<div class="wpg-element paragraph">
<p>10-01-2009<br />Door Maurits Martijn</p>
</p></div>
<div class="figure--right">
<figure id="post-99507 media-99507" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2009/01/6a375e8f-c7a1-4bac-88c8-21d4e39a6b00_saskiamerelle_1501.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Saskia Mérelle (1973) is bewegingswetenschapper en klinisch epidemioloog. Ze promoveerde op 3 december aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op de effectiviteit van migrainetrainers. Mérelle is werkzaam als epidemioloog bij GGD Kennemerland en is adviseur bij de internetcursus voor migraine van de Universiteit Utrecht.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>&#8216;Bij de behandeling van sommige chronische aandoeningen als diabetes, astma en psychiatrische klachten worden patiënten ingezet. Mensen staan minder sceptisch tegenover lotgenoten dan tegenover een arts of psycholoog. Ervaringsdeskundigen als trainers, onder supervisie van professionals, hebben als voordeel dat zij andere patiënten met een fysieke aandoening makkelijker van het nut van psychologische hulp overtuigen dan artsen omdat ze er zelf baat bij hebben gehad. Zij kunnen als positieve rolmodellen de patiënten motiveren de behandeling vol te houden. </p>
<p>Dit verschijnsel heet &#8220;opwaartse sociale vergelijking&#8221;: patiënten kunnen hoop en inspiratie ontlenen aan andere patiënten die in hun ogen goed omgaan met de aandoening. Ik heb onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de inzet van lotgenoten bij migraine. In mijn onderzoek heetten deze buddies &#8220;migrainemaatjes&#8221;.</p>
<p>In Nederland hebben naar schatting meer dan twee miljoen mensen last van migraine. Sinds de introductie van aanvalscouperende medicatie in de jaren negentig is de behandeling ervan sterk verbeterd. Naast de fysieke klachten speelt bij migraine ook een psychologisch vraagstuk. Patiënten zijn vaak bang overvallen te worden door een aanval. Ook zijn ze onzeker over de last die een migraineaanval met zich meebrengt voor hun omgeving. Soms raken patiënten verstrikt in catastrofale gedachten: zij vrezen voor allerlei erge dingen die door een aanval kunnen gebeuren. </p>
<p>Migraine vermindert dus de kwaliteit van leven, niet alleen tijdens een aanval, maar ook tussen de aanvallen in. Het is belangrijk dat migrainepatiënten de controle hebben over hun chronische aandoening. Dat ze er vertrouwen in hebben te kunnen anticiperen op een aanval: de eerste tekenen van een naderende aanval herkennen en daar actie op ondernemen door bijvoorbeeld eerder te stoppen met werken of medicijnen in te nemen.</p>
<p>Dit noemen we zelfmanagement: een actieve betrokkenheid van patiënten bij hun eigen aandoening. De buddies uit mijn onderzoek bleken grote invloed te hebben op de mate van zelfmanagement van andere patiënten. De training versterkte de ervaren controle in hoge mate en de migrainetrainers deden daarin niet onder voor de effecten die psychologen doorgaans bereiken. Deze gunstige effecten bleken een half jaar later nog steeds aanwezig.</p>
<p>Ik verwacht dat over enkele jaren zelfmanagement een vanzelfsprekende taak is voor mensen met een chronische aandoening: je ziet heel duidelijk dat in de zorg een verschuiving plaatsvindt van de meer paternalistische arts-patiëntrelatie naar meer verantwoordelijkheid voor de patiënten zelf. Buddies zullen hier een belangrijke rol bij spelen.</p>
<p>Het is een beloftevolle ontwikkeling: zelfmanagement zal het zorggebruik van patiënten doen dalen. Dit zou een belangrijke reden voor zorgverzekeraars kunnen zijn om deze relatief goedkope zorg te ondersteunen. Een nationale implementatie van dergelijke zelfmanagementmethoden zal ook de interesse van bedrijven opwekken. Het is denkbaar dat de trainingen standaard als service aangeboden worden binnen grote bedrijven als Albert Heijn, Unilever of KPN. Naast een positief effect op de gezondheid kunnen er dan gunstige neveneffecten optreden, zoals minder arbeidsverzuim en een toename van de arbeidsproductiviteit.&#8217;</p>
</p></div>
