<div class="wpg-element paragraph">
<p>29-11-2008<br />Door Maurits Martijn</p>
</p></div>
<div class="figure--right">
<figure id="post-100683 media-100683" class="align-none"><img decoding="async" src="https://www.vn.nl/wp-content/uploads/2008/11/d949eb0b-a31f-408a-9803-99fcf74c5081_sandervanmaas_1501.jpg" alt="" border=" /></figure>
</div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>Sander van Maas (1968) is bijzonder hoogleraar hedendaagse gecomponeerde muziek aan de Universiteit Utrecht. Zijn onderzoek is onder meer gericht op actuele veranderingen in de positie en betekenis van de eigentijdse gecomponeerde muziek in Nederland.</p>
</p></div>
<div class="wpg-element paragraph">
<p>&#8216;We vergeten vaak dat muziek altijd een verlengstuk van onze oren is geweest. Muziek is toch &#8220;gewoon&#8221; iets waar we naar luisteren? Veel mensen verbinden het luisteren naar muziek met zaken van groot persoonlijk belang en het is voor velen een middel om naar zichzelf te luisteren. Sociologen noemen dat mood regulation. Maar het gaat naar mijn idee om iets diepers dan stemming alleen: onze identiteit.</p>
<p>Muziek is niet zomaar iets waar ik als luisteraar buiten sta, en mij van buitenaf door laat beroeren, het is een onderdeel van wie ik ben, als luisteraar. Mijn identiteit, zelfs mijn meest intieme ervaring van mijzelf wanneer ik &#8220;opga in muziek&#8221; blijft iets dat bemiddeld is. Muziek is een techniek en dat betekent dat ik, in mijn opperste muzikale zelfervaring, een cyborg ben, een bionisch mens, een prothetisch wezen.</p>
<p>Ieder mens heeft een unieke geschiedenis van luisterervaringen die zo indrukwekkend en onvergetelijk waren dat deze deel zijn geworden van zijn identiteit. In mijn onderzoek staat de instrumentering van de luisteraar centraal. Ik kijk naar de middelen waarmee we luisteren, waarvan muziek er een is, en wat dit betekent voor onze identiteit. We zien ook een enorme toename van digitale middelen waarmee we onze luisterervaring kunnen sturen &#8211; de iPod bijvoorbeeld.</p>
<p>De structuur van muziek als een medium waarin ik contact maak met het oor van anderen, dat van de componist, de ideale luisteraar, de producent, de postproducenten, is zich aan het openbaren. Dit breekt met het idee dat het technische aan muziek de muziek zelf was, niet de luisteraar.</p>
<p>Nu de instrumentering van het luisteren in een versnelling is geraakt, komt steeds nadrukkelijker aan het licht hoezeer de zelfervaring van luisteraars een technologisch effect is. Een mooi voorbeeld hiervan was een artikel in NRC waarin de schrijfster vertelde hoe ze op Last.fm verliefd was geworden op een playlist-identiteit &#8211; een persoon dus, die ze niet kende, maar wiens luistergedrag, en puur en alleen dat, haar verleidde en erotiseerde. Wat hier door middel van nieuwe technologie wordt geproduceerd is een effect dat ik zou willen zien als hoe wij, als luisteraars, voortdurend door middel van technologie onze identiteit produceren, bijsturen, en herdefiniëren.</p>
<p>Mijn verhouding tot een willekeurig stuk muziek is nooit zomaar een verhouding tot een object, maar tot een web van andere luisteraars en de sporen die zij hebben achtergelaten. Als ik vervolgens met dit inzicht kijk naar de manier waarop ik door muziek mijn identiteit creëer dan zie ik plotseling dat ik besta uit een omvangrijke en uiterst gemêleerde veelheid van luisteraars en luistersporen.</p>
<p>Wat ik te weten wil komen is welke gevolgen bovengenoemde veranderingen zullen hebben voor de hedendaagse muziek. Zoals we kunnen lezen bij recensenten als Elmer Schoenberger, dat deze muziek vooral in het teken staat van het Grote Luisteren. Dit luisteren veronderstelt oren die als het ware geheel naakt zijn, en dit sluit aan bij het idee dat onze muzikale ervaringen spontaan en natuurlijk zijn. Mijn stelling is dat de huidige technologieën duidelijk zullen maken dat dit niet zo is en dat muziek niet ons innerlijk toont, maar ons laat zien hoe virtueel wij zijn.&#8217;</p>
</p></div>
