlische premier Amos Ben-Aron wordt vermoord, wijst alles op een Palestijnse aanslag. Direct na de brutale moord wordt een Palestijnse groepering opgepakt die ervan verdacht wordt een coup voor te bereiden. Onder de arrestanten is Hana Arif, de jeugdliefde van advocaat David Wolfe. Hij lijkt de aangewezen man om haar verdediging te voeren, hoewel alles erop wijst dat dit een meer dan hachelijke onderneming zal worden. Verbannen is een goed doordacht boek, waarin de feiten een dankbare voedingsbodem vormen voor een degelijk fictief plot. Dat valt uiteindelijk wat tegen. Maar, veel problematischer: het boek leest voor geen meter. Dit komt deels door de weinig lenige stijl van Patterson, maar meer door zijn oeverloze analyses en duidingen. In redelijk manke dialogen doen de personages het hele Palestijnse conflict vanaf het begin uit de doeken. Taai en droog, dat is geen vijfhonderd pagina’s vol te houden. Toch wel jammer, het had veel beter kunnen zijn. De zaak Lasko is het uit 1979 stammende debuut van Richard North Patterson, die het schreef in het kader van een cursus ‘creatief schrijven’. En als je een heuse thriller wil schrijven, wat ligt dan meer voor de hand dan deze te situeren in de flitsende wereld van krijtstrepen en mantelpakjes die financiële juristiek heet? Christopher Paget is een jonge, gedreven en, wat in die kringen blijkbaar nogal zeldzaam is, integere medewerker van een commissie die economische misdrijven onderzoekt. Hij krijgt een zaak toegeschoven die politiek nogal gevoelig ligt: een succesvol zakenman en tevens goede vriend van de president wordt verdacht van beursmanipulatie. Dat blijkt nog lang niet alles te zijn. Onverdroten trekt Christopher ten strijde, waarbij hij het geluk blijkt te hebben dat zelfs zijn allervaagste vermoedens bewaarheid worden. Dode sporen zijn er niet, zodat het zelfs in de ogen van een financieel-economische onbenul wat onwaarschijnlijke verhaal tamelijk rechtlijnig tot een oplossing komt. Het dertig jaar oude boek doet niet eens erg gedateerd aan, afgezien van de nicotine die van de pagina’s spat. Pattersons schrijfstijl, met hier en daar een vleugje ironie, doet prettig aan. ‘Die komt er wel’, zou je voorspellen. (EdV/FT)

Rebecca Pawel HT

De waarnemer, Amerikaans (The Watcher in the Pine, 2005). Atlas, € 19,95

*

Uitermate teleurstellende afsluiting van wat ooit begon als een veelbelovende trilogie van Pawel. In het Spanje anno 1940 wordt luitenant Carlos Tejada met zijn vrouw Elena overgeplaatst naar een gehucht om de plaatselijke troepen aan te voeren. In het dorpje blijkt een moordenaar actief. Het is niet moeilijk te raden wie zijn mouwen eens flink opstroopt. Ten opzichte van de voorgangers bevat dit boek nog minder handeling, nog minder ontwikkeling: De waarnemer is een statisch boek waarin de personages, gespeend van elke menselijke eigenschap (spontaniteit, geestdrift, hartstocht) braafjes gaan waar de auteur ze heenstuurt. Saai en ongeïnspireerd bij elkaar geharkt verhaal, dat Pawel ook nog lelijk en bonkig op papier zet. Een boek zonder pit of karakter. (EdV)

David Peace LT

Tokyo Zero, Engels (Tokyo Year Zero, 2007) Cargo, € 19,90

***

Dit is eigenlijk geen thriller maar een experimentele roman. In Tokyo Zero gaat het om meer dan spanning. Om hoe het is om in het Japan van 1946 te leven. Om je te laten ruiken hoe het stinkt en te laten voelen hoe je kleren plakken in de hitte. Om hoe het is mens te zijn in het Japan van 1946. Hoe het is om niet de held te zijn, die je weet dat je hoort te zijn, maar een zwakkeling. Kortom, Peace gebruikt zijn roman om vragen over mens-zijn in 1946 zo goed als in 2008 te behandelen. Maar blijft het ook een thriller, blijft het spannend? Het duurt lang voor de plot over de twee moorden die de defaitistische, aan slaapmiddelen verslaafde inspecteur Minami moet onderzoeken, echt op gang is. Lang, voordat je in het ritme zit van de verbrokkelde, moeilijke en deels experimentele stijl vol herhalingen en afbrekingen. Maar uiteindelijk schud je dit boek niet van je af en zuigt het plot je op. (SP)

Iain PearsLITT

Het portret, Engels (The Portrait, 2005) Cargo, € 17,90

****

De invloedrijke kunstcriticus William Naysmith reist begin 1900 naar het eiland Houat, voor de Franse kust, om zijn portret te laten schilderen door zijn vroegere beschermeling Macalpine, die daar op het hoogtepunt van zijn roem als een kluizenaar is gaan leven. Niemand weet waarom. Macalpine is inmiddels een ‘goede katholiek’ geworden en heeft zijn schildertechniek radicaal veranderd. Hij onthult het ‘waarom’ in een intrigerende, boeklange monoloog – wurgend spannend. Vrouwen waren in het spel: een collega-schilder, een deeltijdprostituee, tevens naaktmodel. Moord, verhanging aan een kroonluchter. ‘Dit moet allemaal in zijn portret komen,’ zegt Macalpine. Als het af is, presenteert de schilder hem de rekening – spectaculair. Zo geschreven door kunsthistoricus Pears dat het voortreffelijk past onder ‘literaire thriller’. (AV)

George Pelecanos T

Tuinier van de nacht, Amerikaans (The Night Gardener, 2006) Anthos, € 19,95

****

Dit is een ‘oudje’ van Pelecanos, zijn fans wachten met smart op zijn nieuwste thriller: The Turnaround, die in de VS in augustus zal verschijnen. Tuinier van de nacht: Het is bijna niet te geloven, maar deze Pelecanos is zelfs nog beter dan Drama stad, zijn meesterwerk over de gore wereld in downtown Washington. Als zo vaak laat hij verschillende decennia door elkaar lopen, om te laten zien dat in die poel van geweld en verderf nooit echt iets verandert. En nog het minst de mensen zelf. Gus Ramone komt als rechercheur Zware Geweldsmisdrijven in aanraking met een gruwelijke moord op een tienermeisje, die hem sterk herinnert aan een zaak twintig jaar eerder, in 1985, toen hij nog agent was. Indertijd raakten hijzelf en twee collega’s zwaar gefrustreerd omdat ze de dader achter een serie lugubere tienermoorden niet te pakken konden krijgen. En dus is het tijd om het oude trio weer bij elkaar te halen. Nietsontziend gaan de drie moderne cowboys hun doel tegemoet, met volle sympathie van hun schepper. ‘Sommige agenten ter plaatse zeiden dat God huilde om het jonge meisje in de tuin. Voor anderen was het gewoon regen.’ (EvE)

Drama stad **** (Drama City, 2005, Anthos, € 19,95): ‘De eigenlijke hoofdrol in zijn boeken wordt opgeëist door Washington, waar geweld en drugs de normaalste zaak van de wereld zijn en iedereen elkaar lijkt te kennen, als in een dorp.’

Louise Penny T

IJskoud, Canadees (Dead Cold, 2006) Van Holkema & Warendorf, € 16,95

**

Het zou zomaar kunnen boeien, ware het niet dat het allemaal zo brááf is, schreven we vorig jaar over Stilleven (2005). Precies hetzelfde geldt voor IJskoud, want Penny schrijft plattelandsthrillers van het betere soort, maar je moet ervan houden. Tijdens de curlingwedstrijd, een winters hoogtepunt in het Canadese gehucht Three Pines, wordt CC de Poitiers vermoord. Geëlektrocuteerd nog wel, en mocht u denken, gut, elektrocuteren, hoe werkt dat eigenlijk, dan zit u gebakken, want de vele technische details worden ons niet onthouden. CC is wel een goed vormgegeven personage, want ze is een uit de grote stad teruggekeerde zelfhulpgoeroe van het zweverige soort. Wederom is het aan inspecteur Armand Gamache om de boel op te lossen. Verder veel beschrijvingen van idyllische dakkapelletjes en klaterende stroompjes die zich door het met ijsnevel bedekte landschap heen meanderen. (PB)

Abraham Peper PE

Het duister van de nacht, Nederlands (2007) L.J. Veen, € 17,90

**

De Amsterdammer Willem Friend is een authentieke privédetective. Eentje die normaliter vreemdgaande echtgenoten bespioneert. Een klant roept zijn hulp in omdat er een lijk in haar huis ligt. Of toch niet? Wordt er een spel met hem gespeeld? Is het een toneelstuk waarin de detective ongewild een rol vervult? Heel wat verwikkelingen, klappen op hoofden, schietpartijen, flauwe naamgrapjes en lijken verder weten we, als het goed is, het antwoord. Friend is een man van weinig woorden, hij praat in afgebeten zinnetjes. Gelukkig doen al zijn tegenspelers dat ook, wat Abraham Peper de kans geeft zijn debuut in een hardboiled stijl naar de beste Amerikaanse traditie te schrijven. Inclusief de sigarettenconsumptie, de wisecracks en de wat seksistische benadering van vrouwen. Het lijkt bijna een parodie, en op een gegeven moment gaat dat storen. Maar dan is bij Peper waarschijnlijk ook de irritatiegrens bereikt en blijkt het allemaal best wat minder te kunnen. Veel lezers zullen daar echter misschien niet aan toe komen omdat ze de draad kwijtgeraakt zijn in de kluwen van personages, hun familierelaties en hun rol in het verhaal. Maar door af en toe wat terug te bladeren en/of notities te maken tijdens het lezen best de moeite waard. (FT)

Leif G.W. Persson P

Vrije val, Zweeds (2007) Cargo, € 19,90

**

Hoofdinspecteur Lars Johansson geeft zijn team opdracht om opnieuw in de onopgeloste moord op Olof Palme te duiken. De politiek lekker incorrecte Johansson heeft van zijn vader het devies ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’ meegekregen, en dat typeert hem heel aardig. In Vrije val wordt nauwgezet verslag gedaan van de inhoud van zo ongeveer alle dossiers die zich sinds de datum van de moord (28 februari 1986) hebben opgehoopt. Zo nauwgezet dat het een onoverkomelijke opgave zou zijn als Persson zijn verhaal niet gelardeerd had met flink wat humor. Aan het eind is er waarachtig ook nog een soort ontknoping, maar dan heb je je wel door zeshonderd pagina’s heen moeten worstelen. Vermeldenswaardig is nog het optreden van de uitgerangeerde inspecteur Bäckström, de grootste hufter aller tijden, die zich op zijn manier ook met de zaak-Palme bezighoudt. Zijn verplichte verblijf op een emancipatiecursus – ‘allemaal flikkers en potten’ – is kostelijk beschreven. (AS)

Nancy Pickard T

Het geheim van de maagd, Amerikaans (The Virgin of Small Plains), Sijthoff, € 18,95

****

Wie Het geheim van de maagd een wat truttige titel vindt, moet bedenken dat een letterlijke vertaling van de Engelse titel ertoe zou leiden dat geen sterveling het boek koopt. Dan maar zo, heeft de uitgever gedacht. In januari 1987 vindt de achttienjarige Rex Shellenberger het naakte, doodgevroren lichaam van een beeldschoon meisje. Hij haalt hulp, en zijn vader Nathan – de vroegere sheriff van het stadje – brengt het lijk naar de plaatselijke arts Quentin Reynolds. Tot verbijstering van Shellenberger senior slaat de arts het lichaam tot pulp, ongetwijfeld om herkenning te voorkomen. De volgende ochtend stuurt rechter Newquist zijn zoon Mitch voor onbepaalde tijd naar een andere stad, tot verdriet van zijn Abby, de dochter van de arts. Wat is hier in vredesnaam allemaal aan de hand? In samenvatting oogt de intrige als een derderangs puzzeldetective, zonder personages van vlees en bloed. Geen zorg. Nancy Pickard heeft in haar loopbaan de literaire prijzen aaneengeregen en Het geheim van de maagd is een intelligent, weldoordacht drama over drie plattelandsfamilies en hun complexe vriendschappen. Spannend is het ook nog. (HK)

Jodi Picoult LITT

Negentien minuten, Amerikaans (Nineteen Minutes, 2007) The House of Books € 17,90

**

Dit boek van Jodi Picoult is een buitenbeentje in deze gids. Het begint weliswaar met het nodige bloedvergieten: Picoult zoomt in op een heuse high school shooting, waarbij een aantal leerlingen de dood vindt. Wat rest is een lang uitgesponnen, psychologisch getinte reconstructie, waarbij de motieven van de dader aannemelijk moeten worden gemaakt. Probleem van dit boek is dat de uitkomst onherroepelijk is, en bovendien al zeer vroeg bij de lezer bekend. De schrijfster heeft, dat verbaast dus niet, duidelijk moeite het verhaal gaande te houden. Die ruim vijfhonderd pagina’s zijn dan ook rijkelijk overdreven. Weinig actie, veel navelstaren. (EdV)

Jos Pierreux P

La Réserve en de vloek van het zesde gebod, Belgisch (2008) Houtekiet, € 19,50

*

Voor het vijfde achtereenvolgende jaar presenteert Jos Pierreux een nieuwe thriller, zoals steeds met een wat onhandige titel en natuurlijk met inspecteur Luk Borré (‘de niet altijd even sympathieke Knokse speurder’) als hoofdpersoon. In het vertrouwde decor van de badplaats Knokke-Heist komt een verandering: het karakteristieke hotel La Réserve wordt gesloopt (wat trouwens ook in de werkelijkheid zo is). Er spoelt een lijk aan, er verdwijnen tieners en Borré kan stevig aan de slag, wat hem letterlijk en figuurlijk tot grote diepten brengt. Uit de eerdere delen van de serie is al bekend dat het Pierreux niet gaat om bloederige scènes, geweld en achtervolgingen. Hij moet het meer hebben van de gesprekken tussen de diverse personages. Daar gaat hij in dit boek erg ver in, waardoor de plot inboet aan spanning, waarschijnlijkheid en tempo. Terwijl de stijl er niet bepaald beter op wordt: ‘Mariëtte boort haar amandelkleurige ogen in de waterige kijkers boven de wallen van de burgervader.’ (EvE)

De overvallers die met z’n drieën waren *** (2005, Houtekiet, € 19,50): ‘De dialogen zijn vakkundig en vermakelijk, de plot kon beter uitgewerkt.’

Elvin Post LITT

Geboren verliezers, Nederlands (2008) Anthos, € 19,95

***

Deze sprekende titel zegt veel over de vele antihelden in het werk van Elvin Post. Ze proberen zich aan hun armoede en ellende te ontworstelen, maar worden door hun eigen beperkingen – en vaak ook door stom, vijandig toeval – nog dieper in de drek geduwd. De meesten van hen zijn vooral slachtoffers. In dit boek komt voor het eerst een personage voor dat puur slecht te noemen is: drugsdealer Sean Withers, die ‘zijn’ wijk in downtown New York in een hardhandige greep houdt. De broers Romeo en Russell zijn, met hun drankzuchtige moeder, producten van Washington Heights, tot voor kort een spreekwoordelijke achterbuurt. Terwijl zelfs de politiemensen inzien dat het arresteren van een paar drugscriminelen niets verandert aan het geweld op straat, is Romeo bezig zich, tot vreugde van zijn hardere broer Russell, aan het drugsmilieu te onttrekken. Van spanning is niet echt sprake, meer van een volgehouden dreigende sfeer. Maar Post houdt er op een onopvallende manier de humor in: Sean is totaal opgefokt door het drinken van enorme hoeveelheden potentieverhogende thee en ergert zich wezenloos aan het schoothondje van zijn vriendin, dat designkleertjes draagt. (EvE)

Vals beeld *** (2006, Anthos, € 18,95 en € 10,-): ‘Post houdt van een internationale setting en heeft zich bijzonder goed op de hoogte gesteld van malversaties met schilderkunst’; Groene vrijdag **** (2004, Anthos, € 19,95 en € 10,-): ‘Het klopt allemaal, de humor regeert, en daardoor is ‘Groene vrijdag’ een hartverwarmend debuut geworden. Gouden Strop 2004!’

Jeff Povey T/LITT

De seriemoordenaarsclub, Engels (The Serial Killers Club, 2006) Trademark, € 17,90

***

Poveys debuut is zonder meer origineel te noemen. De sullige Doug wordt op een dag aangevallen door een beruchte seriemoordenaar. Hij weet zijn aanvaller echter te overmeesteren en te doden, en besluit zijn plaats in te nemen. Al snel komt hij in contact met een groep totale weirdo’s, die zich verenigd hebben in de seriemoordenaarsclub. Voorwaarde voor het lidmaatschap is wel dat je zo af en toe iemand om het leven brengt, liefst op een wijze waar de journaals en de kranten wel raad mee weten, en de politie niet. Het boek is heerlijk over the top, alle cliché’s over bloeddorstige monsters worden uitvergroot: zo gaat bij een van de leden de bodycount over de driehonderd, en Doug zelf beweert harten van slachtoffers uit te snijden om er valentijnskaarten van te maken. Het wie-heeft-de-grootste-sfeertje in combinatie met moord en doodslag werkt af en toe aanstekelijk grappig. Spannend is het overigens geen moment, maar dankzij de humor valt er voldoende te genieten in dit boek. (EdV)

Douglas Preston T

Goddeloos, Engels (Blasphemy, 2007) Luitingh, € 18,95

***

Je kunt van Douglas Preston zeggen wat je wilt, maar niet dat hij geen lef heeft. De man ziet waarlijk overal en alles een spannend verhaal in. En deze cum laude afgestudeerde taalkundige kiest ook niet voor de gemakkelijkste weg. In Goddeloos poetst hij een eeuwenoude controverse – religie versus wetenschap – op tot een actueel thema waarbij in de woestijn van Arizona een horde godsdienstwaanzinnigen in de slag gaat met een stel doorgedraaide geleerden. Moesten Copernicus en Galileo hun tegendraadse opvattingen in de zestiende eeuw nog slechts bekopen met excommunicatie, hier staat leven en dood op het spel voor wijsneus William Hazelius die groter denkt te zijn dan God zelf. Fanatieke dominees, Navajo-indianen, de CIA, de president, iedereen en alles komt in het geweer. En terwijl het je af en toe duizelt van de data en gegevens die superdeeltjesversneller Isabella allemaal uitbraakt, kleuren hemel en aarde rood in Red Mesa. Je zou er bijna bang van worden. (AV)

Preston & Child T

Het helse rad, Engels (The Wheel of Darkness, 2007) Luitingh, € 19,95

*

Even hoopten we dat we de enigmatische en briljante FBI-agent Aloysius Pendergast niet meer terug zouden zien na de titanenstrijd met zijn maffe tweelingbroer Diogenes in Dodenboek *. Maar, ja hoor, daar heb je ze weer, de twee onverbeterlijke idioten en hun doldwaze avonturen op de meest onwaarschijnlijke plaatsen van deze aardkloot. Tegen beter weten in duikt Pendergast ditmaal op in – je gelooft je ogen bijna niet, maar wát een timing zo pal voor de Olympische Spelen – een Tibetaans klooster. Dat ligt zo hoog in de Himalaya verscholen en is zo ver verwijderd van de bewoonde wereld dat zelfs de Chinese bezetter het ongemoeid heeft gelaten. Een ster voor de setting. De rest van het verhaal gaat nergens over. De vier sterren van het Veronica Magazine ten spijt. (AV)

Philip Pullman HT

Het raadsel van de robijn, Engels (The Ruby in the Smoke, 1985); De schaduw in het noorden ****, (The Shadow in the North, 1986); De tijger in de put ****, (The Tiger in the Well, 1991) Prometheus, Van Goor, € 18,95, € 16,75, € 20,95

****

Cross-over: Philip Pullman lijkt het zo’n beetje te hebben uitgevonden. In Nederland is hij eerst bekend geworden met zijn later geschreven trilogie Het gouden kompas (in het Engels: His Dark Materials; kijk, dat klinkt meteen een stuk beter, een Nederlandse vertaling kán veel om zeep helpen). Pullman is de eerste jeugdboekenschrijver die voor zijn werk de prestigieuze en zeer volwassen Whitbread Award ontving. De boeken over de in het eerste deel nog zestienjarige Sally Lockhart – dat eerste deel heet Het raadsel van de robijn – staan bekend als iets meer uitgesproken jeugdboeken. Maar laten we daar maar niet te zwaar aan tillen: Pullman is een begenadigd stilist die zijn jonge heldin haar naspeuringen laat doen in een sfeervol opgeroepen Victoriaans Londen (het eerste deel speelt in 1872). Pullman is Dickens met nóg wat meer misdaad. Elk boek bevat een fraai plot en kan ook afzonderlijk worden gelezen. Heerlijk historisch drama met een duistere kant. Voor de fijnproevers: beter dan Harry Potter. Stijl maakt het verschil, dat bewijst Pullman.

Andrew Pyper LITT

Vuurstorm, Canadees (The Wildfire Season, 2005) Anthos, € 19,95

****

Vuurstorm, Andrew Pypers derde literaire thriller, is wel degelijk spannend. Maar hier is toch in de eerste plaats sprake van Literatuur met een hoofdletter L. Dat is misschien de reden waarom Pyper het bij het heel grote publiek niet zo enorm goed schijnt te doen. Jammer. Deze keer gaat het over een man, Miles McEwan, die op de vlucht is voor zijn verleden. Erg origineel klinkt dit niet, maar Pyper werkt het verbluffend concreet uit. In de afgelegen wildernis in het noorden van Canada heeft deze McEwan zich teruggetrokken. Dan komt zijn door hem in de steek gelaten vrouw hem opeens opzoeken. Bovendien heeft zij McEwans dochter bij zich, een meisje dat hij nog nooit heeft gezien. Vervolgens breekt er brand uit, dat komt uiterst ongelegen, en komt het boek overtuigend op stoom. Wonderlijk is dat er stukken in zitten die geschreven zijn vanuit het perspectief van een berin (een vrouwtjesgrizzly), en nog wonderlijker is dat die stukken nog ijzersterk zijn ook! ‘Ze ruikt rook.’ Plotseling komt het gevaar van alle kanten… Sterk boek.

Q

Patrick Quinlan T

Wraak, Amerikaans (Smoked, 2006) Mynx, € 19,-

***

Op de omslag van Wraak wordt deze eersteling van Patrick Quinlan vergeleken met klassiekers als Pulp Fiction. En inderdaad: analoog aan Tarantino’s rolprent spat het geweld van de pagina’s. Gelukkig gaat de vergelijking ook verder niet mank. Als we de lichaamssappen even opzij vegen, komt een aantal handig in elkaar grijpende verhaallijnen, een keur aan fraai uitgewerkte personages en, gelukkig, de nodige cynische humor tevoorschijn. Smoke Dugan verdiende ooit de kost met het fabriceren van explosieven die dubieuze opdrachtgevers de mogelijkheid gaf kluizen op te blazen. Als zijn handenarbeid misbruikt wordt om een heel vliegtuig met onschuldige slachtoffers te laten exploderen, neemt hij wraak. Hij vermoordt de baas, gaat er met een niet onaanzienlijk geldbedrag vandoor en duikt onder met een nieuwe identiteit. Dat gaat in een beetje thriller nooit lang goed en hier dus ook niet. De gedupeerden komen achter zijn verblijfplaats en sturen een stel bekwame huurmoordenaars achter hem aan. Al onderschatten die het op het oog zo eenvoudige klusje. Mooi, razendsnel en veelbelovend. Jammer van de wat obligate achtervolgingsscène. Maar dat zal wel iets persoonlijks zijn. (FT)

R

Caro Ramsay T

Vergiffenis, Schots (Absolution, 2007) Anthos, € 19,95

**

Ramsay heeft vast a Dutch connection, want de namen van sommige personages klinken wel heel Hollands. Agnes Geertruide de Zwaan, Pieter van der Kerkhof, Jan Michels. Onschuldig klinkend misschien, maar niets is minder waar, er is een heuse Nederlandse bende actief! Verder is alles zeer Glasgows (regen) in dit boek. Rechercheur McAlpine is nog altijd in stilte verliefd op de met zuur overgoten dame die hij destijds in het ziekenhuis moest bewaken in de luttele uren voor haar dood. Twintig jaar later geeft hij zijn huidige vriendin een verlovingsring: de platina ring met diamant van het ooit beeldschone slachtoffer. Lekkere man die McAlpine! In Vergiffenis is van spanning nauwelijks sprake, het keutelt gezellig naar de ontknoping. O, ja, aan het eind wordt ook nog de Crucifixmoordenaar – ‘Het mes is efficiënt en trefzeker gebruikt. Deze knaap weet wat hij doet’ – ontmaskerd. De aanschakeling van verhoren remt de vaart en de personages willen niet tot bloei komen. Maar wat wil je ook, met types die een cursus boekhouden al een gezellig avondje uit vinden. (AV)

Ian Rankin P

Gedenk de doden, Schots (The Naming of The Dead, 2007); Een kwestie van bloed *** (A Question of Blood, 2008); Dode zielen ***** (Dead Souls, 2008) Luitingh, € 19,95, € 18,95

****

Inspecteur John Rebus staat niet ver meer af van zijn pensioen en het is misschien om die reden dat de Britse schrijver Ian Rankin (Fife, 1960) haast maakt met de avonturen van zijn hoofdpersoon. Die het roken en drinken als rechtgeaarde Schot maar niet kan laten, dus ja, je weet ook niet hoe lang hij nog heeft. Wat niet wegneemt dat deze speurder in Edinburgh geenszins een uitgebluste indruk maakt. Integendeel, de onverstoorbare cynicus en tevens fan van Led Zeppelin, is ondanks zijn gevorderde leeftijd en zijn slechte leefgewoonten ook in zijn laatste drie boeken zo scherp als een mes. En het aardige is: om zijn zaakjes op te lossen, maakt hij nimmer gebruik van geweld. Sterker nog, je vraagt je zelfs af of deze politieman eigenlijk wel een wapen draagt. Hij vertrouwt in elk geval meer op zijn verstand. Of is bij hem eerder sprake van instinct? Het aardige van de boeken van Rankin is dat ze – behalve dat ze altijd spannend zijn en lekker snel en los geschreven – ook nooit ver verwijderd zijn van de werkelijkheid. Wie Rebus een beetje heeft gevolgd, kent zonder er ooit geweest te zijn de weg in ‘Evil’ Edinburgh: de mooie plekjes van de stad, de getapte kroegen (de Oxford Bar met de onbeschoftste barkeeper van de city) en de beste restaurants. En niet onbelangrijk, de foute wijken waar je vooral niet moet wezen. Maar ook zijn thema’s staan kort op de realiteit. Zo vormt de top van de G8 het decor waarachter een seriemoordenaar fluitend zijn gang kan gaan in Gedenk de doden. Die G8 was in 2005 ook daadwerkelijk daar, in Gleneagles. De complete politiemacht van het UK moest die week 225.000 betogers en relschoppers in bedwang houden én de veiligheid van de wereldleiders garanderen. Goed dat er nog eentje op de winkel van het dagelijks leven paste: de ietwat cynische John Rebus. Dat de feiten in het boek ook echt kloppen blijkt als de inspecteur langs zijn neus weg vraagt wie er nu eigenlijk de leiding heeft na de eerste ronde van het Schots Open-golftoernooi. Jawel, de Nederlander Maarten Lafeber. En dat was toen ook zo. In Een kwestie van bloed onderzoekt Rebus de dubbele moord op een particuliere school, een actueel thema daar, want nog altijd een kwart van de kids gaat naar dit soort instellingen. De dader is een oud-militair van de SAS en het komt derhalve prima uit dat inspecteur Rebus vroeger zelf ook bij die speciale eenheid heeft gezeten. Hij weet van loners en hij onderkent het Jekyll & Hyde-aspect, dat van gespleten persoonlijkheden. In Dode zielen, ten slotte, staat een pedofiel kinderen te fotograferen in de dierentuin. Meisjes in rokjes die over de reling hangen. Rebus grijpt de man in zijn kladden door hem in het aquarium van de zeeleeuwen te gooien en brengt vervolgens een bezoekje aan de wijk waar hij woont. ‘De torenflats van Greenfield waren blokkendozen uit de jaren zestig en vertoonden de sporen van hun leeftijd. Donkere vlekken op de verkleurde pleisterlaag. Geen planoloog van de gemeente had hier ooit zelf gewoond. Geen directeur van Huisvesting of een stadsarchitect.’ Tegen die sombere en dreigende achtergrond wordt er, na zeventien jaar brommen, ook nog eens een seriemoordenaar uit het gevang losgelaten. Met al die complexe plotlijntjes is het maar goed ook dat John Rebus nog niet met pensioen is. (AV)

Vanaf begin juli worden bijna alle Rankins opnieuw uitgegeven, bij de actie 3 halen, 2 betalen (Luitingh, € 12,50): De beste titels zijn: Zwartboek **** (The Black Book, 1993): ‘Zeer strak, én spannend-compact’; Vuurwerk **** (Mortal Causes, 1994): ‘Bloedstollend, bijzonder goed geschreven, tegen een achtergrond van licht opvlammend barbaars geweld, dat daarna naar believen als “politiek geweld” gemotiveerd kan worden’; Laat maar bloeden **** (Let It Bleed, 1995): ‘Koelbloedig ontrafelt Rankin een samenzwering die zich uitstrekt tot op de hoogste politieke niveaus. Très, très noir’; Door het lint **** (The Hanging Garden, 1998): ‘Rebus jaagt op een verschrikkelijke oorlogsmisdadiger, een oude nazi. Overvol verhaal, gelardeerd met fijne gloomy citaten van The Cure, maar Rankin verliest geen moment de regie’;

Lazarus **** (Resurrection Men, 2001, Luitingh, € 18,95): ‘De confrontaties tussen Rebus en oude vijand Cafferty vormen het hoogtepunt van een thriller die bijna uit zijn voegen barst van de plotwendingen.’

