<div class="lead">
De SP in Gelderland wil fors bezuinigen op het pr-budget van de provincie ten gunste van een fonds voor de regionale pers. Een uitstekend voorbeeld voor de gemeente Amsterdam, waar de maar liefst driehonderd communicatiemedewerkers ook nog eens nauwelijks bereikbaar zijn.
</div>
Onder het motto ‘minder voorlichters, meer pers’ <a href="http://www.gelderlander.nl/regio/nijmegen-e-o/nijmegen/gelderse-sp-minder-voorlichters-meer-journalisten-1.5257042" target="_blank">lanceerde</a> de SP-afdeling Gelderland deze week het plan om fors te bezuinigen op het budget ‘pr en voorlichting’ van de provincie. Het vrijgekomen geld moet ten goede komen aan een fonds om de regionale en lokale pers te financieren. Het is een voortreffelijk idee, in een tijd waarin de regionale pers dreigt te verdwijnen terwijl gemeenten en provincie steeds grotere bevoegdheden krijgen: zo blijft er misschien toch nog iets van onafhankelijke controle overeind.
Maar hoe zit het eigenlijk in Amsterdam? Na kritische vragen van Daniël Peters, fractievoorzitter van coalitiepartij SP, meldde de gemeente vorig jaar dat de centrale stad en de stadsdelen meer dan driehonderd communicatiemedewerkers in dienst hebben, waaronder bijna zestig persvoorlichters. Het college beschikt over maar liefst vijftien woordvoerders voor één burgemeester en acht wethouders, terwijl niet meer dan vijf journalisten zich met de Amsterdamse gemeentepolitiek bezighouden, en dat niet eens fulltime.
De SP vond dan ook dat er best op dat communicatieleger bezuinigd kon worden.
Aanvankelijk stribbelde de gemeente tegen, want ‘actieve, vroegtijdige en gebiedsgerichte communicatie met de stad en haar inwoners wordt steeds belangrijker’.
Maar inmiddels ziet het ernaar uit dat de communicatietypes er toch aan moeten geloven. Volgens de <a href="https://www.amsterdam.nl/publish/.../voorjaarsnota_2015_printversie.pdf" target="_blank">Voorjaarsnota</a> van het Amsterdamse college (een werkstuk waar niemand iets van weet omdat er zo weinig journalisten over schrijven) zal er vanaf 2017 vijf miljoen structureel op communicatie worden bespaard, en gaan er op den duur mogelijk zeventig voltijdsbanen verdwijnen. Volgende week zullen de plannen in de gemeenteraad worden behandeld.
Vijf miljoen lijkt een heleboel geld, maar zelfs na die bezuiniging is het communicatiebudget van de gemeente Amsterdam nog aanzienlijk hoger dan dat van de andere grote steden. In 2012 becijferde Bureau Berenschot dat de gemeente Amsterdam bijna twee keer zoveel aan communicatie besteedt als de rest van de vier grote steden: 2,8 % voltijds arbeidsplaatsen op het volledige ambtenarenapparaat tegenover 1,7% gemiddeld in Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Na het aangekondigde snoeiwerk is dat nog steeds bijna anderhalf keer zoveel.
Niettemin vindt Daniël Peters de bezuiniging een flinke stap in de goede richting. ‘Het is hoog tijd dat er iets aan gedaan wordt,’ zegt hij. ‘Het is niet zo’n mooie oplossing als in Gelderland, waar ze met het vrijgekomen geld de regionale pers stimuleren. Maar wij maken fondsen vrij voor de armoedebestrijding. Dat is ook heel belangrijk.’
Peters gaat het college nog wel een paar kritische vragen stellen over de vijftien eigen woordvoerders van burgemeester en wethouders, want die worden in het bezuinigingsvoorstel niet genoemd. ‘Dat is raar,’ zegt hij. ‘We hebben acht zelfverzekerde wethouders. Die kunnen zo nodig best zelf het woord doen als er even geen voorlichter is. Zo doen de SP-Kamerleden in Den Haag het ook.’
Nu nog zorgen dat de voorlichters in Amsterdam ook bereikbaar zijn voor de pers, want dat valt niet mee. Tot voor kort kon je als journalist de woordvoerders van het college alleen aan de telefoon krijgen via het algemene nummer van de Bestuursdienst, waarna de secretaresse bepaalde of en zo ja door wie je zou worden teruggebeld. Daar is nu een ander systeem voor in de plaats gekomen: tegenwoordig moet je als journalist eerst een wachtwoord aanvragen om het ‘Smoelenboek’ van de gemeentelijke voorlichters te mogen bekijken. Van de regen in de drup dus.
Ter vergelijking: de mobiele nummers van de woordvoerders van alle bewindslieden in Den Haag en die van alle Eurocommissarissen in Brussel staan gewoon online, voor iedereen beschikbaar. Maar bij de gemeente Amsterdam is het kennelijk niet de bedoeling dat het leger van persvoorlichters zomaar door journalisten wordt gebeld.
‘Dat is inderdaad wel heel zot,’ zegt Daniël Peters. ‘Voorlichters moeten bereikbaar zijn. Ik bedoel: dat is toch gewoon hun werk?’