<div class="lead">
In de rubriek Het Geweten worden duurzaamheidsclaims tegen het licht gehouden. Deze week: is digitaal publiceren echt groener dan drukken op dode bomen?
</div>
Vrij Nederland heeft een nieuwe website. De bijna 75-jarige publiceert al jaren op <a href="https://www.vn.nl/verhalen.htm" target="_blank">vn.nl</a>, maar hier staan vooral verhalen die ook in de papieren editie verschijnen. Op de nieuwe site (waar u zich nu bevindt) wil VN exclusieve content brengen, om zo ‘sneller dan mogelijk is met het weekblad in te haken op het nieuws, met dagelijks scherpe analyses, opinies, beschouwingen, trends, recensies, tips en natuurlijk scoops van onze redacteuren, columnisten en medewerkers’.
Het zou zo maar kunnen dat VN over een jaar of vijf online meer lezers kent dan op papier. Dergelijke voorspellingen zijn voer voor mediagoeroes en hun volgelingen, en het is de edele taak van Het Geweten om te beoordelen of de wereld hier schoner van wordt. Is digitaal publiceren groener dan het verspreiden van dode bomen, zoals dat in jargon heet? Lang niet altijd, concludeert Greenpeace in zijn onlangs verschenen <a href="https://www.google.nl/url?sa=t&amp;rct=j&amp;q=&amp;esrc=s&amp;source=web&amp;cd=1&amp;cad=rja&amp;uact=8&amp;ved=0CCIQFjAAahUKEwjy_6CA7YLHAhUBOtsKHRE2ASE&amp;url=http%3A%2F%2Fwww.greenpeace.org%2Fusa%2Fwp-content%2Fuploads%2Flegacy%2FGlobal%2Fusa%2Fplanet3%2FPDFs%2F2015ClickingClean.pdf&amp;ei=9Be6VfK1JYH07AaR7ISIAg&amp;usg=AFQjCNF5lY2kePZj6yrd_442V1-mOH9aXQ&amp;sig2=rQ88bS3CvWpA6TRSEpQshA&amp;bvm=bv.99028883,d.ZGU" target="_blank">rapport</a> Clicking Clean, A Guide to Building the Green Internet. Wereldwijd groeit het dataverkeer met 20% per jaar (de Nederlandse ngo Hivos schat dit in een ander rapport, waarover later meer, op 50%). Deze groei wordt vooral veroorzaakt door streaming video via YouTube of Netflix, de grote concurrenten van het geschreven woord. Het over het net jagen van bits en bites kost bakken energie. De gezamenlijke elektriciteitsconsumptie van onze pc’s, laptops, tablets en de immense datacentra was in 2012 circa 7% van alle gebruikte energie wereldwijd, en zal in 2017 waarschijnlijk 12% zijn. 
<q class="pull-right">Het goede nieuws is dat grote, voor het publiek zichtbare internetbedrijven steeds groener worden</q>
Digitaal publiceren rukt op. De grootste uitgeversconglomeraten verbruiken nu meer energie middels data- en internetcentra dan ze met hun drukpersen en vrachtwagens doen, zegt Greenpeace. Deze verschuiving zou volgens het rapport tot minder energieverbruik en dus tot minder vervuiling kunnen leiden, omdat er minder grondstoffen gebruikt hoeven te worden. Maar helaas, in de praktijk gebruiken datacentra doorgaans grijze kolenstroom, waardoor het internet – of dat nu gebruikt wordt om een opinieblad te lezen, porno te bekijken of boodschappen te doen – bij lange na niet groen is.
Het goede nieuws is dat grote, voor het publiek zichtbare internetbedrijven steeds groener worden. Apple gaat voor 100% groene stroom, net als Facebook, Google en Microsoft. Minder in het oog springende internetreuzen en datacentra zijn een stuk minder groen. Zo ondervond ook Hivos, dat de groene merites van Nederlandse datacentra onderzocht. Het benaderde de 28 grootste commerciële internet- en datacentra in Nederland. Slechts vier hiervan gebruiken honderd procent groene stroom.
Digitaal publiceren en lezen kost veel elektriciteit, en slechts een klein deel daarvan is groen. Vooralsnog lijkt een papieren editie van VN schoner, zeker omdat ze gedrukt wordt op duurzaam beheerd bos. Leve de dode bomen!