<div class="lead">
Heel veel dingen in Café Society, Woody Allens openingsfilm van Cannes, hebben we al eens eerder gezien. Dat maakt de film alleen maar beter.
</div>
Woody Allen (1935) is de eerste regisseur die (gisteren) voor de derde keer het festival van Cannes mocht openen, het grootste en belangrijkste filmfestival ter wereld. Na Hollywood Ending in 2002 en <a href="https://www.vn.nl/een-amerikaan-in-parijs" target="_blank">Midnight in Paris</a> in 2011 is 2016 het jaar van Café Society. En dan hebben er ook nog negen andere films van hem in Cannes gedraaid.
Woody Allen. Dat wordt meer van hetzelfde, denk je dan. En dat klopt.
<figure>
<div class="video"><iframe width="500" height="281" src="https://www.youtube-nocookie.com/embed/Rl4X6pFfmTI?feature=oembed" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></div>
</figure>
Het begin is direct onmiskenbaar: de credits in lettertype <a href="http://kitblog.com/2007/12/woody_allens_typography.html" target="_blank">EF Windsor Elongated</a>, dat Allen heeft gebruikt voor al zijn films sinds Annie Hall (behalve Interiors), met een ouderwets jazzmuziekje eronder. In de cinema is geen opening vertrouwder.
En dan: grappen over religie en joden, communisten en hoertjes. Een lofzang op het klassieke Hollywood (Garbo, Ginger Rogers, The Woman in Red, Rodgers &amp; Hart, Swing Time et cetera). New York en Los Angeles. Brooklyn Bridge en Central Park. De jazzclub. Alles, zoals immer, zeer elegant gefilmd – ditmaal door Vittorio Storaro (de cameraman van Coppola’s Apocalypse Now and Bertolucci’s The Last Emperor).
Er zit ook weer een klassieke <a href="https://www.vn.nl/de-lach-van-de-distractionist" target="_blank">Distractionistische</a> grap in, ‘Live every day like it’s your last; and one day, you’ll be right’, zo’n opmerking die de essentie van Allens levensfilosofie vangt: kijk in de onvermijdbare afgrond en <a href="https://youtu.be/cHS6WcRnFIM?list=PLQhqRa_BWvW7z47dzPWxWnnppxoqyfNs9&amp;t=1238" target="_blank">lach erom</a>. Deze kan in het rijtje met zijn klassieke Not only is there no God, but try getting a plumber on weekends. (Al heeft Woody Allen dit keer <a href="http://www.barrypopik.com/index.php/new_york_city/entry/if_you_live_each_day_as_if_it_was_your_last_someday_youll_most_certainly_be" target="_blank">leentjebuur</a> gespeeld).
In de hoofdrol speelt Eisenberg opnieuw, na zijn rol in To Rome With Love en nadat vele andere acteurs hem voorgingen, het <a href="http://blogs.vn.nl/boeken/schrijver/het-meesterwerk-woody-allen" target="_blank">typische</a> Woody Allen-personage, de neurotische intellectueel die liefde verpest door lust en egoïsme en vergeefs worstelt met de existentiële leegte. Eisenberg is tot nu toe misschien wel de beste stand-in voor Woody Allen, al valt Allens alter-ego, dat van film tot film consistent en herkenbaar is, uiteraard niet samen met de privépersoon (over wie rond deze première weer de vaste pijnpunten zijn opgerakeld. Lees <a href="http://www.hollywoodreporter.com/news/my-father-woody-allen-danger-892572" target="_blank">hier</a>, <a href="http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/cannes-film-festival-french-comedian-directs-rape-joke-at-woody-allen-at-cafe-society-film-premiere-a7025506.html" target="_blank">hier</a> en <a href="http://www.nytimes.com/2016/05/12/movies/in-cannes-woody-allen-is-asked-about-everything-but-accusations.html" target="_blank">hier</a>.)
<q class="pull-left">Zijn films gaan altijd ook óver film. En dat werkt.</q>
Ook vaste prik: Allen laat je in Café Society, een liefdesverhaal dat een ode is aan het Hollywood van de jaren dertig, nooit vergeten dat je naar film kijkt, met sets en acteurs en art-direction en kostuums. Waar dat bij mindere goden dodelijk is, vormt het bij Allen deel van de essentie. Zijn films gaan altijd ook óver film. En dat werkt omdat hij ons niet onderdompelt, maar ons iets vertelt – letterlijk, dit keer, omdat hij zelf, met onvast geworden stem, de voice-over verzorgt. Zo blijft hij zelf aanwezig in de film, verhalend vertellend, wat een soort continuïteit oplevert met zijn prille begin als <a href="https://www.youtube.com/watch?v=xmnLRVWgnXU" target="_blank">stand-up komiek</a>.
Het publiek kan daardoor extra plezier beleven aan opmerkingen, terzijdes en grapjes die duidelijk ook over Woody Allen en zijn films zelf gaan. Zoals wanneer Eisenbergs personage zegt ‘half bored, half fascinated’ te zijn met Hollywood, ‘a dog eats dog industry’. Of als Eisenberg anderen verwijt alleen maar bezig te zijn met name-dropping – omdat Allen dat dus via zijn scenario uiteraard zelf aan het doen is. Het is een aanwezigheid van de maker die de grens tussen film en werkelijkheid <a href="https://www.vn.nl/interview-woody-allen-over-blue-jasmine" target="_blank">verwart</a>.
Het is nostalgie. Zoals de film ook gáát over nostalgie. En de nostalgie oproept van alle eerdere films van Woody Allen die in Café Society, een bovengemiddelde film in zijn oeuvre, doorechoën. Een nostalgie die ook alweer de toekomst omvat, omdat het idee dat hij alweer aan zijn volgende film <a href="http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/news/woody-allen-ensnared-by-amazon-for-new-kristen-stewart-rom-com-a6884111.html" target="_blank">werkt</a> en vasthoudt aan zijn ijzeren regelmaat van één film per jaar, totdat hij echt niet meer kan, op zichzelf al weemoedig stemt.
Dus ja, meer van hetzelfde. Graag.
<div class="info-box">
Café Society van Woody Allen draait vanaf 11 augustus 2016 in de Nederlandse bioscopen.
</div>

Woody Allen: hoera, meer van hetzelfde!