Kathy Reichs P

Tot stof vergaan, Amerikaans/Canadees (Bones to Ashes, 2007) De Boekerij, € 18,95

***

Alweer de tiende thriller die forensisch expert Kathy Reichs schreef over haar alter ego Temperance (Tempe) Brennan. Reichs gebruikt haar eigen dubbele achtergrond door het verhaal deels in de Verenigde Staten en deels in Quebec te laten spelen, wat aardige cultuurverschillen blootlegt. Het liefdesleven van Tempe laat nog steeds veel te wensen over: de recente breuk met rechercheur Andrew Ryan zit haar nog zo dwars, dat ze blij is als ze voor een cold case naar Quebec moet. Daar blijkt echter dat die zaak wel eens te maken zou kunnen hebben met een verdwenen meisje dat ze in haar eigen jeugd gekend heeft. En ook Ryan heeft haar weer nodig, met liefst drie moorden. Juist in zulke emotionele situaties is Tempe op haar best. (EvE)

Ruth Rendell P

De fruitplukker, Engels (Not in The Flesh, 2007) Bruna, € 19,95

***

De ‘koningin van de misdaad’ heeft met De fruitplukker haar zoveelste inspecteur Wexford-mysterie afgeleverd en de vraag dringt zich op of er nog veel zullen volgen. Een truffelhond snuffelt een lijk op in de buurt van Kingsmarkham, en Wexford en Burden moeten weer aan de bak. Er duikt een tweede lijk op. Staat dit in verband met het eerste? Wexford is onderhand aan zijn pensioen toe en Burden zit als een dirty old man verlekkerd naar de serveerster in een Indiaas restaurant te kijken. Via deze serveerster kan Rendell overigens wel weer een maatschappelijk probleem ‘aansnijden’: vrouwenbesnijdenis van Somalische meisjes. Het verhaal zit uiteraard weer prima in elkaar, daar is Rendell vakvrouw genoeg voor. De doodzieke schrijver Owen Tredown, een mogelijke verdachte, met zijn twee vrouwen (die elkaar ‘schoonvrouwen’ noemen!) wordt mooi beschreven, alleen moet je wel even slikken als Claudia, de hippie-achtige ex, een paar keer vermeldt dat ze ‘een feestje in haar hart’ heeft. (AS)

Het stille huis **** (The Water’s Lovely, 2006, Bruna, € 18,95): ‘Ook in Het stille huis is Rendells niveau weer zeer hoog. (…) Rendell is op haar best in psychologische conflictsituaties’; De bezeten minnaar **** (A Demon in my View, 1976): ‘Een prachtig psychologisch spel van misverstanden’; Het stenen oordeel ***** (A Judgement in Stone, 1977): ‘Schitterende klassieker met de beste beginzin aller tijden. Altijd lezen.’ De laatste twee titels zijn opgenomen in één jubileumboek, Bruna, € 10,-

John Rickards T

Duisternis in mij, Engels (The Darkness Inside, 2006) The House of Books, € 17,90

**

De eerste twee Alex Rourke-boeken zijn beter, maar dit is ook een mooi strak verteld, zeer zwart verhaal. Rourke wordt bij een man geroepen die hij zeven jaar geleden in de gevangenis gezet heeft. De man had minstens zeven ontvoeringen op zijn geweten, waarvan er maar enkele zijn opgelost. En nu hij sterft aan kanker, wil hij Rourke op gang helpen om de zaak verder op te lossen. Terwijl het verhaal heen en weer schiet tussen de verschillende tijdvakken, blijkt dat er diverse onopgeloste geheimen zijn. Van sommige daarvan had Rourke achteraf waarschijnlijk gewild dat ze onopgelost waren gebleven. Jammer dat Rickards aan het eind de strakke regie enigszins laat varen en grijpt naar wat makkelijke onwaarschijnlijkheden. (EvE)

Michael Ridpath T

Broederbond, Engels (See no Evil, 2006) Van Holkema & Warendorf, € 16,95

***

In het Zuid-Afrika van de jaren tachtig is de maatschappij nog volop doordrenkt van apartheid. Ridpath kiest deze periode als setting voor zijn ambitieuze roman, die gaat over de opheldering van de mysteries rond het overlijden van de vrouw van krantenmagnaat Cornelius van Zyl. Alex Calder gaat in opdracht van Cornelius’ zoon Todd op onderzoek uit. Ridpath heeft, zo leert de achterflap, grote plannen met zijn creatie Alex Calder, die in dit boek een nogal flets karakter blijft. Hij doet er goed aan zijn held in de toekomst wat meer smoel te geven.

Ridpath is überhaupt geen man van de psychologie, hij laat het verhaal het werk doen.

Met wisselend succes, in elk geval in Broederbond. Hij weet zijn goede uitgangspunt door te trekken naar een even goed plot, maar de weg naar de ontknoping geeft reden tot ergernis. De beproefde dagboektechniek om een reconstructie te rechtvaardigen is hier een zwaktebod, het maakt het verhaal bovendien rommelig. (EdV)

Elle van Rijn LITT

De hartbewaakster, Nederlands (2008) Contact, € 17,95

Anna, een nogal neurotisch typje (ze telt graag dingen: haar wasmachine bijvoorbeeld maakt per beurt 11.358 omwentelingen – verkort programma) werkt in het ziekenhuis op de hartbewaking. Ze komt in contact met patiënt Wouter, die een nieuw hart nodig heeft. Maar hij moet net als iedereen netjes zijn beurt afwachten, en in zijn geval duurt dat nog wel even. Anna schiet te hulp, op onconventionele wijze. De hartbewaakster is een beetje een rommelig en rammelend boek, met een nogal nuffige protagoniste. Verder is enige vorm van actie, intrige, spanning afwezig. Tja, dan wordt het moeilijk om sterren binnen te halen. (EdV)

Nora Roberts P

Het heetst van de dag, Amerikaans (High Noon, 2007) De Boekerij, € 14,95

***

In Nederland is Nora Roberts geen grote naam, maar wereldwijd heeft ze bijna driehonderd miljoen boeken verkocht en haar werk staat regelmatig boven aan de bestsellerlijst van The New York Times. Uit dit boek blijkt waarom: het leest werkelijk als een trein, heeft een intelligent verhaalgegeven, een spannende plot en een fijne romance.

En het is oppervlakkig genoeg om direct integraal verfilmd te worden. Hoofdpersoon Phoebe MacNamara is veruit de beste onderhandelaar van de politie in Savannah: doordat ooit haar eigen familie gegijzeld is, weet ze nu haar kalmte onder zelfs de meest hectische omstandigheden te bewaren. Maar dan komt er natuurlijk een moment waarop die kalmte verdwijnt: namelijk als ze zelf het slachtoffer dreigt te worden van een gevaarlijke gek. (EvE)

Peter Robinson P

Schijnbeeld, Engels (Past Reason Hated, 1991); Woensdagkind *** (Wednesday’s Child, 1992) Bruna, € 18,95, € 19,95

***

Naar eigen zeggen adviseert Robinson zijn lezers om de serie rond hoofdinspecteur Alan Banks – woonachtig en werkzaam in het stadje Eastvale in Yorkshire – op te pakken bij deel 10, Verdronken verleden ****. Banks begint daarin aan een nieuwe levensfase, en Robinsons schrijverschap is het whodunit-genre definitief ontstegen. De echte liefhebber kan daarna altijd nog in een goedkope editie de eerdere avonturen inhalen. Maar niet in Nederland. Weliswaar zijn de delen 10 tot en met 15 inmiddels in het Nederlands vertaald, maar plotseling besloot de uitgever eerst de oude delen chronologisch uit te brengen. Niet in een goedkope serie, maar voor het volle pond. Zo kunt u sinds kort de delen 5, Schijnbeeld (1991) en 6, Woensdagkind (1992) aanschaffen. Door die strategie loopt de uitgever drie recente avonturen achter. Het duurt nog minstens tot 2011 voordat de Nederlandse editie synchroon zal lopen met de Engelse. Schijnbeeld begint met de ontdekking van het lijk van Caroline Hartley. Ze is vermoord door messteken, en op de platenspeler (die op repeat staat) jengelt onophoudelijk het lied ‘Laudate pueri’ van Vivaldi. Banks ontdekt dat Hartley een lesbische relatie onderhield met haar buurvrouw Veronica. Deze was getrouwd met een klassiek componist, die Vivaldi kent van haver tot gort. Zou het echt zo simpel zijn? Nee, natuurlijk niet, het verhaal is net begonnen. Robinson voert zo veel personages op dat de lezer zich afvraagt hoe Banks ze allemaal uit elkaar kan houden. Wie door de bomen toch het bos blijft zien, ontdekt een paar psychologisch interessante vertellijnen, waaronder de aarzelende schreden op het liefdespad van Banks’ collega Susan Gay. Jammer alleen van het knullige slot, Robinson onwaardig. Woensdagkind is eenvoudiger van constructie. De zevenjarige Gemma is ‘voor onderzoek’ weggehaald door een man en een vrouw die zich voordeden als werkend bij de kinderbescherming. Brenda, de moeder van het meisje, is er in haar onnozelheid aan gewend geraakt dat haar dingen overkomen die ze niet begrijpt, en haar vriend zat als altijd in het café om de hoek. Bijna het hele boek hebben Banks en zijn ploeg ervoor nodig om het misdadige stel te vinden en te ontdekken wat er van de kleine Gemma is geworden. De speurders draaien in kringetjes rond en, zoals wel vaker bij Robinson, ontrolt het verhaal zich maar langzaam. De werkelijk schitterende ontknoping maakt die tekortkoming slechts gedeeltelijk goed. (HK)

Tegenstroom **** (A Necessary End, 1989, Bruna, alleen leverbaar in een box met 5 andere titels, € 23,70): ‘Opvallend is dat Alan Banks tijdens hun veelvuldige cafébezoek toch meer sympathie voelt voor zijn collega dan hij wil toegeven. Kennelijk schept het politiewerk een band die culturele en ideologische verschillen kan overstijgen’; Kil als het graf **** (Cold is the Grave, 2000, Bruna, € 12,50): ‘Een van Banks’ meest deprimerende avonturen, ook al door een paar confronterende gebeurtenissen in zijn persoonlijk leven’; Vuurspel **** (Playing with Fire, 2004, Bruna, € 12,50): ‘Weinig hoogtepunten, maar wel een knetterende ontknoping, waarin Banks maar net aan de dood ontsnapt’; Nasleep **** (Aftermath, 2001, Bruna, € 12,50): ‘De psychologische uitwerking van Banks en de andere personages is ronduit voortreffelijk’; Verdronken verleden **** (In a Dry Season, 2000, Bruna, € 12,50): ‘Banks is tijdelijk verbannen naar een uithoek van Yorkshire’; Onvoltooide zomer **** (The Summer That Never Was, 2002, Bruna, € 12,50): ‘Twee moorden worden tezelfdertijd ontdekt. De ene is van recente datum, de andere dateert uit 1965.’

Michael Robotham PT

Gebroken, Australisch (Shatter, 2007) Cargo, € 19,90

****

Met het onderhoudende Nachtboot *** ging het al de goede kant op, en nu laat Michael Robotham zien waartoe hij werkelijk in staat is. Psycholoog Joseph O’Loughlin – ook in eerdere delen al dan niet prominent aanwezig – heeft inmiddels zo’n last van zijn Parkinson-aandoening, dat hij nog slechts parttime werkt. Aan de universiteit van Bath geeft hij psychologiecolleges aan eerstejaarsstudenten. Daarnaast adviseert hij incidenteel de politie. Na afloop van een college moet hij in aller ijl naar een crisissituatie. Een naakte vrouw staat op het punt van een brug te springen. Zelfs zijn beste psychologenspeech kan haar niet tot andere gedachten brengen. Wat bezielde haar? Een paar dagen later verhangt een andere naakte vrouw zich aan een boom. Dit keer kunnen we haarfijn lezen wat daaraan voorafging. Een man belde haar op en gaf haar gedetailleerde instructies. Hij vertelde ook wat hij zou doen als ze die niet opvolgde. Zelfs O’Loughlin kan nauwelijks bevatten wat psychologische manipulatie kennelijk vermag. In zijn persoonlijke leven is Parkinson niet zijn enige probleem. Ruzies met zijn vrouw – die vaak op reis is om als tolk de kost te verdienen – wettigen het vermoeden dat het eind van hun huwelijk in zicht is. (HK)

James Rollins T

Taal der engelen, Amerikaans (The Judas Strain, 2007) Luitingh, € 19,95

**

Rollins staat altijd garant voor een onderhoudende actiethriller en zijn Sigma-team blijft een ijzersterke formule. Maar in Taal der engelen wordt de plot wel heel erg dol. Marco Polo’s manschappen blijken op de terugreis naar Italië door de pest gedecimeerd en het grootste deel van de schepen is met besmette bemanning en al tot zinken gebracht. Als de wrakken van Polo’s schepen gelokaliseerd worden, proberen ‘de slechten’ de ziektekiemen letterlijk boven water te halen om ze te gebruiken voor biologische oorlogsvoering. Het vakmanschap van Rollins maakt het boek nog steeds uiterst leesbaar. De research over Marco Polo is goed gedaan en interessant, maar als aan het eind letterlijk de hemel ontdekt wordt (Harry Mulisch, wo warst du?), blijft de lezer toch met enkele vragen zitten. Een sterretje minder dit jaar. (BvIJ)

Mary Römer T

Het geheim van Gracia, Nederlands (2008) Atlas, € 16,95

Gracia wordt op jonge leeftijd verkracht door haar leraar Engels. Kort daarop blijkt ze zwanger.

Ze vlucht met haar vriend van Curaçao naar Nederland, waar het kind ter wereld komt. Het incident blijft haar ook na de geboorte van het kind achtervolgen.

Römers kwistige gestrooi met Papiamento geven het boek zowaar iets exotisch mee, maar alles opgeteld heeft ze een zeer matig werkje afgeleverd. Een melodramatisch verhaaltje met een niet noemenswaardig plot, verpakt in een ietwat verkrampte, gemaakte stijl. Wie weet houdt u er wel van. (EdV)

Joel C. Rosenberg T

De laatste jihad, Amerikaans (The last Jihad, 2003) Mozaïek, € 18,50

**

Net als in de andere boeken van deze ex-adviseur van Netanyahu heeft Israël een centrale plaats gekregen in verwikkelingen die zich in 2011 afspelen. Er wordt een aanslag gepleegd op de president van de VS. De wereldleider roept zijn vriend Jon Bennett te hulp om een vermetel vredesplan uit te voeren: een door Israël en de Palestijnen gezamenlijk te exploiteren gasveld ter hoogte van de Gazastrook. Als dat niet lukt, mede door grof geweld van Saddam Hoessein en de zijnen, is een Derde Wereldoorlog onontkoombaar. Rosenberg schreef dit ruim voor de inval in Irak en dat moet je als lezer goed voor ogen blijven houden. Het christelijke element en de uitgesproken voorkeur voor Republikeinse oorlogspolitiek en -retoriek ontbreken vanzelfsprekend niet, alsmede een onafzienbare reeks namen en ‘boeiende’ informatie over geavanceerde wapensystemen. (AR)

Anders Roslund & Börge Hellström P/T

De uitlevering, Zweeds (Edward Finnigans upprättelse, 2006) De Geus, € 19,90

*****

Een man zit in een dodencel in Ohio en telt de seconden van de tijd die hem nog rest. En een wraakzuchtige vader wacht op de terechtstelling van de moordenaar van zijn dochter. Zes jaar later, in Zweden, arresteert een rechercheteam onder leiding van oude bekende Ewert Grens een man op verdenking van het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel. Dan blijkt dat deze man al zes jaar dood is, dat hij is gestorven in een cel in Death Row. Roslund en Hellström hebben ook ditmaal voor een zwaar onderwerp gekozen. Na pedofilie (Vaderwraak) en vrouwenhandel (Kluis 21) gaat De uitlevering niet alleen over de doodstraf en over voor- en tegenstanders ervan, maar ook over wraakzucht en genoegdoening, en over laffe politici die de weg van de minste weerstand kiezen. Het knappe is dat het nooit drammerig wordt. Integendeel. Bij het lezen van De uitlevering zit je in een emotionele achtbaan. De meest gruwelijke scènes worden telkens weer afgewisseld door rustmomenten om even op adem te komen. Het is daarbij moeilijk om niet in superlatieven te vervallen. Roslund en Hellström vormen een klasse apart. Hun plots, hun taal, hun personages, alles is van zo’n superieure kwaliteit dat ze eigenlijk hors concours beoordeeld zouden moeten worden. (AS)

Kluis 21 ***** (Box 21, 2004, De Geus, € 19,90): ‘Dit is er weer zo eentje. Een boek waarvan je meteen weet dat de hoogste onderscheiding van vijf sterren volledig op z’n plaats is. Lezen dus!’

Tomas Ross T

De tranen van Mata Hari, Nederlands (2007); De marionet *** (2008), Cargo, € 19,90, € 18,50

***

Het was natuurlijk een kwestie van tijd voordat Tomas Ross zich op Mata Hari zou werpen. Want de exotisch dansende Friezin – echte naam: Margaretha Geertruide Zelle – werd in 1917 door een Frans vuurpeloton om het leven gebracht. Ze zou een dubbelspionne zijn geweest voor de Duitsers. Vooral de weigering van koningin Wilhelmina om haar gratie te verlenen, met een moeilijk mis te verstane sneer naar haar overspelige prins-gemaal, maakt dat velen reikhalzend uitkijken naar 2017, het jaar waarin het dossier-Mata Hari opengaat. Ross loopt daar tien jaar op vooruit, door met het gereedschap van de thrillerschrijver voortvarend een aantal historische lacunes op te vullen. Hij relativeert Mata Hari’s rol aanzienlijk: Ross schildert haar niet af als een geslepen spionne die haar seksualiteit gebruikte om militaire geheimen los te krijgen, maar eerder als een vrouw die met vrijwel iedereen naar bed ging in wie ze iets zag. Of van wie ze wat geld kreeg. Vanzelfsprekend laat hij het koningshuis niet buiten schot: in zijn nawoord suggereert hij dat Wilhelmina de dochter zou zijn van De Ranitz, die door haar moeder Emma persoonlijk in de adel verheven is. De marionet wordt aangekondigd als ‘de eerste Nederlandse “what-if” thriller’. Het uitgangspunt is: Pim Fortuyn is op 6 mei 2002 wel neergeschoten, maar overleeft de oppervlakkige verwonding en wint aansluitend de verkiezingen met grote overmacht. En wat gebeurt er dan? In de versie van Ross wordt Hans Wiegel lid van de LPF en vervolgens premier van een LPF-VVD-kabinet, waarin ook Wilders en Hirsi Ali zitten. Door allerlei ingrijpende maatregelen trekt zelfs de economie weer aan en wordt integratie hard aangepakt! Is er ook spanning? Jazeker, want Fortuyn is het slachtoffer van chantage. Complotten en doofpotten: vintage Ross!

King Kong **** (2006, Cargo, € 10,-): ‘Het sluitstuk van Tomas Ross’ ambitieuze trilogie Voor Koningin en vaderland, waarin hij op zijn kenmerkende “faction”-manier feiten en fictie weet te mengen tot een meeslepend verhaal’; De dubbelganger *** (2004, Cargo, € 18,50, € 10,-): ‘Wie het werk van Ross kent, weet dat de historische achtergronden zijn omgewerkt tot doofpotaffaires, in dit geval over vredespogingen en verraad in WO II’; Omwille van de troon **** (2002, Cargo, € 12,50): ‘Ross heeft hier te lande zijn gelijke niet in de “verthrillering” van historische doofpotaffaires’; De zesde mei *** (2003, Cargo, € 12,50): ‘Een plausibele reconstructie van feiten, theorieën en televisiebeelden die we allemaal hebben gezien, samengesmeed met fictie’; Mathilde **** (2004, Cargo, € 18,90): ‘Als altijd heeft Ross zich gedegen gedocumenteerd en komt hij met venijnige vragen’; De Anjercode *** (2005, Cargo, € 10,-); ‘Ross vertelt zijn verhaal met een mengeling van historische en fictieve personages, waardoor hij de mogelijkheid heeft om gaten in de geschiedenis eigenhandig te dichten’; De hand van God *** (2005, Cargo, € 18,50): ‘Hoewel het einde voor de hand ligt, heeft Ross een paar daverende verrassingen in petto.’

Véronique Roy T

De museummoorden, Frans (Muséum, 2006) Sirene, € 14,95

***

Een anti-relithriller, zo zou je De museummoorden kunnen noemen. De schrijfster moet niets hebben van de veelal protestantse Amerikaanse voorstanders van een intelligent design, de zogenaamde creationisten, en ook de bewoners van het Vaticaan worden door haar met veel argwaan bekeken. In De museummoorden wordt de Amerikaanse professor Peter Osmond naar Parijs ontboden om daar in het Natuurhistorisch Museum een meteoriet te bekijken die zou kunnen bewijzen dat het leven búíten onze aarde ontstaan is. Nog geen week na zijn aankomst zijn er al een heel stel wetenschappers een kopje kleiner gemaakt. Toevallig(?) allemaal aanhangers van Darwin, wiens theorieën de rol van God discutabel maken. Osmond zoekt de dader dan ook in kringen van godsdienstfanatici. Roy heeft duidelijk haar best gedaan om een thriller te schrijven die zowel wetenschappelijk verantwoord als prettig leesbaar is. Daar is ze heel redelijk in geslaagd. De toon is af en toe gewild leuk, maar bij zo’n zwaar onderwerp is dat misschien niet zo erg. (AS)

Violet Le Roy PT/T

Tot de bodem, Nederlands (2008) Leonon Media, € 18,95

*

Aan de plot ligt het niet. Een jongetje heeft geen fijne jeugd maar wordt toch succesvol als voetballer in Engeland. Dan wordt er een vrouw vermoord. Groot Mysterie. Tot zover gaat het goed. Alleen jammer dat dit mysterie met een sisser afloopt, het ‘echte’, achterliggende mysterie ook, en dat het zo vreselijk warrig verteld wordt. Van de succesvolle tijd in Engeland naar de nare jeugd in Nederland en weer terug. De voetballer is niet wie hij lijkt, maar helaas kom je daar pas halverwege achter. Daarvoor speelt de identiteitscrisis geen rol in het verhaal. Daarna juist wel. Geen touw aan vast te knopen. (PAB)

Matthias Rozemond T

Apollovlinder, Nederlands (2007) Karakter, € 18,95

**

De man van Charlotte is spoorloos verdwenen en ze gaat op eigen houtje op onderzoek uit. Ze ontdekt dat hij zich waarschijnlijk schuilhoudt in Zwitserland, in het huis van ene Sophie, een vrouw die gek is op kekke tennisrokjes. De wanhopige speurtocht van Charlotte wordt uitgebreid beschreven, inclusief alle min of meer spannende avonturen onderweg. Rozemond probeert de figuur van Charlotte wat meer diepgang te geven door het invoegen van flashbacks. Helaas niet altijd even succesvol. Als bijvoorbeeld in een terugblik de liefde van Charlottes vader voor de apollovlinder aan bod komt, krijg je het angstige vermoeden dat er allerlei belletjes moeten gaan rinkelen, maar dat wil niet echt lukken. Toch heeft Rozemond een ambitieuze thriller afgeleverd, die niet ongunstig afsteekt bij de werkstukken van een heel stel collega’s uit eigen land. Een tip: de volgende keer een simpeler plot, wat minder maffia met het bijbehorende pief-paf-poef, en een pietsje meer aandacht voor de motieven van deze en gene. Dan komt het wel goed met Rozemond. (AS)

Matt Ruff LITT

Oog om oog, Amerikaans (Bad Monkeys, 2007) Contact, € 17,90

**

Dit is niet zozeer een thriller als wel een hilarische literaire roman in de traditie van Kinky Friedman en Philip K. Dick: flitsende sciencefiction over een seriemoordenaar, maar toch nergens echt spannend. Hoofdpersoon Jane Charlotte zit in de psychiatrische afdeling van een gevangenis in Las Vegas en vertelt een psychiater over de moorden die ze gepleegd heeft. Volgens haar hoort ze bij een organisatie die ‘Foute Apen’ heet en de opdracht heeft het kwaad – vooral in de gedaanten van clowns en harlekijns – te bestrijden. Daarbij gebruikt ze onder meer een geweer dat de macht heeft mensen door schijnbaar natuurlijke oorzaken om het leven te brengen, plus nog allerlei andere technische snufjes. ‘Ik deed mijn ogen dicht en verplaatste me via telekinese naar een plek achter een betonnen pilaar.’ De vele verrassende omslagen in het speelse verhaal worden begeleid door sceptisch commentaar van de psychiater. (EvE)

Craig Russell P

De kleur van verraad, Engels (Eternal, 2007) De Fontein, € 19,95

**

In de tijd dat hij nog rechercheur moordzaken was bij de Schotse recherche, liep Russell lang stage in Hamburg. Daar spelen zich nu zijn boeken af. Zijn vaste held is Jan Fabel, de man die in het vorige boek van Russell nog de rituele seriemoordenaar Broeder Grimm elimineerde. Ook in het derde deel van wat een zesluik belooft te worden, heeft de inspecteur met de sprekende naam te maken met een fabulerende seriemoordenaar. Ditmaal worden allerlei geëngageerde lieden vermoord en gescalpeerd. De kleur rood is een vast gegeven, dat door Russell gretig wordt aangegrepen (bloed, Rote Armee Fraktion, het rode vaandel). Historische doorkijkjes en goede research kunnen niet verhullen dat geloofwaardigheid geen issue is voor deze overigens zeer getalenteerde auteur. (EvE)

Adelaarsbloed **** (Blood Eagle, 2005, Poema Pocket, € 6,98): ‘Jan Fabel krijgt te maken met een rituele seriemoordenaar, die zich ‘de zoon van Sven’ noemt. Door cryptische e-mails aan Fabel te sturen, over het hoe en waarom van zijn daden, speelt hij met de inspecteur en zijn collega’s in Hamburg. Verdienstelijk geschreven, spannend, fantasierijk.’

