Nog drie weken tot de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Zittend president Donald Trump heeft het speelveld opengescheurd en zijn land in een peilloze krater van complottheorieën, rancune en inktzwart fatalisme gestort. Bolsonaro liet in Brazilië al zien hoe makkelijk de doelpalen van een jonge democratie te verschuiven zijn totdat alle controlemechanismen zijn verweekt tot lubberende spaghettiarmen, nu wordt duidelijk hoe makkelijk ook een sterke democratie, met de oudste grondwet op aarde, te ontwortelen is. Trump en zijn hofhouding schetsten tijdens de Republikeinse Conventie een wereld van anarchie en geweld als de Democraten het voor het zeggen krijgen.

Het deed me denken aan literair criticus Kenneth Burke’s beroemde essay ‘The Rhetoric of Hitler’s “Battle”’ (de Engelse vertaling van Mein Kampf heet My Battle). Hoewel vergelijkingen met de jaren dertig van de vorige eeuw de meeste discussies al snel doen doodslaan, bieden Burke’s analyses een goed inzicht in...