Hoe denkt André Rouvoet?
Wat voor soort denken doet u voor uw plezier?
‘Van huis uit ben ik filosofisch aangelegd. Rechtsfilosofie, staatsfilosofie, dat vind ik leuk. Op vakantie gaan er stapels boeken mee, en dat zijn vaak boeken die me wat verder brengen dan de waan van de dag. En sudoku’s, dat begint een verslaving te worden. Ik ben daar behoorlijk gedisciplineerd in: elke ochtend stap ik in Woerden op de trein met Trouw, en mijn doelstelling is om als ik in Den Haag kom – een halfuur later – de krant te hebben gelezen en de sudoku te hebben opgelost. Ik laat me graag testen.’
En als u de sudoku niet kunt oplossen?
‘Dat kan ik slecht hebben. Heb ik opeens twee zevens op één rij staan. Als ik maar enigszins tijd heb, schrijf ik hem later over en begin ik opnieuw. Dan wil ik weten waar ik de fout in ben gegaan. Ik heb grote behoefte aan cerebrale zekerheid.’
Maakt geloven geen eind aan die cerebrale zekerheid?
‘Nee, geloven biedt júíst zekerheid. Het is een funderende, dragende zekerheid zonder welke ik niet eens zou kunnen functioneren. Geloven is niet rationeel – maar het is ook niet irrationeel. Het is boven-rationeel. Dat is wat anders. Die vergissing wordt te vaak gemaakt. Mensen denken dat geloven irrationeel is en daarom niet te combineren met verstand. Maar liefde is ook niet rationeel. Je kunt het niet verklaren, niet beargumenteren, maar het is er wel. Zo is het met geloven ook. Ik kan waanzinnig veel van mijn vrouw houden, ik kan vast in God geloven, en ik kan een uitstekend wetenschapper zijn, tegelijkertijd. Geen probleem.’
Weet God wat u denkt?
‘Ja. Geen twijfel aan.’
Trekt u zich daar iets van aan?
‘Ja, dat is voor mij heel belangrijk. Juist omdat ik wil leven vanuit een relatie met God. Ik wil weten of ik nog een beetje in zijn buurt ben, of ik beantwoord aan het doel dat hij met mijn leven heeft. Het is de reden dat ik in de politiek zit. Niet omdat ik zo graag carrière wilde maken, maar omdat ik denk dat ik hier iets te doen heb. Dat ik hier God kan dienen. Dus het is belangrijk om mezelf de vraag te blijven stellen: zou God hier ook mee uit de voeten kunnen?’
U heeft een zeer sterke overtuiging. Is het nodig daar nog over na te denken?
‘Natuurlijk. Daar leef je mee. Kijk, als politicus sta ik voor de opgave om mijn principiële uitgangspunten iedere dag weer te vertalen in concrete standpunten en beslissingen. Je kunt niet zeggen: dat neem ik for granted. Dan is het geen levend uitgangspunt meer, maar een gestold dogma. Laat ik een gevoelig voorbeeld geven: toen de euthanasiewet hier in behandeling was, wist ik dat ik tégen het beëindigen van leven was. Maar hoe staat het dan met de christelijke notie van barmhartigheid als er sprake is van zwaar lijden? Dat vond ik een heel spannende vraag. Het heeft mij ertoe gebracht me ongelooflijk sterk te maken voor palliatieve zorg – zo belangrijk vond ik het voorkómen van lijden.
Uiteindelijk heb je een politieke argumentatie nodig om voor of tegen een wet te stemmen, en dat vergt denkwerk. Bij die euthanasiewet had ik kunnen zeggen: gij zult niet doodslaan en daarom stemmen wij tegen. Maar dan zou ik hopeloos tekortschieten. Ik moet me nader verklaren, uitleggen waarom mijn uitgangspunt in dít geval leidt tot deze conclusie. Bij de euthanasiewet heb ik dus een uur gesproken – een uur – om uit te leggen wat mijn bezwaren waren. En ik heb het uiterste gedaan om daarbij argumenten te gebruiken die ook mijn politieke tegenstanders in dat debat kunnen begrijpen. Het is dus niet zo simpel als het soms lijkt. Christenpolitiek is verdraaid moeilijk.’