Carlos Ruiz Zafón LITT

De schaduw van de wind, Spaans (La sombra del viento, 2001) Signatuur, € 19,95

****

Dit is typisch zo’n boek dat niet in één keer uit hoeft, maar dat je soms even neerlegt om er glimlachend over na te denken. Het basisgegeven is de droom van iedere lezer: een vader neemt zijn zoon mee naar ‘het kerkhof der Vergeten Boeken’. Daar mag de jonge hoofdpersoon Daniel Sempere één boek uitkiezen en houden. Het wordt De schaduw van de wind van ene Julián Carax. De jongen verliest zich helemaal in het boek en onderneemt uit pure bewondering een zoektocht naar de schrijver ervan. Dat is het startpunt van een werkelijk intrigerend spel, waarbij personen uit het leven van Carax ineens een rol gaan spelen in het bestaan van Sempere. Er wordt in dit boek gezocht, gevonden, gedreigd, gevochten, geschoten, gehuild, gelachen, bemind en natuurlijk gelezen. Dat alles vertelt Ruiz Zafón onderkoeld, maar betrokken en vol mededogen. Prachtig. (EvE)

S

Gerry Sajet PT

Blind toeval, Nederlands (2007) Ellessy, € 16,95

*

Het zesde boek van Sajet is wederom een oer-Hollands verhaal met oer-Hollandse hoofdpersonen. Zal ongetwijfeld in de smaak vallen bij liefhebbers van de Nederlandse damesthriller. Vrouwelijke huisarts geeft baan op na scheiding en waagt een poging om een carrière als schrijfster te beginnen. Gelukkig komt ze in de trein een uitgever tegen die haar een handje kan helpen. Is dit tevens het begin van een nieuwe liefde?

Het boek is een merkwaardige mix van wel erg eenvoudige, soms Libelle-achtige, dialogen en een behoorlijk ingenieuze plot. Sajets speurder inspecteur Bonnema, een kruising tussen Columbo en Maigret, werkt zich vasthoudend naar de verkeerde oplossing toe. Gelukkig is hij beleefd genoeg om naar de ex-huisarts, inmiddels succesvol schrijfster, te luisteren zodat alles toch nog goed komt. Jammer van de dialogen, die het boek nodeloos vertragen. (BvIJ)

Schoon schip *** (1999, Ellessy, € 11,95 , winnaar Schaduwprijs, beste thrillerdebuut): ‘Twee goede vrienden (altijd bij elkaar, als een huwelijk zonder sex) gaan uit varen. De een verdwijnt, de ander is verbijsterd en heeft uren rondgedraaid om de ander te vinden. Vakkundig slot, héél jammer dat het dan al uit is.’

Marcus Sakey T

Breekpunt, Amerikaans (The Blade Itself, 2007) Van Holkema & Warendorf, € 16,95

***

Het thema van Breekpunt is door de jaren heen veelvuldig bezongen. Twee vrienden verliezen elkaar onder nare omstandigheden uit het oog. Wanneer ze elkaar na jaren weer ontmoeten zijn ze zo uit elkaar gegroeid dat de vriendschap ver te zoeken is.

In dit boek begint de verwijdering tussen jeugdvrienden Danny en Evan met een mislukte overval. Danny spoorde zijn vriend aan met hem te vluchten voordat ze gepakt zouden worden, maar Evan was als altijd stronteigenwijs. Gevolg: één doodgeschoten winkelier en een lange celstraf voor Evan.

Danny betert zijn leven en krijgt een goede baan in de bouw, Evan doodt de tijd met conditietraining en bedenkt een plannetje om quitte te raken met zijn vroegere vriend.

Na zijn vrijlating doet hij Danny een voorstel: we ontvoeren het zoontje van jouw baas, incasseren het losgeld, en verder praten we er niet meer over.

Dat zou het ei van Columbus zijn, ware het niet dat Danny dan tegen zijn vriendin zou moeten liegen. En zeer op zijn baas gesteld is. En bovenal een geweten heeft. Wat nu?

De auteur kent de plaats van handeling, Chicago, als zijn broekzak, wat bijdraagt aan de authenticiteit en sfeer van het boek. Breekpunt is een spetterende actiethriller. (HK)

John Sandford T

Verborgen boodschap, Amerikaans (Invisible Prey, 2007) Bruna, € 19,95

****

Dat je quilts uitkiest als centraal thema, verdient al alle lof. Als je vervolgens in een vroeg stadium de hoofdverdachten van moord, fraude en diefstal voorstelt en deze lieden, antiquairs Leslie en Jane Widdler, ook nog eens gevaarlijk dicht in de buurt brengt van de scherpzinnige rechercheur Lucas Davenport, heb je de hoofdprijs binnen handbereik. Sandford, in het gewone leven journalist John Camp, zet losjes uit de pols een sfeertje neer dat scheert langs het vakmanschap van Michael Connelly en Harlan Coben. Knoerten van karakters, inclusief de ballerige Davenport (rijdt Porsche, jawel) en diens echtgenote, de plastisch chirurg Weather, voelen zich als vissen in de troebele wateren van de kunst (of wat daarvoor door moet gaan). Voordat je oef kunt zeggen, is er alweer een nieuw lijk. Tweede verhaallijn: een senator die zijn ballen laat likken door een minderjarig madonnaatje en tracht aan zijn proces te ontkomen. Die krijgt ook voldoende ruimte om zich te ontwikkelen tot een politiek en juridisch hete kool waar niemand zich aan wil branden. (AR)

Onder schot **** (Hidden Prey, 2004, Zwarte Beertjes, € 7,95): ‘Al gauw zit Davenport tot aan zijn nek in de wrede moorden en duizelingwekkende verwikkelingen. En zo hoort dat ook!

C.J. Sansom HT/LITT

Winter in Madrid, Engels (Winter in Madrid, 2006) De Fontein, € 18,95

*****

Harry Brett, luitenant in het Britse leger anno 1940, is gewond geraakt bij een bombardement en krijgt noodgedwongen een andere functie. Hij moet in Spanje informatie verzamelen over de Falangisten, een fascistoïde groepering die zich wil aansluiten bij Hitler. Bretts jeugdvriend Sandy, met wie hij op kostschool heeft gezeten, lijkt een belangrijke schakel in de Spaanse organisatie. Via hem moet Brett een ingang vinden. Sansom is een meester in het weergeven van wantrouwen, in al zijn dialogen weet hij geraffineerd een dubbele bodem te leggen. Sansom leeft zich uit in psychologische passages. Goed en fout, leugen en feit, alles is in zijn wereld relatief, dat maakt Winter in Madrid tot een intelligent boek, ook nog goed en sfeervol geschreven. Van harte aanbevolen! (EdV)

Pablo de Santis T

Enigma in Parijs, Argentijns (El enigma de Paris, 2008) Mouria, € 18,90

Iemand slaat ‘de ondubbelzinnige toon aan van degenen die hebben geleerd dat niets zozeer op wijsheid lijkt als vaagheid’. Om in de sfeer te blijven.

Deze Argentijnse ex-striptijdschriftenman heeft niet geleerd dat niets zo weinig op een thriller lijkt als een whodunit als deze. Eentje die zich afspeelt op en onder de Eiffeltoren in wording, aan de vooravond van de Wereldtentoonstelling 1889 in Parijs. Al helemaal niet als de belangrijkste personages elf excentrieke detectives uit alle windstreken zijn, met even zo maffe en irritante assistenten. Dodelijk is de druppelsgewijze aanvoer van steeds nieuwe getuigen, verdachten en slachtoffers, die de kromme intrige over een reeks moorden op een kliekje rond een Parijse snuffelaar overeind moeten houden. De ik-persoon roept compassie op, de ontknoping in fases is niet verrassend. En je krijgt dat beeld van Peter Ustinov als Hercules Poirot maar niet van je netvlies. (AR)

Jonathan Santlofer PT

Wraakkunst, Amerikaans (The Killing Art, 2005) Luitingh, € 18,95

*

Ook in de derde thriller van de schrijvende kunstenaar Jonathan Santlofer wordt Kate McKinnon, de kunsthistorica die ook rechercheur is geweest, ingeschakeld bij een serie moorden. Hoe kan het ook anders, want in Santlofers universum is iedere moordenaar artistiek verantwoord bezig.

Ditmaal levert de auteur zelfgemaakte schilderijen bij om de lezer een kans te bieden samen met Kate de zaak op te lossen. En doordat Kate druk bezig is aan een boek, krijgen we veel informatie over schilders als Jackson Pollock en Willem de Kooning. Alles heeft dan ook met schilderijen te maken.

De rest valt niet mee. ‘Zijn gezicht sprak boekdelen, zijn levensvreugde was verdwenen.’ (EvE)

Leonardo SciasciaP

Een duidelijke zaak, Italiaans (Una storia semplice, 1989) Serena Libri, € 16,75

****

De grote geëngageerde Siciliaanse auteur Sciascia – hij overleed in 1989 – hield zich vanaf het prille begin in zijn werk bezig met onversneden terreur van de Rode Brigades en de Siciliaanse maffia. Hij beweerde de maffia en haar wereld van ‘horen, zien en zwijgen’ te kennen, daar hij haar vanaf zijn geboorte had ingeademd. Wie zijn werk leest, kan niet anders dan dat beamen: Een duidelijke zaak opent als een klassiek politieverhaal, met een op te lossen moord op een notabele, maar uiteindelijk, sluipenderwijs, in minimale zetten op een leeg ogend speelbord, draait het om algehele onmacht en een besef van de naderende dood. Wie wil weten wat het betekent als de maffia regeert, leze Sciascia. (JV)

Frank Schätzing T

Geluidloos, Duits (Lautlos, 2006) Bruna, € 22,95

*

‘Duizenden citaten, kwinkslagen en intelligente opmerkingen lagen hem op de tong,’ vertelt Frank Schätzing op een gegeven moment over zijn hoofdpersoon, Nobelprijskandidaat Liam O’Connor. Op dat moment weet Liam zich in te houden, in de rest van het boek nauwelijks. Schätzing zelf overigens ook niet. De auteur die naam maakte met de eco-thriller De zwerm neemt een uitgangspunt dat veel mogelijkheden biedt: tijdens de G8 in 1999, waar onder meer Clinton, Jeltsin, Blair, Chirac en Schröder in Keulen bij elkaar kwamen, dreigt een aanslag op de wereldleiders. Menige Amerikaanse auteur had hier een razendsnelle, bloedspannende thriller van gemaakt. Schätzing voert O’Connor op, die erkend geniaal is, maar als bewezen drankorgel niet geloofd wordt wanneer hij waarschuwt tegen de op handen zijnde aanslag. En vult het dunne verhaal vervolgens op tot liefst zeshonderd bladzijden, door brede verhandelingen op te nemen over Kosovo, internationale financiën, terrorisme, tal van fysische onderwerpen en de diverse soorten whisky die O’Connor geniet. (EvE)

Andrea Maria Schenkel LITT

Blik op het duister, Duits (Tannöd, 2006) Signatuur, € 10,-

***

Debutante Schenkel maakt het Duitse gezegde In der Beschränkung zeigt sich der Meister (of in dit geval die Meisterin) meer dan waar. Binnen een bestek van 127 pagina’s schetst ze een indringend beeld van een gesloten plattelandsgemeenschap waarbinnen zich een afschuwelijk drama afspeelt. In een afgelegen boerenhoeve wordt een gezin van vijf personen (en het dienstmeisje) vermoord aangetroffen. Er is met een pikhouweel op hen ingehakt. De dorpsbewoners staan voor raadsels. Net als Truman Capote in In koelen bloede baseert Schenkel haar boek op een waargebeurde geschiedenis, maar waar Capote urenlange gesprekken heeft gevoerd met de moordenaars, heeft Schenkel haar fantasie de vrije loop gelaten. Het resultaat is een fascinerende roman, geschreven in de simpele taal van het platteland (geen dialect!), die voornamelijk bestaat uit korte getuigenverklaringen van betrokkenen. Ze geven een indrukwekkend beeld van een wereld waarin bekrompenheid, maar ook liefde en passie welig tieren. Een prima voedingsbodem voor dit gruwelijke drama. Blik op het duister is geen echte thriller, maar wel een klasse apart. (AS)

Manda Scott T

Het verborgen kristal, Engels (The Crystal Skull, 2008) Bruna, € 19,95

Om de zoveel tijd wordt ons de nieuwe zondvloed voorspeld, zo ook in Het verborgen kristal. Volgens de kosmologische berekeningen van de Maya’s in het boek zou het op 21 december 2012 met de wereld gedaan zijn. Oorzaak is de mens en niet de natuur, zoals bij het einde der vier eerdere tijdperken in de kosmische geschiedenis. Overconsumptie en de onwil om ons te matigen putten onze natuurlijke energiebronnen uit, met als gevolg natuurrampen, hongersnood, oorlogen, aanslagen en ten slotte de totale ondergang. Had Nostradamus dat niet al voorspeld? Er is geen redden meer aan, tenzij er een nieuwe mens opstaat die in zijn allesomvattende liefde voor de natuur en medemens het tij weet te keren.

Dat die nieuwe mens van een grote schoonheid is ligt voor de hand. De schoonheid van de briljante computergeleerde Kit O’Connor en zijn kersverse echtgenote, de redster der mensheid Stella Cody, gaan ons bevattingsvermogen echter te boven, afgaande op de beschrijving van het moment dat O’Connor voor haar op de knieën valt: ‘Op een plek waar zijn groenbruine ogen haar konden zien en zij hem. Ze stonden kalm op dat moment, meer hazelnoot dan smaragd, met een zweem van bladergroen en zomer.’Ach ja. (MP)

Lisa Scottoline LT

Dubbelleven, Amerikaans (Dirty Blonde, 2006) De Boekerij, € 10,-

***

Bridget Jones meets John Grisham! Cate Fante is een nieuw type rechter. Ze neemt geen blad voor de mond, ze is gek op dure schoenen, en ‘s nachts pikt ze mannen op voor een nummertje in een hotel. Dit ‘dubbelleven’ komt haar duur te staan als een betrokkene van een rechtszaak haar blijkt te hebben geschaduwd. En dan wordt ze ook nog verdacht van een moord. Uiteraard laat ze het daar niet bij zitten, ze vecht terug.

Dit met vaart geschreven boek gaat niet alleen over rechtszaken en moord, maar ook over Cates verleden. Interessant is haar bezoek aan Centralia, een verlaten mijnstadje waar ze is opgegroeid en waar al sinds 1962 een onderaardse brand woedt. In Dubbelleven wisselen serieuze en komische scènes elkaar razendsnel af.

De gedachte aan chicklit dringt zich vooral op bij de scènes waarin vriendin Gina, moeder van een autistisch zoontje, figureert. Leuk mens, dat Cate door dik en dun blijft steunen. De scènes met Gina, haar zoontje en peettante Cate maken dit boek tot iets bijzonders. (AS)

Kitty Sewel T

IJsval, Wales (Ice Trap, 2005) The House of Books, € 16,90

***

Woodruff, een brave huisarts in Wales, krijgt op een dag een brief van een meisje dat beweert zijn dochter te zijn. De brief komt uit Canada, waar Woodruff inderdaad lang geleden heeft gewoond. Hij besluit naar Canada af te reizen om het verhaal te checken. Dat is meteen een welkome afleiding van zijn thuissituatie, die niet al te rooskleurig is. Woodruff weet, direct in het begin van het boek, zijn leven in no time naar de knoppen te helpen. Hij komt relatief onbezorgd in Canada aan; veel heeft hij niet meer te verliezen. Velen blijken de dokter nog te kennen, maar dat wil niet zeggen dat hij moeiteloos integreert in het gehucht Moose Creek. Aardig boek, waarin de desolate sfeer van vergane jagersglorie goed wordt gevangen. Maar verder: standaard dialogen, iets te weinig vaart, een clou die een krappe voldoende scoort, geen hoogvlieger dus. (EdV)

Lynn Sholes & Joe Moore T

Het laatste geheim, Amerikaans (The Last Secret, 2006); Het Hades-project *** (The Hades Project, 2007) Karakter, € 9,95

*

Nadat deze opzichtige Dan Brown-navolgers zich in Het Graal-complot al te buiten waren gegaan aan een thriller over het DNA van Jezus, hebben ze nog twee vergelijkbare boeken afgescheiden die uitgaan van hetzelfde principe: een toevallige confrontatie met een Eeuwenoud Geheim, aansluitende confrontatie met Duistere Krachten, daarna een half boek lang hard wegrennen voor datzelfde Kwaad en tot slot een onwaarschijnlijk voorspoedige afsluiting. Bent u toch nog geïnteresseerd? Het Hades-project gaat over de heilige lans waarmee Jezus aan het kruis werd doorboord, Het laatste geheim gaat over een vijfduizend jaar oude voorspelling van, jawel, de Zondvloed. De auteurs hebben vroeger goed opgelet op de zondagschool. ‘Ze sloot haar ogen en dompelde zich onder in het vloeibare licht.’ (EvE)

George D. ShumanT

18 Seconden, Amerikaans (18 Seconds, 2006) De Boekerij, € 18,95

****

Oké, het is een nogal idioot gegeven. De blinde Sherry Moore is een soort paragnost die af en toe door de politie wordt ingeroepen als ze er echt niet meer uitkomen. Zij kan namelijk de laatste achttien seconden van een dode, uhm, ‘zien’. Dat werkt ongeveer zo: ze raakt het lijk aan, en dan maakt haar centraal zenuwstelsel contact met het brein van de overledene. Zo kan ze het kortetermijngeheugen aftappen – vandaar die achttien seconden. Je moet wel van heel goeden huize komen wil je met zo’n para-plot wegkomen, want meestal blijft het bij een hoop ongeloofwaardig geneuzel. Maar Shuman slaagt erin om dat bovennatuurlijke aspect een plek te geven in deze gedegen, goed geschreven en mooi uitgesponnen thriller. Hooguit kun je erop aanmerken dat hij wat veel personages opvoert: naast de zieneres, de slachtoffers en de daders, ook nog een stuk of vijf politiemensen en hun love-interests. Inclusief inspecteur Kelly O’Shaughnessy die ‘s ochtends als eerste een Nicorette-kauwgum in d’r mond stopt. Maar de karakters zijn allemaal goed uitgewerkt, dus wat zeuren we eigenlijk. Een droomdebuut. (PB)

Leslie Silbert HT

De verspieder, Engels (The Intelligencer, 2004) Cargo, € 12,50

****

Kate Morgan, privédetective en kenner op het gebied van de Renaissance, krijgt een manuscript in handen dat in geheimtaal is geschreven. Vermoedelijk bevat het een serie documenten van de Engelse geheime dienst uit de zestiende eeuw. Een bundeling geschriften die tot de dag van vandaag belangrijke informatie moet bevatten, want de man die het manuscript eerder had willen stelen, overleefde het niet en ook Kate is haar leven nu niet meer zeker. Een goed geschreven, bloedstollende, historische thriller waarbij het verhaal van de zestiende-eeuwse Christopher Marlowe (dichter en spion in dienst van koningin Elizabeth I) mooi door het heden heen gevlochten is. Een razend knap debuut van Silbert, een ex-detective die toevallig ook zelf letterkunde van de Renaissance gestudeerd heeft. (AV)

Randy Singer T/LT

Valse getuige, Amerikaans (False Witness, 2007) Kok, € 20,95

*

Premiejager Clark Shealy krijgt van de Chinese maffia opdracht ene professor Dagan op te sporen. Om zeker te weten dat Shealy over de brug zal komen gijzelen de Chinezen zijn vrouw. Ze geven hem 48 uur om de klus te klaren, anders zal ze gefolterd worden. Shealy komt er gaandeweg achter dat alles draait om een unieke wiskundige formule, die de bezitter ervan schier grenzeloze macht bezorgd. Singer stopt van alles wat in zijn boek: een zoektocht vol gevaren, juridische steekspellen, bij vlagen bloedige actie. Wie zijn werk kent weet dat de ‘gristelijke’ moraal er vanaf druipt, en ook in Valse getuige is de boodschap helder, al houdt Singer zich dit keer relatief in. Geen bijzonder onderhoudend boek, daarvoor is alles te voorspelbaar. Het gaat Shealy ook allemaal erg soepeltjes af, dat spierballen-misdaadgedoe. Divine intervention? (EdV)

Maj Sjöwall & Per Wahlöö P

De verschrikkelijke man uit Säffle, Zweeds (Den vedervärdige mannen från Säffle, 1971); De gesloten kamer **** (Det slutna rummet, 1972); De politiemoordenaar ***** (Polismördaren, 1974); De terroristen **** (Terroristerna, 1975) Signatuur, € 5,-

****

De baanbrekende policiers van het schrijversechtpaar Sjöwall & Wahlöö zijn herdrukt; ze blijken allerminst verouderd. In tien boeken wilde het paar zijn kritiek op de Zweedse welvaartsstaat vormgeven: verzorgd van wieg tot graf, maar ook oppervlakkig, bureaucratisch en met weinig mededogen voor uitvallers. Politiemensen als hoofdfiguur Martin Beck, chef van de rijksmoordbrigade, ervaren de misère het scherpst. Hun cynisme en gekanker – en laconieke humor – begeleiden intrigerende recherchezaken. De spanning van het politiewerk wordt zo verteld dat de lezer voortdurend nieuwsgierig blijft. Gaandeweg krijgen Beck en zijn slechte huwelijk een steeds grotere plek in de serie, die volgens de auteurs was opgezet als een roman in tien delen. Hetzelfde geldt voor de ontwikkeling van de andere centrale personages, zoals Lennart Kollberg, die geweld haat en weigert een wapen te dragen, en de wildeman en gefnuikte snob Gunvald Larsson. Ook neemt de maatschappijkritiek toe: Beck twijfelt er steeds meer aan of hij als politieman het maatschappelijke geweld wel echt helpt in te dammen, en in De politiemoordenaar neemt Kollberg op idealistische gronden ontslag. In De terroristen is zelfs zo’n afkeer van de welvaartsstaat te lezen dat de criminelen er de eigenlijke helden lijken. Opmerkelijk genoeg komt dat over als een logisch besluit van de reeks. (EvE)

Karin Slaughter T

Onaantastbaar, Amerikaans (Beyond Reach, 2007) Cargo, € 19,90

***

Oorspronkelijk was het Slaughters bedoeling om een trilogie aan de avonturen van kinderarts/patholoog-anatoom Sara Linton te wijden, maar intussen is dit alweer deel zes van de serie. In Onaantastbaar keert detective Lena Adams terug naar haar roots. Oom Hank is weer aan de drugs en Lena krijgt onthutsend nieuws over haar overleden moeder. Ze werkt zich danig in de nesten en belandt in een wereld die prima zou passen in een remake van de film Deliverance uit 1972. In het zuiden van Georgia stikt het kennelijk van de achterlijke types, merendeels leden van de Brotherhood of the True White Skin. Zoals altijd bij Slaughter is er veel geweld. Geen wonder dat Lena zo’n onaangenaam meisje is geworden dat feilloos de verkeerde vriendjes uitkiest. Uiteraard komen Jeffrey Tolliver en zijn echtgenote Sara (ja, ja, ze zijn getrouwd en gaan een kindje adopteren) haar te hulp. De dramatische ontknoping van Onaantastbaar doet vermoeden dat Slaughter (misschien niet onverstandig?) een andere weg inslaat. Haar stand-alone, Triptiek, was gewoon beter. (AS)

Onzichtbaar **** (Inedible, 2004, Cargo, € 10,-): ‘Net als Sara in het politiebureau is om haar ex Jeffrey te bezoeken, stormen er twee gewapende lieden binnen, die iedereen gijzelen, een politieman executeren en Jeff verwonden. Slaughter vertelt het allemaal vaardig en met veel onverwachte plotwendingen’; Triptiek **** (Triptych, 2006, Cargo, € 12,50): ‘Je leest niet vaak een boek zo gruwelijk dat je soms de neiging hebt het even terzijde te leggen, en zo ontroerend dat je er een brok van in je keel krijgt.’

Åke Smedberg LITT

Bloed van mijn bloed, Zweeds (Blod av mitt Blod, 2005) De Geus, € 19,90

***

‘Hij was moe. Leeg, afgepeigerd. Had geen zin om wat mechanische zinnen af te raffelen over Lasses voortreffelijkheid of de leegte die hij achterliet.’

