<div class="info-box">
<h5>Update 6 mei 2019</h5>
<p>Een onderzoekscommissie onder leiding van oud-rechter Frans Bauduin heeft vastgesteld dat er jarenlang sprake is geweest van ‘seksueel ontoelaatbare en seksueel strafbare gedragingen’. <a href="https://www.vn.nl/seksueel-misbruik-castrum-peregrini-vastgesteld">Lees er hier meer over.</a></p>
</div>
<p>Vrij Nederland publiceerde in de zomer van 2017 <a href="https://www.vn.nl/in-de-schaduw-van-de-meester-seksueel-misbruik-in-de-kring-van-wolfgang-frommel/" target="_blank" rel="noopener">een eerste verhaal</a> over de misstanden bij kunstinstelling Castrum Peregrini, van de hand van Frank Ligtvoet. Daarop kwam een vervolg op 24 februari van dit jaar, geschreven door Harm Ede Botje en Sander Donkers, getiteld <a href="https://www.vn.nl/misbruik-castrumperegrini/" target="_blank" rel="noopener">‘Kindermisbruik binnen de kringen van kunstgenootschap Castrum Peregrini’</a>. Naar aanleiding van dit verhaal plaatste de directie van Castrum Peregrini verschillende reacties op haar website. In <a href="http://castrumperegrini.org/2018/02/27/reactie-op-de-reconstructie-misbruik-in-naam-van-het-hogere-vrij-nederland-22-februari-2018/">een daarvan</a> wordt Vrij Nederland een aantal ernstige verwijten gemaakt, die kant noch wal raken. We voelen ons genoodzaakt daarop te reageren.</p>
<p>&#8211; Vrij Nederland zou onvoldoende wederhoor hebben gepleegd. Dit is onjuist. We hebben een gesprek gevoerd met Castrum-vertegenwoordiger Frans Damman, van zijn verweer is een zo getrouw mogelijke weergave gedaan in het artikel. Zoals gebruikelijk hebben we Damman ruim de tijd gegeven om de passage in het stuk waarin hij aan het woord komt te lezen, en heeft hij de kans gekregen feitelijke onjuistheden recht te zetten. Het klopt dat de directie van Castrum Peregrini niet op voorhand de rest van het stuk heeft gelezen. Dat is in de journalistiek niet ongebruikelijk. Ook de andere geïnterviewden kregen vooraf alleen inzage in de delen van het stuk waarin zij aan het woord komen.</p>
<p>&#8211; Vrij Nederland wordt verweten dat van een bepaalde scene niet duidelijk is aangegeven dat deze niet in het Castrum-huis plaatsvond. Dit is een onzinnig verwijt. In het verhaal staat duidelijk dat Frank Ligtvoet indertijd elders woonde.</p>
<p>&#8211;  De directie verwijt Vrij Nederland dat in het artikel ten onrechte de suggestie wordt gewekt dat de kostscholen van Beverweerd en Eerde verbonden waren met Castrum Peregrini. VN heeft nooit beweerd dat er een formele band heeft bestaan. Wel dat mensen die nauw met Wolfgang Frommel verbonden waren bij de kostscholen werkten. Verder is het opvallend dat tal van Castrum Peregrini-leden er leerling waren en daar in contact zijn gekomen met Wolfgang Frommel.</p>
<p>&#8211; Vrij Nederland heeft gezocht naar voormalige directieleden van Beverweerd, maar die niet meer kunnen vinden. De ‘Engelse leraar’ die in het stuk voorkomt is wel opgespoord en benaderd, maar heeft niet gereageerd op verzoeken om commentaar.</p>