Droomt u er nooit van een bepaalde filmster te ontmoeten?
‘Nee, dat soort dromen heb ik niet. Daar zoek ik niet de essentie der dingen geloof ik. Misschien ben ik daar wel echt een calvinist in. Ik zie dat er heel veel te doen is in deze wereld, en ik heb mogelijkheden in de politiek om daaraan bij te dragen. Dus ik ben dan meer het type van: mouwen op en aan de slag. Ik ben ook niet iemand die andere mensen makkelijk op een voetstuk plaatst; ik leef niet zo met helden en BN’ers en zo. Ik heb heel lang iemand als Charles Colson willen ontmoeten; die was vroeger de rechterhand van Richard Nixon, is later tot bekering gekomen en heeft prachtige boeken geschreven over christelijke politiek. Die heb ik toevallig in februari ontmoet tijdens het National Prayer Breakfast in Washington. Maar voor zo’n ontbijt heb ik niet allemaal dagdromen over hoe het zal zijn. Ik ben tamelijk nuchter in die dingen. Ik zie snel de gewone kanten van mensen. Het spijt me.’
Kunt u als lijsttrekker alles zeggen wat u denkt?
‘Eerlijkheid, authenticiteit is het allereerste vereiste voor elke politicus – voor ieder mens trouwens. Maar ik ben me er wel van bewust dat als ik iets zeg, dat meer impact kan hebben dan als mijn achterbuurman iets zegt. Ik probeer dus altijd zorgvuldig te zijn in wat ik zeg – en niet alles wat je denkt hoef je te zeggen. Maar ik wil wel dat mensen André Rouvoet zien als ik ergens kom spreken, en niet een christelijk politiek correcte constructie. Na de moord op Theo van Gogh zeiden Rita Verdonk en Lousewies van der Laan precies wat ze dachten, en dat heeft bijgedragen aan de polarisatie. Dat vond ik gevaarlijk. Je moet als politicus de wijsheid hebben om te beseffen dat je niet alles over moslims kunt zeggen wat je in gedachten komt. Daar doe je een hoop schade mee.’
Bent u tevreden over uw hersens?
‘Ja. Ik kan daar tamelijk vrijmoedig over spreken; ik voel me gezegend met mijn hersens. Ik heb een goed stel hersens gekregen. Dat durf ik te zeggen omdat het geen verdienste is. Ik beschouw het als een enorm voorrecht. Tevreden is niet het goede woord; ik ben ontzettend dankbaar.’
Zijn er gebieden die niet toegankelijk zijn voor uw hersens?
‘Wat niet toegankelijk voor me is, is de denkwereld van bepaalde mensen. Voetbal­hooligans bijvoorbeeld. Je gaat naar een voetbalwedstrijd met je zoon en je zegt tegen je vrouw: “Heb ik alles? M’n kaartje, m’n sjaal, m’n pet, m’n honkbalknuppel, m’n ketting, m’n boksbeugel – ja, schat, tot vanavond!” En dan ga je naar een voetbalwedstrijd! Daar kan ik me niet in verplaatsen. Dat geldt ook voor terroristen. Kennelijk kun je zo in de ban raken van je eigen godsdienstige gelijk dat je bereid bent om daar ook letterlijk te vuur en te zwaard voor te strijden. Ik kan me heel veel voorstellen bij mensen die een vaste overtuiging hebben, maar dat je daarvoor bereid bent om anderen om het leven te brengen – daar stopt het voor mij.’
Tweewekelijkse rubriek over denken en dromen Aflevering 8

Gerelateerd