John Nielsen is helemaal kapot van de plotselinge dood van de politieman Lasse Henning. Het dodelijke hartinfarct liet weinig ruimte voor twijfel, maar Nielsen wil toch meer weten over de laatste maanden van zijn beste vriend. En dus gaat de journalist op onderzoek uit, methodisch en vasthoudend. Even kalm en kundig volgt Smedberg de vorderingen van Nielsen, die met groeiende tegenzin steeds meer onprettigs en zelfs onsmakelijks over zijn kameraad te weten komt. De spanning lijkt uit het niets te komen, maar is er dan toch, ineens, om vervolgens langzaam aan kracht te winnen. (EvE)

Sarah Smith & Kate Snell T

Misleid, Engels (Deceived, 2008) De Kern, € 16,95

*

Studente Sarah Smith maakt in de pub kennis met Robert Freegard. Hij onthult tegenover haar undercover op zoek te zijn naar IRA-informanten. Vanaf dat moment begint voor haar een hectisch leven vol leugens. Misleid is geheel gebaseerd op het leven van Smith zelf. Als zij inderdaad alles heeft meegemaakt wat in het boek te lezen staat, heeft ze zonder meer een roerige periode achter de rug, maar dat is niet genoeg voor meeslepende fictie. Ze had moeten zien dat haar relaas sterk genoeg is om op eigen benen te staan, en er een memoir van moeten maken. Juist de smakeloze fictiesaus die ze over het geheel giet, is de dood in de pot. (EdV)

Tom Rob Smith LITT

Kind 44, Engels (Child 44, 2008). Anthos, € 19,95

****

Ambitieuze thriller die zich afspeelt in de Sovjet-Unie, in de nadagen van Stalins bewind. MGB-agent Leo Dermidov is een kindermoordenaar op het spoor. Omdat criminaliteit officieel niet bestaat in de communistische Sovjet-Unie hoeft hij niet op steun te rekenen bij zijn jacht op het monster dat zijn slachtoffertjes gruwelijk toetakelt. Sterker nog, Leo wordt enorm tegengewerkt. Hij wordt gedegradeerd en op het platteland te werk gesteld, zijn familie wordt uit het riante staatsappartement geknikkerd, en uiteindelijk weet hij niet of hij zelfs zijn eigen vrouw nog kan vertrouwen. Knap opgebouwde thriller, waarin de auteur door ingenieus en summier te zijn met informatie de aandacht constant weet vast te houden. Het verhaal is doordrenkt van de sfeer van wantrouwen en verraad, twee constanten in het leven van Dermidov. Smith bedient zich van een soepele, zakelijke stijl die uitblinkt in gematigdheid, die weer zorgt voor meer spanning. Eén overbodig en onwaarschijnlijk subplot kost dit verder uitstekende boek zijn vijfde ster. (EdV)

José Carlos Somoza T

De tijdschim, Spaans (ZigZag, 2006) Bruna, € 19,95

*

Wat doet een naar Madrid uitgeweken Cubaan die medicijnen en psychiatrie gestudeerd heeft en zich een literaire naam heeft verworven? Hij schrijft een wrakkige, pretentieus aangezette thriller over tijdreizen. Somoza dist een verhaal op van een stelletje begaafde wetenschappers, die op een eiland een manier vinden om door de tijd te reizen. Natuurlijk gaat er iets mis met dit ZigZag-project en er vallen doden, waarna alle betrokkenen zich weghaasten en proberen te vergeten wat er gebeurd is. Maar ja, als Pandora’s doos eenmaal geopend is, gaat hij niet zomaar weer dicht, nietwaar? ‘Ze werd zich bewust van de gruwelijke waarheid: Nadja verbrokkelde alsof het een klomp suiker was die door haar aanraking uit elkaar viel.’ (EvE)

Erica Spindler T

Monddood, Amerikaans (In Silence, 2003); De dood voor ogen (See Jane Die, 2005) Mira, € 10,95

Monddood: een onvervalste feelgoodthriller. De boeketreeksliefde speelt een even grote rol als de moorden. In een traditioneel stadje in Louisiana blijkt alles niet zo ideaal te zijn als het eruitziet. Natuurlijk blijkt de ‘slechte’ tweelingbroer uiteindelijk de goede en de ware. De ‘goede’ broer is de grote schurk. Je voelt het al aankomen op bladzijde één. Er rollen natuurlijk een heleboel doden door het boek, maar gelukkig blijven de goeden over en gaan de slechten allemaal dood. Het boek eindigt met een van de meest gebruikte Hollywood oneliners, Let’s get out of here, en dan reizen de heldin en haar ware de zonsondergang tegemoet. De dood voor ogen: van hetzelfde laken een pak. Een ooit gruwelijk verminkte vrouw trouwt met de plastisch chirurg die haar oplapte tot schoonheid. Helaas lijkt de dokter het verkeerde pad opgegaan te zijn en wordt hij verdacht van moord en overspel. Gelukkig is daar de goede jeugdvriend die de ontroostbare echtgenote bij staat. Maar is die jeugdvriend wel zo betrouwbaar? U raadt het al. Spindler doet er nog een schepje bovenop en laat nog een andere goede onverwacht slecht zijn. Spindler heeft nu volgens hetzelfde stramien, zevenentwintig(!) boeken geschreven in ruim twintig jaar. Ze begon met romance en voegt daar sinds tien jaar een thrillerplot aan toe. Haar trouwe lezers worden nooit teleurgesteld, het komt altijd allemaal goed bij Spindler. (BvIJ)

Eva Maria Staal LITT

Probeer het mortuarium, Nederlands (2007) Nieuw Amsterdam, € 15,95

****

Eva Maria Staal – what’s in a name? Oervrouw, moeder, vrouw van staal, zowel de schrijver als de hoofdpersoon van Probeer het mortuarium, zorgt thans thuis voor dochter en echtgenoot, maar was een decennium daarvoor nog actief als internationale wapenhandelaar. Met mannie op de bank televisie kijken, kaasdomino’s in de aanslag, is een zeldzaam hoogtepunt in het leven van de vrouw die eertijds kalasjnikovs verpatste. Leuk is de constante suggestie dat onder het vernis van haar huisvrouwenbestaan nog steeds het moordwijf schuilt dat ze was: een kruimeldief kiest ze uit op grond van alle mogelijke technische informatie als ware het een M22.

De wildwestverhalen over de internationale wapenhandel zijn ronduit spectaculair. Haar Chinese baas, de homoseksuele wapenhandelaar Jimmy Liu, stoot haar uit het bedrijf, dat hij vervolgens de afgrond in helpt. Zijn gedrag is haar een raadsel en dat wil ze jaren nadien, als de herinneringen zich niet langer laten verdringen, oplossen. Nu moet ze hem, symbolisch, begraven – op weg naar conventioneel burgermansgeluk.

De vaardig geschreven en goed gecomponeerde realistische roman kreeg vorig jaar de Schaduwprijs, en was onlangs goed voor de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor schone letteren. (JV)

Dmitri Stachov T

De retoucheur, Russisch (Retoesjer, 2005) Signatuur, € 16,95

**

‘Ik heb de geschiedenis rechtgebogen. Van mijn werk hing veel af. Ik hanteerde mijn schaaf en het gezicht van de wereld veranderde,’ zegt fotograaf Genrich Genrichovitsj Miller tegen zijn zoon Genrich, eveneens fotograaf. Op het hoogtepunt van de Sovjet-terreur had vader Miller in opdracht van de KGB staatsgevaarlijke elementen van negatieven verwijderd waarna ze van de aardbodem verdwenen. Ook Mussolini, op de beroemde foto van Lenin en Gorki uit 1944 bij een schaakpartij op Capri staat de Duce achter Gorki, maar is door vader Miller weggeretoucheerd en vervangen door de Tyrrheense Zee. Dat vertelt een verlopen historicus tenminste aan zoon Genrich bij hun ontmoeting op het platteland, waar deze historicus in het gekkenhuis is opgeborgen: ‘Je vader heeft Benito aan het eind van dat jaar verwijderd en in het voorjaar hing hij al ondersteboven.’ De zoon heeft de magische familiegave geërfd, maar wil er geen gebruik van maken ondanks de aansporing van zijn vader die hem toevoegt: ‘Zo was de tijd, en die is nog steeds zo. Ze nemen jou te pakken of jij hen.’ Jammer dat de macht van vader Genrich niet zo ver strekte dat hij de wereld van groter ellendelingen dan de Duce kon verlossen, desalniettemin is het een vrolijke boel. Sovjet-satire. (MP)

Jón Hallur Stefánsson

Misstap, IJslands (Krosstré, 2005) De Geus, € 19,90

***

Je moet ervan houden, van Scandinavische thrillers, waarin depressies en alcohol altijd hand in hand gaan. ‘Hoe zou u haar karakter omschrijven?’ vraagt de speurder aan de moeder van een verdwenen meisje. ‘Heeft ze de neiging tot depressiviteit of impulsief gedrag?’ Bent u een fan van het genre, dan is Misstap een aanrader. Mooie typeringen van de relatie tussen moeders en dochters, vaders en zonen. En door de koele verteltrant heen broeit en bloeit de noordse passie net zo heftig als op Sicilië. Het motief voor de moord komt uit die hoek. Alleen blijken zowel motief als moordenaar het spiegelbeeld te zijn van wat Stefánsson het hele boek suggereert. Een knap geconstrueerde thriller. En als het verhaal na het trage begin eenmaal op gang is gekomen, spuit het als een IJslandse geysir naar zijn ontknoping toe. (BvIJ)

Nicolet Steemers T

Zachte heelmeesters, Nederlands (2007) L.J. Veen, € 17,90

***

Het begint meteen goed: huisarts Heleen Mendels wordt gebeld tijdens het inbrengen van een hormoonspiraaltje bij een patiënte, en aarzelt geen moment. ‘Langzaam trok ik mijn hand met de eendenbek terug’, en weg is de dokter, het meisje op de behandeltafel verbouwereerd en zonder spiraaltje achterlatend. Dat komt zo: haar tienerdochter Mila is vermist, en elk telefoontje geeft hoop op goed nieuws. Inderdaad is Mila weer terecht, mager, bleek, zonder haar oorpiercings en ze herinnert zich niets van de maanden waarin ze weg was. Zegt ze tenminste, want al snel lijkt er iets anders aan de hand, en verdwijnt ze opnieuw, ditmaal ogenschijnlijk vrijwillig. Er volgt een hoogst origineel plot, waarbij de vraag of het kind nu wel of niet ontvoerd is, verrassende antwoorden oplevert. En een mooi zwart randje op het eind, niks eind goed al goed. Steemers is flink vooruitgegaan sinds haar debuut Het hart en de moordkuil . (PB)

Ashe Stil T

De hoer van Babylon, Nederlands (2008) Conserve, € 18,95

**

Historicus Ashe Stil schreef een reeks historische detectives, maar hoewel de titel iets bijbels uitstraalt is De hoer van Babylon een hypermoderne thriller. Het gaat over ex-Unifiller, Ira van Oorschot, die in Amsterdam een wat twijfelachtig bestaan leidt. Hij komt in contact met pornosterretjes, junks, corrupte politiemensen, enge Marokkanen en terroristen van onduidelijke afkomst. Uiteindelijk stuit hij op een bende die de wereld wil opzadelen met het dodelijke Marburgvirus. Uit deze opsomming blijkt wel dat Stil misschien wat te veel hooi op zijn vork heeft genomen, en dit enthousiasme vind je ook terug in de populaire taal die hij bezigt. Hij heeft het constant over iemands ‘treiter’ en zijn ‘leuter’. Zijn laptop is ‘zijn Delletje’ en de gevangenis is ‘huize Het Rukkertje’. Maar afgezien daarvan is het een vlot geschreven verhaal met leuke dialogen en met een ontroerend optreden van twee van Ira’s trouwste vrienden. In deze thriller is vriendschap geen illusie. (AS)

Nick Stone T

Solomon, Amerikaans (King of Swords, 2008) Mynx, € 19,95

**

Met groot verlangen zagen we uit naar de nieuwe thriller van Nick Stone. Zijn vorige, Mr. Clarinet, verdiende internationaal veel lof. Wat een deceptie, teleurstelling alom, nu. Stone is er niet in geslaagd om zijn vlotte schrijfstijl te houden. Er zijn te veel verhaallijnen, waardoor het een onoverzichtelijk geheel wordt. De draad raak je kwijt, als de derde subintrige overgaat in de tweede en de eerste, terwijl alle aandacht ook uit moet gaan naar de bepaald niet alledaagse zwarte magie die bij Stone nu eenmaal een belangrijk thema is. De twee sterren zijn voor de idee en de karakters onder wie rechercheur Max Mingus en zijn partner Joe. Hun routinemoordklus in het apenpark in Miami leidt via een slachtpartij onder de familie van het eerste slachtoffer en een half verteerde tarotkaart (‘De koning van Zwaarden’) in de maag van dode man naar Solomon Boukman: een duister en gevreesd crimineel, die aan voodoo-ceremonies doet en hooggeplaatste vrienden heeft. Tel daarbij corruptie in het politiekorps en probeer te begrijpen dat onze dienders het zwaar hebben. (AR)

Mister Clarinet **** (Mr Clarinet, 2006, Mynx, € 19,95): ‘Het heeft er alle schijn van dat Carver, zoon uit een puissant rijke familie, zich heeft laten meelokken door de zwartmagische versie van de rattenvanger van Hamelen, Mister Clarinet genaamd. De speurtocht door duister Amerika gaat van dik hout zaagt men planken – voor de doodskist. Debutant Stone, zelf half-Haïtiaan, bedacht sprankelende dialogen die de betoverende sfeer extra kracht geven.’

Arno Strobel T

Magus, de broederschap, Duits (Magus, die Bruderschaft, 2006) De Fontein, € 16,95

*

Nemen de discipelen van de nazi’s het katholieke geloof over?

Zal de nieuwe Hitler paus worden en daardoor aan het hoofd komen te staan van een meer dan duizendjarig rijk? Een wel erg vergezochte en onwaarschijnlijke plot over hoe een paar honderd Duitse jongens van nazi-origine op een internaat in Zuid-Afrika worden klaargestoomd om het katholicisme te infiltreren.

Strobel gaf zijn debuut in eigen beheer uit en werd zo succesvol dat Duitse uitgevers in een veiling om zijn rechten vochten. Magus was vorige zomer bij onze oosterburen dé grote hit.

Het is moeilijk identificeren met de bijzonder onsympathieke hoofdpersoon, dus moet er een andere reden zijn voor de grote populariteit van dit boek. U mag raden welke. (BvIJ)

Martin Suter LITT

De duivel van Milaan, Zwitsers (Der Teufel von Mailand,2006) Signatuur, € 16,95

***

‘Het rook niet meer grijsblauw en ook de stemmen kon ze niet meer zien.’ Dit is de intrigerende beginzin van deze geslaagde thriller van een Zwitserse literaire topauteur. Fysiotherapeute Sonia Frey heeft altijd al latent synesthestische gaven gehad, maar na een lsd-trip ziet ze overal geluiden en ruikt ze kleuren. Om aan de bedreiging van haar gewelddadige echtgenoot Frédéric te ontkomen, neemt ze een baan aan in een wellnesshotel in een uithoek van Zwitserland. De paranoïde situatie waarin ze terechtkomt, blijkt rechtstreeks te maken te hebben met de Faust-achtige sage De duivel van Milaan. In hotel Gamander heeft iedereen een geheime agenda. De bloedmooie eigenaresse, maar ook Sonia’s directe collega’s. Vooral in het begin van het boek kan de lezer genieten van Suters superieure taalgebruik met korte dialogen en rake typeringen. Het einde is spectaculair maar misschien daarom wat ongeloofwaardig. Een moordenaar die in zijn eigen val loopt, riekt een beetje te veel naar een James Bond-boek. (AS)

T

Peter Temple T

De kwade dag, Australisch (In the Evil Day, 2002) Cargo, € 19,90

***

Voormalig huurling Con Niemand werkt in Johannesburg als gastheer/gids/chauffeur/bodyguard voor bewoners of reizigers die weten dat op elke straathoek de dood loert. Zelfs hij kan hun veiligheid niet garanderen, blijkt: Brett Shawn en zijn vrouw worden thuis door insluipers vermoord. Zelf weet hij te ontsnappen, met medeneming van de inhoud van Bretts aktetas. In Hamburg werkt John Anselm bij een schimmig bedrijf. Zijn taak is ‘uitzoeken hoeveel hij mensen die hij niet kende moest rekenen voor het bespioneren van andere mensen om redenen die hij niet wilde kennen’. En in Londen probeert een ambitieuze journaliste de hand te leggen op een video-opname waarop te zien is hoe Amerikaanse soldaten in het buitenland een slachting aanrichten onder de bevolking. Met dit uit 2002 daterende verhaal bevestigt Temple zijn enorme talent. Zijn stijl is wederom vlekkeloos, op een paar zoetige liefdesscènes na. Een zwaarwegend manco van het boek is de schimmige wereld waarin vooral Anselm zich beweegt. Hele hoofdstukken bevatten dialogen van personages van wie we alleen de naam te weten komen. Zijn het freelancers bij het bedrijf? Klanten? Opdrachtgevers van klanten? Geheim agenten? De lezer moet er maar een slag naar slaan. Maar wie doorbijt, wordt uiteindelijk ruimschoots beloond. (HK)

De gebroken kust **** (The Broken Shore, 2005, Cargo, € 19,90): ‘Temple schrikt niet terug voor een complexe romanstructuur. Hij voert een projectontwikkelaar op die de kust wil opleuken, diverse notabelen en activisten die zijn plannen willen dwarsbomen, en krasse staaltjes van racisme, niet in de laatste plaats binnen het politiekorps. Als de messcherpe dialogen niet zo slap vertaald waren, had het boek het maximale aantal sterren verdiend.’

Jan en Sanne Terlouw D

De apotheker, Nederlands (2008) Nieuw Amsterdam, € 15,95

*

Bulgaarse seksslavinnen, louche advocaten en procureurs, witwaspraktijken, drugsverslaafden, vooroordelen en werkende vrouwen, het euthanasievraagstuk, conformisme, de files, abortus, seks buiten de deur; werkelijk alle hedendaagse politieke en maatschappelijke vraagstukken komen aan bod in de nieuwe ‘Reders & Reders’ van vader en dochter Terlouw. De apotheker ademt de sfeer van Suske en Wiske met vader Reders als een geciviliseerde Lambiek en Wiske als zijn eigenwijze dochter. Ook Jerommeke is als nobele wilde van de partij in de persoon van de door vader Reders op het rechte pad gehouden crimineel Jacco. De Redertjes doen wat de capabele, jonge vrouwelijke politie-inspecteur Jorinde Goedhart – ‘In uniform een gezagdraagster, onder de douche een appetijtelijke vrouw, al vindt ze zelf dat ze van onderen iets te veel en van boven iets te weinig heeft’ – ambtshalve niet mag. Behalve de raadselachtige moord op apotheker Antoinette van der Geest, lossen ze ook een afrekening op in het criminele circuit. Helaas Genenkaas, denkt de verveelde lezer met Jacco, wiens stopwoord dat is. (MP)

Charles den Tex T

Cel, Nederlands (2008) De Geus, € 19,90

****

In de literatuur is het schrijven van een sequel geen goed idee. Tenzij het vanaf het begin expliciet de bedoeling was een hele serie te schrijven over een politieagent of privé-detective. Maar dat was Charles den Tex niet van plan, toen hij het Stropwinnende De macht van meneer Miller schreef. Een communicatieadviseur die door toevallige omstandigheden bij een internationaal complot betrokken raakt, dat klinkt toch niet als een serie. Maar twee jaar later is Michael Bellinger het slachtoffer van identiteitsdiefstal. Zo heeft iemand onder Michaels naam een hypotheek voor een kassencomplex in het Westland afgesloten. Gelukkig komt zijn zakenpartner Gijs van Olde Nieland uit een goed nest en kan hij een beroep doen op de juiste hulptroepen: zijn neefje Richard, die zich een even verdienstelijke bodyguard als autocoureur betoont, en advocaat Klasman, in het dagelijks leven een platvloerse bruut, maar wel een die het klappen van de zweep kent. Dat is maar goed ook, want de identiteitsdief blijkt machtige klanten bij de Nederlandse overheid te hebben, zodat Michael hopeloos klem komt te zitten tussen concurrerende instanties. Dit leidt tot enkele fantastische actiesequenties, zoals een achtervolging in het Amsterdamse Centraal station, die ongetwijfeld het nodige research gevergd heeft. Een geheide kandidaat voor een Stropnominatie, zo niet de hoofdprijs zelf. (HK)

De macht van meneer Miller ***** (2005, De Geus, € 10,- ): ‘De onberekenbare Charles den Tex pakt dit keer uit met een actiethriller die in het Nederlands taalgebied zijn weerga niet kent – en won er dan ook in 2006 de Gouden Strop mee. Een samenzweringsroman van het zuiverste water in helder, meeslepend proza. Een must’; Angstval *** (2004, De Geus): ‘Een prachtig bizar en absurdistisch boek waar alles spectaculair uit de klauwen loopt’; Stegger *** (2003, De Geus, € 17,90): ‘Wat begon als een jolige afrekening met bezweringsformules voor managers eindigt als een spannende misdaadnovelle’; Schijn van kans **** (2002, De Geus, Gouden Strop, € 17,90): ‘Prima opbouw en wervelende ontknoping’; Code 39 **** (1998, De Geus, € 17,90): ‘Nederlandse verkoper maakt bedrijfspleuris mee in Dubai en later in China. Mooie spanning.’

Johan Theorin LITT

Schemeruur, Zweeds (Skumtimmen, 2007) De Geus, € 19,90

****

Theorin heeft geen compassie met zijn personages. Allemaal zijn het geknakte zielen vol opgekropte frustraties. Neem Julia: haar zoontje Jens is tijdens het spelen verdwenen en sindsdien niet meer gezien. Al jaren leeft ze in onwetendheid over het lot van de jongen, maar ze geeft de hoop niet op. Of neem Nils Kant, de beruchtste inwoner van het dorp waar ook Julia woont: extreem gewelddadig en sadistisch, berucht om het spoor van lijken dat hij achterliet. Officieel is hij in 1963 begraven, maar de geruchten dat hij nog leeft zijn hardnekkig. Prima thriller, die uitblinkt in somberheid. Theorin hanteert een sobere stijl, houdt zijn dialogen scherp en kort, is totaal wars van franje. De ontknoping is zo verrassend als het gezien de setting maar kan zijn. Er had net iets meer ingezeten, maar Theorin scoort een dikke voldoende met zijn beklemmende roman. (EdV)

Ton Theunis PT

In Gods naam, Nederlands (2007) De Boekerij, € 18,50

***

Knap van Theunis: hij laat zijn speurder, rechercheur Frits Calis, achter een terroristische Marokkaanse jeugdorganisatie aan zitten, diens Duitse vrouw na de dood van haar moeder terugkijken op een Nederlands verblijf vol vooroordelen, en hun dochter Rianne heimelijk verliefd zijn op een Marokkaan. En toch wordt hij nergens larmoyant of moralistisch. Hij weet in dit bloederige verhaal zelfs voor elkaar te krijgen dat je als lezer beseft: extremisme hoort bij elk soort jeugd, het ligt er vooral aan hoe ouderen daar gebruik van maken. Toch blijft ook deze thriller op typisch Theunis-achtige wijze puur Hollands: dat komt door de overheersende rol van het water. Zo wordt bijvoorbeeld een woonboot ingezet voor een aanslag op een sluis. (EvE)

Onder N.A.P. **** (2006, De Boekerij, € 16,95): ‘Een wervelend verhaal vol actie en drama, met explosies, duikscènes en de inzet van het leger. Prima opgezet en razend spannend uitgebouwd.’

Michael Theurillat LITT/P

IJsdood, Zwitsers (Eistod, 2007) Q, € 19,95

****

Wat is dat toch leuk! Je pakt een boek van een jou onbekende schrijver en het blijkt zo goed dat je verlangend uitkijkt naar het vervolg. Theurillats roman doet qua sfeer en plot een beetje denken aan de boeken van Donna Leon. Commissaris Eschenbach past prima bij zijn Italiaanse collega Brunetti en mevrouw Mazzoleni, Eschenbachs secretaresse, doet in haar optreden denken aan signorina Elettra. IJsdood bevat verschillende verhaallijnen, die aan het eind mooi bij elkaar komen. In een strenge winter worden in Zürich opeens veel doodgevroren daklozen gevonden. De patholoog-anatoom treft in een van de lichamen een raadselachtig gif aan. Commissaris Eschenbach krijgt een briefje met een lijst met namen toegespeeld, afkomstig van een jonge biochemicus, die spoorloos verdwijnt. Theurillat bouwt de spanning knap op door nieuwe informatie goed te doseren. Naast Eschenbach zijn er nog een stel andere personages die allemaal hun eigen (vaak ontroerende) verhaal te vertellen hebben. Dat alles levert een bijzondere leeservaring op. (AS)

Sabine Thiesler T/PT

Huis van stilte, Duits (Hexenkind, 2007) Karakter, € 17,95

***

Romano kan lekker koken, maar of het genoeg is voor een gelukkig huwelijk? Zijn bloedmooie Duitse vrouw Sarah woont dan wel samen met hem in Toscane, maar ze heeft ook een eigen huisje in het bos. Wat doet ze daar, en vooral met wie? Alleen verandert in deze houterige vertaling, die behoorlijk op spanning is, helaas de ‘vriend van de ex van Sarah’ Tim nog wel eens in Tom. Dan, op een dag is Sarahs keel doorgesneden. De zoektocht naar haar moordenaar verloopt moeizaam en voert langs haar verleden in Duitsland. Doordat Thiesler steeds heen en weer schiet tussen heden en verleden wordt mooi gedoseerd en wurgend langzaam duidelijk wat er in dit gezin aan de hand is. (PAB)

Franck Thilliez T

Gruwelhuis, Frans (Le chambre des morts, 2005); Schaduw van de beul ** (La forêt des ombres, 2006) Sijthoff, € 18,95, € 17,95

**

Sylvain en Vigo, twee vrienden die werkloos geworden zijn door de barre economische omstandigheden in de mistroostige omgeving van Lille veroorzaken diep in de nacht een fataal auto-ongeluk. Op het lichaam van het slachtoffer vinden ze twee miljoen euro.

Ze bezwijken voor de verleiding en verstoppen het lijk. De twee miljoen blijken echter bedoeld te zijn om een ontvoerd meisje, in handen van een seriemoordenaar, vrij te kopen. Het arme kind wordt dan ook de volgende dag dood aangetroffen, opgemaakt als pop. Terwijl de twee vrienden worstelen met hun angsten en schuldgevoelens weet de betweterige brigadier Lucie Henebelle zich in het onderzoek te wurmen.

Ze speelt, dankzij haar kennis van morbide zaken, een hoofdrol in de jacht op de amateurpreparateur. De Noord-Franse schrijver Thilliez mag in eigen land al enige faam hebben opgebouwd, in Nederland was hij nog onbekend. Vooral in het eerste deel wordt de groeiende spanning tussen Vigo en Sylvain en het verleggen van hun grenzen onder invloed van het geld met overtuigingskracht beschreven.

De speurtocht naar ‘Het Beest’ stelt echter wat teleur, is nogal voorspelbaar en staat bol van opgelegde horrortrucjes, die vage herinneringen oproepen aan de legendarische film Wax Museum. Het decor van Thilliez’ volgende thriller, Schaduw van de Beul, zorgt ervoor dat het lijkt of je het allemaal al eens hebt gelezen. Een huis in het Zwarte Woud, afgesloten van de buitenwereld. Daarin een gehandicapte ex-psychiater, een door hem ingehuurde gezelschapsdame, schrijver David Miller, gecontracteerd om een boek te schrijven over, alweer, een seriemoordenaar, zijn vrouw en zijn kind. Beetje ouwe koek. Terwijl David zit te typen, met uitzicht op de ontbindende varkens aan de waslijn, melden psychopathische slachtoffers van een mysterieus auto-ongeluk zich aan de deur, worden voetsporen in de sneeuw gevonden, en blijkt langzamerhand de aard van het beestje. In dit geval van Arthur Doffre, de psychiater.