<p>&#8211; Vrij Nederland heeft nooit gesuggereerd dat de school en Castrum Peregrini ‘identiek’ zijn en het verwijt dat we ons schuldig maken aan ‘guilty by association’ werpen we ver van ons. William Hilsley was voor de oorlog de ‘jongere vriend’ van Wolfgang Frommel, en de contacten bleven tot in de jaren tachtig bestaan, zie de verklaringen en de brief van slachtoffer Paul Visser over een verjaardagsbezoek van Hilsley aan Frommel.</p>
<p>&#8211; Het waren niet redacteuren van Vrij Nederland, maar getuigen die verklaarden dat de huidige Castrum Peregrini-directeur Michael Defuster ‘van de hoed en de rand’ moeten hebben geweten omdat hij al sinds 1984 bij de organisatie betrokken is en een relatie had met Wolf van Cassel, die de misbruiker was van een van de getuigen die in het stuk aan het woord komen. Vrij Nederland heeft de directie van Castrum Peregrini herhaaldelijk verzocht om een gesprek met Defuster, maar daarop is nooit een reactie gekomen.</p>
<p>&#8211; De directie ontkent dat haar directeur Michael Defuster in 1984 volwaardig lid was van de ‘Kring’ en benadrukt dat Wolfgang Frommel in die periode al dementerend was. Dit komt overeen met het weerwoord van Castrum-directielid Frans Damman in het stuk: ‘Michael Defuster heeft nooit iets geweten van seksueel misbruik dat onlosmakelijk zou behoren tot de kring rondom Frommel. En dat is tot op heden ook nooit gebleken. Ik wil benadrukken dat Michael degene is geweest die als eerste de ommezwaai naar een nieuw Castrum Peregrini in gang heeft gezet.’ Desgevraagd blijft Frank Ligtvoet bij zijn bewering dat Defuster wel degelijk een volwaardig lid was. Deze twee meningen blijven dus tegenover elkaar staan.</p>
<p>&#8211; Het verweer van de directie dat misbruik-gevallen elders plaatsvonden, en niet op de Herengacht, lijkt een poging onwelgevallige feiten weg te moffelen. Ten eerste vertelt Christiane Kuby over haar ervaringen met Wolfgang Frommel op de Herengracht, net als de anonieme getuige ‘Lodewijk’. Verder was het andere pand, aan de Oudezijdsvoorburgwal, waar Wolf van Cassel (en ook Michael Defuster) jarenlang woonden, altijd integraal onderdeel geweest van de Castrum-wereld. Daar werden bijvoorbeeld de jaarlijkse herfstfeesten gehouden, en het pand werd bewoond door Castrum-leden.</p>
<p>&#8211; Door de directie wordt de indruk gewekt dat de getuigen die in het verhaal aan het woord komen, wel erg laat met hun verhaal komen. Immers: ze ‘hebben in al die tussenliggende decennia niet onder woorden kunnen brengen wat hen is overkomen’. Ons inziens getuigt deze zin van een gebrek aan empathie met de slachtoffers, die vaak jaren in therapie zijn geweest en nu eindelijk de stap hebben genomen om hun verhaal te vertellen.</p>
<p>&#8211; Verder stelt de directie: ‘Niemand heeft zich ooit bij ons gemeld’. De directie van Castrum Peregrini heeft een vertrouwenspersoon aangesteld, waar zich blijkbaar nooit iemand heeft gemeld. Frank Ligtvoet verwoordde in het artikel heel adequaat het waarom: ‘Ik wil helemaal niet naar een vertrouwenspersoon die ze eenzijdig hebben aangesteld, zonder overleg met de slachtoffers. Dat vind ik onacceptabel. Het ging niet om individuele gevallen, maar om ideologisch bepaald en systematisch misbruik.’</p>


