In de Nieuwe Kerk in Amsterdam is een tentoonstelling te zien over de controversiële periode waarin keizer Constantijn het Christendom tot staatsgodsdienst uitriep. Het betekende de verdwijning van het Romeinse pluralisme en bovendien het einde van het zachtaardige, sociaalbewogen vroegchristelijke geloof.

Op het fresco De droom van Constantijn van Piero della Francesca in de koorkapel van de Santo Francesco-kerk in het Italiaanse Arrezzo komt geen droom voor. We zien een slapende Constantijn, maar geen scène boven zijn hoofd die zijn droom verbeeldt, iets waar men in christelijke kunst toch de hand niet voor omdraait. Vaak speelt zich in de lucht van fresco’s en schilderijen van alles af, dit keer zijn alleen nog een vleugel, de rug en even arm te zien van een zwaar beschadigde engel.

Wat de Romeinse keizer Constantijn (275-337) droomde weten we van de legende. Aan de vooravond van de beslissende slag tegen zijn rivaal Maxentius is Constantijn bedroefd dat zijn troepen het...