Als David zich iets eerder gerealiseerd zou hebben dat het op zijn minst merkwaardig is dat een stinkend rijke excentriekeling een matig getalenteerd en weinig succesvol schrijver tegen een vorstelijke beloning in een afgelegen hutje een boek over een seriemoordenaar laat schrijven, dan was het allemaal vast met een sisser afgelopen. (FT)

Felix Thijssen PE

De blauwe nacht , Nederlands (2007) Sijthoff, € 16,95

****

Na het verongelukken van zijn vriendin en hun dochtertje leek het of Max Winter door Felix Thijssen was afgedankt. In Het diepe water had hij een kort gastoptreden, dat geen naam mocht hebben. Maar nu is hij weer helemaal terug. En niet alleen dat. Vanaf het moment dat hij de mooie Joanna Madsen en haar voorlijke dochtertje Cassie ontmoet, kunnen we er vergif op innemen dat dit het begin is van een nieuwe liefdesrelatie. Wat was er mis met de privédetectives van vroeger, die ‘s avonds op hun zolder nadachten over het menselijk tekort en te veel whisky dronken? Thijssen compenseert deze faux pas enigszins door zijn vorige hoofdpersoon, de misdadiger Charlie Mann, weer van stal te halen. Getweeën gaan ze op zoek naar de man die Charlie’s vriendin vermoord heeft, en later de zuster van Joanna. Max speurt en praat, Charlie slaat en schiet. Over de keus van de verrassende moordenaar valt te twisten. Maar Thijssens schrijfstijl is onberispelijk en hij heeft de overvolle intrige in een houdgreep. Jammer van die verliefdheid. (HK)

Het diepe water **** (2006, Sijthoff, € 14,95): ‘Francine en haar vader Gerard koesteren al jaren de wens om met een zeewaardig jacht de wereld rond te reizen.

Helaas kost zo’n boot heel wat meer dan wat Gerard bij elkaar beunt. Thijssen schrijft met nog meer autoriteit dan anders. Hij heeft een verhaal in zijn hoofd en hij zal het vertellen ook. Aandacht, graag’; Charlotte *** (2002, Zwarte Beertjes, € 6,98): ‘Ambachtelijke thriller van een auteur uit de Nederlandse subtop’; Caroline **** (2001, Zwarte Beertjes, € 6,98): ‘Aardig mysterie groeit uit tot prachtig geplotte plagiaataffaire’; Tiffany *** (2000, Zwarte Beertjes, € 6,98): ‘Intrige rond onwelgevallige soldatengetuigenissen uit Srebrenica.’

Jac. Toes en Thomas Hoeps T/P

Kunst zonder genade, Nederlands (2007) De Geus, € 19,90

***

In diverse musea in de grensstreek Arnhem-Nijmegen worden lijken aangetroffen in replica’s van bestaande moderne kunstwerken. Een studente aan de kunstacademie, eerder slachtoffer in een verkrachtingszaak, wordt op zeer wrede wijze tot kunstobject verwerkt. En dan is er nog de dochter van een afvalverwerkingsmagnaat uit Arnhem die in Argentinië wordt opgepakt voor bezit van drugs. Restaurateur Robert Patati uit Mönchengladbach en politiepsychologe Micky Spijker uit Arnhem werken samen aan de oplossing. Wat volgt is een spannende speurtocht, waarin korte, vlot geschreven scènes elkaar mooi afwisselen. Corruptie in de kunstwereld, de bekende inefficiënte politiebobo’s, een realistisch kijkje achter de schermen van musea: het komt allemaal aan bod. En zelfs de romantiek wordt niet vergeten. Voeg daar nog een ontknoping bij die mooi wordt ingeleid maar toch nog onverwacht komt, en je hebt een prima thriller in handen. Reden genoeg om uit te kijken naar een verder samenwerkingsverband van deze twee schrijvers. (AS)

Scarlett Thomas T

De verdwijning van Thomas Lumas, Engels (The End of Mr. Y, 2006) Q, € 19,95

****

De lezer wordt gewaarschuwd dat er een vloek rust op het zeldzame boek, dat studente Ariel Manto bij toeval in een antiquariaat vindt. De uitgever heeft er alles aan gedaan dit boek zo uit te geven dat het ook macaber oogt: een vrijwel zwarte omslag en zwart op snee, een geheimzinnige zwarte doos.

Al heel snel heb je het gevoel dat je inderdaad een doos van Pandora geopend hebt, waaruit allerlei nare zaken je om de oren vliegen. Zeker als Ariel Manto, in navolging van de obscure filosoof Thomas Lumas, door wie zij zo gefascineerd wordt, een wonderlijk drankje slikt en in de ‘troposfeer’ terechtkomt. Een vierde dimensie, een wereld van gedachten en metaforen, waarin je kunt reizen, zowel in de ruimte als in de tijd.

Gedachtenexperimenten, existentialistische hersenspinsels, het erfgoed van Heidegger, Einstein en Derrida – niets laat Thomas onbenut om de lezer mee te sleuren.

Een boek als een lsd-trip. Het is zeldzaam dat een schrijver zich zo in het hoofd van een lezer weet te nestelen. Met een aantal prangende vragen. Wat gebeurde er met Thomas Lunas? Wat met Saul Burlem, de hoogleraar bij wie Ariel studeert? Wat gebeurt er met Ariel zelf?

Thrillerelementen genoeg, zij het volstrekt afwijkend van wat we in dit genre gewoon zijn. Alleen voor gevorderden. (BvIJ)

Arni Thorarinsson T

De tijd van de heks, IJslands (Timi nornarinnar, 2005) De Geus, € 19,90

**

Journalist Einar van het Middagblad uit Reykjavik wordt weggepromoveerd naar het onherbergzame platteland van IJsland. Het moet het afkickproces van de Jim Beam bespoedigen, verwacht zijn baas. En daarnaast hopelijk leuke stukjes opleveren over zulke gemêleerde onderwerpen als weggelopen hondjes, knokpartijen in cafés en het aanstaande toneelstuk van de plaatselijke middelbare school. Maar Einar heeft de charismatische hoofdrolspeler van die voorstelling nog niet geïnterviewd of diens lijk wordt gevonden op de vuilstort en daarmee zijn de poppen aan het dansen.

Tamelijk langdradig, maar niet onverdienstelijk opgeschreven verhaal waarin de hedendaagse problematiek rond drank, drugs en criminaliteit aan de orde komt op dit eens zo ongerepte eiland van geisers en gletsjers.

Wat het boek er niet makkelijker op maakt zijn de namen van de hoofdrolspelers. Spreek hardop uit: Gunnhildur Bjargmundsdóttir, Adelheidur Heimisdóttir, Höskuldur Péttursson en Skarpédin Valgardsson. (AV)

P.J. Tracy T

Sneeuwblind, Amerikaans (Snow Blind, 2006) Van Holkema & Warendorf, € 16,95

****

Moeder P.J. Lambrecht en dochter Traci Lambrecht, die samen boeken schrijven onder het gemeenschappelijke pseudoniem P.J. Tracy, worden per boek beter. Dit is inmiddels hun vierde productie en het gegeven is ronduit hilarisch: rechercheurs Leo Magozzi en Gino Rolseth doen namens de politiemacht van Minneapolis mee aan een wedstrijdje sneeuwpoppen maken voor een goed doel. Het wordt meteen een stuk minder gezellig als in twee van de sneeuwpoppen in het park twee dode politieagenten blijken te zitten. Ook elders verschijnen zulke onprettig gevulde sneeuwmannen. En hoofdpersoon Grace MacBride en haar nerds van het softwarebedrijfje Monkeewrench treffen tijdens hun speurtocht op het web uiterst verdachte chatplekken aan. Het is een wonder dat het verhaal, ondanks de vele wendingen nog geloofwaardig blijft ook! Zeer onderhoudend. (EvE)

Peter Tremayne HT

De verdwenen monnik, Engels (The Monk Who Vanished, 1999) De Leeskamer, € 14,95

*

Jaloezie en machtsstrijd zijn zo oud als de wereld, maar het verhaal ervan is telkens nieuw. De verdwenen monnik speelt zich af in het Ierland van de zevende eeuw. Het boek is de zevende thriller in de Zuster Fidelma-reeks, uitgebracht door de in het genre gespecialiseerde uitgeverij De Leeskamer. De serie loopt zo goed dat er voor liefhebbers Fidelma muismatten, mokken, T-shirts en andere dingen te koop zijn. Je kunt zelfs op Fidelma-weekend naar het Ierse Cashel, waar de avonturen van deze in het klooster getreden koningsdochter zich afspelen. Met de bus langs Fidelma-plaatsen, een Fidelma-diner met de schrijver en Fidelma-lezingen op het land. Je moet er maar aardigheid in hebben. Het lezen van historische romans, zoals het malicieuze, goed onderbouwde I Claudius van Robert Graves, kan nuttig en aangenaam zijn. Tremayne overdondert je met zijn kennis van Keltische zeden en gewoonten, maar steekt verder even diep als een platbodem. Als de tengere, elegante Fidelma met een vakkundig uitgevoerde judogreep een mannelijke belager vloert, wordt het Keltische gedoe hilarisch. Wie van het genre houdt zal deze geschiedenis van een verijdelde staatsgreep evenwel met genoegen uitlezen. (MP)

Aino Trosell T

Als het hart nog slaat, Zweeds (Om hjärtat ännu slår, 2000) De Geus, € 19,90

****

Wist u dat er in 1940 in Zweden een lijst klaarlag met uitvoerige gegevens over Zweedse Joden, samengesteld door Zweedse nazi’s? Bij een eventuele inval konden de Duitsers meteen aan de slag.

Trosell maakt in haar bewonderenswaardige roman gebruik van dit historische feit, maar het boek vertelt op de eerste plaats het verhaal van Siv Dahlin.

Siv is een ogenschijnlijk gelukkig getrouwde vrouw die na de ontrouw van haar man in een persoonlijke crisis terechtkomt. Ze trekt in het huisje van haar overleden tante en leert zichzelf opnieuw kennen. Als er in de leerlooierij waar ze een baan vindt, een jongeman onder verdachte omstandigheden overlijdt, ruikt Siv onraad. En hoe zit het met de dood van haar tante? Gebruikmakend van een heel eigen stijl weet Trosell op zeer knappe wijze de onzekerheden van Siv en de politieke werkelijkheid (Witte Zweden Eerst!) te combineren.

Aan het eind is Siv een vrouw die ‘niet akkoord gaat met bang zijn’, en als lezer blijf je vol bewondering achter, voor deze vrouw en voor dit boek. (AS)

Joris Tulkens S

De Shatila erfenis, Nederlands (2008) Houtekiet, € 18,95

*

In 1982 slachtten Libanese falangisten onder commando van Hobeika duizenden mensen af in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. Time Magazine stelde later de Israëlische premier Sharon ervoor verantwoordelijk. Toen in België een genocidewet was aangenomen werd Sharon daar aangeklaagd vanwege zijn vermeende betrokkenheid. Hobeika had tegen hem willen getuigen, maar kwam bij een aanslag om het leven. Tegen de achtergrond van deze geschiedenis laat Tulkens de wakkere Belgische politie een wereldomvattende terroristische aanslag verijdelen. Wie van complotten houdt kan zijn hart ophalen. Niet Al-Qaida, maar de Amerikaanse president zit achter de aanslag. Hij wil hem gebruiken om Europese steun te krijgen voor zijn plan om de islam te verbieden. De door de CIA voor de uitvoering van het complot geselecteerde Palestijnse financieel expert en diplomaat Barghouti speelt echter dubbelspel en dreigt de halve westerse wereld op te blazen. Naast Hobeika plaatst de schrijver een corrupte Arafat als aanstichter van de Shatila-slachting. Onwaarschijnlijk, maar geen reden om het boek terzijde te leggen. De onuitgewerkte karakters en het speculeren op modieuze fobieën zijn dat wel. (MP)

Janette Turner Hospital LITT

De stad van Orpheus, Australisch (Orpheus Lost, 2007) Anthos, € 19,95

**

Het begint allemaal crescendo, in deze poëtisch geschreven roman. Leela, studente in Boston, wordt verliefd op Mishka, als ze deze jonge Australiër viool hoort spelen in de metro. Zij is wiskundestudente en ziet hem als een ‘onoplosbare vergelijking’, en die kan ze nu eenmaal niet laten rusten.

Maar ja, dan wordt haar onoplosbare vergelijking ineens de verdachte van een Hamas-terreuraanslag, waarna Leela zelf op zoek gaat om het ware verhaal achter haar minnaar te zoeken.

De vele verwijzingen naar wiskunde en muziek en de volgehouden Orpheus-thematiek zorgen ervoor dat dit kundig geschreven boek eerder literair dan spannend is. (EvE)

Scott Turow LT

De aanklager, Amerikaans (Presumed Innocent, 1987) Poema Pocket, € 7,98

*****

Turow legde met Presumed Innocent de eerste steen van de grote fabriek van legal thrillers. Zijn debuut kreeg nog meer prestige doordat het werd aangekocht door een literaire uitgeverij. Turows officier van justitie wordt van moord beschuldigd, maar bestrijdt dat prachtig. Boeiende deductie, uitmuntende karaktertekeningen, en schitterende rechtzaalscènes, die de handeling binden en daardoor de spanning verhogen.

Helene Tursten P

Novemberval, Zweeds (Den krossade tanghästen, 1998) De Geus, € 22,50

***

De opmars van de goede Europese politieroman is nu echt op gang gekomen en vooral de Zweden blijken dit genre uitstekend onder de knie te hebben. Nu is daar weer Helene Tursten, een voormalige tandarts, die inmiddels al weer zeven boeken over haar vaste hoofdpersoon Irene Huss heeft geschreven. Novemberval is het eerste boek dat in Nederland uitkomt. Huss, moeder van een puberende tweeling en fanatiek beoefenaarster van jiujitsu, is rechercheur in Göteborg. Samen met haar team moet ze erachter zien te komen hoe het zit met de zogenaamde zelfmoord van een rijke beurshandelaar. Die klus blijkt nog niet zo eenvoudig. Ondertussen laat een van de tweeling haar hoofd kaal scheren en verkeert ze in extreem-rechtse kringen. Volgens de uitgever is Irene Huss behoorlijk geëmancipeerd, sympathiek en levensecht, en dat klopt helemaal. Er zijn nog wel een paar minpuntjes: de plot is wat te ingewikkeld en sommige stukjes zijn overbodig, maar Turstens personages zijn stuk voor stuk interessant, zodat je uiteindelijk de dikte van het boek graag voor lief neemt. (AS)

John Twelve Hawks T

De donkere rivier, Amerikaans (The Dark River, 2007) The House of Books, € 18,50

**

Na De reiziger ** is dit het tweede deel van John Twelve Hawks’ mythische trilogie over de zoektocht van Gabriel Corrigan naar zijn verdwenen vader Matthew. De toverachtige wereld waarin ze leven telt drie soorten mensen: Broeders, Reizigers en Harlekijns. De Broeders overheersen door middel van een enorm computersysteem, de Grote Machine. Gabriel is een van de vrijgevochten Reizigers, net als zijn broer Michael, die echter is overgelopen naar de Broeders en zijn grootste tegenstander is geworden. En de Harlekijns zijn de lijfwachten van de Reizigers, waarbij de mooie maar gewelddadige Harlekijn Maya meteen ook de minnares is van Gabriel. Dat brengt grootscheepse fantasy-confrontaties met zich mee: ‘Ze stapte op het mes en stak haar zwaard omhoog, haar tegenstander in de borst stekend.’ De schrijver met de fraaie Indiaanse naam John Twelve Hawks is zelf ook een moderne mythe: hij communiceert alleen via e-mail of een niet traceerbare satelliettelefoon, niemand kent zijn ware naam. (EvE)

James Twining T

De zwarte zon, Engels (The Black Sun, 2007) BZZTôH, € 9,90

**

In de nadagen van WO II heeft een groep elite-SS’ers in opdracht van Heinrich Himmler een trein vol geroofde kunstvoorwerpen verdonkeremaand. Een deel van deze trein is nog steeds zoek, maar gelukkig zijn er om onduidelijke redenen talloze verborgen aanwijzingen over de verblijfplaats van deze twee wagons achtergelaten. Oud- en neo-nazi’s, FBI, CIA en de hoofdpersonen, de vroegere kunstdieven Tom en Archie, tuimelen over elkaar heen om wijs te worden uit de informatie en reizen daarbij de halve wereld over, een spoor van lijken en onderdelen achterlatend. De in korte hoofdstukken beschreven zoektocht, waarbij de onbehoorlijke hoeveelheid geluk van onze vrienden nauwelijks stoort, is intrigerend en inventief opgebouwd. Totdat de Russische maffia er weer zo’n ordinair wild-westachtig gooi- en smijtfestijn van maakt. Je kunt ook niets aan die lieden overlaten. Twinings vorige, De roof van de Double Eagle , werd beschreven als ‘perfect te verfilmen’ en wellicht heeft hij met de achtervolgingsscènes, waarbij nog nét geen bloemenkarretje of brandkraan omver gereden wordt, alvast de filmversie van De zwarte zon voor ogen gehad. (FT)

U

Lisa Unger LITT

Black Out, Amerikaans (Black Out, 2008) Sirene, € 19,95

****

‘Vandaag is me iets interessants overkomen. Ik ben doodgegaan.’ Zo begint de nieuwe Lisa Unger, wederom een wervelend boek dat zich pas laat neerleggen als het uit is. De ‘uitgeputte, uitgeholde vrouw’ uit de beginregels is Annie Powers, op het oog een benijdbare moeder en echtgenote uit Florida. Maar zoals zoveel personages in Ungers werk heeft ze een verleden met een dubbele bodem. En in die bodem bevinden zich een pathologische moordenaar en zijn zo mogelijk nog verkniptere zoon. Unger weet het allemaal wurgend spannend te maken door het verleden onstuitbaar te laten doorkieren naar het heden. ‘Het is zo waar dat het pijn doet.’ Kijk, dat is nou nog eens een voortreffelijk geschreven literaire thriller! (EvE)

Halve waarheden **** (Sliver of Truth, 2007, Sirene, € 19,95): ‘Unger laat het verhaal meteen beginnen met harde actie (‘Er lag iets op de vloer voor haar. Een handschoen? Nee, een hand. De hand van haar man op de vloer.’). En dan gaat het door, in tomeloze vaart, tot je het boek met een verlichte zucht weer neerlegt.’

V

Philipp Vandenberg T

Het graf van Campo Santo, Duits (Purpurschatten, 1999) Karakter € 9,95

**

De meeste Vandenbergs spelen zich in het verleden af, in de Dan-Brown-wereld waarin de een na de andere complottheorie betreffende de goede oude katholieke Kerk moet worden ontrafeld, en de clerus een op geld en seks belust clubje blijkt te zijn. Hierbij moet gezegd dat Vandenberg al Vaticaanthrillers schreef vóór het succes van De Da Vinci Code, dus van na-aperij is geen sprake. In Het graf van Campo Santo zitten we in het hier en nu, met modefotograaf Alexander Brodka in de hoofdrol. Die leidt een luxueus societyleventje, rijdt rond in een Jaguar, en vult en passant twintig pagina’s full colour in de Vogue. Zijn jeugd bracht hij gekweld door in een internaat bij de Benedictijnen, dus hij geniet met volle teugen van zijn vrijheid. Dan sterft onverwacht zijn moeder, en wordt hij in zijn kuit geschoten. Een waarschuwing van de maffia, denkt de politie, en dan zitten we toch weer in een kerkcomplot. Samen met zijn getrouwde minnares Juliette, galeriehoudster, begeeft Alexander zich naar Rome om de geheimen van zijn moeder te ontrafelen. En voor Juliette is er nog wat gedoe met een schilderij van Leonardo Da Vinci. (PB)

Marten van der Veen T

Dagvals tijding, Nederlands (2007) TM, € 17,90

*

Sinds het succes dat Al Gore ermee oogstte heeft het verschijnsel ‘ecothriller’ een grote vlucht genomen. Klimaatverandering is dan ook het onderliggende thema in dit fictiedebuut van Van der Ven. Tussen een wel zeer stevige maar veelbelovende opening en een nogal gezocht slot neemt hij ons mee naar de flitsende wereld van een zwaar gesubsidieerd weerinstituut in De Bilt.

Oplettende lezers zouden hierin het KNMI kunnen herkennen. De briljante en gerenommeerde nieuwe medewerker Berend Dagval knutselt er een nieuw weermodel in elkaar, dat weliswaar uitstekend valt bij een Spaanse schone maar dat bij een vooraanstaande politicus de nodige wrevel opwekt. Om zijn politieke carrière te beschermen neemt die dan ook passende maatregelen tegen de wetenschapper. Tussen talloze moeizame dialogen door etaleert de schrijver zijn kennis van spelletjes als poker en roulette. Hij valt echter lelijk door de mand als het schaakspel en de wetenschap ter sprake komen. Waar wiskundigen hun wenkbrauwen zullen fronsen als Berend nog op zoek moet naar ‘de ontbrekende logaritme’ voor zijn model, zullen schakers wel heel benieuwd zijn naar de beschreven stelling. Hopelijk is dit een indicatie voor het realisme van de gang van zaken na ‘De Ramp’, anders gaan we nog zware tijden tegemoet. (FT)

Herman Vemde T

Tequila Sunrise, Nederlands (2007) Ellessy, € 18,95

***

Mozarts Eine kleine Nachtmusik is bijna afgelopen als officier van justitie O.H.G.M van Ryckevorssel op het punt staat klaar te komen. Tegelijkertijd gaat ook nog de telefoon: zijn vrouw. Shit! Maar als hij te horen krijgt dat zijn dochter op school bij de gymles tegen een hockeybal is aangelopen en in het ziekenhuis ligt, springt Mr. Onno in zijn kleren, graait zijn boeltje bij elkaar en verlaat overhaast het luxe bordeel La Dolce Vita. Het hoertje Moniek blijft hoofdschuddend achter. Dan valt haar oog op een USB-stick. Hij moet uit het attachékoffertje van de magistraat zijn gerold.

Daarna draait het in Tequila Sunrise om de handel in xtc-pillen en Herman Vemde gaat voor de verandering een stuk subtieler te werk dan in zijn voorgaande actiethrillers waarin het bommen en granaten regende. Aan bod komen in het zwart gehulde gangsters, foute vervoerders en gefrustreerde chemici plus een dame die uitgerekend op pagina 69 tegen de Brabantse equivalent van de Neus zegt: ‘Van jou heb ik neuken geleerd, echt goed neuken, bedoel ik.’

Toch zit Vemde met Tequila op het goede spoor. Als hij wat minder provinciaals doet (het is Bossche bollen voor en na) en van die popie-jopie-verwijzingen als ‘ze had ook met de stick naar Peter R. de Vries kunnen gaan’ achterwege laat, gaat hij straks op voor vier sterren. (AV)

Harry’s Dubbelspel *** (2006, Ellessy, € 17,95): ‘Personeelsleden van de gloeilampenfabriek spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van een radiobuis die van Hitlers V4 het ultieme vernietigingswapen moet maken. De V4 is er nooit gekomen. Net zomin als de oorspronkelijke titel: ‘Philips Dubbelspel’ waarvoor de Eindhovense multinational geen toestemming gaf’; Oranjebom *** (2004, Ellessy, € 17,95): ‘De Nederlandse geheim agent Ron Cramer krijgt te maken met het ANC dat de macht gaat overnemen en met Oranjewerkers die met een atoombom de witte vrijstaat Transvaal willen afdwingen. Ook kruisen Saddam Hoessein, Lubbers en Pronk zijn pad – Cramer kent ze állemaal. Geen literair hoogstandje, wél een mooie intrige – gebaseerd op (halve) waarheden.’

Nico Verbeek T

De wrekers van Medellin, Nederlands (2008) L.J. Veen, € 18,90

Piefpafpoef. Pues clara. Oiga es tonto.Alle mannen zijn maricas. Die Nico Verbeek toch – een naar Colombia geëmigreerde Nederlander die daar koffie verbouwt en met succes de biografie van cocaïnebaron Pablo Escobar heeft afgescheiden. Escobar duikt ook op in een van de vele figurantenrollen in Verbeeks misdaaddebuut. Waarmee meteen een van de grootste pijnpunten is genoemd. Werkelijk een duizelingwekkend aantal gasten paradeert langs. En van karakteropbouw heeft deze schrijver nog nooit gehoord. Identificatie met wie dan ook, zelfs met de hoofdpersoon (een journalist), is onmogelijk. Daarbij rotzooit hij lekker aan met veel, erg veel Spaanse termen en woorden. Zonder lijst met vertalingen zijn de stuitende dialogen niet te volgen. Als dan ook nog een plot ontbreekt, rest een amateuristisch verslag van loodpompende, rivaliserende jeugdbendes in een prachtwijk van Medellin (van dat kartel). O zo graag zou je als lezer op enig moment willen weten waarom juist de journalist niet gewoon is doodgeschoten. Andere personages die veel meer te betekenen hadden, gingen tenslotte ook lekker snel en pijnlijk de pijp uit. (AR)

Jacob Vis T

Prins Desi, Nederlands (2007) Ellessy, € 18,95

***

In 1987 debuteerde Jacob Vis met deze thriller. Twintig jaar later komt hij met een geheel herziene versie van Prins Desi. Logisch, want op het moment van publicatie was Suriname nog geheel in de greep van sergeant Desi Bouterse en de zijnen, die ongestraft leken weg te komen met de brute moord, in december 1982, op vijftien prominente politieke tegenstanders. Inmiddels is er in Suriname veel veranderd en is het onderzoek naar de Decembermoorden heropend. Dat geeft een nieuwe actualiteit aan dit bittere boek, waarin Nederlandse commando’s een plan beramen om een einde te maken aan de cocaïnehandel van het regime-Bouterse en een terugkeer van de vele naar Nederland uitgeweken Surinamers voor te bereiden. Maar ook in de boekwerkelijkheid verloopt lang niet altijd alles volgens plan. (EvE)

Het Rijk van de Bok *** (2007, Ellessy, € 17,95): ‘Vis laat een mooi staaltje analyseerwerk zien in zijn reconstructie van een historische moordzaak uit 2001’; Barabbas **** (2004, Ellessy, € 17,95): ‘Uiterst verontrustend’; Brains **** (2002, Ellessy, € 16,95): ‘Geen aangenaam leesboek, maar het is schitterend en met veel inleving geschreven’; Morren *** (2001, Ellessy, € 17,95): ‘Nachtmerrieachtige toestanden lopen uit op gevangenschap’; Wetland *** (1998): ‘Moord, broeierige situaties’; Bidsprinkhaan *** (1995, Ellessy, € 10,95): ‘Veehandelaar vindt de dood bij een hoer op oudejaarsavond.’