Ward Wijndelts

Waarom Vrij Nederland de bezwaren van de Castrum Peregrini-directie verwerpt

Column

<p>VN-lezers zijn natuurlijk slim, kritisch en oplettend, maar het zou zomaar kunnen dat enkele nieuwsontwikkelingen uit het recente verleden aan jullie aandacht zijn ontsnapt. Dat wil ik even checken:</p>
<p>&#8211; Weten jullie dat het kabinet is gevallen, dat de PVV is opgestapt en het nu tot aan de verkiezingen demissionair verder gaat met de VVD, NSC en BBB?</p>
<p>&#8211; Weten jullie dat die resterende partijen na de kabinetsval dagenlang hebben gesoebat over de vraag wie PVV-minister Faber van Asiel zou opvolgen? En dat ze uiteindelijk de buit (ten koste van efficiënt bestuur) hebben verdeeld?</p>
<p>Natuurlijk weten we dat, hoor ik jullie zeggen. Maar stel nu dat je de paar weken waarin dit allemaal gebeurde net even het land uit was, verstoken van kranten en televisie, verstoken van al dat nieuws.</p>
<p>Dan zou je toch denken dat de PVV nog steeds in het kabinet zit? Dan zou je zelfs kunnen geloven dat Wilders Schoof heeft gewipt en eindelijk de, door hem zo begeerde, premierspositie heeft ingenomen. Want nu de leider van extreem-rechts uit het kabinet is gestapt, is het kabinet PVV’iger en rechtsextremer dan ooit.</p>
<p>Nadat de drie partijen steggelden over de nalatenschap van Faber, omdat ze allemaal graag zo anti-buitenlander mogelijk  wilden overkomen, werd de mensonterende wet van de afgetreden minister aangenomen door de Tweede Kamer, inclusief een amendement van Wilders dat illegaliteit én de hulp aan illegalen strafbaar stelt. Zoiets smerigs hebben we hier in Nederland zelden gezien.</p>
<blockquote><p>Misschien was die kabinetsval gewoon een rare droom. Misschien zit het er gewoon nog</p></blockquote>
<p>En wie profiteert hier politiek van? De VVD, die na de kabinetsval verklaarde Timmermans net zo erg te vinden als Wilders, en alle Faber-punten enthousiast overnam? Of NSC, de partij van rechtsstaat en goed bestuur, die ná de stemming plotseling schrok van het idee dat het strafbaar wordt illegalen een kop soep te geven – de beeldspraak van die soep komt me inmiddels de neus uit – of de demissionaire VVD-minister van Justitie, die ná het aannemen van de wet om een geruststellend briefje vroeg. Dan ben je toch wel heel ver verwijderd geraakt van je kernwaarden.</p>
<p>Nee, niet de VVD, NSC of BBB blijken de winnaars, maar de PVV van Wilders.</p>
<p>Misschien was die kabinetsval gewoon een rare droom. Misschien zit het er gewoon nog. Zonder dat hij er iets voor hoeft te doen, voeren de resterende partijen immers Wilders’ beleid uit. Hij hoeft geen enkel akkoord te tekenen en geen enkele concessie te doen. De ministers die immigratie hebben verdeeld? Niet meer dan nijvere uitvoerders van Fabers plannen. Hiermee kan Wilders straks de verkiezingen in. Het beloofde, strengste asielbeleid ooit, is er gekomen. Zelfs arme drommels helpen mag straks niet meer.</p>
<p>Gelukkig vindt minister Uitermark van NSC het reuze lollig en kan ze ‘stiekem wel lachen’ om Wilders die NSC de ‘Nederlandse Sabotage Club’ noemt: ‘Het is ergens wel grappig en bovendien een compliment.’</p>
<p>Nee, mevrouw Uitermark, het is om te huilen. Uw partij heeft  extreem-rechts salonfähig gemaakt, uw partij heeft gestemd voor een schandalige wet die niet eens aan jullie eigen maatstaven voldoet en jullie maken Wilders straks weer de grootste.</p>
<p>Dit hele kabinet moet zich rot schamen.</p>

<div class="newsletter-teaser bg-gray">
    <div class="teaser__content__container">
                    <div class="teaser__header">Blijf vrij van geest. Lees onze nieuwsbrief.</div>
        
                    <div class="teaser__text">Ontvang de beste verhalen van Vrij Nederland twee keer per week in je mail. In elke nieuwsbrief ontvang je één artikel helemaal gratis.</div>
            </div>

