Biografie / Ontdekkings­reiziger Stanley

Op de ranglijst van meest verfoeide ontdekkingsreizigers laat Henry Morton Stanley (1841-1904) de concurrentie moeiteloos achter zich. Was Stanley niet op het toneel verschenen, zo luidt de redenering, dan zouden er niet overal in Afrika door Europese grootmachten onnatuurlijke grenzen zijn getrokken waarbinnen volkeren moesten gaan samenleven die dat wilden noch konden.

Zo werd Stanley bijvoorbeeld ten onrechte beschouwd als de stichter van Kongo, dat in feite het privébezit was van de Belgische koning Leopold II. Leopold profiteerde van Stanleys verkennende activiteiten in dit enorme gebied en werd steenrijk door de rubberwinning. De bevolking werd wreed onderdrukt; Stanley had daar part noch deel aan, maar tot aan de onafhankelijkheid van 1960 droegen talloze plaatsen in Kongo Stanleys naam. Daarna werden ze omgedoopt. Het koloniale verleden werd daarmee nadrukkelijk tot voltooid verleden tijd verklaard. En Stanley werd zondebok....