Er is geen ontkomen aan, volgende week dendert de Irak-oorlog weer over ons heen. Terugblikken, heftige analyses, vlijmscherpe vonnissen. Want op 20 maart 2003, vijf jaar geleden, begon operatie Iraqi Freedom tegen het regime van Saddam Hoessein.

Vier maanden ervoor, in november 2002, voorspelde een rapport van hulporganisatie MedAct dat de campagne tussen de 48.000 en 261.000 doden zou gaan kosten, burgers en militairen. Dat was exclusief een burgeroorlog, waar nog geen rekening mee was gehouden. Dat woord is lang uit het beleidsjargon geweerd, maar zelfs VN-baas Kofi Annan kon er uiteindelijk niet meer omheen en gebruikte het b-woord vanaf november 2006. Voor de VS is het nu nog taboe; vice-president Dick Cheney heeft immers ooit toegegeven dat er in zo’n situatie voor de Amerikaanse troepen niets meer te zoeken – laat staan te winnen – valt in Irak.

Na vijf jaar weet nog steeds niemand hoeveel ellende de oorlog heeft aangericht. Slachtofferschattingen onder Iraakse burgers...