Simone van der Vlugt T

Blauw water, Nederlands (2008) Anthos, € 16,95

***

‘Op het laatste moment ziet ze de man pas.’ Lisa staat de was op te hangen in haar tuin, als daar ineens een dreigend uitziende man opduikt. Ze kan niet verhinderen dat hij met haar naar binnen gaat in haar afgelegen huis, waar haar vijfjarige dochtertje op de bank zit te zappen. Nu zit ze als alleenstaande moeder opgescheept met een ontsnapte tbs’er. ‘Met een gevoel alsof ze stikt ondergaat Lisa wat Kreuger ongetwijfeld als een gepassioneerde kus ziet.’ Dan gaat het alleen nog maar om overleven.

Zonder meer de spannendste Simone van der Vlugt tot nog toe, vanwege het psychologische spel tussen de wanhopige vrouw en haar psychopathische belager, waarbij de schrijfster geen genoegen neemt met makkelijke oplossingen. (EvE)

Fortinbras Vonk T

Contraplan, Nederlands (2005) Signatuur, € 17,95

***

Al eerder heeft Fortinbras Vonk laten zien dat hij strak gecomponeerde thrillers met veel vaart kan schrijven. Nu heeft hij ervoor gekozen om de actualiteit meer te omhelzen dan ooit, want dit boek speelt rond kerst 2004. Theo van Gogh is zojuist vermoord, onvrede en woede zinderen na. Op een zwarte school zint een meisje op tegen maatregelen na herhaaldelijk te zijn lastiggevallen door een Marokkaanse leraar en een agente van de inlichtingendienst bedenkt een contraplan tegen de terreurdreigingen in de samenleving. Vonk weet het allemaal binnen een plausibel verhaal vol tempo en spannende wendingen te houden, maar zou wat meer aandacht mogen besteden aan de karaktertekening van de nu fletse personages. (EvE)

W

Simon de Waal P

Pentito, Nederlands (2007) Lebowski, € 17,50

****

De Waal is rechercheur en schrijft scenario’s voor politieseries. Dat merk je. Hij schrijft vlot, de dialogen kloppen en de plot van Pentito komt realistisch over. Rechercheur Nick Meere is slachtoffer van een ogenschijnlijk lukrake aanslag. Maar lukraak bestaat niet in politietermen, dus als hij weer aan het werk wil, wordt hij afgescheept met kleine dossiers, totdat bewezen is wie of wat er achter de aanslag zat. Hij komt in contact met een ‘pentito’, een maffiaspijtoptant, die voor geen geld wil worden uitgeleverd aan Italië, en dus bereid is om Nick te voorzien van cruciale informatie, bijvoorbeeld over de verblijfplaats van een in Italië ontvoerde senator. De contacten van Nick met zijn sidekick en met politiemensen in Italië leveren een stel spannende en soms ook komische scènes op. Op een nuchtere, maar daarom juist ontroerende manier schetst De Waal daarnaast nog de innerlijke strijd die Nick moet leveren met de fysieke en emotionele naweeën van de aanslag. Knap werk. (AS)

Jan Costin Wagner LITT

IJsmaan, Duits (Eismond, 2003) Cossee, € 16,90

****

Het speelt in Wagners ‘tweede vaderland’ Finland. Politieman Kimmo Joentaa kan alleen nog maar verdoofd achter zijn bureau zitten als zijn jonge vrouw Sanaa in haar slaap aan kanker is overleden. Hij schrikt pas weer op bij een bijzondere moordzaak: een jonge vrouw is in haar slaap door verstikking om het leven gekomen. Al snel volgen meer van dergelijke moorden. Het bijzondere aan deze thriller is dat Wagner op subtiele, haast poëtische wijze de fascinatie van zowel de rechercheur als de seriemoordenaar voor slaap en dood weet te verbeelden. De twee zijn tot elkaar veroordeeld en stoten elkaar natuurlijk ook af: deze merkwaardige bezweringsdans speelt zich af tegen een bijna mystieke Finse achtergrond. (EvE)

Minette Walters P

Schaduwzijde, Engels (The Chameleon’s Shadow, 2007) De Boekerij, € 18,95

**

Luitenant Charles Acland is ernstig beschadigd teruggekeerd uit Irak. De eenheid waarover hij het bevel voerde, werd opgeblazen door Iraakse opstandelingen. Acland overleefde de aanslag, zijn twee korporaals niet. De psychiater die hem begeleidt, stuit op een muur van woede en schuldgevoel. Acland kan letterlijk niet wachten om weer aan de slag te gaan, ook al heeft hij nog maar één oog en is zijn gezicht akelig verminkt. Het Britse leger biedt hem een bureaubaan, die hij weigert. Hij wordt uit de goot gehaald door ene Jackson, een potteuze zwaargewicht worstelaarster die klusjes voor de politie uitvoert. De Londense politie zoekt intussen naar de dader van drie aanslagen op oude mannen, waarvan twee met dodelijke afloop. Acland gedraagt zich tijdens de verhoren zo oncoöperatief, dat hij van getuige wordt gepromoveerd tot hoofdverdachte. Bij herhaling moet Jackson optreden als reddende engel. Na het absolute dieptepunt Verwarde geesten lijkt de eens zo gevierde schrijfster op de weg terug. Jammer dat het verhaal zo vaak onderbroken wordt door krantenartikelen en e-mail van de politie, waarvan de enige functie is dat de auteur in weinig woorden veel informatie kwijt kan. (HK)

De vorm van slangen **** (The Shape of Snakes, 2000, De Boekerij, € 12,50): ‘Veel (afgedrukte) documenten, harde confrontaties, ijzingwekkende analyses van de man-vrouwverhoudingen in de straat’; De branding **** (The Breaker, 1998, De Boekerij, € 10,-): ‘Er is een vrouw aangespoeld op een verlaten strand in Zuidwest-Engeland. Een etmaal later wordt haar dochtertje van drie gevonden, ze loopt alleen op straat in een stadje kilometers van het strand. De politie verdenkt een jonge acteur met porno-ervaring. Mooi verteld alsof het wáár gebeurd is’; Het heksenmasker **** (The Scold’s Bridle, 1994, De Boekerij, € 10,-): ‘Onontkoombaar spannend. Bekroond met Gold Dagger.’

Katarina Wennstam T

Besmet, Zweeds (Smuts, 2007) Cargo, € 19,90

**

Jonas Wahl is een advocaat, getrouwd met journaliste Rebecca. De zaken gaan voor beiden zeer goed, maar privé is het kwakkelen. Als het land wordt opgeschrikt door een omvangrijke zedenzaak maken beiden overuren. Rebecca op haar redactie, Jonas als kersverse televisiecommentator, ingehuurd om elk detail en nieuwtje over de zaak te analyseren. Al snel lopen ze elkaar ook zakelijk voor de voeten, met nogal wat gevolgen. Stroeve thriller, waarin alle actie eindeloos wordt uitgesmeerd. Wennstam wisselt graag van perspectief, en snijdt haar scènes vaak snel en kort. Daarmee redt ze enigszins het tempo, maar de aanloop blijft te lang ten opzichte van de uiteindelijke beloning. De hobby van Jonas, die hij hartstochtelijk beoefend, krijgt veel – expliciete – aandacht. (EdV)

Stephen White T

De tekenen, Amerikaans (Warning Signs, 2002) Van Holkema & Warendorf, € 19,95

****

Dit is een omdraaiboek. Twee topthrillers voor de prijs van een. De beste wraak uit 2003 kreeg drie jaar geleden in deze Gids 4 sterren en wordt nu als extraatje bij De tekenen gestopt dat van een jaar eerder dateert. Hoofdpersonen zijn steeds psychotherapeut Alan Gregory, zijn aan MS lijdende vrouw, juriste Lauren en vriend-rechercheur Sam Purdy. In 2002 is de moordpartij op Columbine High School bijna verjaard, helpt zijn nieuwe cliënte Naomi Bigg Gregory herinneren. Waarom ze dat zegt? Omdat haar zoon Paul en vriendje Ramp dezelfde ideeën hebben als de Columbine-knapen. Met dat verschil dat de na-apers gerichte wraak willen uitoefenen. Bijvoorbeeld op de verkrachter van Pauls zusje, die er met een lichte straf vanaf kwam. Haar man kreeg echter vier jaar, omdat hij die verkrachter stevig in elkaar mepte. En Ramps moeder werd gedood door een moordenaar die voorwaardelijk op vrije voeten was. Humor is Whites grote wapen, de neiging te veel te psychologiseren zijn zwakte. (AR)

Lucie Whitehouse T

Het huis bij nacht, Engels (The House at Midnight, 2008) De Kern, € 18,95

*

Groepje studievrienden, de flitsende beau monde van Oxford, komt weekends samen in een oud landhuis dat Lucas Heathfield van zijn overleden oom Patrick (zelfmoord?) heeft geërfd. Volgens de achterflap zou deze thriller over de onderhuidse spanningen binnen dit clubje moeten gaan.

Ha, denk je, een soort Secret History van Donna Tartt! Dat wordt smullen. Maar er is weinig engs te vinden in dit harkerig geschreven boek waarin vooral gekletst, geborreld, gewandeld, films gekeken en getafeltennist wordt. En o ja, Lucas ligt in bed met Joanna, daarna Joanna met Greg (die het eerst deed met Rachel). Ook Danny en Martha schuiven tussen de lakens, en Danny en Elizabeth, enzovoort en zo verder. Intussen valt er geen druppel bloed. Daarvoor moet je wachten tot zo’n twintig pagina’s voor het eind – en dan zo’n suffe moord ook nog.

Bizarre kijk op de mens heeft Whitehouse trouwens. ‘De kerstboom in de hoek deed denken aan een te oude prostituee; de meeste naalden waren afgevallen en de knipperende lichtjes waren een verveelde uitnodiging.’ (AV)

Edward Whittemore LITT

Nijlschaduwen, Amerikaans (Nile Shadows, 1983) Luitingh, € 22,50

****

Luitingh legt veel eer in door ruim twintig jaar na verschijning het schitterende ‘Jeruzalem Kwartet’ van Edward Whittemore te laten vertalen. Na Sinaï tapijt en het geweldige Jeruzalem poker is er nu Nijlschaduwen, een al even krankzinnig breed uitwaaierend en formidabel geschreven boek. Whittemore, in 1995 op 62-jarige leeftijd overleden, was lange tijd CIA-spion, voordat hij ging schrijven. Zijn boeken zijn literair, spannend, geestig, ongehoord complex en duivels intelligent. Hij mengt de meer en minder recente geschiedenis van het Midden-Oosten met mythische verhalen, wonderlijke personages, waanzinnige voorvallen en gierende spanning. Ditmaal wordt in 1942, vlak voor de aanval van Rommels keurtroepen op Egypte, in de sloppenwijken van Caïro een aanslag gepleegd met een handgranaat. De enige dode is Stern, een beminnelijke, aan morfine verslaafde wapensmokkelaar met een ongehoord breed netwerk. Terwijl de wereldgeschiedenis voortwielt, gaat Sterns oude vriend Joe O’Sullivan Beare op zoek naar de waarheid. Maar bij Whittemore is de waarheid nooit eenvoudig te vinden: die ligt voorbij een nachtmerrieachtige stoet van breiende geheimagenten, oeroude tweelingen, medicijnmannen en breedsprakige bordeelbewakers. (EvE)

Jeruzalem poker **** (Jerusalem Poker, 1978, Luitingh, € 19,95): ‘Ongelofelijk dat dit boek pas na ruim een kwart eeuw in het Nederlands vertaald is. Wat een rijke en prachtig geschreven avonturenroman.’

Robert Wiersema T

Het verloren meisje, Amerikaans (Before I Wake, 2007) Sijthoff, € 18,95

**

De driejarige Sherry Barrett raakt in een coma na een aanrijding waarbij de dader het hazenpad kiest. Vader Simon lijkt dat een passend moment om zijn geheime liefde voor Mary te openbaren aan zijn echtgenote Karen. Hij trekt bij Mary in maar komt wel dagelijks op bezoek bij zijn comateuze dochter. Die beschikt ineens over bovennatuurlijke gaven, zodat iedereen die haar aanraakt van een eventuele aandoening geneest. Of het nu reumatiek of kanker is, Sherry weet er wel raad mee. Uiteraard praat een van de ex-patiënten haar mond voorbij, en in mum van tijd verdringen kandidaten voor genezing elkaar in de voortuin.

Het thrillerelement in het boek wordt belichaamd door een nepgeestelijke die zich Pater Peter noemt. Hij waakt ervoor dat bedrieglijke wonderdoeners de macht van de katholieke Kerk in diskrediet kunnen brengen. Door zijn toedoen verschijnen er suggestieve artikelen in de krant, en vliegen fans en tegenstanders van Sherry’s wondere krachten elkaar in de haren. Gelukkig hoeft er gezien de toon van het boek geen moment twijfel over te bestaan dat Het Goede zal zegevieren. Geruststellende kost voor goedgelovigen.(HK)

Laura Wilson T

De minnaar, Engels (The Lover, 2005) Cargo, € 17,90

****

Het is 1940, en de Blitzkrieg weerhoudt de aantrekkelijke Londense piloot Jim niet van moorden. Integendeel, hij ziet zijn kans schoon in de algehele chaos en geruïneerde huizen.

Jim háát vrouwen. En natuurlijk moet die vrouwenhaat in zijn jeugd worden gezocht, toen hij een zielig ventje was met een gehandicapte zus en een dominante moeder.

Ondanks het gepsychologiseer krijg je een boeiend kijkje in zijn verdorven geest. Ondertussen lopen de onschuldige schapen, meestal prostituees, regelrecht in zijn armen, tussen de vallende bommen en granaten door. Maar zal hij het naïeve meisje, de andere hoofdpersoon, ook te pakken krijgen?

Creativiteit kan de moordenaar niet ontzegd worden. Een brandende pook, krultang en blikopener helpen hem er steeds weer iets moois van te maken.

Wilson schetst met kleine details een ijzersterk beeld van het dreigende, druilerige Londen. En hij heeft oog voor de menselijke problematiek in die omstandigheden: hebben de mensen in de schuilkelder zich wel gewassen? Tintelend spannend blijft het, van begin tot eind. (CLG)

Don Winslow T

De winter van Frankie Machine, Amerikaans (The Winter of Frankie Machine, 2006) Luitingh, € 19,95

****

Frank Machianno heeft alleen maar vrienden. Wat wil je ook? De klanten van de winkel aan de kust van Calofornia waar hij aas verkoopt, weten dat hij topkwaliteit levert. Zijn surfvrienden kennen hem als een altijd goedgeluimde sportman. Zijn ex-vrouw ontvangt niet alleen alimentatie, maar vindt hem ook altijd bereid haar gootsteen te ontstoppen of een ander huiselijk klusje te verrichten. En hij betaalt geheel vanzelfsprekend het collegegeld van zijn dochter. Maar in de onderwereld maakt het niet zo veel uit of je een prettig karakter hebt. En iemand uit dat milieu die hem nog kent uit de tijd dat hij Frankie Machine heette en een eersteklas hit-man was, wil hem dood hebben. Frank ziet zich genoodzaakt zijn huidige identiteit op te geven, en de moordenaar te vinden voordat die zijn plan ten uitvoer brengt. Winslow verzint personages en vertellijnen waar je bij staat, zonder dat het boek een geconstrueerde indruk maakt. Voorbeeldig vakmanschap en een held die je alle goeds toewenst in zijn waarschijnlijk kansloze strijd tegen de slechteriken. (HK)

Inger Wolf T

Zwarte nazomer, Deens (Sort sensommer, 2006) Anthos, € 19,95

**

De gereserveerde antropologiestudente Anna Kiehl, autohater in hart en nieren, ligt met een doorgesneden keel in het bos. Op haar borstkas ligt een boeketje gedroogde gevlekte scheerling (een van de giftigste planten in Denemarken!) Gedroogde planten? Dát riekt naar een moord met voorbedachten rade! Tijdens haar leven protesteerde Anna tegen alles wat ze onnatuurlijk vond: bestrijdingsmiddelen, antidepressiva, te veel technologie, het leger. Ze had zo bij de Amish kunnen wonen. Hoofdrechercheur Daniel Trokic – zoals iedere agent ten noorden van Nederland is hij gescheiden en loopt hij in ongestreken overhemden rond – gaat samen met computerexpert Lisa Kornelius op zoek naar de moordenaar. Dat levert vooral een oeverloze trits ondervragingen en kruisverhoren op. Het spoor lijkt te leiden naar de vermiste neurochemicus Christopher Holm, die antidepressiva zonder bijwerkingen heeft ontdekt en wiens haren bij het lijk van Anna zijn aangetroffen. De plot is niet het sterkste punt van Zwarte nazomer. En Wolf heeft overdreven oog voor detail en bijvoegelijk naamwoorden. Werkelijk alles wordt benoemd: ‘Marmerachtige mist die over een wirwar van assymetrische daken lag.’ Ook in de beschrijving van kleding mist Wolf niets: ‘Een roze, gerafelde ochtendjas met witte sterren.’ Bovendien schrijft ze zo nu en dan op het bombastische af: ‘Hij beantwoordde de koele blik van haar groene ogen. Ze hadden dezelfde kleur als patina. Als het koperen dak van een oude kerk.’ Maar al met al, door de aangename sfeer en de continu ‘okodoki’ roepende ara van Lisa, geen onaardig thrillerdebuut. (AV)

Edward Wright T

Begraven, Amerikaans (Damnation Falls, 2007) Verbum, € 17,95

**

Een geschorste journalist keert terug naar zijn geboortegrond in Tennessee, waar al snel diverse moorden worden gepleegd. Bij zijn speurtocht naar de moordenaar stuit hij op een curieuze doofpotaffaire.

Tot zover de standaardingrediënten van deze thriller. Het originele van dit boek is de wijze waarop Wright de informatie doseert. Op de eerste bladzijde onthult hij bijvoorbeeld al dat de hoofdpersoon het niet zo nauw met de waarheid neemt. Of dat ook de reden van zijn schorsing is, wordt niet verteld.

Terwijl daarna het grootste deel van je hersenpan bezig is met het hoe en waarom van de moorden, blijft op de achtergrond de vraag knagen wat die journalist nu toch uitgespookt kan hebben.

Totaal onverwacht wordt dát verhaal op originele wijze verteld. Een verrassend boek, waarmee niemand zich hoeft te vervelen. (BvIJ)

Agathe Wurth PT

De Maas Moorden, Nederlands (2007) Ellessy, € 15,95

**

Speciaal aanbevolen voor Rotterdammers. In haar tweede boek laat Wurth wederom inspecteur Leo Vermeulen in een puur Rotterdamse omgeving zoeken naar een seriemoordenaar. De ik-figuur, die hals over kop haar man verlaat om te gaan samenwonen met een taxichauffeur, is een kennis van de echtgenote van de speurder. En laat die seriemoordenaar nou net in de taxiwereld gezocht moeten worden!

Niettemin, het boek is aardig opgebouwd en het einde redelijk verrassend. Om mee te nemen op vakantie, goed voor een paar uur amusement. Niet-Rotterdammers kunnen het achterlaten in het hotel, tenzij ze grote behoefte voelen thuis de recepten van de in het boek genuttigde maaltijden uit te proberen. Want die staan achterin. (BvIJ)

X

Qiu Xialong T

Als rood zwart is, Amerikaans/Chinees (When Red is Black, 2004) Signatuur, € 19,95

****

De derde thriller van Xialong, opgegroeid in Shanghai, tegenwoordig docent Chinees aan de Universiteit van St. Louis, is een betoverend boek! Zeker nu China zo in de belangstelling staat vanwege de komende Olympische Spelen is het bijzonder verhelderend om door Xiaolongs ogen naar het moderne China te kijken. Een wereld die ons vreemd is, zeker de combinatie van drie China’s: vóór, tijdens en na de Grote Roerganger.

Ze komen allemaal aan bod in de bespiegelingen van hoofdinspecteur Chen, die na zijn afstuderen aan de faculteit voor vreemde talen een baan als politieman toegewezen kreeg. Hoewel Chen vakantie heeft genomen om een zeer lucratieve vertaalklus voor een projectontwikkelaar in Shanghai te klaren, bemoeit hij zich toch met de moordzaak die zijn assistent Yu moet oplossen. Een dissidente schrijfster is vermoord en dat kan vele implicaties hebben. Terwijl Yu aan de zaak werkt, zit Chen thuis te vertalen en wordt door zijn opdrachtgever zowel voorzien van een ‘kleine secretaresse’ als van moderne westerse ‘zegeningen’: een laptop, een boiler, een airco.

Chen accepteert alles stoïcijns of liever gezegd confucianistisch. Zijn echte passie ligt bij de dichtkunst en bij lekker eten, wat hij doet in restaurants met sprookjesachtige namen als ‘Oude Halfplaats’, de ‘Teruggedraaide Gouden Tijd’ of ‘Het Kleine Gezin’. Hij nuttigt daar delicatessen die niet allemaal even lekker klinken: ‘Gefrituurde mussenmaagjes en eendenkoppen waarvan de schedel verwijderd was zodat de eters makkelijk bij de tongetjes konden en de hersens konden uitzuigen.’

De plot van Als rood zwart is zit knap in elkaar, de personages zijn goed uitgewerkt, en literair is het ook. Maar de vierde ster komt toch echt van die wonderlijke wereld waar we anders weinig weet van zouden hebben. (BvIJ)

Een delicate dans **** (A Loyal Character, 2002, Signatuur, € 19,95): ‘Chen raakt een zwangere getuige uit het oog die hij juist aan die appetijtelijke Amerikaanse collega wil uitleveren. Een hoop gedoe. Maar wat dit boek indrukwekkend maakt is de politieke achtergrond die door alles heen kiert siepelt.’

IJ

Barbara van IJzeren T

Open doel, Nederlands (2007) Prometheus, € 17,95

**

Tableau: Ajax-spits die erg veel wegheeft van Zlatan Ibrahimovic komt in de klassieker tegen Feyenoord alleen voor de keeper, steekt zijn middelvinger op naar de F-side en schuift de bal beheerst en zachtjes naast.

Mooi beeld, dat als uitgangspunt dient voor Open doel, de debuutthriller van Barbara van IJzeren, seizoenkaarthoudster van Ajax. Ze schrijft deskundig over voetbalmakelaars en de koehandel in talentvolle spelers, maar laat het verhaal langzaam uit de hand lopen, tot en met een terroristische aanslag in de Arena. Er zijn geen echte losse eindjes, maar ze heeft wel erg veel toevalligheden nodig om de boel bij elkaar te houden. En Ajax wint ook nog.

Voor de liefhebbers van Voetbalvrouwen; nu al herdrukt. (EvE)

Z

Anne Zouroudi T

De boodschapper uit Athene, Engels (The Messenger of Athens, 2007) Sijthoff, € 17,95

*

Een mooie jonge vrouw, getrouwd, wordt dood aangetroffen aan de voet van een klif op een afgelegen Grieks eiland. Zelfmoord, noteert de politie. En alle eilandbewoners gaan over tot de orde van de dag. Terecht? Op een dag komt een geheimzinnig, officieel uitziend persoon uit Athene poolshoogte nemen.

Niks zelfmoord, constateert hij, maar wat dan wel, en door wie? Uiteraard ontdekt hij allerlei broeierige emoties tussen de eilandbewoners (m/v). En zelfs de ware dader(s). Maar bonst je lezershart van opwinding? Nee. Al de speurtochten van de man uit Athene worden beschreven met een overdaad aan couleur locale: de geur van tijm, knoflook en gekruide vis.

Maar ondanks de verwijzingen naar Homerus’ Odyssee, blijft de lezer zitten met de vraag wie die man uit Athene dan wel is.

Dat blijft, onbevredigend, in het midden.

Het boek, ‘een literaire thriller’, lijdt aan wijdlopigheid. Geen detail over de wisselende kleur van de zee of over de winterse modder op het eiland, wordt je bespaard. Was er maar een redacteur geweest die schrappen hoog in zijn vaandel had. Dan was het misschien nog wat geworden. (MBB)

Peter de Zwaan T

De Charlsville Jackpot, Nederlands (2008); Kelly’s 30.000 (2008) Cargo, € 18,50; actienovelle tijdens Maand van het Spannende Boek 2008, € 1,-

*

Jeff Meeks, de twee meter lange held uit De Zwaans vorige Amerikaanse thrillers, is terug.

In een verlopen gokhal in een indianenreservaat ontmoet hij Charls (inderdaad: zonder ‘e’), een lompe dronkenlap die door de lokale bevolking op handen gedragen wordt.

De man blijkt een godsvermogen te hebben gewonnen en daarmee een eigen dorp te hebben gesticht: Charlsville (inderdaad: zonder ‘e’), met geheel eigen regels en wetten, die erop neerkomen dat iedereen leeft van Charls’ geld, maar dat vreemden niet welkom zijn.

Dat moet wel mislopen, en inderdaad. Meeks raakt erbij betrokken en gaat natuurlijk op onderzoek uit. Op zijn eigen subtiele wijze.

Origineel uitgangspunt, en dan moet het verhaal echt op gang komen, zou je zeggen, maar nee. Ook de humor blijft moeizaam: ‘Ik scheen op het koperen vat en vroeg me af of hij de zaak belazerde. Een Brewer die ik aantrof bij een illegale drankstokerij? Voor alle zekerheid haalde ik het mes langs zijn wang. Hij zweeg tot hij bloed voelde lopen.’

De Zwaans eerste Maand van het Spannende Boek bij een nieuwe uitgeverij wordt gevierd met een novelle voor een weggeefprijsje.

Het is dan ook een niemendalletje: hoofdpersoon is Rockne Paradise, een huurmoordenaar met een indrukwekkende staat van dienst (‘Het maakte niet uit hoe hij zijn werk deed, als het maar niet iedere keer hetzelfde was’).

En met geld als zijn grote zwakte. Juist daardoor gaat hij een geheel nieuw soort avontuur in, waarbij hij zomaar eens niet hoeft te moorden. Prompt verzandt de plot hopeloos in een eindeloze reeks totaal oninteressante onderonsjes tussen zeer uiteenlopende lieden met zeer uiteenlopende belangen.

Je zou zelfs bijna de lompe pragmatiek van Jeff Meeks gaan missen. (EvE)

De voeder *** (2006, De Geus, € 17,90): ‘Jeff gaat afrekenen met afrekenaars. Onderop beginnen, is zijn principe, de baas als laatste. Denver levert een troosteloos decor met een menagerie aan randfiguren. Jeff mept, gooit en schiet zich er flegmatiek doorheen. Veel vaart, rake portretten van pootuitdraaiers en andere randfiguren, met een wat gewrongen slot rond een oude geliefde van ruim driehonderd kilo.’

TV-SERIES

24

Met: Kiefer Sutherland, Mary Lynn Rajskub e.a. 2001-heden, € 49,99 – € 89,99

*****

Er zijn zes seizoenen van de hitserie 24. Elk seizoen bestaat uit 24 afleveringen, elk van een uur. Telkens een dag dus, waarin de toekomst van Amerika en van de hele wereld op het spel staat. 24 is Jack Bauer. Of beter: Jack. Jack ademt, maar daar houdt elke vergelijking met ons stervelingen op. Jack eet, drinkt of poept niet in de 24 uur dat we bij hem zijn. Jack verijdelt aanslagen, ontmantelt atoombommen, ontdekt samenzweringen, infiltreert in drugskartels en martelt slechteriken.

