<div class="lead">
Er zit iets onbevredigends in &#8216;lege politiek&#8217;. Maar vergeet niet dat in die leegte ook veel beschaving zit.
</div>
Ik heb u precies een jaar geleden een belofte gedaan, <a href="https://www.vn.nl/waarom-van-mening-veranderen-zo-moeilijk-is/" target="_blank">op deze plek</a>, waarvan ik hoop dat u hem bent vergeten, maar waarvan ik moet vaststellen dat-ie mij als een graat in de keel steekt. Ik schreef toen dat ‘de minst vrijblijvende vooruitblik’ die is, waarbij je probeert te voorspellen hoe je zelf het komende jaar zal veranderen. Ik zei dat ik in 2015 misschien voor het eerst van mijn leven op de PvdA zou stemmen. Dat moest dan bij de Provinciale Statenverkiezingen gebeuren – de meest vrijblijvende, wat mij betreft – en daar ik heb ik toch weer VVD gestemd, ook al omdat ik wist dat mijn echtgenoot voor D66 zou kiezen. Een duostem, om het liberalisme een beetje op de rechtstatelijke koers te houden.
Toch ben ik nogal enthousiast over dit kabinet van VVD en PvdA. Dat staat enorm suf, je hoort als kritische geest niets van het beleid heel te laten, maar ik was bijvoorbeeld verrast dat de toestroom van vluchtelingen en de politieke crisis die daarvan het gevolg had kunnen zijn, zo snel werd opgelost. Ja, for the time being, ik weet het, maar juist omdat ik me nog kon herinneren hoe het ‘bad, bed en brood’-vraagstuk de coalitie leek te splijten, was ik opgelucht dat de regering zo snel kwam met een compromis, waarin het asielrecht overeind blijft, en waarbij de bestaande voorraad sociale huurwoningen zo min mogelijk wordt aangesproken omdat vluchtelingen ook gevestigd kunnen worden in leegstaande kantoren of kazernes. Je hoeft geen hosanna te roepen, het is geen visionair idee, maar wel het juiste, afgewogen antwoord in een tijd waarin ik ineens een tamelijk nieuwe behoefte bij mezelf ontdekte: ‘Regering, spreek.’
Nu, de regering heeft gesproken, en daarmee veel indianenverhalen – pardon, Native American stories – ontzenuwd.
Eeuwig lijkt het verwijt aan Rutte dat de man wel kundig is maar ‘leeg’ – een manager op z’n best, maar geen echte politicus. Je wordt dan geacht melancholisch aan Den Uyl te denken.
Gabriël van den Brink, die afscheid nam als hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde, zei er dit over in De Groene Amsterdammer: ‘De politiek lijdt daardoor aan “morele leegte”, waardoor de morele gevoeligheid die burgers in het dagelijkse leven aan de dag leggen niet tot haar recht komt.’
Dat is nog eens een statement, daar kan je mee thuis komen.
Jammer genoeg is het volgende ook even waar: ‘De politiek lijdt aan morele obesitas, waardoor de morele gevoeligheid van burgers niet tot haar recht komt.’
Ik hoef alleen maar te denken aan president Poetin of Erdogan, die hun politieke boodschappenwagentje hebben volgestouwd met religie en moraal, om te weten dat de ‘morele gevoeligheid’ er bij de gemiddelde Rus of Turk niet groter op is geworden.
<q class="pull-right">Dat een geloof privé kan en mag zijn: wat een groot goed is dat.</q>
Er zit iets onbevredigends in die ‘lege politiek’, die de kwesties van het hart niet meteen tot haar takenpakket rekent. Maar vergeet niet dat in die leegte ook veel beschaving schuilt. De afgelopen keer zag ik rond Sinterklaas de kinderen uit mijn buurt uitsluitend met een mooie muts en één roetveeg. Nee, dat had de regering niet verordonneerd, de ouders zelf hadden besloten dat zwarte Piet passé is, en dat de traditie ook anders kan worden ingevuld. Terecht luidde de kop van de Volkskrant: ‘Zwarte Piet houdt stand op het platteland’. En ook daar zal-ie eroderen.
Ik schreef vorig jaar ook nog dat ik ‘steeds geloviger’ werd: van principiële atheïst werd ik agnost, en tegenwoordig noem ik mijzelf religieus. Ik bedoel: als dat zo te pas komt. Er is geen prediker aan mij verloren gegaan, bekeringsdrang ken ik niet en staat mij principieel tegen.
Probleem met het salafisme: het erkent geen privé.

Gerelateerd