Met hun huidige inspanningen zullen zowel Nederland als de EU hun duurzame ontwikkelingsdoelstellingen niet halen. Dat betogen natuur- en ontwikkelingsorganisaties vandaag in een nieuw rapport. 

Precies een jaar geleden drongen verschillende maatschappelijke organisaties in het rapport Let’s Walk The Talk Together bij minister Ploumen aan op meer coherentie van overheidsbeleid met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking. Nederland zegt 0,7% aan ontwikkelingssamenwerking uit te geven. Maar in werkelijkheid is dat minder: de overheid betaalt bijvoorbeeld de hulp aan vluchtelingen hier deels uit het ontwikkelingsbudget en feitelijk gezien is dat geen ontwikkelingssamenwerking. Bovendien wordt een flink deel van de overige 99,3% aan zaken uitgegeven die de ontwikkelingsdoelen ondermijnen.
Hoe staat het er nu, een jaar later dan voor met die coherentie? Je zou denken dat er na dat rapport vorig jaar ministeriebreed schellen van ogen waren gevallen en hard aan de slag was gegaan. Maar dat valt behoorlijk tegen. Vandaag bieden de branche-organisatie voor ontwikkelingssamenwerking Partos, Max van der Stoel en Woord en Daad in samenwerking met 40 ontwikkelings- en natuurbeschermingsorganisaties het nieuwe rapport Ready for Change aan. Dat neemt zowel het Nederlandse als het Europese beleid onder de loep en kijkt of we gezamenlijk in staat zijn de duurzame mondiale ontwikkelingsdoelen (SDG&#8217;s) te halen die de internationale gemeenschap vorig jaar heeft vastgelegd. De conclusies zijn niet mals.
Enkele voorbeelden uit het rapport:
Hoewel er steeds meer mogelijkheden zijn voor duurzame energie, wordt er nog steeds voor 5,3 triljoen dollar geïnvesteerd in fossiele brandstoffen. Minister Ploumen heeft intussen haar beleid voor ontwikkelingslanden wel gericht op duurzame energie, maar voor onszelf vinden we dat blijkbaar niet nodig: Nederlandse banken, pensioenfondsen en verzekeraars investeren nog steeds in grote mate in fossiele brandstoffen. Hoewel pensioenfondsen plannen maken om duurzamer te investeren, werkt de overheid niet mee. Subsidies op investeren in fossiele brandstoffen frustreren de goede intenties op het gebied van beleggen in duurzame energie.
Een ander hot item: belastingontwijking. De Panama Papers hebben een glimp van de schaal hiervan laten zien. Volgens UNCTAD (United Nations Conference on Trade and Development) verliezen de ontwikkelingslanden jaarlijks rond de 100 miljard dollar aan inkomsten als gevolg van belastingontwijking door multinationals. Belastingen zijn voor ontwikkelingslanden de meest duurzame en belangrijkste bron van financiering, veel belangrijker dan financiering via ontwikkelingskanalen. Maar, het is geen nieuws meer: Nederlandse trustkantoren spelen een belangrijke rol spelen bij het wegsluizen van belastinggeld in die landen. Ontwikkelingslanden zouden wellicht eindelijk eens uit de afhankelijkheid van ontwikkelingsgelden kunnen komen als aan hun overheden gewoon belasting betaald werd.
En dan misschien wel het meest perverse voorbeeld: Nederland is nog altijd een van de grootste wapenexporteurs ter wereld. En die wapens gaan veelal naar landen in oorlog, naar gewapende binnenlandse conflicten en naar repressieve regimes in ontwikkelingslanden. Terwijl in de door Nederland ondertekende SDG&#8217;s wordt gestreefd naar vrede en gerechtigheid.
De belangrijkste conclusie van het rapport: met de huidige inspanningen van zowel Nederland als de EU gaat het zeker niet lukken om de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te halen. Kenmerkend aan deze doelen is overigens dat het mondiale doelen zijn en zowel voor ontwikkelingslanden als voor ons in het Westen van belang zijn. Ze gaan over klimaat, voedselzekerheid, mondiale grondstoffen, et cetera.
Mensen die ontwikkelingssamenwerking weggegooid geld vinden, lijken zo op een wrange manier gelijk te krijgen. Niet vanwege de corruptie in de landen van ontvangst, een veelgehoord argument, maar vooral omdat Nederland en Europa zelf te weinig bereid zijn de hand in eigen boezem te steken.

Janneke Juffermans

Gerelateerd