Zij die zeggen ‘het na drie seizoenen wel te weten met 24’ liegen dat ze barsten. Jack heeft altijd gelijk. Iedereen weet dat, behalve zijn tegenspelers. Jack ontwijkt geen kogels, kogels ontwijken Jack. The only way you’re going to die is if I kill you.

Maar net als iedere andere held met superkrachten, lijdt ook Jack. Hij is eenzaam, hij heeft pijn en mist liefde. Zwak punt aan de serie is dat Jack wel even vijf minuten per dag (per seizoen) droomt van dit onbereikbare kleine geluk. Het zal de invloed zijn van de studiobazen. Je ziet aan Jack dat hij zich er niet prettig bij voelt, het zijn de momenten dat hij bijna menselijk wordt. Maar wij willen dat niet, en ook dat weet Jack. (MM)

Alfred Hitchcock presenteert (seizoen 1)

Met: Alfred Hitchcock, Charles Bronson, Joanne Woodward e.a. 1955-1965, € 29,99 – € 45,-

****

Daar staat hij dan: strak in het pak met die guitige blik en typerende onderkin. Eerder een gezellige oom dan de wereldberoemde master of suspense. Maar Hitchcocks aaibaarheidsfactor zou wel eens het geheim kunnen zijn achter het internationale succes van de serie Alfred Hitchcock presenteert.

Tussen 1955 en 1965 hield ‘oom Hitch’ tientallen miljoenen kijkers gekluisterd aan het scherm met zijn misdadig half uurtje vol (melo)drama en macabere wendingen. Met gastoptredens van bekende acteurs als Joanne Woodward, Vera Miles en Charles Bronson.

Hitchcock is vooral presentator van de serie; slechts een aantal scripts werd door hemzelf geregisseerd. Met zijn Britse humor, kokette kwinkslagen en schalkse opmerkingen introduceert hij elk verhaal. In de Europese versie van die intro’s neemt Hitch zelfs de vrijheid om te spotten met het Amerikaanse volk, of in vloeiend Frans of Duits z’n talenknobbel te etaleren.

Helaas niets van dat laatste op deze dvd met de Amerikaanse versie. In zwart-wit, met ietwat lomp weggesneden boodschappen van de sponsor. Jazeker, Alfred Hitchcock presenteert is verouderd. Het acteerwerk is expliciet, het tempo traag en de wendingen nogal voorspelbaar voor een hedendaagse kijker.

En toch: de magie blijft. Ruim vijftig jaar na de eerste aflevering weet Hitch op onnavolgbare wijze de kijker nog steeds te verleiden in ‘zijn’ verhalen te duiken die goed in elkaar zitten en intrigeren.

Ook charmant zijn de outro’s waarin Hitchcock zijn kijkers er nog even van vergewist dat de moordenaar inmiddels is opgepakt. Lijkt misschien overbodig, maar Hitch beschouwde die toevoeging als een ‘morele plicht aan de maatschappij’. Zo kunnen zijn toeschouwers weer rustig op een oor liggen. (SM)

Blue Murder

Met: Caroline Quentin, Ian Kelsey e.a. 2003, € 18,99 per seizoen

***

Blue Murder is een geslaagde variant op het genre single mom inspector – kind, misdaad en carrière dus. Janine Lewis (Caroline Quentin) is een volslanke midlifer, scherp, intelligent, altijd ad rem. Deze niet bijster aantrekkelijke moeder van drie kinderen treft, zwanger van de vierde, op de dag dat ze promotie maakt, haar man met de werkster in bed aan. Ziedaar de setting van de altijd kleurige middenklasse waarin klein gerommel zich kan ontpoppen tot onderhoudend liefdes- en buurtdrama. Daar drijft de serie natuurlijk op, net als in het volmaakte relatiedrama William & Mary waarin de grote liefde tussen een vroedvrouw en een aflegger bestand bleek tegen vier puberkinderen. Natuurlijk, de privébesognes van de hoofdpersonen krijgen in Blue Murder evenveel aandacht als de op te lossen moord, maar dat maakt de serie juist realistischer: het real life gevoel en de stress van een single ouder die ook nog tegen een zure chef en een snerende ex moet opboksen, zijn realistisch en invoelbaar. Dat fragmentarische oplossen van de moord komt de spanning ten goede, mede doordat die moorden ingewikkeld zijn en het team vaak op het verkeerde spoor is gezet, vertragingen en misverstanden de boel ook ophouden – wat dat betreft veel waarachtiger dan al die series waarin de dames en heren het verdacht vaak bij het rechte eind hebben. Het rechercheteam in Blue Murder heeft al vanaf het begin in 2003 een duidelijk profiel, iedere medewerker staat je meteen goed bij: er is een vamp, een sukkel en een schurkje, allemaal met onverwachte kanten. Tel daarbij de adjudant van de bazin, een knapperd die ook nog romantische interesses in haar toont zodat deze uitgeputte veertigster voortdurend met lippenstift op zak loopt en zo nu en dan een veelbelovende leren boek aantrekt. (JV)

CSI: Crime Scene Investigation * CSI: Miami ** CSI: New York *

Met: William L. Petersen (CSI), David Caruso(CSI: Miami), Gary Sinise (CSI: New York) e.a. 2000; 2002; 2004-heden, € 9,99 – € 34,99 per seizoen

CSI (Las Vegas) is de moeder van al die CSI-series die menige zender vandaag bevolken en die vrijwel allemaal uit de koker van producent Jerry Bruckheimer komen. De oorspronkelijke CSI is daarvan nog de enige serie die de moeite van het volgen waard blijft. Zoals daarvoor Miami Vice dat was, is CSI de huidige stijlicoon – kijk alleen al naar de belichting, het kleurgebruik in deze fraai gemaakte serie. CSI maakte de nerd salonfähig: van seksbeluste kneus werd hij een hoogbegaafde held. Een team forensische wetenschappers onder leiding van de keverkenner Gil Grissom (William L. Petersen) lost meestal twee zaken per aflevering op. Niet door getuigenissen te verkrijgen, maar door wetenschappelijk bewijsmateriaal te analyseren in hun laboratorium. ‘Het bewijsmateriaal spreekt’, wordt vaak gezegd in deze serie die op het belang van wetenschap en DNA hamert. Grissoms mensen dragen vrijwel geen van alle vuurwapens – dat is voorbehouden aan agenten, zíj zijn wetenschappers! Het gepoer in lijken blijft overigens onsmakelijk, maar dat zal een kwestie van smaak zijn.

Minder plezant is CSI Miami waarin de vleesgeworden wraakengel Horatio Caine (David Caruso) een soortgelijk team leidt in Miami. Hij draagt wél een pistool dat hij gretig en vaak feilloos gebruikt. Tevens vent hij tegen het slot van een aflevering een vette moraal uit, die erop neerkomt dat hij zich verheugt op de doodstraf (‘the chair’) die zo’n gevangen aterling te wachten staat. Teder is hij weer met kinderen. Maar, zoals je naar de Tour de France kunt kijken voor plaatjes van mooi Frankrijk, zo biedt CSI Miami toerisme aanwakkerende, zonovergoten beelden van fijne zwembaden en luxe hotels in heerlijk Miami.

Ronduit beroerd is CSI New York, zelfs met de kikkergelijkende, uitstekende bijrolacteur Gary Sinise in de hoofdrol. Hier maakt hij er niets van. Saai en nog eens saai, dat is het. Fletse personages, verhaal dat niet van de grond komt, onovertuigend acteerwerk – een probaat slaapmiddel kortom. (JV)

Grijpstra & De Gier

Met: Jack Wouterse, Roef Ragas, Waldemar Torenstra e.a. 2004-2007, € 13,99 – € 24,99

****

De belangrijkste troef van deze RTL4-serie zijn de twee karaktervolle hoofdpersonen uit de boeken van Janwillem van de Wetering, door Peter Römer naar televisie vertaald. Jack Wouterse is ijzersterk als de luie, chagrijnige Henk Grijpstra, die voornamelijk op het bureau verschijnt om aan zijn moeizame huwelijk te ontkomen, en om bij de snackbar om de hoek een broodje pekelvlees te scoren. Zijn partner Rinus de Gier is in een aantal opzichten zijn tegenbeeld: een jonge, aantrekkelijke, filosofisch ingestelde vrijgezel die juist te snel emotioneel betrokken raakt in de zaken die op zijn pad komen. Maar wat Grijpstra en De Gier delen, is een lekker cynisch gevoel voor humor, een hekel aan mannetjesputters en ambtenarij, en hun jongensdroom om popmuzikant te worden. Nadenken over een ingewikkelde moordzaak blijkt het beste te kunnen als je met basgitaar en drumstel Deep Purple probeert na te spelen. De Gier wordt momenteel prima vertolkt door Waldemar Torenstra, maar het verlangen zal blijven naar gentleman Roef Ragas, die veel te vroeg is overleden en die we alleen nog op dvd kunnen koesteren.

De moordzaken zijn per aflevering interessant genoeg om in te duiken, maar eigenlijk gaat het daar niet echt om. De misdaad is niet meer dan een welkome afleiding in het bestaan van twee heren die lijden aan het leven, maar er het beste van maken. Met onderkoelde oneliners, goedlopende één-tweetjes bij het verhoren van verdachten, en hun botte omgang met hun ambitieuze assistent Cardozo (Jasper van Overbruggen). ‘Ik wist niet dat je zo goed kon schieten zonder bril,’ zegt De Gier als Grijpstra met één welgemikt schot Cardozo van een belager bevrijdt. ‘Ik mikte op Cardozo,’ is het geestige antwoord van zijn collega. (MvdJ)

Inspector Morse

Met: John Thaw, Kevin Whately e.a. 1987 – 2000, € 19,99 per seizoen

****

De afleveringen van Morse zijn door de rappe ontwikkeling van het genre wat traag geworden bij terugkijken. Opvolger Lewis steekt sneller en vernuftiger in elkaar. Maar naar Morse – inspecteur zonder voornaam – keek je niet om het plot. Morse keek je om Morse. En heus, Lewis is goed en de echte Morse-fan heeft veel goodwill voor de labrador-trouwe oud-secundant. Die zal niet snel het kusje vergeten dat Lewis in de allerlaatste Morse-aflevering op het voorhoofd van zijn baas legde. Vlak voordat Morse voorgoed in de mist rond de torens van Oxford oploste. Een dubbele dosis verdriet, want spoedig zou zijn doodzieke vertolker John Thaw volgen.

Plots doen er bij Morse eigenlijk niet zo heel veel toe. Het gaat bij Morse om het portret van Oxford gezien door de ogen van de eeuwige buitenstaander. Morse zit overal tussenin. Tussen academici is hij de politie-inspecteur. Tussen politiemannen moet hij elke referentie naar hogere cultuur uitleggen.

Andere mensen trouwen, Morse blijft alleen. Thuis gekomen van het werk ligt hij op zijn bank en luistert naar Wagner. Of hij drinkt te veel in de pub. Zo beginnen we te ontdekken dat we kijken naar een gewonde man die iets goed te maken heeft in zijn politiewerk. Maar wat is dan zijn geheim? Wat is zijn motivatie? Wát heeft hij goed te maken? Het geheim van Morse is dat niet alles wordt uitgelegd. Waarom heeft hij geen vrouw? Waarom is hij altijd chagrijnig? Waarom snauwt hij iedereen af? Als er een duidelijke reden voor was, dan hadden we hem vast een ouwe zeur gevonden. Nu blijft hij dat aimabele stuk chagrijn. (SP)

Law & Order ***, Law & Order: Special Victims Unit **, Law & Order: Criminal Intent ****

Met: Chris Noth (L&A), Christopher Meloni (SVU), Vincent D’Onofrio (CI) e.a. 1990; 1999; 2001-heden, € 29,99 per seizoen

De Verenigde Staten zijn een televisiekanaal rijk waarop de godganse dag episodes van Law & Order worden uitgezonden: de oorspronkelijke serie (die vanaf 1990 loopt!) en de vele spin-offs, waarvan Law & Order Special Victims Unit en Law & Order Criminal Intent meer dan noemenswaard zijn. Allemaal geesteskinderen van Dick Wolf. Law & Order gaat meestal zo: oudere dames met een hondje, donut etende straatagenten of opgewekte vuilnismannen vinden een lijk in een New Yorkse steeg, daarna komen de rechercheurs en die spelen de boel door naar de officier van justitie. Tezamen zorgen ze er meestal voor dat schurken achter de tralies verdwijnen. Kenners van de oorspronkelijke serie – die waarvan de inmiddels veel populairdere spin-offs zijn afgeleid – geven de voorkeur aan de eerste twee seizoenen, toen Michael Moriarty een erg harde officier van justitie speelde. Hij werd helaas opgevolgd door de meer ‘menselijke’ Sam Waterston. Gelukkig boden Chris Noth en Jerry Orbach goed tegenwicht. Een klassieke, overzichtelijke, goed geacteerde crimeshow, altijd van constant niveau. Ideaal dus als er niets anders op misdaadgebied voorhanden is.

SVU en Criminal Intent zijn een stuk pretentieuzer. Het hyperrealistische SVU oftwel de ‘Sex Crimes Squad’ begon sterk, met het gedreven koppel Olivia Benson en Elliot Stabler die het hun hoogstpersoonlijke missie maken alle pervertelingen uit groot New York, die nogal eens azen op onschuldige kinderen, op te jagen en voor het gerecht te brengen. Markante sidekicks zijn rechercheur John Munch – die zijn naam, cynisme en identiteit meenam uit de in Baltimore gestationeerde topserie uit de jaren negentig Homicide: Life on the Street (1993-1999) en de straatwijze ‘Fin’ Tutuola, verbeeld door rapper Ice T. Maar, het moet gezegd, met de vijfde serie is de rek er wat uit: hoeveel seksgerelateerde misdaden zijn er? De indruk bestaat dat we het al eens voorbij hebben zien trekken en bepaald leuk is het niet, de aard van zulke atrociteiten.

Criminal Intent over de ‘Major Case Squad’ in New York verveelt nog geen seconde. Dat is te danken aan acteur Vincent D’Onofrio die de beweeglijke, griezelig intelligente, neurotisch opererende, labiel overkomende rechercheur Robert Goren neerzet – de andere acteurs speelt hij altijd weg. Criminal Intent begint verbrokkeld, met een paar flarden waarvan de kijker weet: dat heeft te maken met de te achterhalen toedracht. Goren, als spirituele erfgenaam van Columbo, beweegt zich als een reptiel om de verdachte; steeds vriendelijk, steeds te dichtbij. En dan is het opeens zover: hij heeft hem of haar via psychologisch meesterspel schaakmat gezet. Als geheel is Law & Order een gedegen formuleshow, maar Criminal Intent biedt beduidend meer dan dat. (JV)

Life on Mars

Met: John Simm, Philip Glenister e.a. 2006-2007, € 24,99 – € 54,99

****

De hippe serie Life on Mars (2006) drijft op nostalgie. Naar een tijd waarin mannen nog mannen waren, de politie nog hardvuistig boeven ving zonder angst voor een juridische klacht. Alsook naar een decennium waarin geweldige popmuziek geboren werd en vrije liefde en schaamhaar welig tierden. Sam Tyler, een politieman uit onze tijd raakt door een auto-ongeluk en aansluitend een coma, verzeild in 1973, ver terug in de tijd. Vraag niet hoe. Daar dient hij onder de knoestige Gene Hunt, een vuilbekkende, politiek incorrecte diender die nochtans deugt, type ruwe bolster, blanke pit. Spannend is hoe Tyler als volwassen man zijn moeder ontmoet en de toedracht achterhaalt van de verdwijning van zijn vader destijds. Grappig is hoe hij popster Marc Bolan ervoor waarschuwt niet te hard te rijden – tevergeefs, uiteraard. De muziekscore – de titel komt van David Bowie – is een feest op zich. De serie bestond uit twee reeksen, inmiddels is er in Engeland een vervolgserie gekomen, met Gene Hunt en een andere in de tijd teruggekeerde, ditmaal een politievrouw uit Ashes to Ashes. (JV)

Miami Vice

Met: Don Johnson, Philip Michael Thomas e.a. 1984-1989, € 6,99 – € 39,99

****

In het Nederland van begin jaren tachtig, gekenmerkt door openbaar vervoersstakingen, werkloosheid, Jaap van der Scheur, doemmuziek, regen en kou, nog meer regen – malaise kortom, leek de werkelijkheid als uitgebeeld in Miami Vice niet van deze aarde. Opeens verscheen er een wemeling van kleuren op de Nederlandse televisie. Miami Vice was niet minder dan een stijlicoon. Gedaan was het met de achterbuurtjes, het kleine gedoe met drugs, tippelaarsters en armoedige gedeukte auto’s als in het ‘gloomy’ Starsky and Hutch. Nee, dan Miami Vice, geproduceerd door Michael Mann, dampend gefilmd als een lange videoclip: die serie bood wuivende palmbomen, altijd zon, Ferrari Testarossa’s, opstuivende bergen cocaïne, blikkerig dansende partypeople met uitbundig geföhnde (en met liters milieu-onvriendelijke haarlak bespoten) powerkapsels, toentertijd stijlvolle, on-Nederlands modieuze kledij van Hugo Boss en Matinique, synthesizermuziek, nietsontziende aanvalswapens. Met, zoals het hoort, maar daarvoor zelden vertoond, een raciaal onproblematische vriendschap tussen de undercoverrechercheurs Sonny Crockett (Don Johnson) en Ricardo Tubbs (Paul Michael Thomas). Het was een wereld van grof geld en glamour, zonder dubbele bodems, zonder zaken die slechts dankzij arglistige, superintelligente speurders als Columbo opgelost konden worden. What you see is what you get – dat was het devies, de enige regel. Goed en kwaad stonden lijnrecht tegenover elkaar en voor wie twijfelde: vaak was het zwakke geslacht slachtoffer van de slechteriken, dus dan wist je het. Uiteraard waren er minpuntjes, die pijnlijk duidelijk worden bij een hernieuwde kennismaking met deze serie: de seksscènes zijn wel erg uitgesponnen en adembenemend saai en de simpele songteksten ter illustratie van Sonny’s gevoelsleven als hij weer eens alleen en verlaten met zijn Ferrari door de nacht of op een stille snelweg zoeft is uiteraard beledigend voor iedere kijker die ouder is dan twaalf. Maar daar staat tegenover dat vechten tegen de bierkaai – de war on drugs was bij voorbaat verloren; regelmatig trokken de Zuid-Amerikaanse druglords in de serie aan het langste eind – nooit zo charismatisch voor het voetlicht is gebracht als in Miami Vice. (JV)

Midsomer Murders

Met: John Nettles, John Hopkins e.a. 1997 – 2008, € 34,99 per seizoen

Midsomer Murders zit niet slecht in elkaar. Maar zou het nou nooit op gaan vallen dat Barnaby eigenlijk een heel erg slechte detective is? Sergeant Barnaby moet wel de minst succesvolle detective zijn die er op televisie wordt vertoond. Telkens als Barnaby’s hulp wordt ingeroepen bij een moordzaak, kun je er donder op zeggen dat er meer doden gaan vallen. Niet dat hij niet uiteindelijk, na een slim breingolfje, een moordenaar in de kraag weet te vatten. Maar echt, het is ongelooflijk hoe vaak het gebeurt dat Barnaby arriveert en de onbekende moordenaar nóg een of meer slachtoffers maakt.

De serie is klassiek gefilmd en wordt mede gekarakteriseerd door een prettig onheilspellend melodietje, gemaakt met een theremin, het instrument dat wordt bespeeld door met de handen vormen te maken in een elektronisch circuit – en dat ook in Hitchcocks Spellbound werd gebruikt. De beelden zijn mooi en het arcadische Engeland komt sterker uit als ter contrast af en toe een moord wordt gepleegd. Maar dat arcadische ligt er wel weer duimendik bovenop. Barnaby en zijn vrouw staan om de haverklap op weer een jaarmarkt vol kraampjes met zelfgemaakte jam. Zij lijkt er met de aflevering tuttiger op te worden. Het is onmogelijk je voor te stellen dat de twee ooit seks hebben gehad. En toch hebben ze een dochter, een brave dochter. De spanning is, ook door het rustige tempo, niet heel hoog. Edoch, de plots zijn niet te voorspelbaar en de distributie van informatie blijft doen benieuwen naar de dader. (SP)

NYPD

Met: Dennis Franz, David Caruso, Jimmy Smits e.a. 1993-2005, € 34,99 – € 44,99

****

Oftewel NYPD Blue, een creatie van Steven Bochco en David Milch. Bochco maakte eerder, in de jaren tachtig, furore met Hill Street Blues (1981-1987) en LA Law. Met het verteltechnisch vernieuwende Hill Street Blues – dat een einde maakte aan de klassieke reeksen rond één per aflevering op te lossen misdaad (series à la Kojak, die kale met z’n lolly) – schreef hij zelfs televisiegeschiedenis: zonder Hill Street Blues had het nóg complexer vertelde The Sopranos nooit kunnen bestaan. Daarmee vergeleken is de jarennegentigserie NYPD een stuk conventioneler. De politieserie draait in de eerste seizoenen om de band tussen twee onafscheidelijke partners: een held (eerst vertolkt door David Caruso, later door Jimmy Smits) en een uitgesproken anti-held – Dennis Franz in zijn rol van oermens Andy Sipowicz. Hij begon veelbelovend: alcoholist, corrupt, hoerenloper, ongevoelig voor bevelen van superieuren, moordlustige wreker van zijn neergeschoten partner, bad cop kortom, maar gaandeweg kwam zijn warme, menselijke, zelfs heilige kant steeds meer naar boven en dat haalde de angel uit de serie: alleen de eerste vier van de twaalf seizoenen zijn daardoor de moeite waard. Dat komt ook door het samenspel met Caruso en Smits; daarna werd de NPYD een Andy Sipowicz-vehikel.

Want Sipowicz trouwde, hij kreeg een zoon, zijn vrouw ging tragisch dood, zijn volwassen zoon Andy jr. (uit zijn eerste huwelijk) kwam ook om – het accent is steeds meer op het grote lijden van Sipowicz komen te liggen en dat is een gemiste kans. Een karakteristiek beeld en een illustratie van de immense potentie van het krachtige personage dat hij was, is hoe hij met die harige gespierde armen en die dikke buik in een overhemd met das en korte mouwen tijdens een verhoor in een hoek stond. Met moeizaam ingehouden agressie, snuivend als een beest, klaar om erop los te rammen – moest-ie weer eens tegengehouden worden.

Voor meerdimensionale, al te menselijke, onweerstaanbaar foute karakters als Tony Soprano (The Sopranos) en Vic Mackey (The Shield) was Sipowicz niet minder dan een onmisbare voorstudie. (JV)

Oz

Met: Dean Winters, J.K. Simmons, Edie Falco e.a. 1997-2003, € 24,99 – € 34,99

****

Oz is de beste gevangenisserie aller tijden. Want de meest illusieloze en dus realistische serie – heel anders dan de spannende pulp die het uitzinnig populaire, geromantiseerde Prison Break (2005) biedt. Het verhaal in Oz speelt zich af in de voorbeeldgevangenis Emerald City, een sociaal experiment waarbij de resocialisering van de gevangene centraal staat. Maar dat is buiten de groepsvorming en de raciale spanningen gerekend en de criminele inborst van menig ingezetene – gevangene én bewaker. Zo heb je de neonazi’s, de homo’s, de zwarte gangs, de latino’s, de bikers, de moslims, de Italiaanse maffiosi, de bewakers – allen verwikkeld in een harde machtsstrijd. De vraag is: wie naait wie? – vaak ook letterlijk in zo’n mannenwereld zonder beschikbare vrouwen. Menselijke goedheid blijkt broos en individueel en iets dat je leven kan kosten. Het is lastig om aan te geven wie goed is en wie niet, want per situatie kan de rol verschillen. Twee personages stijgen boven het geheel uit: de voormalig advocaat Tobias Beecher die nadat hij tot bitch is gemaakt door de neonazi-leider, geleidelijk verandert in een meedogenloos monster. En de Ierse scharrelaar Ryan O’Reilly, een opportunist, een overlever pur sang, maar ook een sociopaat die omdat hij verliefd is op de gevangenisarts de moord bestelt op haar partner.

Oz is experimenteel gefilmd, met een alwetende, in een rolstoel gezeten verteller die af en toe de handeling expliciet van commentaar voorziet, waarbij hij zich bedient van surrealistisch beeldcommentaar. Deze eerste serie van de kwaliteitszender HBO is van de hand van Tom Fontana en Barry Levinson. Oz is inmiddels een referentiepunt. Zo sloeg de stoere homoseksuele zwarte politieagent Keith in het existentiële begrafenisondernemersdrama Six Feet Under geen aflevering over. Terecht. (JV)

Prime Suspect

Met: Helen Mirren, Tom Bell, John McArdle e.a. 1991-2006, € 9,99 – € 24,99

*****

Als u haar nog niet kent, dan wordt het hoog tijd. Jane Tennison is zonder twijfel een van de krachtigste vrouwen in de geschiedenis van de populaire beeldcultuur. De blonde inspecteur doet niet onder voor Alien-bestrijdster Ellen Ripley en Terminator-babe Sarah Connor. Ook al speelt haar leven zich niet af in het kielzog van zuurbloedige monsters of moordlustige machines, maar ‘gewoon’ op een Londens politiebureau.

Actrice Helen Mirren werd overladen met prijzen voor haar vertolking van de doortastende, no-nonsense (hoofd)inspecteur Tennison. Met haar efficiënte, soms ronduit botte aanpak wint ze respect in een traditioneel mannenbolwerk. Tennison is bepaald geen doorsnee heldin; ze maakt fouten, kampt met een drankverslaving en faalt in de liefde. Je haat haar en je houdt van haar. Maar je gelooft haar altijd.

Actrice en schrijfster Linda La Plante, die ook meewerkte aan succesvolle series als Trial and Retribution en Mind Games, is verantwoordelijk voor het script. Wat Prime Suspect onderscheidt van andere goed gemaakte politieseries, is het rauwe randje. In de subplots worden sociale thema’s aangekaart: seksisme, racisme, achterstandswijken, pedofilie; lastige materie die de serie op gedurfde en indringende wijze in beeld brengt.

Met anderhalf tot vier uur per aflevering, heeft Prime Suspect meer tijd dan de gemiddelde politieserie en dus ruimte voor een complexere verhaallijn en meer, veel meer personages. Soms duizelt het met al die namen; reden temeer om de serie niet op televisie maar op dvd te bekijken waar de nodige stops kunnen worden ingelast.

