<div class="wpg-element paragraph">
<p>De paniek was groot op Paleis Noordeinde. Na de even ontspannen als doelloze gesprekken over Paars-plus leek de kabinetsformatie terug bij af. Mark Rutte had à titre personnel misschien best gewild, maar de politieke verhoudingen waren er niet naar.</p>
<p>De VVD-site stond vol reacties van vertoornde kiezers die niet op rechts hadden gestemd om te worden opgezadeld met Cohen, Pechtold en Halsema. Ze verweten de liberale leider kiezersbedrog en volksverlakkerij. Hij werd zelfs beticht van landverraad. Op zijn partijcoryfeeën kon Rutte niet rekenen. Wiegel, Nijpels, Bolkestein, De Grave en Linschoten keerden zich zonder uitzondering tegen Paars-plus. Maurice de Hond, die kennelijk niet weet dat de verkiezingen voorbij zijn, publiceerde de ene na de andere desastreuze peiling: de PVV groeide stormachtig terwijl de VVD pijlsnel daalde. Geen wonder dat Rutte het bijltje erbij neergooide.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>De opstelling van zijn medeonderhandelaars boezemde de koningin al evenmin vertrouwen in. Cohen, van wie werd verwacht dat hij ook in Den Haag een bindende factor zou zijn, koos na het stuklopen van Paars voor het partijbelang. Samen met VVD en CDA de gezondheidszorg en sociale zekerheid uitkleden zou neerkomen op electorale zelfmoord. Dus wilde hij alleen praten over een kabinet van het midden als Pechtold en Halsema meededen. Die hadden daar geen zin in. Ze wilden niet het vierde en vijfde wiel aan de wagen zijn. Exit polderkabinet. De rechtse combinatie waarop de vertoornde VVD-kiezers hun hoop hadden gesteld, viel nog moeilijker te vormen. Maxime Verhagen had in de Kamer hardop gezegd dat hij niet in zee ging met een groepering (de PVV) die de kopvoddentaks wilde invoeren en etnische regis-tratie voorstond. Dat maakte onderhandelingen tussen Rutte, Verhagen en Wilders weinig kansrijk. Er was, kortom, sprake van een totale impasse. Moest de koningin de fractieleiders opnieuw op het paleis ontbieden? Hun adviezen leverden waarschijnlijk nog meer chaos op. Viel onderkoning Tjeenk Willink te vermurwen om een nieuwe informatiepoging te wagen? Als die mislukte, zou het aanzien van HM&#8217;s meest dierbare raadgever onherstelbare schade oplopen.</p>
<p>Fijn dus dat met &#8216;s-Lands Werf in Rotterdam kon worden gebeld. Daar woont Ruud Lubbers, premier van 1982 tot 1994, nu voorzitter van de Stichting voor Vluchteling-Studenten en ijveraar voor duurzaamheid, kernontwapening en een welwillende benadering van migranten. Maar ook een man die besefte dat het politieke establishment met al die gestrande informatiepogingen bezig was zich belachelijk te maken.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>&#8211; &#8216;Bij Lubbers is niets wat het lijkt.&#8217;</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Na de radiostilte en twitterpauze die door Uri Rosenthal en Jacques Wallage waren ingelast, was het even wennen voor de journalisten in de Noenzaal van de Eerste Kamer: een informateur die honderduit vertelde over zijn tête-à-tête met de koningin. Zij maakte zich ook zorgen over de PVV- en SP-stemmers die niet begrepen waarom hun voormannen al die weken werden buitengesloten. De taalvirtuoos uit Rotterdam ging &#8216;vanuit de geschiedenis doorwerken maar ook een stap terugzetten&#8217;, &#8216;snel aanpakken en daarna doorboren&#8217;, &#8216;een proces van ontspanning en gerichtheid op gang brengen om samen verantwoordelijkheid te nemen&#8217;.</p>
<p>De verwarring steeg ten top &#8211; getuige de krantencommentaren. De Telegraaf leidde uit de orakeltaal in de Noenzaal af dat Wilders alsnog bij de formatie zou worden betrokken. Dagblad De Pers veronderstelde juist dat de CDA-veteraan naar Den Haag was gekomen om de PVV definitief uit te schakelen. Vervolgens kon een kabinet van het midden worden gevormd. De gebeurtenissen van dit weekend (Verhagen bleek bereid zijn veto over samenwerking met de PVV in te trekken) lijken de aanhangers van de eerste interpretatie gelijk te geven. Maar bij Lubbers is niets wat het lijkt.</p>
<p>De wendbare politicus stond in 1981 aan de wieg van het centrum-linkse kabinet-Van Agt/Den Uyl. Totdat de liberalen electoraal garen bleken te spinnen bij het voortdurende gebekvecht tussen CDA en PvdA. Lubbers stuurde tijdig bij en werd premier van een kabinet met de VVD dat de christen-democraten een gigantische verkiezingsoverwinning opleverde en de liberalen alleen maar verlies. If you can&#8217;t beat them, join them, moet hij hebben gedacht. Na een paar jaar over rechts regeren sloot Lubbers weer een coalitie met de PvdA. Dit voorjaar hoorde hij bij de CDA-rebellen die voorkwamen dat Balkenende een niet-aanvalsverdrag sloot met de PVV. Mede op zijn aandringen sprak de lijsttrekker zich uit voor een &#8216;hervormingskabinet&#8217; van CDA, VVD, D66 en GroenLinks. Een kabinet dat er door de verpletterende nederlaag die Balkenende leed niet kwam.<br />Zou de schutspatroon van de Vluchteling-Studenten nu de weg banen voor een rechtse regering die de steun geniet van de PVV?</p>
<p>Mijn voorspelling: tegen het eind van de zomer liggen Wilders en Rutte uitgeteld op de grond en krijgen we een kabinet-Cohen.</p>
</p></div>


Gerelateerd