Media
Nee, het siert me allerminst. Maar soms is het heerlijk om je welbewust te ergeren. De een kijkt om die reden naar het Eurovisie Songfestival, de ander martelt zichzelf avond aan avond met RTL Boulevard, en hoog op mijn lijstje staat Zembla, het &#8216;onderzoeksjournalistieke documentaire programma&#8217; van de VARA. Vrijdagavond ging ik er weer eens goed voor zitten. Per persbericht had de omroep aangekondigd dat de aflevering gewijd zou zijn aan de gevaren van de mobiele telefonie. Speciaal kinderen zouden aan stralingsrisico&#8217;s blootstaan.
Ik gokte zomaar dat de redactie indrukwekkend cijfermateriaal tevoorschijn zou toveren. Dat ze experts zou opvoeren die de uitkomsten zorgelijk zouden bevestigen. En dat ze zou wijzen naar de overheid die de oren laat hangen naar de extreem-rechtse krachten, pardon, naar de farmaceutische industrie, pardon, naar de telecombedrijven. Zo prettig overzichtelijk verloopt Zembla immers negen van de tien keer. 
Het moet gezegd, &#8216;Ziek van je mobieltje&#8217; voldeed van a tot z aan mijn hooggespannen verwachtingen. Daar was weer het omineuze muziekje, daar werd weer geritseld met rapporten, daar trok weer een stoet &#8216;vooraanstaande&#8217; deskundigen voorbij. Maar het meest genoot ik toch van de voice-overteksten, uitgesproken op die verwijtende toon waarop beoefenaars van het genre patent lijken te hebben. Werkelijk alle retorische trucjes waren uit de trommel geschud ten einde ons te doordringen van de ernst van de zaak. Aanvankelijk was er slechts sprake van &#8216;verontrustende berichten&#8217; die &#8216;steeds vaker&#8217; opdoken op internet, van &#8216;kleine lettertjes&#8217; in gebruiksaanwijzingen. Toen heette het dat er &#8216;alarmerende rapporten&#8217; circuleren die &#8216;de meeste landen om ons heen&#8217; wél serieus nemen. Even later werd melding gemaakt van &#8216;nieuwe verontrustende rapporten&#8217; die Nederland &#8216;consequent&#8217; negeert. De telecomindustrie, waarin zoals u weet &#8216;tientallen miljarden euro&#8217; omgaan, wordt hier namelijk &#8216;geen strobreed&#8217; in de weg gelegd. Om te eindigen met de robuuste conclusie dat er &#8216;veel verontrustende onderzoeken&#8217; bestaan, dat de telecombedrijven er &#8216;alles&#8217; aan doen om die in twijfel te trekken en dat &#8216;onze overheid&#8217; zich hierdoor laat &#8216;beïnvloeden&#8217;.
Nu is het kritisch volgen van de boven ons gestelden de plicht van elke journalist. Maar Zembla zette hier de werkelijkheid wel heel opzichtig naar zijn hand. Zo hoorden we dat de Wereldgezondheids-organisatie mobieltjes heeft geclassificeerd in categorie 2B, ofwel &#8216;mogelijk kankerverwekkend&#8217;. We hoorden niet dat die lijst tevens koffie, ingelegde groenten, talkpoeder en nikkelen muntjes bevat.
Zembla noemt het onderzoeksjournalistiek. Elders heet het agitprop. En ik kan er geen genoeg van krijgen.
elma.drayer@vn.nl

Gerelateerd