    <div class="teaser__btn__container">
                    <div class="teaser__btn">
                <a class="btn btn--rounded btn--white-bg" 
                    href="/service/nieuwsbrieven"
                    data-ga-category="banner-newsletter-button" 
                    data-ga-label="Blijf vrij van geest. Lees onze nieuwsbrief." 
                    data-ga-action="clicked">Ja, dit wil ik ></a>
            </div>
            </div>
</div>


Teun van de Keuken

Het kabinet is PVV’iger dan ooit

<p>Als ik een ongedocumenteerde was, zouden mijn nekharen vorige week overeind hebben gestaan. Ik zou stikjaloers zijn op alle sympathie die vrijwilligers in de ongedocumenteerdenzorg ten deel viel, nadat Fabers wetten hun werk aan banden dreigden te leggen.</p>
<p>Natuurlijk, er was ook empathie voor de ongedocumenteerden zelf, maar véél minder dan voor de vrijwilligers die hen een helpende hand bieden.</p>
<p>Ik keek naar de opiniekaternen in dagbladen, naar de gesprekken aan talkshowtafels, naar de politiek en ik stelde vast dat eigen volk eerst niet alleen is voorbehouden aan extreemrechts.</p>
<p>Je kreeg haast het idee dat niet de ongedocumenteerden maar de hulpverleners het ultieme slachtoffer zijn van de Faberwetten.</p>
<blockquote><p>Ongedocumenteerden zijn bang, voelen zich machteloos, ze worden uitgebuit en werken tegen mensonterende salarissen</p></blockquote>
<p>Mensen zonder verblijfsvergunning weten wel beter. Lang voordat sprake was van de Faberwetten, konden ze bij een aanhouding al worden teruggestuurd naar hun geboortegrond. Maar het idee officieel ‘crimineel’ te zijn, brengt een nieuwe laag schaamte met zich mee.</p>
<p>En angsten – want je kunt vervolgd worden in een land waarvan je de taal nauwelijks spreekt en waar je bijna niemand kent, laat staan een advocaat of rechter. En alsof dat nog niet genoeg is, breng je de eerste zes maanden na je arrestatie door in de gevangenis. Om nog maar te zwijgen van de 5000 euro boete.</p>
<p>Waarschijnlijk wordt het verschil in consternatie veroorzaakt doordat we vinden dat vrijwilligers ‘bij ons’ horen. Vreemd, eigenlijk. Want sommige ongedocumenteerden wonen al jaren in Nederland, al leven ze een leven zonder de geneugten die wij als normaal beschouwen.</p>
<p>Zelf ken ik er vier. Vier aspirant-criminelen, in Faber-vocabulaire. Buiten hun Ghanese afkomst delen ze een angst voor doktoren, want je weet nooit of degene met een witte jas er niet heimelijk een jarenveertigverklikmentaliteit op na houdt. Ondertussen hebben ze een nieuwe overeenkomst, namelijk dat hun gebit meer afgebrokkelde tanden telt dan hele.</p>
<p>Ongedocumenteerden voelen zich machteloos, ze worden uitgebuit, werken tegen salarissen die zowel zwart als mensonterend zijn. Hulp durven ze niet te zoeken want bang voor verraad. Laat staan sociaal contact. Ze vereenzamen. En dan hebben wij het over soep en brood.</p>
<p>Ik heb niet het idee dat dat verbetert op het moment dat ze definitief doorgaan voor crimineel.</p>
<p>Ongedocumenteerden hebben zich te redden in de donkerste rafelranden van de samenleving. We zijn hen evenveel empathie verschuldigd, zo niet meer, dan ‘onze’ vrijwilligers. De Faberwetten komen waarschijnlijk niet door de Senaat. Maar het debat was tekenend voor hoeveel prioriteit we aan ongedocumenteerden geven. Ongedocumenteerden zijn dan misschien geen landgenoten, we zouden ze best zo mogen beschouwen.</p>


Update 6 mei 2019

Gerelateerd