<div class="lead">
Zullen we de medialogica die Sylvana Simons naar de voorgrond dwingt negeren? En: Donny Bonsink krijgt een geschiedenislesje Nederlandse historie.
</div>
Donny Bonsink is heel even een Bekende Nederlander, en dat heeft hij uitsluitend te danken aan Sylvana Simons, voor wie – of beter gezegd: tegen wie – hij op Facebook een ‘Uitzwaaidag’ organiseerde. En Sylvana Simons moet weer ‘uitgezwaaid’ worden omdat ze kennelijk niet Nederlands genoeg is. De ironie: dankzij de ‘on-Nederlandse‘ Simons verkreeg Bonsink zijn vijftien minuten nationale roem. Ik las het interview met de initiator van de ‘uitzwaaidag’ in NRC Handelsblad. Mijn eerste reactie: waarom moest dit worden afgedrukt? Toch gelezen, zoals je ook bij een ongeluk blijft stilstaan. Donny Bonsink vindt het volgende over Sylvana Simons: ‘Alles wat Nederlands is, verafschuwt zij: Zwarte Piet, het koningshuis.’ Vandaar dat de ‘haatcampagne’, zoals hij het zelf ook noemt, gerechtvaardigd is. Dat alles is treurig genoeg, maar misschien nog treuriger is het onverhoede inkijkje dat je wordt gegund in het Nederlandse geschiedenisonderwijs.
Ook deze Bonsink is schoolgegaan, neem ik aan, maar hij gelooft dus oprecht dat twee relatief recente, verzonnen tradities, beide uit de negentiende eeuw, de essentie uitmaken van de Nederlandse historie. Zwarte Piet en het koningshuis. Zou er nooit een leraar zijn geweest die hem en zijn leeftijdsgenoten iets over Erasmus heeft verteld, of over Spinoza? Iets over de radicale verlichtingsfilosofieën, die in de achttiende eeuw vanuit de Nederlanden Europa veroverden? Gewetensvrijheid. Pluralisme. Vrijheid van geloof. Het belang van de individuele overtuiging. Bonsinks opvatting over Nederland lijkt nog het meest op het idee dat de meezing-Matthäus de kern uitmaakt van Bach. Evenzogoed: Wat een perfecte mediastorm heeft het land geteisterd. En alles ook nog eens voorbeeldig virtueel. Ga maar na: Sylvana Simons kondigt op televisie aan dat zij van zins is zich te kandideren voor een politieke partij. Maar die verkiezingen moeten nog gehouden worden, en de zetels behaald. Twitter weet er intussen wel raad mee. Op Facebook verschijnen bemoedigende maar vooral ook haatdragende en racistische reacties. Daarover doet Simons haar beklag, weer op televisie. Waarna het onvermijdelijk is dat de bedenker van de ‘uitzwaaidag’ ook weer in de media wordt geportretteerd. Dan nog de nabeschouwingen, zoals deze. Ik maak nu ook deel uit van deze media-gijzeling.
En al dit nieuws begon als een ‘pseudo-event’, zoals de Amerikaanse socioloog Daniel J. Boorstin het fenomeen al in 1961 beschreef. Pseudo-gebeurtenissen worden gepland, met de agenda bij de hand. Er staat een persconferentie op stapel, of een tv-uitzending. Eerst door naar de make-up, dan wordt het nieuws ter plekke gebakken. En na dat ‘verse’ nieuws volgt het vervolgnieuws, dat eindeloos lang kan aanhouden, tot het tijd wordt voor een nog versere ‘pseudo-gebeurtenis’. En zo verder, en zo voort.
Is het geen idee om deze hele ‘medialogica’ te negeren of zelfs te boycotten? Een nobel streven, maar ook een tot mislukken gedoemde onderneming. Want het virtuele nieuws heeft heel reële effecten in de werkelijkheid. De pseudo-gebeurtenis wordt een werkelijke gebeurtenis, uitmondend in de dreigbrief en de huisvredebreuk. Beveiliging die geregeld moet worden: echte, aanraakbare lichamen. Ondertussen denk ik alvast een beetje aan DENK, de partij waarbij Sylvana Simons zich aansluit. Eerst dit: wat iemands opvatting of overtuiging ook is, zijn afkomst of haar uiterlijk kan nooit in stelling worden gebracht tegen die opvatting. De zwarte PVV’er heeft volledig bestaansrecht – zij het niet per se mijn sympathie.
Nu dan mijn vrees: die partij wordt een vergaarbak voor mensen die ‘respect’ eisen voor hun eigen religieuze overtuiging, hun etnische afkomst of achtergrond, zonder dat het principe van de wederkerigheid zwaar weegt. Dus: respect voor de islam, maar niet voor de ongelovige hond. Respect voor een verleden van slavernij en massamoord, maar niet voor de onwelgevallige genocide (Armeniërs). Respect voor ‘onze’ vrouwen, maar niet voor die andere, losgeslagen types. Ik vrees met grote vreze.

De perfecte mediastorm, met Sylvana en Donny in het midden