Hoe dan ook: de zeven seizoenen Prime Suspect staan garant voor urenlang onvervalst kijkgenot. Waarbij er niet alleen over grijze cellen gepraat wordt, maar je ze als kijker ook nog eens gebrúíkt. Waren er maar meer Tennisons, blijven we verzuchten. (SM)

The Shield

*****

Met: Michael Chiklis, CCH Pounder, Glenn Close e.a. 2002, € 32,99 – € 39,99

The Shield is zonder enig beding de hardste en meest amorele politieserie. Al in de pilotaflevering van de eerste reeks van deze bad cop-show schiet de kaalkop Vic Mackey (Michael Chiklis) een collegadiender recht door diens hoofd en vervolgens zorgt hij ervoor dat een zwarte gangster voor die moord opdraait. Die collega was immers als infiltrant aan Mackeys vrijgevochten ‘Strike Team’ toegevoegd, om achter alle onfrisse praktijken van die bende te komen, en zo’n verrader verdiende in de optiek van Mackey en de zijnen dan ook de kogel. Het Strike Team, opgericht in de oorlog tegen de gangs in Los Angeles, bestaat uit een groep corrupte harde mannen die er niet voor terugdeinzen bewijs te ‘planten’ bij verdachten, zelf in drugs te handelen, op bestelling van bendeleiders de concurrentie uit te schakelen. Geld drijft hen, en eigenbelang. Maar de angst voor ontmaskering door hun superieuren en eerlijke collega’s is groot. Vic Mackey is zo bezien hun crisismanager, die ook nog een echtscheiding voor zijn kiezen krijgt. De vierde reeks van deze serie kent een schitterende gastrol van de actrice Glenn Close die in haar rol als commandant Mackey en zijn troep een seizoen lang het vuur na aan de schenen legt. Maar ook de andere bij de LAPD werkende karakters acteren grandioos, de personages die ze verbeelden blijven binnen de wet en verstrekken aldus de serie reliëf. In 2002 is The Shield van start gegaan en nu is het in de Verenigde Staten spijtig genoeg aan het laatste seizoen. (JV)

Rebus

Met: John Hannah (reeks 1), Ken Stott (reeks 2,3,4) e.a. 2000 – 2007, € 34,99

****

Opvallend contrast: de eerste reeks over inspecteur John Rebus hangt sterk op een simpel idee over de film noir: de setting van de klassieke film noirs is verplaatst naar de straten van het moderne Edinburgh. Inspecteur Rebus, gespeeld door John Hannah (bekend van Four Weddings and a Funeral) zuipt zich een weg door krochten en spelonken. Slapen doet hij in een stoel terwijl hij de grote stad overziet. Het gevolg: scènes waarin Rebus in de donkere natte steeg waar een lijk is gevonden, zegt dat de ratten er nog niet dood gevonden willen worden. Clichés dus. En een misplaatste casting: John Hannah is veel te fris en mooi om zo door het wanstaltige van het leven geplaagd te kunnen zijn. Het vierde en laatste deel van de eerste reeks is niet eens meer uitgezonden.

Dán de tweede reeks. Daar is John Hannah vervangen en zet Ken Stott een veel fascinerendere Rebus neer. Het is moeilijk om deze held uit de zo geliefde misdaadromans van Ian Rankin te spelen, maar Stott heeft ervoor gekozen om heel dicht bij het karakter te blijven. De plots en andere personages worden minder belangrijk en de verhalen nog sterker character driven. We raken steeds meer in Rebus. Met zijn drankneus en zijn lodderige ogen die continu verdrinken in grote glazen bier. Met zijn slordige zwarte pakken. Naast Ken Stott worden Schotse vrouwen prachtige, krachtige wezens en opeens ontstaat er een eigen dynamiek, waarbij het niet meer de uiterlijke verschijningsvormen van de film noir zijn die worden gekopieerd. Nu worden de stijlkenmerken geëxploiteerd voor een eigen Schotse stijl met clair-obscur en vreemde camerastandpunten, die prachtige beelden oplevert. (SP)

Silent Witness (seizoen 1-2)

Met: Amanda Burton, Tom Ward, William Gaminara e.a. 1996-1997, € 19,99

***

I am such a lonesome cowboy, zingt de assistent-patholoog terwijl hij een operatietafel vooruit duwt. Op de tafel rust het lijk van een tienjarig meisje. Forensisch patholoog-anatoom Sam Ryan kijkt op van haar papieren: ‘Fred, kun je niet iets lévendigers zingen?’

Het mag vreemd lijken, maar luchtigheid en lijken gaan in Silent Witness best samen.

We volgen patholoog-anatoom Sam Ryan (Amanda Burton) die slachtoffers van misdrijven onderzoekt op fysieke bewijzen. Het gaat er stevig aan toe: schedels worden geopend, borstkassen gekraakt, levers gewogen en vingernagels geschraapt. Geen bord-op-schoot-materiaal, dus.

Ouderwets snuffelwerk ruimt in politieseries steeds meer het veld voor wetenschappelijk onderzoek en Silent Witness was in 1996 een voorloper. Maar de keuze voor een patholoog-anatoom als hoofdpersoon is tegelijk het grote euvel. Een doorsnee patholoog-anatoom is niet betrokken bij het hele proces van een moordzaak en de kijker wil wel weten wie ‘het’ uiteindelijk gedaan heeft. Dus moet er telkens een kunstmatig lijntje gesponnen worden tussen Ryan en de zaak.

Gelukkig wordt een en ander goed gemaakt door de slim opgebouwde verhalen (naar de boeken van Nigel McCrery), het fantastische acteerwerk en de indringende muziek.

De serie is onverminderd succesvol en laat zelfs haar sporen na in ‘de echte wereld’. Was het beroep patholoog-anatoom vroeger nog voorbehouden aan die macabere eenzaad, sinds het succes van Silent Witness kiezen steeds meer jonge mensen voor het vak. Na het zien van de serie, begrijp je waarom. De intelligente, bloedmooie Sam Ryan is een gedroomd boegbeeld. (SM)

The Sopranos

Met: James Gandolfini, Edie Falco, Michael Imperioli e.a. 1999-2007, € 39,99 – € 59,99

*****

Ja, The Sopranos is de absolute top. Film onder het mom van televisie. Een komedie, een superieur gangsterepos en een klassieke tragedie ineen. Ieder decennium kent zo’n hoogtepunt: Miami Vice voor de jaren tachtig, Homicide voor de jaren negentig en The Sopranos voor het begin van de eenentwintigste eeuw. Spil is de maffiabaas uit New Jersey Tony Soprano (onvergetelijk als natuurkracht tot leven gebracht door James Gandolfini), derde generatie-nazaat van Italiaanse immigranten. Deze Prozac slikkende, bij een psychiater lopende gangster is een moderne held: uitschot en kwetsbaar gevoelsmens ineen. The Sopranos gaat over ingedut familieleven en over het geheime bestaan van de georganiseerde misdaad, over twee families dus, wier banden dooreenlopen in de levens van de maffiosi en hun gezinnen. De grondtoon in The Sopranos is ronduit nihilistisch. De Amerikaanse droom is finaal mislukt en Tony en zijn maten zijn homofobe dinosaurussen in een snel veranderende wereld, waarin mannelijkheid niet meer telt. De enige (min of meer) deugende personages zijn dan ook een paar vrouwen: Tony’s echtgenote Carmela, zijn dochter Meadow en zijn therapeute dr. Melfi. De mannen daarentegen zijn overbodig geworden, maar ontkennen dat en bevechten hun ondergang bloedig. Zesenzeventig doden in zes seizoenen, van wie zesenzestig op onnatuurlijke wijze. De complex vertelde, vernieuwende serie The Sopranos (zeker twaalf verhaallijnen dooreen en een twintigtal hoofdrolspelers per aflevering) veranderde, als eertijds Hill Street Blues, het televisiedramalandschap. De invloed van The Sopranos, al is het vaak op een deelgebied, is enorm: je ziet die terug in The Shield, House, Deadwood, Rome en het onvolprezen The Wire (2002) een geesteskind van David Simon die eerder de intelligentste politieserie aller tijden Homicide schiep – die in Nederland, evenmin als Hill Street Blues, onbegrijpelijk genoeg niet op dvd is uitgebracht. (JV)

Van Speijk

Met: Tygo Gernandt, Rik Launspach, Rian Gerritsen e.a. 2006-2007, € 29,99

*****

Onbegrijpelijk dat er maar twee seizoenen zijn gerealiseerd van deze beste politieserie die ooit in Nederland is gemaakt. Het moest een soort Hill Street Blues worden, vond bedenker Pollo de Pimentel die de serie ook deels regisseerde. En dat is gelukt. Vanuit het razend drukke bureau in de Amsterdamse Van Speijkstraat, waarvan je als kijker nooit snapt hoe het ruimtelijk in elkaar zit, worden elf agenten gevolgd in hun dagelijkse worsteling met wetsovertreders. Piepjonge dienders, ervaren buurtregisseurs, maar ook rechercheurs die met zwaardere jongens in de weer zijn. Allemaal zijn het originele en onvergetelijke karakters: Peter Faber als de racistische mopperaar, Cahit Ölmez als de melancholieke charmeur met familieleden in de Turkse maffia, Rian Gerritsen als een onverschrokken moederkloek met thuis een depressieve man, Tygo Gernandt als de opgefokte macho met angst in zijn ogen – noem er een paar en je doet de rest te kort.

De serie is achteloos multicultureel. Gefilmd op locatie in De Baarsjes; het halve stadsdeel lijkt mee te spelen in de straatruzies, opstootjes en stille tochten. Geen cliché wordt geschuwd, maar ook geen taboe – iedereen streeft naar het goede, maar de weg daar naartoe is met geweld geplaveid. ‘Wij zijn van de tv, mevrouw,’ antwoordt een blaag van de lokale televisie als hij wordt aangesproken op zijn fatsoensnormen, ‘wij worden op onfatsoen geselecteerd.’

De scenarioschrijvers (Henk Apotheker, Dick van den Heuvel en Stan Lapinski) hebben zich uitgeleefd op Romano’s dagopeningen in café ‘t Stoplicht: ‘Deze actie is politiek geïnspireerd en dus van voorbijgaande aard…’

De snelle montage en de kortgeknipte scènes werken geen oppervlakkigheid in de hand, maar onderstrepen de gezellige en soms duistere chaos die het leven nou eenmaal is. Alleen in het eerste deel van seizoen twee vliegt de sneltrein van bonte taferelen uit de bocht, maar de serie hervindt gelukkig haar felgekleurde, rauwe realisme. (MvdJ)

Tatort schimanski

Met: Götz George, Miroslav Nemec e.a. 1997-2007 ,€ 19,99

***

Oude dames, metromannen, sigaarrokende heren, ruwe bolsters en verleidelijke vrouwen: ieder hebben ze de rol van hoofdcommissaris in de Duitse krimi Tatort wel eens vertolkt. Tikkeltje overdreven? Nee, want Tatort is niet zomaar een politieserie, het is de langstlopende in zijn soort met spin-offs in alle grote Duitse steden en Wenen. Een paar cijfers: sinds 1970 werden er bijna 700 afleveringen uitgezonden, uitgebracht door ongeveer 10 verschillende Duitstalige zenders, met ruim 60 verschillende hoofdpersonen en duo’s. De enige stabiele factor is de prominente rol die steevast is weggelegd voor de omgeving en de historie en het ietwat provisorische introfilmpje. Een man – de nooit echt doorgebroken acteur Horst Lettenmayer – staart met staalblauwe ogen indringend naar de toeschouwer. De rest van zijn gezicht is afgedekt door twee paarse balken. Twee dunne witte lijnen verschijnen in beeld, dan cirkels, een schietschijf. De man rent weg over een natte asfaltweg, alleen zijn benen zijn te zien. Om in het woud van commissarissen een richtlijn te geven: bekijk de serie met de inspecteur Schimanski (Götz George, 1938) in de hoofdrol. Een ruige maar toch vertederende dikbesnorde man. Zoals wanneer hij in 1997 na zes jaar afwezigheid zijn comeback maakt – even beu van alle misdaden – en hoort dat zijn voormalige partner Thanner is vermoord. Aangekomen bij het appartement van de overledene wordt hij verrast door een jongedame die uit het niets verschijnt. Hij slaat haar tegen de grond en neemt haar in de houdgreep. Als hij tot de ontdekking komt dat het de dochter van Thanner is, verandert de greep in een dikke knuffel en verschijnen er zelfs tranen in zijn ogen. (KB)

Wallander (seizoen 1-2)

Met: Johanna Sällström, Krister Henriksson, Ola Rapace e.a. 2005-2006, € 24,99 – € 29,99

****

Hoofdinspecteur Kurt Wallander maakt zich op voor de diploma-uitreiking van zijn dochter. Ze is, net als hijzelf een eeuwigheid terug, afgestudeerd aan de politieacademie. Het zit de beste man niet mee. Zijn oude politiejasje blijkt te groot, zijn lichtbeige pantalon slobbert en in zijn handen heeft hij een treurig bosje bloemen. Dan komt zijn dochter binnen. ‘Wat doe jij hier?’ ‘Sorry pa, de uitreiking was gisteren. Maar bedankt dat je er was.’ Welkom in de getroubleerde wereld van vader en dochter Wallander. De serie speelt zich af in Ystad, een piepkleine vlek in het uiterste zuidpuntje van Zweden, maar volgens schrijver Henning Mankell een broeinest van boeven. Het Zweedse Gotham City, zeg maar. We worden getrakteerd op Amerikaanse toestanden: wilde achtervolgingen met over de weg stuiterende jeeps, sektarisch geweld, explosies, genadeloos geschreeuw en als klapstuk een uitstekend getimed snipershot dat de hersenen van de moordenaar uiteen doet spatten over zijn eigen dochter.

Tegen deze achtergrond spelen de sluimerende privébesognes van de familie Wallander. Tot ongenoegen van Kurt schopt Linda het binnen de kortste keren tot hulpinspecteur. De sfeer wordt er niet beter op. Maar juist die vader-dochterrelatie, minder nadrukkelijk aanwezig in eerdere Wallander-verfilmingen, geeft de serie een extra dimensie. Twee delen uit de eerste twee seizoenen – Voor de vorst en Mastermind – werden als bioscoopfilm uitgebracht. Of er een derde seizoen komt, laat zich raden. Actrice Johanna Sällström (dochter Linda) beroofde zichzelf begin 2007 van het ‘echte’ leven. Kwam het door het internationale succes van de serie? Of het ternauwernood overleven van de tsunami in Thailand? ‘Nee, ik ga niet huilen’, mijmert Kurt ergens zittend aan haar bed. Misschien moet hij dat alsnog doen, Wallander is een derde seizoen waardig. (SM)

The Wire

Met: Dominic West, John Doman, Idris Elba e.a. 2002-heden, € 39,99 – € 49,99

***

Snot is dood. Nu rest de vraag: Who shot Snot? De man met de weinig aantrekkelijke bijnaam was onaardig geweest tegen zijn homies, dan moet je dood. Gemoedelijk zit de jonge rechercheur McNulty op een stoep in een achterbuurt van Baltimore, naast hem een vriend – en drugdealer – van de overledene. Deze scène is illustratief voor het aandeel van zowel de crimineel als de rechercheur. Er worden maar sporadisch zaken opgelost en op iedere moord volgt er wéér een. Leuk detail: de cast bestaat uit een groot aantal ‘echte’ criminelen en politieagenten uit Baltimore. In Nederland nog niet op tv te zien. Daar moet snel verandering in komen! (KB)

Wire in the Blood

Met: Robson Green, Hermione Norris e.a. 2002-heden, € 24,99 – € 29,99

***

Niets is zo fascinerend aan misdaad als een inkijkje in het hoofd van de moordenaar. Zeker sinds Hannibal Lecter weten we dat de hulp van een zielskundige daarbij inzichtelijk is. De op de zieke meesterwerken van thrillerschrijfster Val McDermid gebaseerde serie Wire in the Blood (vanaf 2002) volgt de samenwerking tussen de excentrieke, prettig gestoorde klinisch psychoog dr. Tony Hill (Robson Green) en rechercheur Carol Jordan (Hermione Norris), een ijskoningin die nochtans Hill amoureus ziet zitten. Gekte, onzegbare misdaden en platonische liefde, het werkt goed in Wire in the Blood. Helaas speelt Carol Jordan inmiddels een glansrol in de weergaloze spionageserie Spooks (2002). Sneu voor Hiill en ook voor de kijker die in reeks vier aan een andere partner moet zien te wennen.

Een goede tweede binnen dit in-het-hoofd-van-de-moordenaar-genre is het eveneens Britse Murder in Mind (vanaf 2001, € 22,99 per seizoen), waarbij de kijker zich afleveringsgewijs exclusief verplaatst in weer het hoofd van een andere moordenaar. Degelijk karakterspel. (JV)

Without a Trace

Met: Anthony LaPaglia, Poppy Montgomery, Enrique Murciano e.a.2002, € 29,99 – € 42,99

****

Staat The Shield voor het kwaad, dan is Without a Trace de positieve tegenhanger. In deze, vanaf 2002 lopende serie voert een team FBI-agenten per aflevering een race tegen de klok: bij iedere vermissing geldt dat de eerste uren doorslaggevend zijn.

Hoe langer vermist, des te geringer de kans op redding. Net als in The Shield acteert werkelijk de gehele cast glansrijk. De serie staat in fel contrast tot het beeld dat meestal in films of politieseries tot ons komt, de ‘suits’ (FBI) aangaande. De plaatselijke klabak staat doorgaans vijandig of onwelwillend tegen hen, ze komen op zijn terrein en weten het altijd beter met hun specifieke expertise. Without a Trace toont het menselijke gezicht van de FBI, zoals de serie The Agency dat – te soft – deed met de CIA. Dat is vooral te danken aan de gerijpte acteur Anthony LaPaglia, een beau garçon op leeftijd, die eerder schitterde in het rechtbankdrama Murder One. Een kwalitatief hoogwaardige formuleserie met meer inhoud en diepgang dan al die CSI-klonen bij elkaar. (JV)

De wrekers: The avengers collection

Met: Patrick McNee, Diana Rigg e.a.1967, € 26,99

****

Van de intro alleen al word je helemaal vrolijk. Emma Peel die van een afstand een champagnekurk van de fles schiet die John Steed (met bolhoed en paraplu) net met alle egards probeert te openen. Ze kijkt hem aan met een triomfantelijk glimlachje. De muziek klinkt eerst als adhd-achtig geplingplong, zwelt aan, wordt steeds slepender… en dan begint De wrekers pas echt. De (spionage) avonturen van dit in- en in-Britse duo vervelen nooit. Ook al is de hitserie uit de jaren zestig en zeventig inmiddels ernstig gedateerd.

Neem al die enorme apparaten die bij dolgedraaide professoren en andere megalomane schurken in hun dampende laboratoria staan. Grote grijze goocheldozen zijn het met een indrukwekkende hoeveelheid schakelaars, meters, klokjes en wijzers. Toen hightech, nu hopeloos ouderwets. Geestig is het ook als Steed bij de hoorn van zijn telefoon een bandrecorder houdt, want antwoordapparaten (laat staan voicemail) moesten nog worden uitgevonden. Beetje rare verhalen beleven de immer onberispelijke Steed en de in kekke pakjes gehulde Emma Peel trouwens ook.

Bloedstollend wordt het nooit, daar is de serie te soft en te luchtig voor. Er wordt zelfs kindvriendelijk in gemoord. Netjes dus, zonder een druppel bloed. Zelfs als hun belevenissen wat al te sciencefiction- of fantasyachtig worden – met mensen die in katten veranderen, make-up die tegen hoogspanning beschermt en geesten die doedelzak spelen – het maakt niet uit. Fijn, deze serie met op en top Engelse humor. Als Steed en Peel (altijd zit haar eyeliner goed – hoe doet ze dat toch?) op een kasteel de vijand net hebben uitgeschakeld met een goed geplaatste karatetrap van Emma Peel en een welgemikte speerworp van Steed in zijn maatpak, vraagt Peel hem: ‘What happened to the shining armour?’ Steed: ‘It’s still at the laundry.’ Zo is het maar net. (AV)

Joost Zwagerman

schrijver, dichter, essayist. Ontving dit jaar de Gouden Ganzenveer.

‘De tegenstander van Emmanuel Carrère (De Arbeiderspers, 2001) is het Franse ‘antwoord’ op In Cold Blood van Truman Capote, met dit verschil dat het Kwaad in De tegenstander niet van buiten maar van binnen komt. Een man weeft een web van leugens waarin hijzelf steeds dramatischer verstrikt raakt. Vrienden, echtgenote en kinderen leven in de veronderstelling dat hij een uitstekende baan heeft. In werkelijkheid slijt hij zijn dagen in de bibliotheek. Als alle leugens dreigen uit te komen, kan hij niet leven met de schande en moeten de mensen tegenover wie hij zich ontmaskerd voelt, eraan geloven. Psycho-thriller van nonfictie-snit, want het drama heeft zich ook feitelijk voltrokken. Vroeger vond ik sommige afleveringen uit de stripboekenserie Michel Vaillant erg spannend, vooral die met Steve Warson. Spannender dan dat kon je niet krijgen. Dacht ik toen.’

Lydia Rood

schrijft jeugdboeken en romans. Vorig jaar verscheen onder meer Strijd om Drakeneiland.

‘Ik heb drie favoriete spannende boeken, die om verschillende redenen goed zijn. In De dag van de jakhals van Frederick Forsyth volg je de moordenaar op de voet. Eigenlijk vind ik hem een stuk sympathieker dan het slachtoffer, De Gaulle. Ik heb het nu al zeven of acht keer gelezen en ik vind het nog steeds spannend. Nicci French is van een heel andere orde, De verborgen glimlach is een psychologische thriller. Dat lijkt me makkelijker om te schrijven, omdat het over de buurvrouw zou kunnen gaan. De uitwerking van Nicci French is erg goed. Om de lezer heel lang in het ongewisse te laten over wie de moordenaar is, moet je een meester zijn. Zoals Ira Levin in Een kus voor je sterft. Pas als het eigenlijk te laat is, weet je wie het gedaan heeft. Zo heb ik dat zelf nog nooit gedaan in mijn boeken. Wel heb ik die minutieuze voorbereidingen van de moordenaar van Forsyth, die ik zo goed vond, in mijn eigen werk gebruikt.’ (PAB)

Abdelkader Benali

De laatste roman Marathonloper van dichter en schrijver Abdelkader Benali verscheen bij De Arbeiderspers.

‘In mijn jeugd heb ik alle boeken van Stephen King verslonden. Misery vind ik zijn beste. Dat gaat over een schrijver die gered wordt door zijn meest gestoorde fan, die hem daarna niet meer laat gaan. Hij kan alleen aan haar ontsnappen door een nieuwe thriller te schrijven. Het gegeven van een thriller, een soort oerwet, dat er een mysterie is en dat er aanwijzingen zijn die naar de oplossing van dat mysterie leiden, vind ik heel mooi. Zo kun je zelfs het meest banale verhaal spannend maken. Bijvoorbeeld een herinnering, of een ander gegeven dat saai zou kunnen zijn. Je kunt de lezer vasthouden door het niet rechtdoor te vertellen, maar steeds aanwijzingen te geven. Raymond Chandler vind ik ook een goede thrillerschrijver. Zijn stijl is prachtig. Hij maakt gebruik van spreektaal, of straattaal. Dat vind ik mooi.’ (PAB)

Renate Dorrestein

Renate Dorrestein schreef ruim twintig romans, essays en autobiografische werken. Dit jaar verscheen van haar hand het boekenweekessay Laat me niet alleen.

‘Ik heb net In steen begraven van de Engelse schrijfster Jenni Mills (uitgegeven bij uitgeverij Archipel) gelezen. Het is een werkelijk ondraaglijk spannend boek, waarin een vrouw met een sinister verleden de hoofdpersoon is.

Ik kan me niet heugen dat mijn hartslag zó is opgejaagd tijdens het lezen van een boek.

Wat ook heel ongewoon is bij een thriller: er valt nog een hoop bij te lachen en het verhaal is bij vlagen bovendien ronduit ontroerend.

In steen begraven (Crow Stone, 1997) is een boek dat me nog lang bij zal blijven.’

Arjan Visser

Arjan Visser is schrijver, journalist en televisiemaker. Momenteel werkt hij aan een nieuwe roman.

‘House of Leaves van Mark Danielewski vond ik heel spannend. Je zou het niet zeggen, want het is ongelooflijk ingewikkeld en het concept is vergezocht. Het gaat over een huis dat van binnen groter is dan van buiten. De personages dalen steeds verder af in de kelder, in een verhaal dat zo spannend opgeschreven is dat ik het niet meer weg kon leggen, en zelfs de maffe noten onderaan elke pagina ging ontcijferen. Eigenlijk is het: hoe bloederiger, hoe beter. In mijn eerste boek, De laatste dagen, zit een behoorlijk smerige moord. Bij het leesclubje waar ik ooit heen ging als schrijver vroeg een mevrouw of het echt allemaal zo onsmakelijk moest. Dan is het dus gelukt. Ik wil graag dat mensen van mijn boek gruwen, dat het ze raakt.’ (PAB)

Leon de Winter

het nieuwe boek van schrijver en columnist leon de winter Het recht op terugkeer verschijnt 5 juni bij De Bezige Bij.

‘Mystic River van Dennis Lehane behoort wat mij betreft tot de absolute top. Het is een fantastische thriller, maar ook alles wat je van een literair boek mag verwachten zit erin, naast alle facetten van een thriller, te beginnen met een moord. Aan de hand daarvan schetst hij heel goed verschillende emoties als woede en angst, en het leven van arme Ieren in Boston. Ik lees veel Amerikaanse thrillers. Ik bewonder het vakmanschap van die schrijvers. Van schrijvers die ik al langer volg komt er zoveel uit dat ik geen tijd meer heb om spannende boeken uit andere landen te lezen. Zelf gebruik ik de methode van thrillers, het mysterie, ook graag in mijn boeken. Ik heb zelfs een keer iemand een moord laten plegen (in De ruimte van Sokolov). Maar andere trucs neem ik niet over. Je wilt natuurlijk zo origineel mogelijk blijven.’ (PAB)

Wanda Reisel

Wanda Reisel schrijft romans en toneelstukken. Voor de roman Witte liefde ontving zij dit jaar de Anna Bijns Prijs.

‘Ik ben opgegroeid met suspense. Van jongs af aan heb ik als een verslaafde op de televisie alle films en thrillers en rechtbankdrama’s gevolgd: van The Fugitive tot Perry Mason, van Maigret tot Hitchcocks The Birds en ook alle tv-pulpvariaties hierop. Gevolg hiervan is dat ik bijna nooit thrillers en detectives heb gelezen (met film kan je binnen het thrillergenre zoveel meer). Behalve een paar Ripleys van Patricia Highsmith, die ik een bewonderenswaardige schrijfster vind: The Talented Mr. Ripley en Ripley’s Game. Die overigens ook briljant zijn verfilmd. Een goede thriller is ook altijd een ontrafeling van de menselijke conditie; brengt hij de duistere kant van een peilloze ziel aan het licht. Dat houdt mij bij het schrijven van een “gewone” roman ook bezig. Een spanningsboog moet er in elk boek zitten, dat is het ambacht.’

Gerelateerd